Vette urine: Oorzaken van vette (olieachtige) urine

Het gebeurt niet vaak dat mensen hun plas bekijken. Niettemin is dit belangrijk, omdat er soms plotseling afwijkingen in kleur, geur en consistentie kunnen optreden. Zo ervaren sommige patiënten vette urine. Het hebben van vettige urine kan verschillende oorzaken hebben, zoals chyl in de urine, ketonen in de urine, uitdroging en een overmaat aan vitaminen in het lichaam. Voor het opsporen van deze aandoeningen zal de arts naast bloed- en urineonderzoek ook beeldvormende onderzoeken inzetten, zoals echografie, radiografie, CT-scan en/of MRI-scan. De behandeling is afhankelijk van de oorzaak en kan variëren van rust en voedings- en drankrichtlijnen tot leefstijladviezen, medicijnen, medische behandelingen en operaties.

• Chyl in de urine
• Verstopte (geblokkeerde) lymfevaten in de nieren
• Obstructie van het thoraxkanaal (een groot lymfevat)
• Fistel
• Nefrotisch syndroom
• Erfelijke aandoeningen
• Nierfalen
• Ketonen in de urine en olieachtige urine
• Medicijnen
• Te veel vitaminen in het lichaam en vettige urine
• Uitdroging en vette urine
• Andere zeldzame aandoeningen die leiden tot olieachtige urine

Chyl in de urine

Chyl is een melkachtige, vettige vloeistof die ontstaat wanneer vetten uit voedsel worden afgebroken en getransporteerd vóór opname in de bloedbaan. Normaal gesproken is er een kleine hoeveelheid chyl in de urine aanwezig, vooral als de urine langere tijd in de blaas verblijft. Echter, wanneer de urine vettig is en een melkachtige consistentie heeft, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Chylurie, de aanwezigheid van chyl in de urine, kan namelijk wijzen op verschillende medische aandoeningen.

Verstopte (geblokkeerde) lymfevaten in de nieren

Verstopping van lymfevaten kan het gevolg zijn van diverse infectieziekten, zoals:

• aangeboren afwijkingen van de lymfevaten
• ascariasis (worminfectie die buikpijn en een piepende ademhaling kan veroorzaken)
• cysticercose (varkensworminfectie die in verschillende weefsels voorkomt)
• diabetes mellitus (suikerziekte)
• echinokokkose (cysten door infectie met lintworm)
• een nieroperatie
• een niertrauma
• filariasis (griepachtige symptomen en verstopte lymfevaten)
• lymphogranuloma venerosum (zwelling van de lymfeklieren en genitaliën)
• malaria (infectieziekte met koorts, geelzucht en zwakte)
• pernicieuze anemie (falen van de absorptie van vitamine B12, met vitamine B12-tekort als gevolg)
• schistosomiasis (parasitaire infectieziekte veroorzaakt door wormen)
• tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)

Obstructie van het thoraxkanaal (een groot lymfevat)

Een aorta-aneurysma of kanker in de borstholte, of een zwangerschap, kan ervoor zorgen dat chyl terugvloeit naar de nieren.

Fistel

Een fistel is een abnormale verbinding. Wanneer een fistel aanwezig is in de urineblaas (wat zeldzaam is en vooral bij kinderen voorkomt), kan dit chylurie veroorzaken.

Nefrotisch syndroom

Bij het nefrotisch syndroom, een nierziekte, komen eiwitten in de urine voor (proteïnurie) evenals vetten (lipidurie), wat de melkachtige verschijning van de urine verklaart.

Erfelijke aandoeningen

Zeldzame erfelijke aandoeningen, zoals chylomicronemie en lipoproteïnelipasedeficiëntie, kunnen vetstofwisselingsstoornissen veroorzaken die leiden tot een overmatige hoeveelheid vet in de bloedbaan. Dit overtollige vet kan vervolgens in de urine terechtkomen.

Nierfalen

In ernstige gevallen van nierfalen kunnen de nieren hun filtrerende functie verliezen, waardoor verschillende stoffen, inclusief vetten, in de urine terechtkomen.

Ketonen in de urine en olieachtige urine

De aanwezigheid van ketonen in de urine kan het gevolg zijn van een stoornis in de vetstofwisseling, doordat het lichaam niet in staat is om koolhydraten te gebruiken voor energie. Dit probleem komt voor bij mensen die een koolhydraat- of eiwitrijke voeding consumeren, evenals bij personen die langdurig honger hebben of diabetes hebben. Ketonen in de urine kunnen een olieachtige uitstraling van de urine veroorzaken.

Medicijnen

Sommige medicijnen, zoals diuretica (plaspillen) en bepaalde antibiotica, kunnen bijwerkingen hebben die leiden tot vette urine. Raadpleeg de arts of apotheker wanneer medicatie mogelijk de oorzaak is van de symptomen.

Te veel vitaminen in het lichaam en vettige urine

Vettige urine kan het gevolg zijn van een overmatige inname van vitaminen, hoewel het ook kan gebeuren dat het lichaam deze vitaminen onvoldoende absorbeert. Vooral bij een overmatige inname van vitamine D kan olieachtige urine ontstaan. Dit probleem kan worden verholpen door een wijziging in de voeding, waarbij men meer voedingsmiddelen en vezels en minder vitaminen consumeert. Ook voor absorptieproblemen is een aangepaste voeding noodzakelijk, met voedingssupplementen die het lichaam gemakkelijker kan opnemen. Een voedingsdeskundige kan hierbij advies geven.

Uitdroging en vette urine

Uitdroging (dehydratie) is een toestand waarbij de vochtbalans in het lichaam verstoord is, wat resulteert in een tekort aan vocht in de weefsels. Dit gebeurt vaak na intensieve fysieke activiteit, maar kan ook door het lichaam zelf worden veroorzaakt, bijvoorbeeld door overmatig zweten door hoge temperaturen of ziekte. Bij uitdroging gaat urine vaak gepaard met een donkergele of amberkleurige tint, wat kan leiden tot een vettige consistentie. Meer water drinken kan helpen, maar als de vettige urine aanhoudt, is het belangrijk om een arts te raadplegen. Uitdroging kan namelijk onbehandeld leiden tot ernstige symptomen, zoals duizeligheid, een hoge hartslag (tachycardie), een snelle ademhaling (tachypneu), een onvermogen om te zweten (anhidrose) en verwardheid.

Andere zeldzame aandoeningen die leiden tot olieachtige urine

• Aandoeningen van de bijnieren die de hormoonregulatie verstoren, kunnen leiden tot veranderingen in de vetstofwisseling en vette urine.
• Tumoren in de buikholte of het retroperitoneum kunnen de lymfevaten of het thoraxkanaal comprimeren, wat resulteert in chylurie.