Yogahoudingen – ardha matsyendrasana I

Ardha matsyendrasana I is genoemd naar Matsyendra, de god van de vissen. Het is de eerste en relatief makkelijkste asana uit een reeks van drie intensieve, zittende torsiehoudingen die het lichaam voorbereiden op de volledige (paripurna) matsyendrasana. Deze yogaoefening traint vooral de rug, waarbij de wervels ten opzichte van elkaar als in een spiraal gedraaid worden. Ardha matsyendrasana traint tal van spiergroepen. Het is de ideale asana voor mensen met stijve heupen, schouders en nek. Ustrasana, baddha konasana, paschimottanasana en de staande gedraaide houdingen, zoals parivrtta trikonasana, zijn goede voorbereidende oefeningen voor de 'zittende halve torsie I'.

Inhoud

• Oorsprong van ardha matsyendrasana I (zittende halve torsie I)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van ardha matsyendrasana I (zittende halve torsie I)
• Therapie

Oorsprong van ardha matsyendrasana I (zittende halve torsie I)

Het Sanskriet-woord ardha betekent 'half'. Asana wil zeggen '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). In het hindoeïsme is Matsyendra de naam van de god die als een van de stichters van hatha-yoga wordt beschouwd. Volgens de mythe ging Shiva naar een verlaten eiland om zijn gemalin Parvati in te wijden in de vele geheimen en mysteries van yoga. Shiva is de dansende god der vernietiging die elke evolutiecyclus beëindigt om ruimte te scheppen voor een nieuw begin. Hij zag dat een vis op een steenworp afstand uit de kust bewegingloos en zeer aandachtig alles beluisterde wat hij zijn gemalin over yoga te vertellen had. Shiva besprenkelde de vis met water. Prompt nam de vis een goddelijke gedaante aan en veranderde in Matsyendra, de god van de vissen en een van de stichters van hatha-yoga.

Voorbereiding
Ardha matsyendrasana I, II en III vormen de voorbereiding op paripurna matsyendrasana, ofwel de volledige zittende torsie. Ardha matsyendrasana I maakt de rug zeer soepel en is na enkele voorbereidende oefeningen, zoals parivrtta trikonasana (omgekeerde driehoekhouding) en baddha konasana (schoenmakershouding), geschikt voor beginners.

Techniek

In ardha matsyendrasana I wordt de wervelkolom als een spiraal gedraaid. Hoewel ardha 'half' betekent, in de zin van 'halve draai', is de torsie niettemin zeer intensief voor beginnende yogi's.

1. Ga in dandasana (stok- of stafhouding). Houd de benen gestrekt naar voren, met rechte rug, de handpalmen bij de heupen op de vloer gedrukt. Blijf even in deze houding en adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
2. Buig de linkerknie en trek de voet naar binnen, de voetzool tegen de binnenkant van het dijbeen.
3. Plaats de linkervoet vervolgens onder de linkerbil. Gebruik de buitenkant van de voet als 'zetel'. Vind eerst de juiste balans voordat u overgaat tot stap 4.
4. Buig de rechterknie, waarna u de rechtervoet naast de buitenkant van het linkerdijbeen plaatst. Zorg ervoor dat de enkel de dij raakt. Het rechteronderbeen staat in een hoek van negentig graden ten opzichte van de vloer.
5. Draai de romp zo ver mogelijk naar rechts, waarbij u ervoor zorgt dat de linkeroksel de buitenkant van de rechterknie raakt. Plaats nu de linkerbovenarm over de rechterknie.
6. Adem uit. Draai de linkerarm vanuit de schouder om de rechterknie heen naar achteren tot de handrug de onderrug raakt.
7. De achterzijde van de linkeroksel hoort de rechterknie te omvatten. Er mag geen open ruimte ontstaan. Blijf even in deze houding en adem rustig door.
8. Adem uit en draai de rechterarm vanuit de schouder achter de rug. Pak met de rechterarm de pols van de linkerarm vast. In het begin zal dat niet lukken, maar oefening baart kunst. Draai het hoofd zo ver mogelijk naar links.
9. Probeer rustig door te ademen, ook al zal de ademhaling in de beginfase veel oppervlakkiger zijn dan u gewend bent.
10. Blijf ongeveer een minuut in ardha matsyendrasana I.
11. Kom in omgekeerde volgorde terug in dandasana (stok- of stafhouding) en herhaal deze intensieve yogahouding in omgekeerde richting (zie stap 2).
12. Rust uit in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Let op dat de gestrekte arm de knie stevig in de greep houdt, zoals in de tekst is beschreven. Probeer na elke fase eerst de juiste balans te vinden voordat u de volgende stap uitvoert. Houd in alle fasen de rug recht, in zoverre dat mogelijk is.

Uitwerking

Ardha matsyendrasana I activeert de hele rug omdat alle wervels 'maximaal' ten opzichte van elkaar gedraaid worden. Dit heeft een positieve uitwerking op het zenuwstelsel en de gezondheid in het algemeen. Ardha matsyendrasana heeft veel voordelen. De arm-, been- en rugspieren worden goed doorbloed en getraind. Ook de buikorganen, zoals de lever en alvleesklier, krijgen een grondige massage. Ardha matsyendrasana I is een weldaad voor mensen met stijve schouders, heupen en nek. Wie rugproblemen heeft, dient eerst medisch advies in te winnen en te oefenen onder begeleiding van een ervaren yogaleraar.

Gezondheidsvoordelen van ardha matsyendrasana I (zittende halve torsie I)

Dankzij de gunstige werking op de endocriene functie van de pancreas (alvleesklier) kan ardha matsyendrasana I een corrigerende werking hebben op diabetes I en II.

Therapie

Volgens de yogahandboeken heeft ardha matsyendrasana I een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Suikerziekte.
• Obstipatie (de matsyendrasana-cyclus verbetert de darmperistaltiek).
• Kromme rug.
• Vetzucht (buik en middel).
• Slechte spijsvertering, gebrek aan eetlust.
• Nierfunctiestoornissen.
• Ischias.
• Rugpijn als gevolg van een verkeerde lichaaamshouding.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – bharadvajasana I (vlechthouding)
• Yogahoudingen – marichyasana III