Bultjes in gezicht: pukkeltjes op wangen, kin en voorhoofd
Er zijn diverse huidaandoeningen waarbij er bultjes in het gezicht verschijnen. De pukkeltjes kunnen geel of wit of een andere kleur hebben en kunnen zich manifesteren op het voorhoofd, rond de ogen, op of rond de neus, kin of mond. Vaak gaat het om een onschuldige aandoening die vanzelf weer weggaat, maar soms is een bezoek aan de huisarts verstandig om de bultjes te laten beoordelen. Behandeling in de vorm van bijvoorbeeld een zalf of crème kan nodig zijn.
Gerstekorrels op een ooglid /
Bron: Silver442n, Wikimedia Commons (Publiek domein)Bultjes in gezicht door milia
Gerstekorrels
Milia of
gerstekorrels zijn kleine
witte bultjes die op de neus, kin, voorhoofd, bovenlip en wangen van een baby verschijnen. Milia worden vaak gezien bij pasgeborenen, maar het kan op elke leeftijd voorkomen. Een gerstekorrel is een 1 tot 2 mm grote holte. Deze cyste is gevuld met hoornmateriaal. Een gerstekorrel ziet eruit als een wit korreltje op de huid. Je kunt milia niet voorkomen.
Behandeling
Er is geen behandeling nodig, omdat ze meestal spontaan verdwijnen binnen een paar weken of maanden. Als milia erg wijdverbreid en hardnekkig is, kan men om cosmetische redenen een behandeling overwegen in de vorm van cryotherapie (met vloeibare stikstof), een laserbehadeling, dermabrasie (waarbij men de bovenste lagen van de aangetaste huid verwijdert) of chemische peeling.
Pukkeltjes door gistpuistjes
Wat is het?
Gistpuistjes of pityrosporum folliculitis is een algemeen voorkomende en hardnekkige ontsteking van de haarzakjes. De boosdoeners zijn 'normale' huidgisten. De gist, pityrosporum, daalt af naar beneden in de haarfollikels en vermenigvuldigt zich aldaar, waarna het een jeukende, acne-achtige uitbarsting veroorzaakt. De puistjes zijn speldenknop groot en uniform, dat wil zeggen dat ze er hetzelfde uitzien. De jeukende kleine pukkeltjes steken vooral de kop op langs de haargrens, op het voorhoofd en in de kaaklijn en nek, alsmede op de rug en op de borst.
Crème
De huisarts zal vaak een anti-gistmiddel voorschrijven zoals ketoconazol crème. Dit smeerseltje doodt schimmels en gisten
Bobbeltjes in gezicht doora adenoma sebaceum
Adenoma sebaceum is een huidaandoening die lijkt op acne (zie onder). Het is vaak goedaardig (onschuldig) en veroorzaakt geen gezondheidsproblemen. Het wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van kleine angiofibromen op het gezicht. Het gaat om huidkleurige, gelige of rode, 0,5 - 5 mm grote halfbolvormige pukkeltjes op het gezicht, veelal in de plooien van wang, kin en neus. De laesies kunnen geïsoleerd voorkomen, maar als er meerdere laesies aanwezig zijn in het gezicht of elders op het lichaam dan kan het een onderdeel zijn van een syndroom, zoals tubereuze sclerose.
Pukkeltjes door syringomen
Syringomen zijn goedaardige pukkeltjes (zweetkliertumoren), die meestal op de bovenste en onderste oogleden en wangen van jongvolwassenen voorkomen. Syringomen zijn volledig onschadelijk en worden veroorzaakt door de overmatige groei van cellen van zweetklieren (eccriene klieren). Vrouwen hebben er vaker last van dan mannen en gewoonlijk ontstaat het in de puberteit. Het geeft geen klachten zoals jeuk of pijn. De pukkeltjes zijn rond tot ovaal, huidkleurig tot geel, soms zelfs doorzichtig, en ze komen in groepjes voor rondom beide ogen. Ze kunnen ook op andere plekken van het lichaam voorkomen, zoals oksels, borst, buik, voorhoofd of de genitaliën (
penis of vulva).
Acne in het gezicht
Acne is een huidaandoening die berust op een ontsteking van de huid rondom de talgklieren (talgklierfollikels). Hoe meer talg (een vettige beschermende stof) iemand aanmaakt, hoe groter de kans dat het talg zich ophoopt en de uitvoergang van de talgklier verstopt raakt. Wanneer deze haarzakjes verstopt raken, gaat dat gepaard met verschillende klachten zoals een vette glimmende huid, (jeugd)puistjes en
mee-eters. Acne verschijnt vooral op je gezicht, hals, borst, rug en schouders. Effectieve behandelingen zijn beschikbaar, maar acne kan hardnekkig zijn. De puistjes genezen langzaam, en wanneer het op de ene plek lijkt weg te trekken, duikt het op een andere plek weer op. Acne komt het meest voor bij tieners, met een prevalentie van 70-87 procent. Jongere kinderen kunnen ook last krijgen van acne. Afhankelijk van de ernst, kan acne emotioneel leed veroorzaken en littekens op de huid achterlaten. Hoe eerder je begint met de behandeling, hoe lager het risico van blijvende fysieke en emotionele schade.
Folliculitis
Zien eruit als puistjes
Folliculitis is een infectie van de haarfollikels in de huid. Het is een algemeen voorkomend probleem dat meestal niet ernstig is. Kleine met pus gevulde puistjes (met een puskopje) ontwikkelen zich op de huid. De plek eromheen is rood. Milde gevallen vaak op te lossen zonder behandeling. Deze aandoening wordt vaak veroorzaakt door een bacterie, meestal Stafylokokken.
Behandeling van folliculitis
Meestal trekt de uitslag vanzelf weg en is behandeling niet nodig. Soms is een antibioticacrème (en soms pillen) nodig. In terugkerende gevallen kan antiseptische zeep worden gebruikt.
Krentenbaard (impetigo)
Krentenbaard of impetigo is een veel voorkomende en zeer besmettelijke huidinfectie die vooral voorkomt bij baby's en kinderen. Er ontstaan vlekken of
bultjes op het gezicht, vooral rond de neus en mond van het kind, en op handen en voeten. Deze veranderen later in
blaasjes, welke zijn gevuld met een gelig vocht. Deze gaan op een gegeven ogenblik open en er ontstaan vochtige plekjes waar een honingkleurige korst op komt. De plekken kunnen zich snel uitbreiden. Bij krentenbaard kan de huid jeuken en pijn doen.
Talgklierhyperplasie
Talgklierhyperplasie zijn in feite vergrote talgklieren. Je kunt ze herkennen als bobbelige bultjes op de huid, vaak op één plekje, soms meerdere. De laesies komen vaak voor op het voorhoofd. In het midden van het
bultje zie je een soort kuiltje. Talgklierhyperplasie is een goedaardige aandoening, maar kunnen als cosmetisch storend worden ervaren. Talgklierhyperplasie doet zich voor op de ouder wordende huid, maar ze komen ook vaak voor bij veel pasgeborenen. Bij baby's trekt het vanzelf weer weg. Bij ouderen daarentegen trekt talgklierhyperplasie niet spontaan weg.
Andere oorzaken van bultjes in het gezicht
Andere oorzaken van bultjes in het gezicht zijn:
- Rosacea – Dit kan rode, ontstoken bultjes in het gezicht veroorzaken die vaak worden verward met acne, maar een andere behandeling vereisen.
- Contacteczeem – Een allergische reactie op producten zoals make-up of huidverzorging kan leiden tot jeukende, rode bultjes.
- Huidirritatie door cosmetica – Te veel of verkeerde huidverzorgingsproducten kunnen verstopping van poriën veroorzaken en leiden tot kleine bultjes.
- Hormonale acne – Vooral bij vrouwen veroorzaakt door hormonale schommelingen, bijvoorbeeld tijdens de menstruatie of zwangerschap.
Seborroïsch eczeem – Dit veroorzaakt schilferige, rode plekken en kan soms bultjes of puistjes op het gezicht veroorzaken.
Onderzoek en diagnose
Je stapt de spreekkamer binnen, klaar om af te rekenen met die mysterieuze bultjes die je gezicht zijn gaan bezetten. De arts neemt je onder de loep, op zoek naar antwoorden. Het onderzoek begint rustig, maar elke stap is essentieel om de oorzaak van die bultjes te achterhalen en een gerichte behandeling voor te schrijven.
Het gesprek
Allereerst stelt de arts een reeks vragen om het hele plaatje te begrijpen. "Wanneer zijn de bultjes verschenen?" "Jeukt of irriteert het?" "Gebruik je nieuwe huidproducten of cosmetica?" Misschien ligt het aan je nieuwe crèmepje of die ene scrub die je zo enthousiast hebt toegevoegd aan je routine. De arts probeert patronen te ontdekken: is er sprake van hormonale veranderingen, stress of allergieën?
Fysieke inspectie
Daarna volgt een zorgvuldige inspectie van je gezicht. De arts kijkt naar de grootte, kleur en textuur van de bultjes. Zijn ze wit, gevuld met talg, of juist rood en ontstoken? Zitten ze rond je ogen, op je wangen, of misschien op je voorhoofd? Elke locatie en vorm kan de arts dichter bij een diagnose brengen. Misschien zijn het milia, kleine gerstekorrels gevangen onder de huid, of misschien gaat het om gistpuistjes veroorzaakt door een overgroei van gist op je huid.
Testen: Dieper graven naar de oorzaak
Als de oorzaak niet meteen duidelijk is, kan de arts wat verder gaan. Misschien neemt hij een huidmonster voor een microscopisch onderzoek, vooral als er sprake is van folliculitis of een infectie zoals krentenbaard. Soms is een eenvoudige allergietest of bloedonderzoek nodig om onderliggende oorzaken zoals hormoonschommelingen of auto-immuunproblemen uit te sluiten.
Diagnose stellen
Met al deze informatie stelt de arts de diagnose. Zijn het onschuldige milia die vanzelf verdwijnen? Of blijkt het een hardnekkige vorm van acne of folliculitis die een specifieke behandeling nodig heeft? Misschien is er sprake van talgklierhyperplasie, waarbij de talgklieren vergroot zijn en je huid een hobbelig uiterlijk krijgt. Elk type bultje vraagt om een eigen, op maat gemaakte aanpak.
Behandelplan: Tijd om actie te ondernemen
Nu je de oorzaak weet, is het tijd voor de juiste behandeling. Misschien krijg je een exfoliërende crème voorgeschreven om dode huidcellen te verwijderen, of een medicijn om ontstekingen en infecties tegen te gaan. Bij hardnekkige gevallen zoals syringomen of adenoma sebaceum kan de arts voorstellen om een laserbehandeling of kleine chirurgische ingreep te doen.
Behandeling van bultjes in het gelaat
Nu je weet wat de oorzaak is van die vervelende bultjes op je gezicht, is het tijd voor de grote schoonmaak—de behandeling. Elke soort bultje vraagt om zijn eigen aanpak, en gelukkig zijn er talloze manieren om je huid weer glad, stralend en bultvrij te maken. Hier komt het behandelplan, helemaal op maat voor jouw huid!
Exfoliëren, maar met finesse
Heb je te maken met die kleine, hardnekkige milia? Dan begint de behandeling vaak met een goede exfoliatie. Denk aan crèmes met salicylzuur of retinol die diep in de huid doordringen en dode huidcellen zachtjes wegwerken. Het resultaat? Een stralend gladde huid zonder dat gedoe met prutserige, witte bultjes. Het vraagt wat geduld, maar je huid zal je belonen met een frisse gloed.
Antibiotica voor de boosdoeners
Zijn die bultjes eigenlijk ontstoken? Folliculitis of krentenbaard (impetigo) vraagt om een stevigere aanpak. Hier komt de dokter om de hoek kijken met een recept voor antibiotica—of dat nu in crèmevorm is of een orale kuur. Deze medicijnen maken korte metten met de bacteriën die de puistjes of infecties veroorzaken. Binnen no-time begint je huid te herstellen en zie je die bultjes als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Anti-schimmelcrème voor die gistpuistjes
Gistpuistjes, veroorzaakt door een overgroei van de Malassezia-gist, hebben een heel andere behandeling nodig. Hier helpt een speciale antischimmelcrème om de balans op je huid te herstellen. De crème doodt de gist, en al snel verdwijnen die kleine, jeukende pukkeltjes die je eerder niet weg kreeg met gewone acneproducten.
Laseren, bevriezen of chirurgische ingreep voor hardnekkige gevallen
Voor bultjes zoals adenoma sebaceum of syringomen, die dieper in de huid zitten en niet met crèmes verdwijnen, biedt de dermatoloog high-tech opties. Denk aan laserbehandelingen, waarbij de bultjes zorgvuldig worden weggebrand, of cryotherapie, waarbij ze worden bevroren. In sommige gevallen kan een kleine chirurgische ingreep nodig zijn om de bultjes permanent te verwijderen. Het klinkt misschien ingrijpend, maar vaak is het een snelle en effectieve oplossing voor de meest hardnekkige bobbels.
Hydrateren en herstellen
Of je nu milia hebt aangepakt, acne hebt behandeld of een laserbehandeling hebt gehad, je huid heeft liefde en aandacht nodig tijdens het herstelproces. Hydraterende crèmes met kalmerende ingrediënten zoals aloë vera of hyaluronzuur helpen je huid weer soepel en gehydrateerd te maken. Ze verzachten eventuele irritaties en helpen littekens te voorkomen.
Zonbescherming
En als laatste: vergeet nooit je zonnebrandcrème! Na behandelingen zoals laseren of exfoliëren is je huid extra gevoelig voor UV-stralen. Een goede SPF is onmisbaar om te voorkomen dat die bultjes in pigmentvlekken veranderen. Dus smeer royaal en bescherm die herstellende huid tegen de zon!
Lees verder