Pericoronitis: Infectie rond verstandskiezen met pijn

Pericoronitis is een tandaandoening waarbij het tandvlees gezwollen en geïnfecteerd raakt rond de verstandskiezen. Wanneer verstandskiezen namelijk slechts gedeeltelijk uitbreken, ontstaat een opening voor bacteriën onder het tandvlees waardoor een acute of chronische ontsteking en vaak ook infectie tot stand komt. Dit gaat gepaard met onder andere ernstige pijn, koorts, slikpijn en een vieze smaak in de mond. Bij milde symptomen helpen enkele eenvoudige advies in combinatie met een goede mondhygiëne. Bij ernstige symptomen moet de tandarts deze aandoening zo snel mogelijk behandelen omdat anders soms levensbedreigende complicaties ontstaan.

• Epidemiologie van tandaandoening
• Oorzaken en risicofactoren van pericoronitis
• Risicofactoren van infectie rond verstandskiezen
• Symptomen: Pijn
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Vaak verstandskies verwijderen
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie van tandaandoening

Pericoronitis komt vaak voor bij patiënten tussen twintig en dertig jaar oud. Mannen en vrouwen ontwikkelen even vaak pericoronitis.

Oorzaken en risicofactoren van pericoronitis

Pericoronitis treedt op wanneer de verstandskiezen niet genoeg ruimte hebben om door het tandvlees te komen. Hierdoor komen ze slechts gedeeltelijk door het tandvlees. Als verstandskiezen slechts gedeeltelijk uitbarsten, ontstaat een opening onder het tandvlees waar voedsel vast kan komen te zitten en bacteriën zich vervolgens kunnen ophopen, hetgeen dan leidt tot een bacteriële infectie van het zachte weefsel rondom de verstandskies.

Risicofactoren van infectie rond verstandskiezen

• Pericoronitis komt sneller tot stand door:
• een hogere luchtweginfectie: Een bacteriële of virale infectie leidt tot problemen met de neus, de sinussen en de keel
• een slechte mondhygiëne - dit veroorzaakt vaker acute pericoronitis
• een zwangerschap
• spanning

Symptomen: Pijn

Pericoronitis heeft verschillende symptomen. De intensiteit van de symptomen varieert afhankelijk van de ernst van de infectie. Patiënten met milde symptomen hebben misschien wat pijn en ongemak nabij de getroffen verstandskiezen. In meer ernstige gevallen is het voor de patiënt door de pijn moeilijk om te kauwen of de mond helemaal te openen.

Acute infectie

Acute symptomen houden meestal drie tot vier dagen aan en bestaan uit:

• een afscheiding van pus
• een algemeen ziek gevoel (malaise)
• een zwelling aan de getroffen zijde van het gezicht
• ernstige pijn die slaapverlies veroorzaakt
• gezwollen lymfeklieren onder de kin
• koorts
• pijn bij het slikken (slikpijn)

Chronische infectie

Chronische symptomen duren meestal maar één tot twee dagen maar ze komen vaak terug gedurende een periode van meerdere maanden. De symptomen zijn onder meer:

• doffe pijn
• mild ongemak
• een slechte smaak in de mond
• een vieze ademgeur
• opgezwollen tandvlees in het getroffen gebied

Diagnose en onderzoeken

Tandartsen diagnosticeren vaak pericoronitis tijdens een tandheelkundig onderzoek. Hij onderzoekt namelijk de verstandskiezen en spoort mogelijke tekenen van pericoronitis op. De tandarts kijkt of het tandvlees ontstoken, rood of gezwollen is of dat sprake is van een pusafscheiding. De tandarts maakt ook een röntgenfoto om de positie van de verstandskiezen te beoordelen en andere mogelijke oorzaken voor de tandpijn uit te sluiten, zoals tandbederf.

Behandeling: Vaak verstandskies verwijderen

Zelfzorg
Patiënten met milde symptomen van pericoronitis zijn vaak gebaat met huismiddeltjes. Zo is het mogelijk om de mond te spoelen met een warm zout water. Ook moet de patiënt zorgen voor een schoon gebied, dus alle mogelijke voedselresten en tandplak moet hij verwijderen met een tandenborstel. Wanneer de symptomen na vijf dagen nog steeds aanwezig zijn en niet verbeterd zijn, is het belangrijk om een tandarts te raadplegen. Bij ernstige symptomen is het niet verstandig om huismiddeltjes te proberen. Onmiddellijke professionele medische zorgen zijn nodig bij patiënten met ernstige klachten.

Professionele medische zorg

Een snelle behandeling voorkomt dat de infectie zich verspreidt en verkleint het risico op complicaties. De tandarts stelt een behandelplan op op basis van de specifieke behoeften van de patiënt. De aandoening is soms lastig te behandelen omdat de aandoening gewoonlijk enkel maar verdwijnt totdat de tand volledig openbreekt of de tand of het weefsel verwijderd wordt. De tandarts voert volgende mogelijke behandelingen uit

• alle pus afvoeren
• het gebied grondig schoonmaken
• voedselresten verwijderen

Heeft de patiënt een bacteriële infectie, dan schrijft de tandarts antibiotica voor. Verder mag de patiënt ook andere pijnstillers en ontstekingsremmers gebruiken. Wel is het belangrijk dat de patiënt de tandarts raadpleegt voor het gebruik van deze medicijnen of mondspoelingen.

Meestal adviseert de tandarts om de tand te verwijderen, vooral indien sprake is van chronische symptomen.

Prognose

Pericoronitis veroorzaakt meestal geen ernstige gezondheidsproblemen. Als de verstandskies volledig losbarst of verwijderd is, komt pericoronitis in dat gebied niet meer voor. Als de tandarts een verstandskies verwijdert, is de patiënt na circa twee weken volledig hersteld. De patiënt heeft tijdens de herstelperiode een slechte smaak in de mond, een zwelling, een stijve kaak, pijn en af en toe ervaart hij ook tintelingen of gevoelloosheid van de mond en het gezicht. Het is belangrijk om de instructies voor nazorg op te volgen. De patiënt neemt bij intense of kloppende pijn, koorts of een tandbloeding contact op met de tandarts of kaakchirurg.

Complicaties

Soms verschijnen complicaties door pericoronitis, en dit dan vooral wanneer de tandarts de behandeling laattijdig inzet. Soms verspreidt de infectie zich vanuit het getroffen gebied, wat leidt tot zwelling en pijn in andere delen van het hoofd en de nek. Ook ontstaat soms trismus (mondklem: problemen met het openen van de mond of problemen om te bijten). Slechts zeer zelden ontstaan levensbedreigende complicaties, zoals Ludwig's angina, een infectie die zich onder de kaak en tong verspreidt en leidt tot een zwelling van de luchtwegen. Deze aandoening veroorzaakt ook andere diepe infecties in het hoofd, de nek of de keel. Soms verspreidt de infectie zich in de bloedbaan. Sepsis (bloedvergiftiging) is een levensbedreigende complicatie van pericoronitis.

Preventie

Een goede mondhygiëne vermindert de kans op het ontwikkelen van pericoronitis. Het is belangrijk dat patiënten de aangetaste tand goed reinigen om voedselresten en bacteriën te verwijderen. Verder is een regelmatige bezoeken aan de tandarts vereist. Hij herkent tijdig tekenen of problemen die verband houden met pericoronitis, waardoor de kans op een vroegtijdige behandeling vergroot. Ook indien patiënten merken dat de verstandskiezen doorkomen, moeten ze de tandarts raadplegen zodat hij alles goed kan opvolgen, ook al heeft de patiënt op dat moment geen symptomen van pericoronitis.