Kleverige vaginale afscheiding: Soorten baarmoederhalsslijm

Een vaginale afscheiding is een algemene term voor de vloeistoffen die worden aangemaakt door het voortplantingssysteem. Het is heel normaal dat de hoeveelheid, consistentie, geur of kleur enigszins verandert. Sommige vrouwen hebben een kleverige vaginale afscheiding die helder, bruin, geel of wit gekleurd is. Een kleverige vaginale afscheiding vlak voor de menstruatie en tijdens de menstruatie is meestal normaal, maar in een aantal gevallen neemt een vrouw best contact op met de arts.

• Functie van vaginale afscheiding
• Soorten kleverige afscheiding uit vagina
• Helder
• Bruin
• Geel
• Wit
• Plakkerige vaginale afscheiding vóór de menstruatie
• Kleverige vaginale afscheiding tijdens de zwangerschap
• Kleverige vaginale afscheiding en leeftijdsgebonden veranderingen
• Wanneer medische hulp zoeken?
• Diagnose en onderzoeken bij abnormale vaginale afscheiding
• Behandeling van abnormale vaginale afscheiding
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Functie van vaginale afscheiding

Net als andere lichaamsdelen heeft de vagina ingebouwde mechanismen om zichzelf te beschermen, smering te produceren, dood weefsel weg te voeren en ongewenste bacteriën te verwijderen. De vloeistoffen worden gemaakt door klieren in de baarmoederhals en de vagina (de klieren van Bartholin). De klieren van Bartholin bevinden zich aan weerszijden van de vaginale opening. Ze hebben normaal gesproken de grootte van een kleine erwt en sturen via smalle buizen vloeistof naar de vagina. Deze vloeistof smeert de vulva en de vagina. De baarmoederhals produceert een vloeistof (baarmoederhalsslijm, cervixslijm) die tijdens de menstruatiecyclus in consistentie verandert. Deze veranderingen helpen een zwangerschap te voorkomen of te bevorderen.

Soorten kleverige afscheiding uit vagina

De hormonen van het lichaam reguleren het baarmoederhalsslijm. Deze hormonen veranderen tijdens de cyclus, wanneer een vrouw zwanger is en ook als gevolg van de menopauze. De hoeveelheid baarmoederhalsslijm varieert volgens de stadia van de menstruatiecyclus.

Helder

Een dunne, heldere en licht kleverige afscheiding treedt op tijdens de folliculaire fase van de menstruatiecyclus. Doorgaans wordt cervicaal vocht eerst merkbaar rond het midden van de folliculaire fase (rond dag 7 in een cyclus van 28 dagen). Zolang het geen slechte geur heeft, is deze afscheiding volkomen normaal.

Bruin

Een bruine kleverige afscheiding is in principe baarmoederhalsslijm met oud bloed dat ermee wordt vermengd. Wanneer bloed (in de loop van de tijd) wordt blootgesteld aan lucht, verdonkert dit. Zelfs een zeer kleine hoeveelheid maakt het baarmoederhalsslijm donker genoeg om op te merken op wc-papier of in het ondergoed. Vrouwen ervaren dit type afscheiding vaak na hun menstruatieperiode. Een bruine kleverige afscheiding komt ook veel voor vlak voor de menstruatie. Dit is een teken dat regelmatige bloedingen op het punt staan om te beginnen, of is anders een teken van vroeg in de zwangerschap wanneer het embryo zich nestelt in de baarmoeder.

Vlekvorming en een bruine afscheiding treden soms ook op na het vrijen, als gevolg van hormonale veranderingen tijdens de ovulatie of vóór de menopauze, of door vaginale droogheid dat een mild weefseltrauma veroorzaakt. Als een vrouw bruine, plakkerige afscheiding ervaart, is het een goed idee om een notitie te maken van wanneer en hoelang het heeft plaatsgevonden. Als het langer dan een paar dagen aanhoudt of hierbij ook andere symptomen optreden, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor verder advies.

Geel

Een lichtgele, plakkerige afscheiding is heel normaal, vooral vlak voor of direct na de menstruatie. Als deze afscheiding echter donkerder, dikker/brokkeliger wordt of begint te stinken, wijst dit mogelijk op de aanwezigheid van een infectie. Een gele kleverige afscheiding is soms het gevolg van een bekkenontsteking, bacteriële vaginose of een seksueel overdraagbare aandoening (soa) zoals trichomoniasis, gonorroe of chlamydia. Als een vrouw een gele kleverige afscheiding ervaart met extra symptomen, is sprake van een abnormale vaginale afscheiding. Een bezoek aan een arts is in deze gevallen noodzakelijk.

Wit

Na de ovulatie (eisprong) begint de baarmoederhalsslijm die door de vagina wordt afgescheiden, van kleur en consistentie te veranderen. Het verandert van een heldere, kleverige afscheiding naar een romige en witte (melkachtige) of lichtgele vaginale afscheiding. Een normale afscheiding in deze fase van de cyclus mag geen vieze geur hebben en een vrouw mag evenmin andere symptomen ervaren zoals jeuk of een branderig gevoel in de vagina.

Plakkerige vaginale afscheiding vóór de menstruatie

In de dagen na de ovulatie verandert de vaginale afscheiding van een dunne, heldere en gladde consistentie (zoals eiwit) in een dikkere, kleverige afscheiding. Misschien ervaart een vrouw dan ook minder afscheiding. Dit is het gevolg van extra hormonale veranderingen die de consistentie van het baarmoederhalsslijm veranderen. Deze hormonale veranderingen zorgen er uiteindelijk voor dat de menstruatie begint.

Kleverige vaginale afscheiding tijdens de zwangerschap

In de zeer vroege fase van de zwangerschap, net nadat een vrouw zou verwachten de menstruatie te krijgen, neemt de hoeveelheid afscheiding van baarmoederhalsslijm mogelijk toe. De vrouw heeft waarschijnlijk een verhoogde hoeveelheid kleverige afscheiding tijdens de zwangerschap. Deze afscheiding neemt wellicht nog meer toe wanneer de vrouw het derde zwangerschapstrimester bereikt. Naarmate de bevallingsdatum vordert, komt de slijmprop meer los. Deze afscheiding is vaak verschillend van de kleverige afscheiding die een vrouw tot dan heeft ervaren. De afscheiding uit de slijmprop is erg dik, geleiachtig en bevat soms wat bloed. Sommige vrouwen beschrijven de slijmprop als dik eiwit of het slijm uit een loopneus. Als de vrouw tijdens de zwangerschap een plotselinge toename van vaginale afscheiding ervaart, is contact met een gynaecoloog nodig. Dit is soms een teken van lekkend vruchtwater waarvoor een snel onderzoek nodig is. Bij veranderingen van de kleur, consistentie of geur van de afscheiding is ook contact nodig met de arts tijdens de zwangerschap omdat dit mogelijk wijst op een infectie.

Kleverige vaginale afscheiding en leeftijdsgebonden veranderingen

Tijdens de levensloop van een vrouw veranderen de kenmerken van vaginale afscheiding. Deze veranderingen zijn meestal gekoppeld aan hormonale schommelingen. Bijvoorbeeld, tijdens de menopauze daalt het oestrogeenniveau, wat kan leiden tot vaginale droogheid en een afname van de hoeveelheid afscheiding. Vrouwen in deze levensfase kunnen ook een verhoogd risico lopen op vaginale infecties als gevolg van de veranderde vaginale flora. Het is belangrijk dat vrouwen begrijpen hoe hun afscheiding zich door de jaren heen kan veranderen en wanneer medische hulp nodig is.

Wanneer medische hulp zoeken?

Hoewel variaties in vaginale afscheiding vaak normaal zijn, zijn er bepaalde symptomen die kunnen wijzen op een onderliggende aandoening die medische aandacht vereist. Vrouwen moeten alert zijn op veranderingen zoals:

• Een sterke geur die niet verdwijnt
• Een groene of grijze afscheiding
• Pijn of een branderig gevoel tijdens het plassen
• Jeuk, zwelling of roodheid rond de vagina
• Aanhoudende onregelmatige bloedingen tussen menstruatieperioden
• Pijn tijdens het vrijen
• Een plotselinge, hevige toename van de hoeveelheid afscheiding

Bij het optreden van deze symptomen is het raadzaam om een arts te raadplegen voor verder onderzoek en behandeling.

Diagnose en onderzoeken bij abnormale vaginale afscheiding

Bij een abnormale vaginale afscheiding zal de arts meestal een grondige anamnese afnemen, gevolgd door een lichamelijk onderzoek. Hierbij zal de arts mogelijk een inwendig onderzoek uitvoeren en een monster van de afscheiding nemen voor microscopisch onderzoek of kweek. Dit helpt bij het identificeren van de oorzaak van de symptomen, zoals een infectie, hormonale onbalans of andere aandoeningen. Bijkomende tests zoals bloedonderzoek of een echo kunnen nodig zijn afhankelijk van de bevindingen.

Behandeling van abnormale vaginale afscheiding

De behandeling van abnormale vaginale afscheiding hangt af van de onderliggende oorzaak. Mogelijke behandelingsopties zijn:

• Antibiotica of antischimmelmiddelen bij infecties
• Hormonale therapie voor hormonale onbalans
• Lokale of orale medicatie om vaginale droogheid te behandelen
• Aanpassingen in de levensstijl of hygiënische maatregelen om symptomen te verlichten

Het is belangrijk om de instructies van de arts zorgvuldig op te volgen en eventuele voorgeschreven medicatie volledig af te maken.

Prognose

De prognose van abnormale vaginale afscheiding is over het algemeen goed, vooral wanneer de oorzaak tijdig wordt geïdentificeerd en behandeld.

Complicaties

Indien onbehandeld, kunnen sommige oorzaken, zoals soa's of bacteriële infecties, leiden tot ernstigere complicaties, zoals bekkenontstekingsziekte (PID), onvruchtbaarheid of verhoogd risico op vroeggeboorte bij zwangere vrouwen. Regelmatige controles en tijdig medisch ingrijpen zijn cruciaal om deze complicaties te voorkomen.

Preventie

Preventieve maatregelen kunnen helpen om het risico op abnormale vaginale afscheiding te verminderen. Deze omvatten:

• Een goede hygiënepraktijk, inclusief het vermijden van agressieve zepen en geparfumeerde producten
• Het dragen van ademende katoenen onderkleding en het vermijden van strakke kleding
• Regelmatig wisselen van tampons en maandverband tijdens de menstruatie
• Het gebruik van beschermende middelen tijdens seksuele activiteit om soa's te voorkomen
• Het vermijden van douchen, omdat dit de vaginale flora kan verstoren

Vrouwen moeten zich bewust zijn van hun lichaam en veranderingen in hun vaginale afscheiding, en bij twijfel medische hulp inroepen.

Lees verder

• Abnormale vaginale afscheiding: Geur, kleur en consistentie
• Gele vaginale afscheiding: Oorzaken van geelachtige kleur
• Bruine vaginale afscheiding: Oorzaken en symptomen
• Witte vaginale afscheiding: Oorzaken van witte kleur
• Groene vaginale afscheiding: Teken van infectie