Striemen (striae): Rode en witte strepen op huid

Veel mensen krijgen te maken met striemen. Striae zijn lange, smalle en zichtbare strepen die op de huid verschijnen als gevolg van het plotseling uitrekken van de huid. Huidstriemen komen vaak voor tijdens de zwangerschap en puberteit, maar andere aandoeningen en omgevingsfactoren zijn eveneens bekend. Striae veroorzaken normaal gesproken geen ernstige gezondheidsproblemen maar voor de patiënt zijn ze vaak wel cosmetisch storend. Diverse behandelingen en middeltjes zijn beschikbaar voor het verbeteren van de symptomen. Dankzij een gezonde levensstijl is het tot slot mogelijk om het risico op striemen te verminderen.

• Synoniemen
• Epidemiologie van huidstriemen
• Oorzaken
• Risicofactoren van striemen op de huid
• Corticosteroïden
• Puberteit
• Snelle gewichtstoename
• Zwangerschap
• Vormen van huidstriemen
• Symptomen: Rode en daarna witte strepen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Preventie van huidaandoening
• Complicaties van striae

Synoniemen

Striemen (huidstriemen) zijn in medische termen gekend als ‘striae’. Het enkelvoud hiervan is stria.

Epidemiologie van huidstriemen

De prevalentie van striae varieert van 40-90%, afhankelijk van het ras, de leeftijd en het geslacht. Beide geslachten zijn aangetast door huidstriemen. Ongeveer 70% van de meisjes ontwikkelt striemen op de huid tijdens de puberteit. Ongeveer 40% van de jongens ontwikkelt striemen tijdens de puberteit.

Oorzaken

De huid bestaat uit drie belangrijke lagen: epidermis (de buitenste laag), dermis (de middelste laag) en de subcutane laag of hypodermis (de diepste laag). Striae vormen zich in de dermis wanneer het bindweefsel wordt ‘uitgerekt’ voorbij de grenzen van zijn elasticiteit. Dit gebeurt door een snelle uitzetting of samentrekking van de huid bij een plotselinge groei of gewichtstoename. Het abrupte strekken zorgt ervoor dat de dermis scheurt waardoor diepere huidlagen zichtbaar worden en de striae vormen. Wanneer het lichaam groeit, rekken de sterke verbindende vezels in de dermis meestal langzaam uit. Bij een snelle groei, overstrekken de vezels zich en breken ze af.

Risicofactoren van striemen op de huid

Volgende risicofactoren zijn bekend voor huidstriemen:

• aandoeningen zoals:
• het Ehlers-Danlos syndroom (aandoening met symptomen aan huid en gewrichten)
• het Marfan-syndroom (zwakte en verminderde elasticiteit in lichaamsweefsels met symptomen aan het hart, de ogen en het skelet)
• het syndroom van Cushing (overproductie van cortisol, een stresshormoon, wat leidt tot een snelle gewichtstoename in vooral de buik; hierdoor ontstaan sneller kneuzingen, littekens en infecties)
• de puberteit / snel groeiende adolescenten
• een snelle gewichtstoename
• gewichtheffen (door bodybuilders)
• het langdurig nemen van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• roken
• zwaarlijvigheid
• zwangere vrouwen

Corticosteroïden

Het langdurig of foutief gebruik van corticosteroïdencrèmes en lotions voor de behandeling van eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid) veroorzaakt mogelijk striae, doordat deze het collageengehalte verlagen en de huid verdunnen. Striae ontwikkelen zich sneller of lijken meer zichtbaar wanneer in het lichaam een hoog niveau van circulerende cortisone aanwezig is of wanneer de patiënt lokaal (op de huid) cortisone toepast. Cortisol, het stresshormoon dat door de bijnieren wordt geproduceerd, wordt omgezet in cortisone, dat elastische vezels in de huid verzwakt.

Puberteit

Het lichaam maakt snelle groeicycli door tijdens de puberteit, wat de ontwikkeling van striemen mogelijk uitlokt. Bij mannen ontstaan striae vaak op de schouders en rug, terwijl vrouwen meestal huidstriemen ontwikkelen op de heupen, dijen en borsten.

Snelle gewichtstoename

Huidstriemen verschijnen mogelijk ook bij een snelle gewichtstoename, bijvoorbeeld wanneer bodybuilders en atleten op een korte tijd de spiermassa drastisch verhogen.

Zwangerschap

Striae verschijnen vaak na de 25ste week van de zwangerschap, en dit vooral bij jongere zwangere vrouwen. De prevalentie hangt vooral af van het huidtype en de elasticiteit van de huid. Hoe groter de ernst van striae in de zwangerschap zijn, hoe groter de kans dat intraperitoneale adhesies (verklevingen binnen het buikvlies) aanwezig zijn. Tijdens de zwangerschap zorgen geproduceerde hormonen voor wekere bekkenbanden met een grotere flexibiliteit. Hormonen verweken ook de huidvezels, waardoor het risico op striae vergroot. Striae verschijnen op de buik als de baby groeit en soms verschijnen ze op de huid die de dijen en borsten bedekt.

Vormen van huidstriemen

Enkele bekende vormen van huidstriemen zijn:

• Striae albicantes / striae atrophicae / striae cutis distensae: Bij deze vorm van striemen bevinden zich witte littekens in de huid. Deze komen tot stand na bijvoorbeeld ascites (vochtophoping in de buik), auto-immune hepatitis (leverontsteking veroorzaakt door het eigen lichaam) of door zeer een sterke vetafzetting
• Striae graviditatis / striae gravidarum: Bij deze vorm van striae zijn zwangerschapsstriemen aanwezig op de buik. De striemen zijn ontstaan door rekking van de buikhuid tijdens de zwangerschap. De huidstriemen blijven na de zwangerschap waarneembaar als witte strepen.

Symptomen: Rode en daarna witte strepen

Striae ontstaan meestal op de buik, de borsten, de bovenarmen, de schouders (bij bodybuilders), de heupen, de flanken, de billen en de dijen. Voordat de striemen op de huid verschijnen, heeft de huid een dun en roze uiterlijk en voelt dit geïrriteerd of jeukend aan. Striemen zijn huidlittekens of ontsierende letsels die zich kenmerken door een afvlakking en atrofie (verspilling of degeneratie) van de epidermis (de buitenste laag van de huid). Huidstriemen zijn zichtbare strepen op de huid die, afhankelijk van de huidskleur, aanvankelijk rood, roze, roodbruin, donkerbruin of paars (zichtbare gescheurde bloedvaten) zijn. De strepen zijn verder rimpelig en verhoogd. Na verloop van tijd (meestal enkele jaren) vervagen de striemen om dan zilverachtige vage vlekken achter te laten waardoor ze minder opvallen. Het zilverachtig, wit of glanzend uiterlijk komt tot stand doordat de bloedvaten samentrekken en het bleke vet onder de huid zichtbaar wordt.

Diagnose en onderzoeken

De arts bevraagt de medische geschiedenis van de patiënt, noteert het medicatiegebruik en hij voert daarna een huidonderzoek uit. Striae zijn eenvoudig te diagnosticeren met het blote oog.

Behandeling

Crèmes, gels, lotions, laser- en cosmetische chirurgie zijn mogelijke behandelingsvormen voor striae, maar ze zijn wel niet altijd effectief. Lasertherapie lijkt de beste behandelingsoptie te zijn voor huidstriemen. Cosmetische camouflage (make-up) is verder inzetbaar om striae te verbergen, al blijven deze wel aanwezig.

Preventie van huidaandoening

Striae zijn niet altijd te voorkomen, maar het risico op striemen op de huid is wel te verminderen door:

• een gezond gewicht te handhaven
• een jojo-dieet te vermijden
• een langzame en geleidelijke gewichtstoename na te streven tijdens de zwangerschap
• een gezonde en gevarieerde voeding te eten die rijk is aan vitaminen en mineralen - met name de vitaminen A en C en de mineralen zink en silicium voor een gezonde huid
• veel te drinken water (zes tot acht glazen per dag)

Complicaties van striae

Huidstriemen leiden niet tot ernstige gezondheidsproblemen, maar ze zijn wel mogelijk cosmetisch storend. Sommige mensen kampen met emotionele en psychische problemen door de huidstriemen, waardoor de kwaliteit van leven verlaagd is.