De geneeskracht van zoete amandel

De zoete amandel is de gewone amandel die we vaak eten; dat in tegenstelling tot de bittere amandel die je niet moet eten, of hooguit slechts een paar, omdat er cyanide in zit, een gifstof. De amandelboom is een bladverliezende boom die rond de 10 meter hoog wordt. De boom is inheems in het Middellandse Zeegebied, het Midden-Oosten en het oosten van India. De boom is door de mens verspreid naar grote delen van Zuid-Europa, Noord-Afrika en de Verenigde Staten.
Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Botanische tekening amandelboom / Bron: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)

Eet geen bittere amandelen

Soms zijn amandelen bitter. Over het algemeen smaken de noten van een wilde amandelboom bitter. Deze moet je niet eten omdat in bittere amandelen te veel cyanide zit. Deze stof werd in vroegere tijden gebruikt om mensen te genezen maar het gevaar is te groot dat men te veel cyanide binnen krijgt. Een klein beetje te veel cyanide leidt tot duizeligheid maar grote hoeveelheden bittere amandelen kunnen door hun cyanidegehalte leiden tot de dood.

Amandelen als voedsel

Amandelen worden traditioneel gebruikt in het suikergoed marsepein. Ook spijs wordt van ontpelde amandelen gemaakt. Daarnaast kun je amandelen uitstekend gebruiken in een zelf gemaakte muesli, amandelkoekjes en als snack. Ze zitten vaak in een notenmix.

Rijpe amandelen / Bron: Sarah Gold, Wikimedia Commons (CC BY-2.5)

Daarnaast bestaan er amandelspreads, een soort pindakaas maar dan met amandelen in plaats van pinda´s. Je kunt eventueel amandelen laten ontspruiten om ze vervolgens op te eten. Meer bekend is dat van amandelen een olie wordt gemaakt. Amandelolie is een prima olie voor salades en je kunt het zelfs als huidverzorgingsmiddel opsmeren.

Amandelolie is een prima draagolie voor etherische olie.

Voedingswaarde amandelen

Zoete amandelen zijn de rijkste bron van proteïnen onder alle noten. Er zit een redelijk compleet spectrum eiwitten in de zoete amandel. Verder zitten er veel verschillende mineralen in. In een ons amandelen zit 109% van de Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid(ADH) voor mangaan. Dat is een schitterend percentage. De ADH waarde voor magnesium is 75%, fosfor 69%, zink, 32%, ijzer, 29%, calcium 26% en kalium 15%. Dat zijn zeer mooie en hoge percentages. Amandel behoort hiermee tot één van de gezondste voedselsoorten.

Vitaminen amandelen

Behalve eiwitten en mineralen zit er een aanzienlijke hoeveelheid vitaminen in het amandeltje. In 100 gram amandelen zit 175% van de ADH voor vitamine E. Dat is een verbazingwekkend hoog getal. Vitamine E is een belangrijke antioxidant. De amandel zou daarom een vaste plaats in het voedingspatroon moeten krijgen. Riboflavine of vitamine B2 zit met 85% van de ADH. Overige ADH-percentages van zoete amandelen zijn: niacine of B3: 23%, thiamine of B1: 18%, Foliumzuur of B11: 13%, B6: 11% en pantotheenzuur of B5: 9%.

Naamgeving

In het Latijn wordt zoete amandel Prunus dulcis genoemd. Een synoniem in het Latijn is Prunus amygdalus. Amygdalys is de Griekse naam voor amandel. Van amygdalus stamt de Latijnse naam. Amande is de Franse naam, Mandel de Duitse naam en Almond de Engelse naam. Dat in sommige talen ´al´ wordt gezegd komt waarschijnlijk van het feit dat het oorspronkelijke woord voor amandel uit het Arabisch komt. Al is in het Arabisch een lidwoord; waarschijnlijk is door deze misvatting ´al´ toegevoegd aan het woord.

Werkzame stoffen

Van amandel wordt voor fytotherapeutische doeleinden de noot en de olie daaruit gebruikt. In de amandelnoot zitten de volgende werkzame stoffen: 43% tot 57% vette olie waarvan 60% tot 80% het enkelvoudig onverzadigd vetzuur omega 9. Het bevat 17% tot 30% van het meervoudig onverzadigd vetzuur linolzuur. Daarnaast bevat het verzadigd vetzuur palmitinezuur. Verder bevat amandel suikers, eiwitten, vezels, sporen van amygdaline, fytosterolen, avenasterol, brassicasterol en uiteraard de hierboven beschreven mineralen en vitaminen.

Amandelen bij hart- en vaatziekten

Omdat er zoveel onverzadigde vetzuren in amandelen zit, is het – in combinatie met het feit dat er veel vitamine E in zit - een zeer geschikte voedingsstof voor mensen met hart- en vaatziekten. Vitamine E zorgt dat antioxidanten zich minder snel hechten aan de wanden van de bloedvaten. Hierdoor wordt de oorzaak van hart- en vaatziekten -aderverkalking- een halt toe geroepen.

Combineer amandelen met fruit

Er zitten zeer veel mineralen in amandelen. Er doet zich daarnaast het feit voor dat er fytinezuur en oxaalzuur in amandelen zit. Deze binden mineralen aan zich zodat ze niet makkelijk vrij komen in het spijsverteringsstelsel van de mens. Daarom wordt aangeraden om amandelen te eten in samenspraak met het eten van fruit waar veel vitamine C in zit. Op die manier breekt fytinezuur af en kunnen de mineralen uit amandelen effectiever worden opgenomen.

Amandelmelk om aan te sterken

Amandelen worden fijngestampt tot een puree en vervolgens met water vermengd om amandelmelk te maken. Deze amandelmelk lijkt wat de samenstelling betreft meer op moedermelk dan koeienmelk. Het is een ontzettend rijke bron van mineralen, vitaminen, eiwitten en gezonde vetten. In de fytotherapie wordt het zelfs gezien als geneeskrachtige drank dat wordt voorgeschreven bij de volgende situaties:

Opgroeiende kinderen,
Verzwakte personen,
Herstel na een langdurig ziekenhuisbezoek.

Uitwendig gebruik amandelolie

Zoete amandelolie heeft bij inwendig gebruik dezelfde geneeskrachtige eigenschappen voor hart, bloedvaten en ter algehele aansterking als de amandel zelf. Daarnaast kan amandelolie uitwendig worden toegepast. Het voedt een droge en schilferige huid. Het heeft zelfs een ontstekingsremmende werking voor de huid, ons grootste orgaan. Het kan dienen als een basisolie voor diverse fytotherapeutische middelen en ook als draagolie voor een etherische olie, die vrijwel altijd te geconcentreerd zijn om puur op de huid aan te brengen. Huidziekten waarbij amandelolie kan worden ingezet zijn:

Prunus dulcis / Bron: Nicolás Pérez, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Eczeem,
Psoriasis,
Dermatitis,
Schilferige huidaandoeningen,
Luierdermatitis,
Zonnebrand,
Striae of huidstriemen.

Veiligheid

Amandelolie is helemaal veilig. Je moet echter geen bittere amandelen eten omdat daar veel cyanide of blauwzuur in zit. Je kunt er wel een paar eten; 5 tot 10 stuks is geen probleem. Maar overmatig eten van bittere amandelen kan leiden tot vergiftiging en er zijn zelfs uitzonderlijke gevallen geweest waarbij een persoon die een grote hoeveelheid bittere amandelen at dit niet overleefde.

Bezoek een arts of fytotherapeut

Een groot deel van de informatie over de in dit artikel genoemde geneesplant komt uit het boek Groot Handboek Geneeskrachtige Planten van Geert Verhelst. Dat is een handboek in de fytotherapie. Het is echter niet geschikt om aan zelf-genezing te doen. Wie ergens last van heeft dient een arts of fytotherapeut op te zoeken voor een goede diagnose en keuze voor de beste middelen, afgestemd op jouw persoonlijke situatie. De kennis en wetenschap die hier genoemd staan is van puur informatieve aard.