Bowenoïde papulose: SOA met vlekken op geslachtsdelen
Bowenoid papulosis (Bowenoïde papulose) is een aandoening waarbij gekleurde vlekken of bultjes op de geslachtsdelen van meestal jonge mannen en vrouwen ontstaan. Deze seksueel overdraagbare aandoening is het resultaat van een infectie met het humaan papillomavirus en verspreidt zich via seksueel contact. De aandoening is meestal goedaardig, maar transformeren de letsels zich tot een kwaadaardige vorm, hetgeen resulteert in een voorstadium van kanker. Wanneer de letsels niet spontaan verdwijnen, verwijdert de arts deze via diverse mogelijke technieken. De term ‘Bowenoid papulosis’ werd tot slot bedacht in 1977 door de wetenschappers Kopf en Bart en is vernoemd naar dermatoloog John Templeton Bowen.
Synoniemen van bowenoïde papulose
Andere termen die artsen gebruiken om de aandoening te beschrijven zijn erytroplasie van Queyrat en
plaveiselcelcarcinoom in situ.
Oorzaken van vlekken of bultjes op geslachtsdelen
Bowenoïde papulosis beschouwen artsen als een overgangstoestand tussen een genitale wrat en de
ziekte van Bowen (voorstadium van
huidkanker). Bowenoïde papulose is een zeldzame vorm van intraepitheliale neoplasie, wat duidt op een goedaardige of kwaadaardige abnormale of overmatige weefselgroei. Het humaan papillomavirus (meestal type 16 maar soms ook andere typen of gemengde infecties) veroorzaakt deze
seksueel overdraagbare aandoening (soa) die zowel mannen als vrouwen aantast. Dit virus is ook verantwoordelijk is voor
genitale wratten,
baarmoederhalskanker en sommige andere genitale kankers. Mogelijk spelen ook andere virussen en een
verzwakt immuunsysteem een rol bij het ontstaan van bowenoid papulosis. De
overdracht van het humaan papillomavirus gebeurt via direct huid-op-huid seksueel contact.
Risicofactoren van bowenoid papulosis
Vooral seksueel actieve patiënten jonger dan dertig jaar zijn getroffen door Bowenoid papulosis, al zijn jonge kinderen (mogelijk seksueel misbruik) tot ouderen mogelijk getroffen. Verder lijden veel patiënten reeds aan andere soorten seksueel overdraagbare aandoeningen (genitale wratten, een
hiv-infectie, …).
Symptomen
Op de eikel, de penisschacht en/of de voorhuid van de penis of het gebied in of rond de anus van de man ontwikkelen zich kleine, stevige platte of wratachtige rode, bruine, paarse of vleeskleurige vlekken of bultjes. Bij vrouwen ontstaan deze letsels - die meestal wat donkerder van kleur zijn dan bij mannen - in de vagina, op de clitoris, in de liesplooien, op de grote schaamlippen, op de kleine schaamlippen en/of op of rond de anus. Normaal gezien ervaren patiënten geen andere tekenen, maar soms veroorzaken ze jeuk of
pijn of ontstaat een
ontsteking. Zeer sporadisch komen letsels buiten de genitale regio tot uiting, zoals op de nek, het
gezicht en/of de
vingers.
Diagnose en onderzoeken
Via een dermatoscopie (kijkonderzoek van de huid) bekijkt de arts de huidletsels, wat een typisch uiterlijk weergeeft. Een
huidbiopsie onthult Bowenoid papulosis.
Behandeling van huidletsels op genitale gebied
Patiënten met de diagnose van deze seksueel overdraagbare aandoening, krijgen om de drie tot zes maanden opnieuw een huidonderzoek zodat de arts de evolutie van de letsels kan opvolgen. In de meeste gevallen verdwijnen deze namelijk spontaan en dan is een behandeling overbodig. Wanneer de huidletsels niet spontaan verdwijnen, is een lokale behandeling nodig via op de huid toegepaste (
topische) crèmes, een laseroperatie of
cryochirurgie (behandeling via bevriezing). Na de behandeling blijft de arts de patiënt regelmatig opvolgen om er zeker van te zijn dat de letsels niet terugkeren. Patiënten met deze ziekte krijgen tot slot het advies om de seksuele activiteiten te beperken om te voorkomen dat andere mensen besmet worden tijdens de besmettelijke stadia van deze aandoening.
Prognose van SOA (seksueel overdraagbare aandoening)
De huidletsels op de geslachtsorganen zijn over het algemeen goedaardig en verdwijnen bij de meeste patiënten na enkele weken tot jaren spontaan. Bij zwangere vrouwen die de diagnose van Bowenoid papulosis krijgen, verdwijnen de letsels in de meeste gevallen ook na de bevalling. Huidletsels die aanhouden, worden af en toe echter kwaadaardig. Patiënten kampen dan met de ziekte van Bowen, een vroege vorm van een invasief squameus celcarcinoom. Dit resulteert in
peniskanker bij mannen of
vulvakanker bij vrouwen. Patiënten die eenmaal besmet zijn met het humaan papillomavirus, zijn levenslang drager van het virus. Het is dan ook mogelijk om opnieuw te maken te krijgen met bowenoïde papulose of andere intra-epitheliale kankers in het genitale gebied, waardoor een langdurige opvolging door de arts noodzakelijk is.
Lees verder