Weaver-syndroom: Neurologische aandoening

Het Weaver-syndroom is een aandoening die invloed heeft op vele delen van het lichaam. De patiënt heeft skeletafwijkingen, een karakteristiek uiterlijk, ontwikkelingsstoornissen, neurologische afwijkingen en daarnaast zijn nog tal van bijkomende symptomen mogelijk. De zeldzame aandoening treedt reeds bij geboorte op en valt vooral symptomatisch en ondersteunend te behandelen. Het syndroom werd in 1974 door Weaver, Williams en Smith beschreven.

• Synoniemen Weaver-syndroom
• Epidemiologie aandoening
• Zeldzaamheid en genetische oorsprong
• Verwante genetische aandoeningen
• Mechanisme
• Cellulaire en genetische oorsprong
• Overgroei en versnelde ontwikkeling
• Oorzaken en erfelijkheid ziekte
• Symptomen: Skelet, gezicht, motoriek, neurologisch
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling gebeurt multidisciplinair
• Prognose
• Ondersteunende zorg en revalidatie
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen Weaver-syndroom

Het Weaver-syndroom is gekend onder een aantal synoniemen:

• Camptodactyly-overgrowth-unusual facies
• EZH2-Related Overgrowth
• Weaver-Smith-syndroom
• Weaver-Williams-syndroom
• WSS

Epidemiologie aandoening

De exacte prevalentie van het Weaver-syndroom is niet bekend. In de medische literatuur zijn enkele tientallen gevallen beschreven. Het Weaver-syndroom is een zeldzame aandoening die mannen drie keer vaker dan vrouwen aantast. Verdere informatie over een raciale of geografische voorkeur is niet bekend.

Zeldzaamheid en genetische oorsprong

Weaver-syndroom komt zelden voor en wordt voornamelijk geassocieerd met mutaties in het EZH2-gen, dat codificeert voor een eiwit betrokken bij het regelen van genexpressie. De aandoening wordt meestal geërfd op een autosomaal dominante manier, wat betekent dat een volwassene met de genetische mutatie een kans heeft van 50% om deze door te geven aan hun kinderen.

Verwante genetische aandoeningen

Weaver-syndroom behoort tot de groep van overgroeisyndromen, die zich kenmerken door een abnormale snelheid van fysieke en soms cognitieve ontwikkeling. Het is soms verwarrend met andere aandoeningen zoals Sotos-syndroom, dat vergelijkbare symptomen vertoont, maar veroorzaakt wordt door andere genetische afwijkingen.

Mechanisme

Weaver-syndroom wordt veroorzaakt door een mutatie in het EZH2-gen, dat belangrijk is voor het reguleren van de activiteit van andere genen. Dit gen speelt een cruciale rol in de epigenetische controle van genexpressie en celgroei. Een defect in dit gen leidt tot abnormale celgroei en verstoorde ontwikkeling van het zenuwstelsel en andere organen, wat de symptomen van de aandoening veroorzaakt.

Cellulaire en genetische oorsprong

De mutatie in het EZH2-gen verstoring de regulatie van genexpressie, wat leidt tot ongewone celgroei en een versnelde ontwikkeling van bepaalde lichamelijke kenmerken. Dit resulteert in een karakteristieke overgroei en kan ook neurologische symptomen zoals spasticiteit, vertraagde motorische vaardigheden en cognitieve achterstand veroorzaken.

Overgroei en versnelde ontwikkeling

De overmatige groei van het lichaam, vooral in de vroege jaren, is een van de meest kenmerkende symptomen van het Weaver-syndroom. Dit kan zich uiten in een grotere lichaamslengte, bredere handen en voeten, en een versnelde fysieke ontwikkeling in vergelijking met leeftijdsgenoten.

Oorzaken en erfelijkheid ziekte

De oorzaak van het Weaver-syndroom is een mutatie (medische term: wijziging) in het EZH2-gen op chromosoom 7. Een mutatie in het NSD1-gen op chromosoom 5 is eveneens gemeld in zeldzame gevallen. De overerving van deze aandoening gebeurt via een autosomaal dominant patroon, waardoor één kopie van het gewijzigde gen in elke cel voldoende is om de aandoening te veroorzaken. Bij bijna alle patiënten treedt het syndroom spontaan op; er is bijgevolg geen familiale geschiedenis van het syndroom aanwezig. In een klein aantal gevallen erft een getroffen patiënt de mutatie van één betrokken ouder.

Symptomen: Skelet, gezicht, motoriek, neurologisch

Heel wat symptomen zijn mogelijk bij dit syndroom, maar ze hoeven niet allemaal tegelijkertijd aanwezig te zijn. Daarnaast is de ernst en uitgebreidheid van de symptomen per patiënt verschillend.

Skelet

Skeletafwijkingen zijn gangbaar bij een patiënt met het Weaver-syndroom. Bij de patiënt groeien de botten sneller dan gebruikelijk, zowel vóór als na de geboorte. Naast een vooruitlopende botleeftijd zijn andere skeletafwijkingen mogelijk, inclusief voetmisvormingen zoals klompvoeten (voeten van baby draaien naar binnen en beneden) of platvoeten, permanent gebogen vingers (camptodactylie), brede duimen en scoliose. Op volwassen leeftijd is de botlengte meestal normaal of iets vergroot.

Gezicht

Het hoofd van de patiënt is groot (macrocefalie), waarbij het achterhoofd afgeplat is en het voorhoofd breed is. In de kindertijd heeft het kind eerder een rond gezicht. Door de hoofdafwijkingen heeft de patiënt moeite om zijn hoofd op te tillen. De ogen staan ver uit elkaar (hypertelorisme). Voorts heeft de patiënt grote oren die lager op het hoofd staan dan gebruikelijk. Het filtrum aan de mond is lang en diep. De kin is dan weer eerder ingedeukt. Tot slot is de onderkaak klein (micrognathie).

Motoriek

Baby’s met het Weaver-syndroom hebben een zwakke, hese schreeuw. Kinderen hebben een vertraagde ontwikkeling van motorische vaardigheden zoals zitten, staan en lopen in de vroege jeugd. Ze hebben meestal een lichte verstandelijke handicap en evenwichts- en coördinatieproblemen. Sommige getroffen patiënten hebben afwijkingen in de plooien (gyri) van de hersenen, die artsen detecteren via medische beeldvorming.

Neurologische afwijkingen

Een aantal neurologische afwijkingen komen ook voor, zoals een vertraagde spraakontwikkeling, een verhoogde spierspanning (hypertonie of spasticiteit) of juist een lagere spierspanning (hypotonie), convulsies (stuipen: oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn), een verstandelijke handicap en gedragsproblemen, vergelijkbaar met een autismespectrumstoornis (autisme: problemen met sociale interactie, communicatie en gedrag).

Bijkomende afwijkingen

Een losse, hangende huid en een navel- of liesbreuk (uitstulping of zwelling in lies of balzak) zijn tevens mogelijk bij deze aandoening. Patiënten met het Weaver-syndroom hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van kanker, maar door het kleine aantal getroffen patiënten valt het exacte risico moeilijk te bepalen.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose gebeurt via klinische kenmerken, ondersteund door röntgenfoto’s (radiografisch onderzoek) waarop de vooruitlopende botleeftijd te zien valt. Om andere aandoeningen uit te sluiten, doet de arts enkele aanvullende onderzoeken. Een bloedonderzoek geeft geen teveel aan groeihormonen aan. Een MRI-scan van de hersenen toont soms maar niet altijd de ontwikkelingsstoornissen. Ook een stofwisselingsonderzoek biedt evenmin informatie over het Weaver-syndroom. Een DNA-onderzoek bevestigt uiteindelijk de diagnose.

Behandeling gebeurt multidisciplinair

De behandeling van dit niet te genezen syndroom gebeurt multidisciplinair waarbij neurologen, orthopedisten, pediaters, revalidatieartsen, … trachten de symptomen te behandelen of ondersteunen. Verder bezoekt de patiënt regelmatig een fysiotherapeut, logopedist en ergotherapeut om de ontwikkeling, het taalvermogen, de verzorging en de activiteiten in het dagelijks leven te verbeteren.

Prognose

De levensverwachting van een patiënt met het Weaver-syndroom is normaal.

Ondersteunende zorg en revalidatie

Naast medische behandelingen kan ondersteunende zorg essentieel zijn voor patiënten met het Weaver-syndroom. Revalidatieprogramma’s kunnen helpen bij het verbeteren van motorische vaardigheden, spraak en dagelijkse functioneren. Psychologische ondersteuning kan nuttig zijn voor zowel de patiënt als de familie om te helpen omgaan met de uitdagingen van het syndroom.

Complicaties

Patiënten met het Weaver-syndroom kunnen diverse complicaties ervaren, waaronder:

• Verhoogd risico op kanker: Er is een verhoogd risico op het ontwikkelen van kanker bij patiënten met het Weaver-syndroom. Door het zeldzame voorkomen van de aandoening is het exacte risico moeilijk te bepalen en kan het variëren tussen individuen.
• Vertraagde motorische en cognitieve ontwikkeling: Kinderen met het Weaver-syndroom kunnen vertraagde motorische vaardigheden en cognitieve ontwikkeling ondervinden, wat kan leiden tot langdurige beperkingen in hun dagelijkse functioneren en onafhankelijkheid.
• Neurologische problemen: Complicaties zoals spasticiteit, convulsies en een verstandelijke handicap kunnen de levenskwaliteit beïnvloeden en vereisen vaak voortdurende medische en therapeutische interventies.
• Skeletafwijkingen: De skeletafwijkingen zoals camptodactylie en scoliose kunnen leiden tot fysieke ongemakken en mogelijk noodzaak tot orthopedische behandelingen.

Preventie

Op dit moment is er geen bekende manier om het Weaver-syndroom te voorkomen, aangezien de aandoening vaak spontaan ontstaat door genetische mutaties. Preventieve maatregelen omvatten voornamelijk:

• Vroegtijdige diagnose en monitoring: Vroege diagnose kan helpen om de symptomen beter te beheren en complicaties te minimaliseren. Regelmatige medische controles zijn belangrijk om de voortgang van de aandoening te volgen en tijdig in te grijpen indien nodig.
• Genetische expertise: Voor ouders met een familiaire geschiedenis van het Weaver-syndroom of voor degenen die een verhoogd risico hebben, kan genetisch advies nuttig zijn om de kans op het krijgen van een kind met het syndroom te begrijpen en te bespreken.
• Ondersteunende zorg: Aandacht voor ondersteunende zorg en revalidatie kan helpen bij het optimaliseren van de levenskwaliteit en het voorkomen van secundaire complicaties die voortvloeien uit de symptomen van het syndroom.