Yogahoudingen – nauli madhyana (reinigingsoefening)

De yogaoefening nauli madhyana maakt deel uit van een groep van zes reinigingsoefeningen, ook wel kriya’s (shatkarma’s) genoemd, waarbij door middel van ademhalingstechnieken en spierbeheersing de buikorganen grondig worden gemasseerd. Nauli is een zeer probate methode tegen onder andere obstipatie. Het is een oefening voor gevorderden met als voorwaarde dat men eerst de voorbereidende uddiyana bandha (buikspierklem) dient te beheersen. Nauli is niet geschikt voor de gemiddelde yogi en kan in de beginfase het beste onder leiding van een ervaren yogaleraar worden beoefend. Het beheersen van deze kriya is moeilijk, aangezien naast de centrale isolering van de musculus rectus abdominis (rechte buikspier) ook buikspieren worden gemanipuleerd die voor een deel bij het autonome zenuwstelsel horen.

Inhoud

• Oorsprong van nauli
• Zes reinigingsoefeningen (shatkarma's)
• Nauli – de vier varianten
• Techniek van nauli madhyana
• Aandachtspunten
• Gezondheidsvoordelen van nauli madhyana
• Therapie

Oorsprong van nauli

Het Sanskriet-woord nauli heeft betrekking op het begrip ullola, wat 'golf' betekent. Madhyana betekent ‘midden’ en houdt verband met de centrale isolering van de rechte buikspier (musculus rectus abdominis). Nauli kan als een intensivering van uddiyana bandha (buikspierklem) worden beschouwd. In het Indiase yogahandboek Gheranda-samhita wordt deze buikspieroefening 'lauliki kriya' genoemd. Wie wel eens een yogi de volledige nauli heeft zien beoefenen, zal de golvende beweging (ullola) makkelijk herkennen. De buikspieren worden zijdelings en verticaal in een golfbeweging bewogen, alsof er iets in de buik zit wat die bewegingen veroorzaakt.

Zes reinigingsoefeningen (shatkarma's)

Strikt genomen is nauli geen yogahouding, maar een reinigingsoefening die deel uitmaakt van een groep van zes oefeningen in de hatha-yoga, ook wel shatkarma’s of kriya's genoemd. De zes (belangrijkste) hatha-yoga-reinigingsoefeningen of kriya’s zijn:

• Dhauti: zowel de reiniging van de mond, tanden en tong als de ‘zuivering van het hart’ door middel van pranayama’s en de reiniging van het rectum met behulp van klysma's.
• Vasti: natte en droge reinigingsoefeningen voor de dikke darm en anale sluitspier.
• Neti: reiniging van het hoofd, de neus en de verschillende hoofdholten, waaronder de voorhoofdsholte.
• Nauli: masserende behandeling van de buikorganen met behulp van ademtechnieken en spierbeheersing.
• Trataka: oogoefeningen.
• Kapalabhati: zeer snelle ademcycli. Deze ademoefening reinigt de longen.

Nauli – de vier varianten

Nauli kent vier varianten, of beter gezegd onderdelen. De eerste variant wordt hieronder beschreven. De andere drie vallen buiten het bestek van dit artikel en kunnen het beste geleerd worden onder leiding van een ervaren yogaleraar.

• Nauli madhyana: (centrale) isolering van de musculus rectus abdominis (rechte buikspier).
• Nauli daksina: isolering van de rechtszijdige rectus abdominis.
• Nauli vama: isolering van de linkszijdige rectus abdominis.
• Nauli kriya: de volledige nauii, waarbij met de rechte buikspieren een ronddraaiende beweging wordt gemaakt.

Techniek van nauli madhyana

Begin pas aan deze intensieve reinigingsoefening van de buik als u uddiyana bandha (buikspierklem) volledig beheerst. Beschouw het als een voorwaarde. Ook de beheersing van jalandhara bandha (kinslot) is van belang.

• Ga in tadasana (berghouding), waarbij u staand de rug recht houdt, voeten bij elkaar, armen aan weerszijden van de heupen. Ga daarna in de spreidstand, de voeten op schouderbreedte ongeveer 30 centimeter uit elkaar.
• Plaats de handen net boven de knieën op de dijbenen, vingers gespreid.
• Buig het hoofd naar voren en druk de kin op de borst (jalandhara bandha).
• Haal diep adem (puraka), adem daarna krachtig uit (recaka) en houd de adem vervolgens vast (bahya kumbhaka).
• Trek nu de hele buikstreek naar achteren, richting wervelkolom.
• Het gebied tussen de zwevende ribben en de heupkam dient u echter aan weerszijden van de rechte buikspier (musculus rectus abdominis) te ontspannen. Dat vereist oefening en ervaring. Tegelijk drukt u de genoemde rechte buikspier naar voren. Deze techniek vereist veel toewijding en lukt vaak alleen onder begeleiding van een yogaleraar.
• Houd deze positie ongeveer 15 seconden vol.
• Ontspan de buik, haal langzaam adem.
• Herhaal de oefening tot 10 keer, of naargelang uw capaciteiten. Oefen in de beginfase niet vaker dan 1-2 keer per etmaal.
• Ontspan eventueel in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Voordat u zich aan deze reiningingsoefening waagt, is het belangrijk om te weten dat het beoefenen van nauli madhyana een enorme buikdruk genereert die mogelijk schadelijk kan zijn voor de buikorganen. Dat geldt vooral als u de genoemde vier varianten of onderdelen van nauli beoefent. Mijd nauli bij hoge bloeddruk en hartproblemen in welke vorm dan ook, zoals hartritmestoornissen of hartfalen. Dat geldt eveneens voor oogaandoeningen, rugklachten, maag-darmklachten en/of buikaandoeningen.

Nooit forceren
Pijn is altijd een veeg teken tijdens het oefenen. Wanneer de buik tijdens de beoefening van nauli zeer gaat doen, dient u meteen te stoppen. Forceren is uit den boze. Zorg ook voor een lege blaas en lege darmen. Verder is het belangrijk dat bij het intrekken van de buik de longen volledig geleegd zijn en dat u kumbhaka pranayama in acht neemt. Adem dus nooit in wanneer u in nauli bent.

Gezondheidsvoordelen van nauli madhyana

In kundalini-yoga wordt nauli gebruikt voor het stimuleren van de Manipura Chakra (zonnevlecht), de derde chakra bij de navel. Volgens de yogahandboeken wordt de prana (levens- of zenuwenergie) tijdens de beoefening van nauli door de hoofdnadi (sushumma nadi), die langs de ruggengraat loopt, naar boven geleid. De invloed van nauli zou zeer positief zijn op de zonnevlecht en indirect op de andere chakra’s. De Manipura Chakra verzinnebeeldt het ‘midden’ van de mens, in zenmeditatie hara genoemd. Bij het stimuleren ervan zullen het concentratievermogen en de intuïtieve gaven sterk toenemen. Ook heeft nauli een positieve invloed op het metabolisme (stofwisseling), het immuunsysteem en de bloedcirculatie in de hersenen.

Therapie

Nauli madhyana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Weinig eetlust.
• Obstipatie (preventie).
• Trage spijsvertering.
• Slappe buikspieren.
• Lusteloosheid.
• Gebrek aan concentratievermogen.
• Nauli stimuleert de werking van de buikorganen, waaronder de darmen, de lever en alvleesklier.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – uddiyana bandha (buikspierklem)
• Ademoefeningen – jalandhara bandha (kinslot)