Yogahoudingen – pasasana (lushouding)

Pasasana is een moeilijke torsiehouding, waarbij in hurkzit de wervelkolom deels om de eigen as draait. Deze asana verbetert op spectaculaire wijze de beweeglijkheid van de rug, die uiteindelijk zo lenig wordt als van een kat. De yogaoefening is zeer nuttig voor mensen met scoliose, maar ook in geval van aandoeningen van de tussenwervelschijven. Door de draaiing worden ze immers ontlast. Niettemin is pasasana in eerste instantie een preventieve oefening om bovengenoemde rugproblemen te voorkomen. Daarnaast maakt de 'lushouding' praktisch alle gewrichten soepel dankzij de draaiing van het hele lichaam, van de enkels tot de knieën, heupen, schouders en nek. Pasasana is geen klassieke yogahouding. Niettemin is deze oefening dankzij de vele voordelen opgenomen in de meeste yogacursussen.

Inhoud

• Oorsprong van pasasana (lushouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidseffecten van pasasana (lushouding)
• Therapie

Oorsprong van pasasana (lushouding)

Het Sanskriet-woord pas betekent ‘koord’ of ‘lus’. Asana wil zeggen ‘(zit)houding’ en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Bij deze yogahouding voor gevorderden draait u de rug zo ver mogelijk naar een kant. Vervolgens vormt u met de armen een lus, waarbij u een arm bij de schouder voorlangs de naar achteren gedrukte knieën zo ver mogelijk achter de rug brengt. De oefening is een uitstekende lenigheidstraining voor zowel de rug als voor de nek, schouders, heupen, knieën en enkels.

Allround-oefening
Pasasana is wat men noemt een allround-stretchoefening, die echter wel enkele voorbereidende oefeningen behoeft, zoals ardha matsyendrasana I (zittende halve torsie I). Pasasana is alleen geschikt voor degenen die de voorbereidende torsie- en beginnershoudingen beheersen.

Techniek

Onderschat niet dat deze asana veel gevoel voor balans vereist. Oefen in het begin dus eventueel bij een muur. Daarnaast is pasasana blessuregevoelig, met name voor de gewrichten en als u onverhoopt valt tijdens de voltooiing van deze yogaoefening.

1. Ga op uw hurken zitten, knieën en voeten bij elkaar. Uw billen mogen de vloer niet raken. Let wel, voor beginnende yogi's kan het al moeilijk zijn om deze hurkzit aan te nemen. Vandaar dat de beheersing van (alle) beginnershoudingen zo belangrijk is.
2. Draai in de hurkhouding het bovenlichaam zo ver mogelijk naar rechts. Plaats uw rechterhand op de vloer, in lijn met de schouders om het evenwicht te kunnen behouden.
3. Draai de romp zo ver tot de oksel van uw linkerarm zich achter de knieën bevindt. De oksel en bovenarm drukken nu tegen de rechterknie.
4. Buig de linkerknie iets naar voren ten opzichte van het andere been. Hierdoor kunt u de draaiing nog iets verder krijgen.
5. Blijf even in deze houding, zoek voortdurend het juiste evenwicht. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling, in zoverre dat mogelijk is. Houd dit de hele oefening vol.
6. Draai nu de linkerarm vanuit de schouder, en breng de arm voorlangs de knieën. Buig de elleboog en breng de hand zo ver mogelijk achter de rug (bij de linkerheup).
7. Adem uit en breng de rechterarm eveneens achter uw rug door de rechterschouder zo ver mogelijk naar achteren te draaien. Streef er in de beginfase naar dat de vingers elkaar raken of in elkaar haken. Idealiter houdt u met uw rechterhand de linkerpols vast.
8. Draai als sluitstuk het hoofd zo ver mogelijk naar rechts, dus met de romp mee.
9. Blijf ongeveer een halve minuut in pasasana (lushouding), of naargelang uw capaciteiten.
10. Kom in omgekeerde volgorde terug in de hurkzit. Rust eerst uit in savasana (lijkhouding) of doe de oefening meteen links, waarbij u in de voltooide houding de rechterpols met de linkerhand vasthoudt.
11. Rust grondig uit in savasana of savasana II (lijkhouding).

Aandachtspunten

Pasasana lijkt bij de eerste aanblik eenvoudig, maar de schijn bedriegt. Feitelijk is de 'lushouding' een zeer uitdagende yogaoefening, zowel fysiek als mentaal. De moeilijkheid bij beginners zit doorgaans in het feit dat deze hurkhouding, een variant van malasana (guirlandehouding), sowieso al veel stabiliteit vereist, maar dat het lichaam in de volgende stap ook nog eens naar links of rechts draait. In pasasana moet men dus om te beginnen zogezegd geaard zitten, ofwel een stabiele basis hebben voor de draaiing van het lichaam, maar tegelijkertijd zeer flexibel zijn om voldoende opdrijvend vermogen te genereren voor de spiraalvormige draaiing. Deze twee krachten lijken tegengesteld, en zo voelt dat ook fysiek, wat een extra uitdaging vormt voor het evenwichtsgevoel.

Voorbereidende yogaoefeningen
Oefenen bij een muur kan in de beginfase soelaas bieden als er sprake is van instabiliteit. Het lichaam kan dan langzaam wennen aan de 'tegengestelde' krachten. Mentaal vergt pasasana kalmte en gelijkmoedigheid om de juiste balans aan te voelen tijdens het voltooien van pasasana. Hoewel de yogahouding eenvoudig lijkt, voelt de beheersing van pasasana om die reden als een overwinning. Het is belangrijk om stap voor stap te oefenen. Overrek de spieren niet, laat de gewrichten langzaam wennen aan de intense draaiingen. Ardha matsyendrasana I (zittende halve torsie I), gomukhasana (koeienkophouding), baddha konasana (schoenmakershouding) en malasana (guirlandehouding), maar ook de staande oefening parivrtta parsvakonasana (gedraaide zijwaartse hoekhouding) zijn belangrijke voorbereidende oefeningen.

Uitwerking

Mijd deze yogaoefening bij knie- en enkelproblemen, maar ook bij spit en hernia. Bij alle klachten van de gewrichten is het van belang eerst medisch advies in te winnen en eventueel te oefenen onder leiding van een ervaren yogaleraar. Pasasana (lushouding) heeft veel voordelen en kan als een voortzetting van ardha matsyendrasana I (zittende halve torsie I) worden beschouwd. De asana heeft een zeer gunstige uitwerking op de ruggengraat. Alle wervels worden gedraaid ten opzichte van elkaar. Dit activeert de hele rug en de zenuwen die er ontspringen, brengt lenigheid en kan in therapeutisch opzicht verkrommingen opheffen, zoals scoliose.

Tussenwervelschijven
Bij aandoeningen van de tussenwervelschijven kan pasasana verlichting brengen aangezien ze tijdens de draaiing worden ontlast. Verder zorgt pasasana voor soepele gewrichten, van de nek tot de schouders, heupen, knieën en enkels. Dankzij de draaiing van de romp worden de interne organen goed doorbloed en gemasseerd, zoals de lever, de milt, de alvleesklier en de nieren. De spijsvertering in het algemeen zal veel baat hebben bij het beoefenen van pasasana.

Gezondheidseffecten van pasasana (lushouding)

Pasasana intensiveert de ardha matsyendrasana’s, waaronder de beginnershouding ardha matsyendrasana I. Door de vele voordelen voor de gezondheid is pasasana in veel yogacursussen geïntegreerd, bedoeld voor yogi’s die voldoende lenigheid en balans hebben opgebouwd.

Therapie

Pasasana (lushouding) heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Stramme rug.
• Stijve gewrichten, waaronder de schouders, het bekken, de knieën en enkels.
• Slechte spijsvertering.
• Gebrek aan eetlust.
• Beginnende diabetes.
• Kromme lichaamshouding, waaronder scoliose.
• Astma.
• Winderigheid.
• Menstruatieklachten.
• Rugpijn als gevolg van een verkeerde lichaamshouding.
• Vetzucht (buik) en vetrolletjes rond het middel.
• Nier- en leverfunctiestoornissen.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – ardha matsyendrasana I
• Yogahoudingen – yoganidrasana (yoga-slaaphouding)