Yogahoudingen – baddha padmasana (gebonden lotushouding)

Baddha padmasana is een variant van de zeer bekende en klassieke lotushouding (padmasana). Hoewel de 'gebonden lotushouding' geen reguliere meditatiehouding is, wordt ze daar in de orthodoxe yoga wel voor gebruikt. In de westers georiënteerde yoga is baddha padmasana een yogahouding die onder andere wordt ingezet voor het verbeteren van de vitaliteit. De asana heeft echter tal van specifieke gezondheidsvoordelen, waaronder het corrigeren van een gebochelde rug (hyperkyfose) als gevolg van een verkeerde lichaamshouding. Volgens ingewijden in de kundalini-yoga heeft baddha padmasana ook een stimulerende invloed op de zonnevlecht, ofwel de manipura-chakra (plexus solaris).

Inhoud

• Oorsprong van baddha padmasana (gebonden lotushouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidseffecten van baddha padmasana (gebonden lotushouding)
• Therapie

Oorsprong van baddha padmasana (gebonden lotushouding)

Het Sanskriet-woord baddha betekent ‘beheerst’, ‘gebonden’ of ‘gesloten’. Padma wil zeggen ‘lotus’. Asana is Sanskriet voor '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Baddha padmasana is een variant van padmasana (lotushouding), de klassieke meditatiehouding uit de hatha-yoga. In de 'gebonden lotushouding' kruist u de armen achter uw rug, waarbij u met de vingers uw voeten vasthoudt.

Chakra's
Gevorderde yogi’s kunnen deze houding wel drie uur lang volhouden. Naar verluidt is er een scala aan voordelen aan verbonden. Ook is baddha padmasana van oudsher een yogahouding die wordt aanbevolen voor yogi’s die een celibatair (brahmacharya) leven willen leiden in combinatie met kundalini-yoga, ofwel het gericht stimuleren van de chakra’s.

Techniek

Voor maximaal effect is het belangrijk dat u de lotushouding (padmasana) volledig beheerst. De onderstaande techniek behelst de klassieke baddha padmasana. Forceer de spieren niet bij het kruisen van de armen achter de rug, voorkom blessures.

1. Ga in padmasana (lotushouding), waarbij u de wreef van de linkervoet op de rechterdij legt en de wreef van de rechtervoet op de linkerdij.
2. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling. Bereid u voor op de uitvoering van de variant.
3. Draai tijdens een uitademing de linkerarm vanuit de schouder achter uw rug. Breng de hand zo dicht mogelijk bij de linkervoet, die op de rechterdij rust. In de beginfase zal dat waarschijnlijk niet lukken. Hoe strammer de schouders, hoe meer oefening er nodig is. Probeer de voet boven de tenen vast te pakken door eerst de grote teen te grijpen. Strek de schouder zo ver mogelijk naar achteren. Dat geeft iets meer ruimte voor de hand om achterwaarts de voet te grijpen.
4. Doe hetzelfde met de rechterarm, die u over de linkerarm kruist, waarbij u de rechtervoet boven de tenen vastpakt (eerst de grote teen beetpakken).
5. Staar naar een punt voor u op de vloer en adem rustig door.
6. Blijf enkele minuten in baddha padmasana, of naargelang uw capaciteiten.
7. Kom in omgekeerde volgorde terug in padmasana en voer de variant rechts uit, wat wil zeggen dat u de voetplaatsing in padmasana wisselt. Dat geldt ook voor de armkruising naar de tenen toe.
8. Baddha padmasana kan als een meditatiehouding worden gebruikt. In de westers georiënteerde yoga is dat echter niet gebruikelijk.
9. Ontspan in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Voorkom dat u uw spieren forceert. Oefen stap voor stap. Als u toegewijd oefent, zult u elke week uw handen wat dichter bij de voeten krijgen. Trek de schouders bij het voltooien van baddha padmasana zo ver mogelijk naar achteren. De plaatsing van de voeten in padmasana verandert niet. Probeer dus niet de voeten zo ver mogelijk over de dijen zijwaarts en achterwaarts te plaatsen om maar bij de tenen te kunnen.

Uitwerking

Baddha padmasana is niet zozeer bedoeld voor meditatie, hoewel de asana daar in bepaalde yogakringen wel voor gebruikt wordt. Volgens de yogi’s verbetert baddha padmasana de gezondheid in het algemeen en de vitaliteit in het bijzonder. Daar staat tegenover dat de asana dan wel in het dagelijks oefenprogramma moet zijn opgenomen.

Maag, lever en alvleesklier
Vooral de buikorganen, zoals de maag, lever, milt en alvleesklier, worden in de 'gebonden lotushouding' goed gemasseerd. In yogakringen wordt deze asana soms therapeutisch ingezet, zoals ook bij chronische gastritis. Ook bij chronisch stramme lendenen en een stijve onderrug kan baddha padmasana soelaas bieden. Hetzelfde geldt voor mensen die lijden aan hyperkyfose (bochel), maar met name als correctie van een verkeerde lichaamshouding, zoals na jarenlang in een gebogen en dus verkeerde zithouding kantoorwerk verricht te hebben waardoor de rug er in meer of mindere mate naar is gaan staan.

Kundalini
In kundalini-yoga worden specifiek de chakra’s gestimuleerd. Dit in combinatie met bepaalde asana’s, pranayama's en meditatie. In de orthodoxe yoga vervult baddha padmasana daarin een grote rol omdat deze yogahouding met name de solar plexus (manipura-chakra) stimuleert, ook wel zonnevlecht genoemd. Dat verklaart mede de toegenomen vitaliteit bij de beoefening van de 'gebonden lotushouding'. Yogi's die een celibatair leven willen leiden (brahmacharya), zouden wel eens veel baat kunnen hebben bij baddha padmasana.

Gezondheidseffecten van baddha padmasana (gebonden lotushouding)

Bij rug- en gewrichtsklachten is het beter eerst medisch advies in te winnen en te oefenen onder begeleiding van een ervaren yogaleraar.

Therapie

Baddha padmasana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per se een genezende uitwerking op de volgende klachten, kwalen en aandoeningen.

• Artritis.
• Gebrek aan mentale focus.
• Slechte spijsvertering.
• Ondersteunt de correctie van een gebochelde rug (hyperkyfose).
• Stramme lendenen en onderrug.
• Stijve gewrichten, waaronder de schouders en heupen.
• Chronische gastritis.
• Winderigheid.
• Slechte lichaamshouding.
• Obstipatie.
• Baddha padmasana vitaliseert de zenuwen van de heupen, voeten en benen…
• … en kan soelaas bieden bij tal van rugklachten.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – de begrippen yoga en yogi
• Yogahoudingen – baddha konasana (schoenmakershouding)
• Yogahoudingen – padmasana (lotushouding)