Yogahoudingen – uddiyana bandha (buikspierklem)

Volgens de yogahandboeken reguleren bandha's de pranastromen in het lichaam. Tijdens uddiyana bandha, of het opwaartse buikspierslot, wordt de pranische energie van de onderbuik naar het hoofd gestuwd. Het is een voortreffelijke oefening om verslapping van de buikspieren tegen te gaan en obstipatie te voorkomen. Leer uddiyana bandha en daarna de zittende en eventueel de liggende variant als voorbereiding op de yoga-ademoefeningen (pranayama). Voor maximaal pranabehoud is het belangrijk om deze bandha altijd met een lege maag te oefenen en altijd na een uitademing en in combinatie met jalandhara bandha.

Inhoud

• Oorsprong van uddiyana bandha (buikspierklem)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidseffecten van uddiyana bandha (buikspierklem)
• Therapie

Oorsprong van uddiyana bandha (buikspierklem)

Het Sanskriet-woord uddiyana betekent 'opvliegen' of 'de hoogte in'. Bandha wil zeggen 'binden', 'blokkeren', 'ketenen'. Vrij vertaald betekent uddiyana bandha 'buikspierklem' of 'opwaarts vliegende klem'. Uddiyana bandha maakt deel uit van hatha-yoga. Volgens de yogafilosofie sturen bandha's de pranastromen aan en hebben ze een krachtige invloed op de bloedcirculatie, de hormoonhuishouding en het zenuwstelsel. In deze bandha, zoals ook tijdens de reinigingsoefening nauli madhyana, worden de buikorganen als het ware opgesloten en in combinatie met het middenrif omhoog en naar achteren gedrukt.

Techniek

Uddiyana bandha kan ook in liggende of zittende houding worden uitgevoerd. Leer echter eerst het staande buikspierslot alvorens u daartoe overgaat. Vergeet niet om uddiyana bandha altijd met een lege maag te oefenen.

1. Begin in tadasana (berghouding). Adem enkele malen diep in en uit. Concentreer u op de buik.
2. Plaats de voeten ongeveer dertig centimeter uit elkaar. Buig iets voorover met gebogen knieën, de handen op de dijbenen. Houd de armen gestrekt.
3. Buig het hoofd tot de kin op de borst rust (jalandhara bandha). Haal diep adem (puraka), houd de adem even in (antara kumbhaka) en adem snel uit. Maak de longen helemaal leeg (rechaka). Houd de adem daarna in (bahya kumbhaka).
4. Trek de buik in en naar de ruggengraat toe, waarbij u het middenrif optrekt. U moet daarbij het gevoel krijgen dat de buikwand de wervelkolom raakt en dat de buikorganen vervolgens naar de hartstreek worden getrokken. Knijp met uw handen in de dijen, daarmee ondersteunt u deze buikbeweging.
5. Houd het buikslot vast terwijl u langzaam rechtop gaat staan zonder jalandhara bandha te verslappen.
6. Volhard enkele tellen maar hoogstens 10 seconden in uddiyana bandha.
7. Ontspan daarna de buikspieren, laat het middenrif los.
8. Herhaal uddiyana bandha eventueel een keer.
9. Rust uit in tadasana (berghouding) of in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Voer uddiyana bandha alleen uit op een lege maag. Ledig ook eerst de blaas en endeldarm. Zwangere vrouwen en degenen die aan hoge bloeddruk, oogziekten, hartaandoeningen en maag-darmziekten lijden, dienen eerst medisch advies in te winnen alvorens ze aan deze yogaoefening beginnen.

Alleen na de volledige uitademing
Beoefen de zittende of liggende uddiyana bandha alleen als u ervaring hebt opgedaan met de staande oefening. Herhaal de buikspierklem een of twee keer per sessie met niet meer dan één sessie in 24 uur, tenzij u oefent onder begeleiding van een ervaren yogaleraar. Adem niet in tijdens het intrekken van de buik. Uddiyana bandha mag alleen beoefend worden tijdens de volledige uitademing, waarbij u de adem vasthoudt (bahya kumbhaka).

Uitwerking

Tijdens uddiyana bandha wordt de prana van de buik naar het hoofd gestuwd. Het stimuleert de bloedcirculatie in de hersenen en in de rest van het hoofd. Daarnaast zorgt uddiyana bandha voor een goede doorbloeding en massage van de buikorganen, zoals de lever en alvleesklier. Door het omhoog en naar achteren trekken van de buik worden de pranastromen naar de hoofdnadi (sushumma nadi) in de ruggengraat geleid, wat een positieve invloed heeft op de zonnevlecht (solar plexus) en de andere chakra's.

Gezondheidseffecten van uddiyana bandha (buikspierklem)

Strikt genomen is uddiyana bandha geen yogahouding maar een klem of slot, die zoals alle bandha's gebruikt wordt om het effect van de yogahoudingen (asana's) en yogische ademoefeningen (pranayama) te vergroten. Het klassieke Indiase yogahandboek Gheranda-samhita vermeldt dat deze bandha 'ziekte en dood' in de ban doet.

Therapie

Deze krachtige en effectieve bandha heeft een therapeutische en ondersteunende uitwerking, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Obstipatie.
• Weinig eetlust.
• Trage spijsvertering.
• Slappe buikspieren.
• Gebrek aan vitaliteit, concentratievermogen en alertheid.
• Uddiyana bandha ontgift het maag-darmkanaal, masseert de longen en het hart...
• … en waarborgt een goede energie- en pranageleiding door het lichaam.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Yogahoudingen – nauli madhyana (reinigingsoefening)
• Ademoefeningen – jalandhara bandha (kinslot)
• Ademoefeningen – vasthouden van de adem (kumbhaka pranayama)