Flebolieten (aderstenen): Verkalkte bloedstolsels in aderen

Flebolieten (aderstenen) zijn kleine, ronde verkalkte bloedstolsels die zich bevinden in de aderen van een patiënt, meestal het bekkengebied. De goedaardige aderstenen zijn meestal bij de geboorte al aanwezig, maar soms wijzen ze op de aanwezigheid van een andere aandoening. In de meeste gevallen zorgen aderstenen niet voor problemen en veroorzaken ze geen andere symptomen. Treedt toch pijn op, dan zijn diverse behandelingen beschikbaar.

• Epidemiologie van flebolieten
• Oorzaken van verkalkte bloedstolsels in aderen
• Symptomen: Meestal in aderwanden rond bekkengebied
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Zelfzorg
• Professionele medische behandeling
• Prognose van aderstenen
• Preventie van aandoening aan aderwanden

Epidemiologie van flebolieten

Veel volwassenen hebben aderstenen, en dan vooral bij veertigplussers. Ze verschijnen in hetzelfde tempo bij mannen en vrouwen. De frequentie neemt toe met de leeftijd.

Oorzaken van verkalkte bloedstolsels in aderen

Flebolieten zijn een soort van vasculaire calcificatie (verkalking van bloedstolsels). Het is anno oktober 2020 onzeker wat de etiologie is van aderstenen. In de meeste gevallen zijn aderstenen aangeboren, en dan vooral bij patiënten met het Maffucci-syndroom (afwijkingen aan botten en huid). Soms komen ze later in het leven tot stand en dan wijzen ze op een onderliggend probleem zoals:

• afwijkingen in de aderen of veneuze misvormingen, die de bloedstroom vertragen en zorgen voor een ophoping van kalk
• constipatie en druk, waardoor schade ontstaat aan de aders in het bekkengebied
• diverticulitis
• een leverziekte
• een slechte doorbloeding
• schade aan de wanden van de ader, bijvoorbeeld door een verwonding
• spataderen
• tumoren van het maagdarmkanaal of maagkanker
• weinig beweging: immobilisatie na een operatie, lange autoritten, veel zitten

Symptomen: Meestal in aderwanden rond bekkengebied

Flebolieten zijn ronde groepjes van verkalkte bloedstolsels. Deze ontwikkelen zich in de aderwanden, meestal in de aderen rond het bekkengebied. De aderstenen komen echter ook voor in de maag, de darmen, de slokdarm en de nieren. Aderstenen zijn variabel in grootte, maar ze zijn meestal vijf millimeter breed. In de meeste gevallen komen symptomen niet tot stand bij flebolieten. De arts ontdekt dit dan per toeval tijdens een röntgenfoto of echografie voor het opsporen van een oorzaak van een ander probleem.

Afhankelijk van de grootte en locatie komen soms wel symptomen tot uiting zoals:

• constipatie, wanneer de aderstenen zich in het bekkengebied bevinden
• milde pijn in het gebied, soms ook in de onderrug (lage rugpijn) of onderbuik; de pijn doet denken aan de pijn bij nierstenen (vorming van kristallen met pijn in buik en rug)
• roodheid aan het getroffen gebied
• spataderen of bloedstolsels, veroorzaakt door een verminderde doorbloeding
• verwijde aderen en zwelling in het gebied
• warmte op het getroffen gebied

Diagnose en onderzoeken

De arts detecteert de knobbeltjes via een röntgenfoto of echografie, meestal omdat de patiënt voor een ander probleem beeldvormende onderzoeken laat uitvoeren. Ze verschijnen vaak als witte of bleke vlekken op röntgenfoto's van het bekkengebied, en daarom verwart de arts deze soms met nierstenen. Patiënten met nierstenen hebben echter vaak scherpe pijn in de buik, wat niet het geval is bij flebolieten. Aanvullende onderzoeken zijn soms nodig, zoals een MRI-scan. Op deze manier krijgt de arts een idee over de exacte locatie en de omvang van de flebolieten.

Behandeling

Zelfzorg

Meestal is een behandeling niet nodig voor patiënten met aderstenen, want symptomen komen slechts zelden tot stand. Warmte aanbrengen, het getroffen gebied verhogen en het gebruik van ontstekingsremmers in de vorm van niet-steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) zijn conservatieve behandelingen die voor de meeste patiënten voldoende effectief zijn. Ervaart de patiënt echter toch klachten, dan zijn diverse behandelingsopties mogelijk.

Professionele medische behandeling

Chirurgie
Afhankelijk van de ernst van de aderafwijkingen, verwijdert een chirurg mogelijk de ader en het omliggende weefsel. De chirurgische ingreep gebeurt onder volledige verdoving.

Endovasculaire lasertherapie
Een patiënt krijgt lasertherapie om de ader af te sluiten. Endovasculaire lasertherapie is een veel gebruikte behandeling voor spataderen.

Sclerotherapie
Bij sclerotherapie wordt de ader met de fleboliet verschrompeld via een injectie. Vaak zijn meerdere behandelingen nodig.

Prognose van aderstenen

In de meeste gevallen duiden aderstenen niet op de aanwezigheid van een ernstige aandoening. Af en toe is toch een behandeling nodig wat bij de meeste patiënten succesvolle resultaten oplevert.

Preventie van aandoening aan aderwanden

Dankzij enkele aanbevelingen voor een gezonde levensstijl is het mogelijk om de toekomstige ontwikkeling van flebolieten te helpen voorkomen. Te lang stilzitten is niet goed. Wandelen en de armen en benen strekken zijn goede adviezen om de bloedcirculatie te verbeteren. Het dragen van strakke kledij is uit den boze. Hierdoor ontwikkelen zich sneller flebolieten. Vooral aan de taille mag de kledij niet te strak zitten. Verder is een voldoende vochtinname (veel water drinken) nodig om uitdroging te voorkomen. Uitdroging zorgt namelijk voor een hogere bloeddruk, waardoor sneller aderstenen tot stand komen.

Lees verder

• Bloedstolsels: Oorzaken, soorten en symptomen van trombus