Striemen (striae): Rode en witte strepen op huid

Veel mensen krijgen te maken met striemen. Striae zijn lange, smalle en zichtbare strepen die op de huid verschijnen als gevolg van het plotseling uitrekken van de huid. Huidstriemen komen vaak voor tijdens de zwangerschap en puberteit, maar andere aandoeningen en omgevingsfactoren kunnen eveneens bijdragen aan hun ontstaan. Striae veroorzaken normaal gesproken geen ernstige gezondheidsproblemen, maar voor de patiënt kunnen ze cosmetisch storend zijn. Er zijn diverse behandelingen en middelen beschikbaar voor het verbeteren van de symptomen. Dankzij een gezonde levensstijl kan het risico op striemen worden verminderd.

• Synoniemen
• Epidemiologie van huidstriemen
• Oorzaken
• Risicofactoren van striemen op de huid
• Corticosteroïden
• Puberteit
• Snelle gewichtstoename
• Zwangerschap
• Vormen van huidstriemen
• Symptomen: Rode en daarna witte strepen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Preventie van huidstriemen
• Complicaties van striae

Synoniemen

Striemen, of huidstriemen, worden in medische termen ‘striae’ genoemd. Het enkelvoud hiervan is ‘stria’.

Epidemiologie van huidstriemen

De prevalentie van striae varieert van 40-90%, afhankelijk van factoren zoals ras, leeftijd en geslacht. Zowel mannen als vrouwen kunnen last hebben van huidstriemen. Ongeveer 70% van de meisjes ontwikkelt striae tijdens de puberteit, terwijl ongeveer 40% van de jongens deze huidveranderingen ervaart.

Oorzaken

De huid bestaat uit drie belangrijke lagen: de epidermis (buitenste laag), de dermis (middelste laag) en de subcutane laag of hypodermis (diepste laag). Striae ontstaan in de dermis wanneer het bindweefsel wordt uitgerekt voorbij de grenzen van zijn elasticiteit. Dit gebeurt vaak door snelle uitzetting of samentrekking van de huid, bijvoorbeeld door een plotselinge groei of gewichtstoename. Het abrupte strekken van de huid kan leiden tot scheurtjes in de dermis, waardoor diepere huidlagen zichtbaar worden en striae ontstaan. Bij langzame groei rekken de vezels in de dermis geleidelijk uit, maar bij een snelle groei kunnen ze overstrekken en breken.

Risicofactoren van striemen op de huid

De volgende risicofactoren kunnen bijdragen aan het ontstaan van huidstriemen:

• aandoeningen zoals:
• het Ehlers-Danlos syndroom (aandoening gekenmerkt door een verzwakte huid en gewrichten)
• het Marfan-syndroom (aandoening met zwakte en verminderde elasticiteit van lichaamsweefsels, met symptomen aan hart, ogen en skelet)
• het syndroom van Cushing (overproductie van cortisol, wat kan leiden tot snelle gewichtstoename, vooral in de buik, en kan resulteren in snellere vorming van kneuzingen, littekens en infecties)
• de puberteit en snel groeiende adolescenten
• snelle gewichtstoename
• gewichtheffen (bijvoorbeeld door bodybuilders)
• het langdurig gebruik van corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• roken
• zwaarlijvigheid
• zwangere vrouwen

Corticosteroïden

Langdurig of onjuist gebruik van corticosteroïdencrèmes en lotions voor de behandeling van eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeuk) kan striae veroorzaken doordat deze de elasticiteit van de huid verminderen en het collageen afbreken. Striae ontwikkelen zich sneller of worden zichtbaarder bij hoge niveaus van circulerende cortisone of bij lokaal gebruik van cortisone. Cortisol, het stresshormoon dat door de bijnieren wordt geproduceerd, wordt omgezet in cortisone, wat de elastische vezels in de huid verzwakt.

Puberteit

Tijdens de puberteit maakt het lichaam snelle groeicycli door, wat kan leiden tot striae. Bij mannen ontstaan striae vaak op de schouders en rug, terwijl vrouwen meestal huidstriemen ontwikkelen op de heupen, dijen en borsten.

Snelle gewichtstoename

Striae kunnen ook ontstaan bij een snelle gewichtstoename, zoals bij bodybuilders en atleten die in korte tijd aanzienlijke spiermassa opbouwen.

Zwangerschap

Striae verschijnen vaak na de 25ste week van de zwangerschap, vooral bij jongere zwangere vrouwen. De kans op striae hangt deels af van het huidtype en de elasticiteit van de huid. Hoe ernstiger de striae tijdens de zwangerschap, hoe groter de kans dat er intraperitoneale adhesies (verklevingen binnen het buikvlies) aanwezig zijn. Tijdens de zwangerschap zorgen geproduceerde hormonen voor een grotere flexibiliteit van de bekkenbanden en verweken ze de huidvezels, waardoor het risico op striae toeneemt. Striae verschijnen meestal op de buik naarmate de baby groeit, en soms ook op de dijen en borsten.

Vormen van huidstriemen

Enkele bekende vormen van huidstriemen zijn:

• Striae albicantes / striae atrophicae / striae cutis distensae: Bij deze vorm van striemen bevinden zich witte littekens in de huid. Deze kunnen ontstaan door ascites (vochtophoping in de buik), auto-immuun hepatitis (leverontsteking veroorzaakt door het eigen immuunsysteem) of door sterke vetafzetting.
• Striae graviditatis / striae gravidarum: Deze zwangerschapsstriemen ontstaan door rekking van de buikhuid tijdens de zwangerschap. Na de zwangerschap blijven ze vaak zichtbaar als witte strepen.

Symptomen: Rode en daarna witte strepen

Striae ontstaan meestal op de buik, borsten, bovenarmen, schouders (bij bodybuilders), heupen, flanken, billen en dijen. Voordat de striemen zichtbaar worden, kan de huid een dunne, roze uitstraling hebben en geïrriteerd of jeukend aanvoelen. Striemen zijn huidlittekens die zich kenmerken door een afvlakking en atrofie (afname of degeneratie) van de epidermis (buitenste laag van de huid). Ze beginnen meestal als rode, roze, roodbruin, donkerbruin of paarse strepen (door zichtbare gescheurde bloedvaten) en zijn rimpelig en verhoogd. Na verloop van tijd vervagen ze meestal tot zilverachtige of witte vlekken, waardoor ze minder opvallen. Dit zilverachtige uiterlijk ontstaat doordat de bloedvaten samentrekken en het onderliggende vet zichtbaar wordt.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van striae wordt meestal gesteld door een arts op basis van een anamnese en een huidonderzoek. De medische geschiedenis van de patiënt wordt bekeken, inclusief het gebruik van medicatie. Striae zijn doorgaans eenvoudig te herkennen met het blote oog.

Behandeling

Behandelingen voor striae omvatten crèmes, gels, lotions, lasertherapie en cosmetische chirurgie, hoewel deze niet altijd effectief zijn. Lasertherapie lijkt momenteel de meest veelbelovende optie te zijn voor het verminderen van striae. Cosmetische camouflage (zoals make-up) kan ook worden gebruikt om striae te verbergen, maar verandert niets aan hun aanwezigheid.

Preventie van huidstriemen

Hoewel striae niet altijd te voorkomen zijn, kan het risico op het ontstaan ervan worden verminderd door:

• het handhaven van een gezond gewicht
• jojo-diëten te vermijden
• een langzame en geleidelijke gewichtstoename tijdens de zwangerschap na te streven
• een gezonde en gevarieerde voeding te volgen die rijk is aan vitaminen en mineralen - met name de vitaminen A en C, en de mineralen zink en silicium voor een gezonde huid
• voldoende water drinken (zes tot acht glazen per dag)

Complicaties van striae

Hoewel striae geen ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, kunnen ze cosmetisch storend zijn en leiden tot emotionele en psychische problemen. Dit kan de kwaliteit van leven beïnvloeden en soms zorgen voor verminderd zelfvertrouwen en stress.