Yogahoudingen – paryankasana (sofahouding)

Paryankasana (sofahouding) is een variant op virasana, een van de vele meditatiehoudingen waaruit de yogabeoefenaar kan kiezen. De klassieke uitvoering van deze tamelijk moeilijke asana vereist lenige heupen, schouders en knieën en is in dynamisch opzicht een combinatie van supta virasana en matsyasana, met alle voordelen van dien. Paryankasana is niet geschikt voor mensen met rug- en knieklachten. Deze oefening corrigeert de schildklierfunctie, traint de longen en het hart en bevordert de spijsvertering. Zoals voor alle asana's geldt ook voor paryankasana dat tijdens de beoefening van deze asana zowel forceren als prestatiegerichtheid blessures in de hand werkt.

Inhoud

• Oorsprong van paryankasana (sofahouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van paryankasana (sofahouding)
• Therapie

Oorsprong van paryankasana (sofahouding)

Het Sanskriet-woord paryanka betekent 'sofa' of 'bed'. Asana wil zeggen '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). In paryankasana legt u de armen over elkaar terwijl u achterover ligt met een holle rug. Voor maximale ondersteuning kunt u in de beginfase of om gezondheidsredenen een kussen onder de rug schuiven.

Gevorderde houding
Paryankasana is een yogahouding uit de hatha-yoga en feitelijk een combinatie van virasana (heldhouding), supta virasana (liggende held) en matsyasana (vishouding). Het is in veel opzichten een houding voor gevorderden die, in de klassieke vorm, veel lenigheid vereist van onder andere de knieën en enkels.

Techniek

Paryankasana wordt uitgevoerd in virasana, een makkelijke meditatiehouding voor hen die een asana met gekruiste benen (nog) te moeilijk vinden. Supta virasana (liggende held) is in wezen een ontspanningshouding, waarbij paryankasana als een variant beschouwd mag worden.

1. Ga in virasana (heldhouding), zitvlak tussen de voeten, waarbij de knieën elkaar raken.
2. Adem uit, handen op de bovenbenen. Buig het bovenlichaam langzaam, voorzichtig en met een holle rug en in één beweging naar achteren. Het ligt voor de hand dat dit een uitstekende oefening is voor de rugspieren. Buig steeds verder door tot uw achterhoofd de vloer raakt.
3. Tijdens het achteroverbuigen kunnen beginnende yogi's de steun van de ellebogen wel gebruiken. Plaats daarbij één elleboog op de vloer en steun aldus de romp terwijl u naar achteren buigt. Plaats daarna ook de andere elleboog op de vloer. Houd de rug hol en leg de handen op het bekken, zoals in matsyasana (vishouding).
4. Blijf ongeveer een halve minuut in deze tussenfase, de rug hol, het bovenlichaam steunend met de kruin op de vloer. Strek vervolgens de armen naar achteren, buig de ellebogen en houd met de rechterhand de linkerbovenarm vast en met de linkerhand de rechterbovenarm of elleboog.
5. Blijf ongeveer 1 minuut in paryankasana en adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
6. Kom in omgekeerde volgorde terug in virasana (heldhouding). Ontspan enkele seconden.
7. Ga daarna een paar minuten in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Let er tijdens het voltooien van paryankasana op dat de knieën en het zitvlak de vloer blijven raken. Houd de rug zo hol mogelijk, kruin op de vloer. Steun in de beginfase de rug eventueel met een kussen. Zoals gezegd vergt paryankasana ook lenige schouders, maar oefening baart kunst. Na verloop van tijd lukt het om de onderarmen en ellebogen op de vloer te laten rusten.

Ontspanning
Forceer uw spieren niet. Ontspan de rug na het voltooien van paryankasana. Bij rug-, knie- of schouderproblemen kunt u beter eerst medisch advies inwinnen en oefenen onder deskundig toezicht. Voorkom blessures en voer paryankasana alleen uit als u moeiteloos tussen de voeten in virasana kunt zitten.

Uitwerking

Met paryankasana krijgt u na verloop van tijd zeer lenige schouders, enkels en knieën. Deze asana voor gevorderden geeft bovendien rust aan vermoeide benen na bijvoorbeeld een drukke werkdag, masseert de buikorganen en rekt de bekkenstreek flink uit. Ook verruimt paryankasana de borstkas, waardoor deze houding een therapeutische rol kan spelen bij astma en andere long- en bronchusaandoeningen, zoals bronchitis en longemfyseem. Oppervlakkig ademen als gewoonte wordt er eveneens door gecorrigeerd.

Gezondheidsvoordelen van paryankasana (sofahouding)

De gezondheidsvoordelen van deze asana zijn vergelijkbaar met die van matsyasana en supta virasana. Met het verschil dat matsyasana iets intensiever is. De sofahouding corrigeert platvoeten, doordat bij toegewijd oefenen de voeten en enkels flink worden uitgerekt, wat een voorwaarde is voor de ontwikkeling van goede voetbogen.

Therapie

Paryankasana (sofahouding) heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Lage rugpijn en 'zware' benen als gevolg van vermoeidheid.
• Platvoeten.
• Spataderen.
• Slechte spijsvertering, wat vaak gepaard gaat met obstipatie.
• Astma, bronchitis en longemfyseem.
• Slapeloosheid.
• Stress.
• Slechte lichaamshouding.
• Paryankasana heeft een corrigerende invloed op de schilklierfunctie, de bijschildklieren...
• … doet spanningen in de schouders verdwijnen en maakt u zo lenig als een kat.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – de begrippen yoga en yogi
• Yogahoudingen – virasana I (heldhouding)
• Yogahoudingen – supta virasana (liggende heldhouding)