Subacute cutane lupus erythematosus: Huidziekte met letsels

Subacute lupus erythematosus (SCLE) is een vorm van lupus erythematosus die voornamelijk de huid aantast en in sommige gevallen ook de slijmvliezen en organen kan beïnvloeden. Bij deze zeldzame huidaandoening ontstaan ringvormige, rode of schilferige huidletsels op plekken die aan zonlicht zijn blootgesteld, zoals het gezicht en de bovenrug. De diagnose vereist een grondige evaluatie omdat de symptomen soms lijken op andere huidziekten. Behandeling omvat zonbescherming en medicatie om de symptomen te verlichten. De vooruitzichten zijn over het algemeen goed, omdat de organen zelden betrokken zijn en de symptomen vaak zonder blijvende littekens verdwijnen na behandeling.

• Epidemiologie van subacute lupus erythematosus
• Oorzaken van subacute lupus erythematosus
• Risicofactoren voor subacute lupus erythematosus
• Symptomen van subacute lupus erythematosus
• Diagnose en Onderzoeken
• Diagnostisch Onderzoek
• Differentiële Diagnose
• Behandeling van subacute lupus erythematosus
• Prognose van subacute lupus erythematosus
• Complicaties van subacute lupus erythematosus
• Preventie van subacute lupus erythematosus

Epidemiologie van subacute lupus erythematosus

Subacute lupus erythematosus (SCLE) heeft een wereldwijde prevalentie die varieert van 17 tot 48 gevallen per 100.000 personen. Deze aandoening komt drie keer vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De meeste patiënten presenteren zich rond hun veertigste levensjaar. Van de patiënten met SCLE is ongeveer 85% van Europese afkomst.

Oorzaken van subacute lupus erythematosus

Net als andere vormen van lupus erythematosus, zoals chronische discoïde lupus erythematosus en systemische lupus erythematosus, is SCLE een auto-immuunaandoening. Dit betekent dat het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt, hoewel de exacte oorzaak van deze auto-immuunreactie nog onbekend is. Erfelijke factoren lijken een rol te spelen, aangezien familieleden van patiënten soms ook een verhoogd risico hebben op deze aandoening.

Risicofactoren voor subacute lupus erythematosus

De belangrijkste risicofactor voor SCLE is blootstelling aan schadelijke UV-stralen van de zon, die de symptomen kunnen veroorzaken of verergeren. Daarnaast kunnen infecties, bepaalde medicijnen (zoals chemotherapie), stress, en zwangerschap bijdragen aan de ontwikkeling van SCLE. De aandoening kan ook samen voorkomen met andere auto-immuunaandoeningen zoals het syndroom van Sjögren (kenmerkend door droge mond, droge keel en droge ogen) en reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen).

Symptomen van subacute lupus erythematosus

De huidafwijkingen bij SCLE verschijnen voornamelijk op blootgestelde delen van het lichaam zoals de borst, bovenrug, gezicht, hals, handen, nek, onderarmen, schouders en vingers. De letsels zijn vaak ronde of ringvormige, symmetrische, en kunnen rood en schilferig zijn. Deze letsels zijn bijzonder gevoelig voor zonlicht. Ongeveer de helft van de patiënten kan ook lichte orgaanschade vertonen, hoewel deze meestal niet ernstig is.

Diagnose en Onderzoeken

Diagnostisch Onderzoek

De diagnose van SCLE wordt bevestigd door een biopt (weefselmonster) van de huid, waarbij een stukje van de aangedane huid en een stukje van de gezonde huid worden genomen. Daarnaast is een bloedonderzoek en urineonderzoek noodzakelijk om eventuele tekenen van bloedarmoede, ontsteking, en afwijkingen aan de lever en nieren te identificeren, evenals het opsporen van specifieke antistoffen. In sommige gevallen kan een lichttest nodig zijn om overgevoeligheid voor licht te bevestigen, maar vaak kan dit al worden vastgesteld aan de hand van de patiëntgeschiedenis en lichamelijk onderzoek.

Differentiële Diagnose

De huidafwijkingen bij SCLE kunnen lijken op andere huidaandoeningen zoals psoriasis (chronische huidziekte met droge huid en schilfers), nummulair eczeem (huidziekte met rode, muntvormige vlekken), een geneesmiddelenallergie, granuloma annulare (huidaandoening met knobbels in ringvorm), of een huidschimmel (zoals tinea corporis). Bij deze aandoeningen zijn de huidletsels echter meestal niet verhard en pigmentafwijkingen komen niet vaak voor.

Behandeling van subacute lupus erythematosus

De behandeling van SCLE kan bestaan uit orale medicatie zoals dapson, antimalariamiddelen, en systemische immunosuppressiva (zoals prednisolon en ciclosporine). Voor lokale huidletsels kunnen corticosteroïden crèmes worden toegepast. Soms kan een combinatie van orale en topische (op de huid aangebrachte) behandelingen worden gebruikt. Het is van cruciaal belang dat patiënten zich beschermen tegen zonblootstelling door gebruik te maken van een sterke zonnebrandcrème, een zonnebril, een hoofddeksel en kleding met lange mouwen en broekspijpen.

Prognose van subacute lupus erythematosus

De prognose voor SCLE is over het algemeen positief; de meeste huidletsels genezen met behandeling en laten geen blijvende littekens achter, hoewel kleurverschillen mogelijk zijn. De aandoening heeft vaak een chronisch verloop met perioden van verergering, vooral na zonblootstelling. Ongeveer 10 tot 50% van de patiënten kan overgaan in systemische lupus erythematosus, waarbij organen betrokken kunnen raken en mogelijk ernstigere schade kan optreden. Regelmatige follow-up door een huidarts is belangrijk, evenals periodieke bloed- en urineonderzoeken om de voortgang van de ziekte te monitoren.

Complicaties van subacute lupus erythematosus

Mogelijke complicaties van SCLE zijn onder andere artralgie (gewrichtspijn) en mondzweren. Ernstige betrokkenheid van organen zoals de nieren of de hersenen is zeldzaam maar mogelijk. Bij het overgaan in systemische lupus erythematosus kunnen echter meer ernstige complicaties optreden.

Preventie van subacute lupus erythematosus

Zonbescherming

De belangrijkste preventieve maatregel is het vermijden van directe blootstelling aan zonlicht. Gebruik altijd een breed spectrum zonnebrandcrème met een hoge SPF, draag beschermende kleding, en vermijd zonblootstelling tijdens de piekuren van de zon.

Vermijden van triggers

Probeer bekende triggers zoals stress en bepaalde medicijnen te vermijden. Bespreek met uw arts hoe u het beste kunt omgaan met potentiële uitlokkende factoren en pas uw levensstijl en medicatie hierop aan indien nodig.

Regelmatige controle

Onderga regelmatig controles bij uw arts om de voortgang van de aandoening te monitoren en om eventuele veranderingen in uw symptomen tijdig te identificeren.

Educatie en ondersteuning

Leer meer over SCLE en neem deel aan steungroepen of educatieve programma's om beter met de aandoening om te gaan en om informatie te delen met anderen die hetzelfde meemaken.

Lees verder

• Systemische lupus erythematosus (SLE): Auto-immuunaandoening