Bult op scheenbeen: oorzaken van bult of zwelling scheenbeen

Last van een zwelling of bult op je scheenbeen? Het scheenbeen is van de twee botten in het onderbeen; het andere been is het kuitbeen. Dit bot is is heel sterk omdat het het hele gewicht van het lichaam draagt en samen met het bovenbeen het kniegewricht vormt. Als je op je scheenbeen wordt geslagen, kan een pijnlijke bobbel of een grote bult ter grootte van een ganzenei verschijnen. Hard tegen je scheenbeen aanstoten doet flink pijn, aangezien dit bot weinig onderhuids vet heeft. Je kunt last hebben van een harde of juist zachte bult op je scheenbeen. Soms gaat het vanzelf over en soms is het verstandig om je huisarts te raadplegen. Doe dit vooral bij aanhoudende of verergerende klachten. Behandeling hangt af van de oorzaak van de bult op je scheenbeen.

• Symptomen van een bult of zwelling op scheenbeen
• Bult, bobbel of zwelling
• Pijn
• Moeite met lopen
• Oorzaken van een bult op scheenbeen
• Bloedaandoeningen
• Chronische inflammatoire darmziekten
• Beenvliesontsteking
• Huidabces
• Niet-specifieke dermatitis (huidontsteking)
• Eepidermale cyste
• Lipoom of vetbult
• Onderzoek en diagnose
• Anamnese
• Fysiek onderzoek
• Bloedonderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Biopsie
• Differentiële diagnose
• Zelfzorg en behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Symptomen van een bult of zwelling op scheenbeen

Bult, bobbel of zwelling

Een zwelling, bobbel of bult op het scheenbeen kan erg lastig zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden. Vaak ontstaat een bult op het scheenbeen na een blessure en in dat geval kan je ook hevige pijn voelen. De bloedvaten kunnen beschadigd raken, wat op de lange termijn klachten kan geven. De kleur van de huid kan donker of blauwachtig tot geel worden en dat kan zo lang blijven. Als je keihard je scheenbeen stoot, kan er een bult ter grootte van een ganzenei op je scheenbeen verschijnen, dat vaak erg pijnlijk is.

Pijn

Soms wordt de aangedane plek heel gevoelig en kun je het zelfs niet aanraken omdat het dan zo'n pijn doet. Ernstige pijn is het meest prominente symptoom van een bult op scheenbeen en kan bij sommige mensen veel langer aanhouden.

Moeite met lopen

Een zwelling of bult op het scheenbeen kan gepaard gaan met functiebeperking als gevolg van een blessure, wat inhoudt dat je moeilijk kunt lopen of dat het aangedane been moeite heeft met het dragen van gewicht. Het gebied rond de verwonding kan opgezwollen, ontstoken en warm aanvoelen bij aanraken. Zwelling en gevoeligheid van de weefsels kunnen lange tijd aanwezig zijn. Verkleuring van de huid door de aanwezigheid van een blauwe plek (met soms een blauwzwart tot geel uiterlijk) kan lange tijd aanhouden.

Oorzaken van een bult op scheenbeen

De meest voorkomende oorzaak van een zwelling of bult op het scheenbeen of de verschijning van een ganzenei op het scheenbeen, is een plotselinge klap of val, waardoor er een pijnlijke blauwe plek ontstaat. Een bult op het scheenbeen als gevolg van een slag, val of stoot kan iedereen overkomen, maar komt vooral vaak voor bij sporters. Soms ontstaat een bult op je scheenbeen als gevolg van een onderliggende ziekte of aandoening. Spataderen, grillig gevormde, uitgezette aders aan het oppervlak van de huid, kunnen soms lijken op een bult.

Bloedaandoeningen

Er zijn bloedaandoeningen die kneuzingen kunnen veroorzaken, welke kunnen lijken op een bult op het scheenbeen. Bij hemofilie, een bloedziekte waarbij het bloed niet goed genoeg stolt, kun je gevoeliger worden voor blauwe plekken.

Chronische inflammatoire darmziekten

Bij IBD (Inflammatory Bowel Disease, letterlijk vertaald: ontstekingsziekte van de darm) kunnen ook huidafwijkingen kunnen voorkomen, zoals blauw-rode bulten op de onderbenen en aften in de mond. Courante vormen van IBD zijn de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het gebruik van anticoagulantia of bloedverdunners kan soms leiden tot spontane bloeduitstortingen

Beenvliesontsteking

Beenvliesontsteking of periostitis is een ontsteking van het beenvlies dat de botten bekleedt en het is een veel voorkomende sportblessure die ontstaat bij overbelasting van de benen. De ontsteking wordt gekenmerkt door de vijf klassieke kenmerken van een ontsteking: roodheid, pijn, zwelling, warmte en gestoorde functie.

Huidabces

Een huidabces is een met etter of pus gevulde holte onder de huid die wordt veroorzaakt door bacteriën. Het abces zal rijpen op een gegeven ogenblik spontaan openbarsten. Als dat niet gebeurt, zal behandeling bestaan uit een drainage van een abces (abcesdrainage).

Niet-specifieke dermatitis (huidontsteking)

Dermatitis is een ontsteking van de huid (huidontsteking) wat meerdere oorzaken kent, van allergieën tot auto-immuunstoornissen. Sommige vormen van dermatitis zijn acuut en ontstaan dus plotseling, en andere vormen zijn chronisch van aard.

Eepidermale cyste

Een epidermale cyste is een cyste waarvan de cystewand bestaat uit epidermis (opperhuid) en de inhoud ervan is een kaasachtige substantie bestaande uit hoornschilfers en huidsecreties. Het wordt veroorzaakt door een trauma of een operatie en het gaat om een langzaam groeiende huidkleurige knobbel. Het is een volledig goedaardige aandoening.

Lipoom of vetbult

Een lipoom of vetbult is een niet-kankerachtige groei van vetweefselcellen. Een lipoom kan zich in bijna elk orgaan van het lichaam ontwikkelen, hoewel ze meestal in de onderhuidse laag net onder de huid worden aangetroffen. Je hebt geen behandeling nodig voor deze aandoening omdat het volledig goedaardig is; als de vetbult echter verandert van vorm en steeds groter wordt, is het verstandig om een arts te raadplegen. Een lipoom kan door een arts op diverse manieren worden verwijderd.

Onderzoek en diagnose

Anamnese

De arts begint met een gesprek over je klachten. Je wordt gevraagd wanneer de bult is ontstaan, of er sprake is geweest van een val, klap of trauma, en of je andere symptomen ervaart, zoals pijn, roodheid, zwelling, of warmte. De arts zal ook vragen naar je medische geschiedenis, zoals eventuele bloedziekten, medicijngebruik (zoals bloedverdunners), of chronische aandoeningen zoals IBD.

Fysiek onderzoek

De arts zal de bult op je scheenbeen inspecteren en palpatie (aftasting) uitvoeren om te beoordelen hoe de bult aanvoelt, of het beweeglijk is, en of er sprake is van pijn, zwelling of andere tekenen van ontsteking. Afhankelijk van het type bult kan de arts proberen vast te stellen of het gaat om een hematoom, lipoom, cyste, abces of iets anders.

Bloedonderzoek

Als de bult mogelijk te maken heeft met een bloedaandoening, zoals hemofilie of het gebruik van bloedverdunners, kan de arts bloedonderzoek laten uitvoeren om te controleren op stollingsstoornissen of bloedarmoede. Dit helpt om de diagnose te verfijnen en mogelijke onderliggende oorzaken vast te stellen.

Beeldvormend onderzoek

Bij twijfel over de aard van de bult kan de arts een röntgenfoto, echo of MRI aanvragen om een beter beeld te krijgen van de onderliggende structuren. Dit is vooral nuttig om te beoordelen of de bult te maken heeft met bot-, spier- of huidproblemen, zoals beenvliesontsteking, periostitis, of een diepere cyste of tumor.

Biopsie

Als de arts vermoedt dat de bult mogelijk een kwaadaardige of verdachte afwijking is, zoals een zeldzame vorm van huidkanker of een atypische lipoom, kan een biopsie worden uitgevoerd. Hierbij wordt een klein stukje weefsel afgenomen en microscopisch onderzocht om de exacte aard van de bult vast te stellen.

Differentiële diagnose

De arts zal alle informatie uit het anamnese, fysieke onderzoek, beeldvormend onderzoek en bloedonderzoek bij elkaar leggen om een lijst te maken van mogelijke oorzaken. Dit kan variëren van een eenvoudige kneuzing of abces tot een zeldzamere aandoening zoals periostitis of IBD-gerelateerde huidafwijkingen.

Zelfzorg en behandeling

De behandeling van een bult op je scheenbeen hangt af van de oorzaak: Een lipoom kan chirurgisch worden verwijderd, een abces kan worden gedraineerd, en een beenvliesontsteking kan behandeld worden met een cold pack en door het doe van rekoefeningen en spierversterkende oefeningen. Zelfzorgmaatregelen kunnen bestaan uit:

• Het nemen van warme melk met kurkuma kan genezing van binnenuit bevorderen. Kurkuma werkt ontstekingsremmend. De stof curcumine in kurkuma gaat niet alleen ontsteking tegen, maar ook zwelling en pijn.
• Bij zwelling als gevolg van verrekking van een spier of zwelling doordat je tegen je scheenbeen bent aangestoten, kan je van kurkuma een pasta maken met wat citroen en zout en dat op de plek aanbrengen. Wel uitkijken met je kleding, want kurkuma laat moeilijk te verwijderen gele vlekken op je kleding achter.
• Een belangrijk natuurlijk middel tegen een bult op je scheenbeen is het aanbrengen van een cold pack op het getroffen gebied. Het helpt om ontsteking en de zwelling en pijn die ermee gepaard gaan te verlichten.
• Voor sommigen, vooral nadat de acute fase achter de rug is of wanneer het probleem nog lang aanhoudt, kunnen warme kompressen worden gebruikt als een effectieve natuurlijke remedie tegen zwelling op het scheenbeen.

Prognose

De prognose van een bult op het scheenbeen hangt natuurlijk af van de onderliggende oorzaak, maar in de meeste gevallen is er geen reden tot paniek. Als het gaat om een simpele kneuzing of een vetbult (lipoom), kun je ervan uitgaan dat het vanzelf goedkomt of gemakkelijk te behandelen is. Zoals ze zeggen: "Tijd heelt alle wonden."

Als de bult wordt veroorzaakt door iets serieuzer, zoals beenvliesontsteking of een abces, zal een snelle behandeling ervoor zorgen dat je snel weer op de been bent. Voor kwaadaardige of complexe aandoeningen is de prognose afhankelijk van hoe vroeg de diagnose is gesteld, maar ook hier geldt: "Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd" – dus wees er vroeg bij voor de beste kansen op volledig herstel.

Kortom, in de meeste gevallen kun je rekenen op een goede afloop, vooral als je je klachten niet te lang negeert en tijdig naar de dokter gaat.

Complicaties

Complicaties van een bult op het scheenbeen kunnen variëren afhankelijk van de oorzaak. Hier zijn enkele mogelijke complicaties:

• Infectie: Bij een abces of huidontsteking kan de infectie zich uitbreiden naar omliggende weefsels of zelfs dieper gelegen structuren, wat kan leiden tot ernstige complicaties zoals cellulitis of bloedvergiftiging (sepsis).
• Blijvende pijn of bewegingsbeperking: Als een bult veroorzaakt wordt door beenvliesontsteking (periostitis), kan de ontsteking zonder behandeling chronisch worden, wat kan leiden tot langdurige pijn en beperkingen in beweging of sportactiviteiten.
• Weefselbeschadiging: Bij aandoeningen zoals hematoomvorming door kneuzing kan er, zonder goede zorg, weefselverharding optreden of zelfs permanente beschadiging van het omliggende weefsel.
• Littekens en verklevingen: Na drainage van een abces of na chirurgische verwijdering van een bult kan er littekenvorming optreden. Dit kan in sommige gevallen leiden tot verklevingen die ongemak of bewegingsbeperkingen veroorzaken.
• Kwaadaardige bulten: In zeer zeldzame gevallen kan een bult op het scheenbeen wijzen op een kwaadaardige tumor. Als deze niet tijdig wordt behandeld, kan de kanker zich verspreiden (metastaseren) naar andere delen van het lichaam.
• Complicaties door onderliggende aandoeningen: Bij patiënten met aandoeningen zoals IBD of bloedaandoeningen (zoals hemofilie) kunnen bulten het gevolg zijn van complicaties van de onderliggende ziekte, zoals langdurige bloedingen of spontane bloeduitstortingen, wat verdere medische problemen kan veroorzaken.

Preventie

Een aantal preventietips om bulten op je scheenbeen te voorkomen:

• Let op waar je loopt: Klinkt simpel, maar echt – kijk waar je je voeten neerzet, vooral bij sporten of activiteiten waar je sneller een klap kunt krijgen. "Voorkomen is beter dan genezen" geldt zeker voor botsingen.
• Bescherm je schenen als een pro: Bij sporten als voetbal of hockey zijn scheenbeschermers je beste vriend. Trek ze aan en speel zonder zorgen. Zie ze als je persoonlijke bodyguards voor je benen.
• Kies je schoeisel wijs: Draag schoenen met goede demping, vooral bij hardlopen of andere intensieve activiteiten. Dit helpt niet alleen tegen blaren, maar kan ook overbelasting van je schenen voorkomen.
• Laat je niet op glad ijs brengen: Heb je de neiging om vaak te vallen? Zorg dan dat je grip hebt! Kies schoenen met goede zolen en zorg voor een veilige omgeving, zowel binnen als buiten.
• Luister naar je lichaam: Voel je dat je benen overbelast raken? Rust even uit voordat kleine pijntjes uitgroeien tot grotere problemen, zoals beenvliesontsteking. "Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten," maar liever voorkom je de blaren.
  Water drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.com
• Goed hydrateren, gezonde schenen: Voldoende water drinken om je spieren en gewrichten soepel te houden. Een gehydrateerd lichaam herstelt sneller en is minder vatbaar voor blessures.
• Smeer het soepel: Massages en rekoefeningen kunnen wonderen doen voor de bloedsomloop in je benen. Dit helpt niet alleen de spieren los te houden, maar vermindert ook het risico op bulten door stoten en blessures.
• Smeer die zonnebrand: Als je veel buiten bent, denk niet alleen aan bescherming voor je gezicht. Verbrandde schenen kunnen leiden tot zwelling of irritatie, wat lijkt op bultjes.
• Tijdige zelfcheck: Voel je een bultje opkomen? Wacht niet te lang om het te laten checken door een arts. Soms is het beter om snel in te grijpen voordat een klein bultje iets groters wordt.

Lees verder

• Bultje op de huid: oorzaken van een huidbultje of bultjes
• Huidaandoeningen A-Z: symptomen, oorzaak en behandeling
• Vetbult: oorzaak en verwijderen lipoom rug, schouder en hals
• Vetbult verwijderen: hoe wordt een lipoom weggehaald?
• Lipoom: vetbultje in romp, nek, schouders, oksels of armen