Oogmigraine: symptomen, oorzaak en behandeling oogmigraine

Sommige vormen van migraine gaan gepaard met oogklachten. De meestvoorkomende vorm wordt in de volksmond 'oogmigraine' genoemd, soms ook aangeduid met 'oculaire migraine'. Oogmigraine duidt op kortdurende perioden van 5 tot 30 minuten waarin oogheelkundige verschijnselen optreden, zonder hoofdpijn. Een enkele keer treden ook neurologische verschijnselen op. Oogmigraine is onschuldig en gaat vanzelf weer over. Mensen kunnen flink schrikken als ze plotseling worden overvallen door zo'n aanval, vooral de eerste keer, en denken dat hun iets ergs overkomt. Oogmigraine is op zich niet gevaarlijk. Het netvlies en de bloedvaten van het oog raakt soms beschadigd als gevolg van de verminderde bloedstroom. Een permanent verlies van het gezichtsvermogen is echter zeldzaam.

• Wat is oogmigraine?
• Vóórkomen
• Oogmigraine symptomen
• Verschijnselen
• Duur van de aanval
• Is oogmigraine gevaarlijk?
• Complicaties
• Oorzaak van oogmigraine
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling
• Uitlokkende factoren vermijden
• Lichaamsbeweging en frisse lucht
• Oefeningen voor oogmigraine
• Prognose

Wat is oogmigraine?

Oogmigraine staat ook wel bekend als 'migraine zonder hoofdpijn'. Het is een vrij onbekend fenomeen, ofschoon het vrij vaak voorkomt. Het wordt niet alleen bij volwassenen gezien, maar ook bij kinderen en pubers. Bij vrouwen komt het iets vaker voor dan bij mannen. Een aanval van oogmigraine is tijdelijk van aard en niet ernstig. In veel gevallen duurt een aanval niet langer dan een stief kwartiertje; ongeveer 15-30 minuten, maar minder lang komt ook voor. Daarna houdt het spontaan op.

Vóórkomen

Oogmigraine komt vaker voor bij:

• Vrouwen;
• Personen jonger dan 40 jaar;
• Personen die een persoonlijke of familiegeschiedenis hebben van migraine of andere vormen van hoofdpijn;
• Mensen die ziektes hebben zoals lupus, atherosclerose (een voortschrijdende ziekte waarbij je slagaderwanden verharden), sikkelcelziekte, epilepsie of depressie.

Oogmigraine symptomen

Verschijnselen

Oogmigraine gaat gepaard met oogheelkundige verschijnselen (en soms ook neurologische), zonder hoofdpijn. De
oogheelkundige symptomen kùnnen bestaan uit:

• het zien van een steeds groter wordende vlek met gekartelde randen;
• het zien van geometrische figuren;
• het zien van een trillend beeld, alsof je op een hete dag over een lange weg kijkt waardoor het lijkt dat er een plas op ligt;
• het zien van een 'sneeuwbeeld' (net als op de televisie) of flikkeringen;
• stukken van het beeld kunnen ook tijdelijk zwart worden en deze zwarte vlekken in het gezichtsveld kunnen zich binnen een paar minuten uitbreiden, waardoor je zicht vermindert of zelfs tijdelijk helemaal verdwijnt;
• wazig zien;
• normaal gesproken heb je geen bonkende hoofdpijn en misselijkheid, zoals bij migraine wel het geval is.

Duur van de aanval

Je kunt oogmigraine hebben aan één oog, maar je kunt het ook in beide ogen tegelijk krijgen. De duur van een aanval van oogmigraine varieert van 5-30 minuten, maar soms houden de oogheelkundige klachten langer aan. Dit wordt vooral gezien bij 'gecompliceerde migraine', een zeldzame vorm van migraine. De aanvallen kunnen soms worden gevolgd door klachten als:

• hoofdpijn;
• een zwaar gevoel in het hoofd;
• moeheid; of
• algehele malaise.

De meeste mensen die last krijgen van oogmigraine hebben in het verleden aanvallen gehad die gepaard gingen met hoofdpijn. Oogmigraine komt echter ook voor bij mensen die nooit eerder een migraineaanval doorgemaakt hebben.

Is oogmigraine gevaarlijk?

Hoewel een aanval van oogmigrane angstaanjagend kan zijn, is het meestal onschadelijk. De meeste mensen herstellen volledig. Het kan soms schade aan het netvlies en bloedvaten veroorzaken. Permanent gezichtsverlies is vrij zeldzaam.

Complicaties

Soms beschadigt de verminderde bloedstroom het netvlies en de bloedvaten van het oog. Een permanent verlies van het gezichtsvermogen is echter zeldzaam.

Oorzaak van oogmigraine

De oorzaak van oogmigraine is gelegen in het visuele gedeelte van je hersenen, waar vaatkrampjes kunnen optreden. Deze vaatkrampen treden vrij onvoorspelbaar op en betreffen een autonoom gebeuren. De volgende factoren kunnen oogmigraine uitlokken:

• (aanhoudende) stress;
  Alcohol kan oogmigraine uitlokken / Bron: Istock.com/karelnoppe
• hormonale veranderingen gedurende bijvoorbeeld zwangerschap en menstruatie, waarbij de hoeveelheid oestrogeen hoger is dan het progesterongehalte.
• langdurig kijken naar een beeldscherm (televisie of computer);
• langdurige activiteiten verrichten waarbij je aandachtig moet opletten (bijvoorbeeld lezen);
• voedingsmiddelen als chocolade en alcohol;
• roken.

Erfelijkheid lijkt ook een rol te spelen.

Onderzoek en diagnose

De arts zal vragen aan je stellen over de klachten die je ervaart en hij zal je ogen onderzoeken. Hij zal proberen andere aandoeningen uit te sluiten die soortgelijke problemen kunnen veroorzaken, zoals:

• Amaurosis fugax, tijdelijke blindheid door gebrek aan bloedstroom naar het oog. Het kan gebeuren door een verstopping in een slagader die naar het oog leidt.
• Spasmen in de slagader die bloed naar het netvlies leidt.
• Giant Cell Arteritis (GCA) ook wel Reuscel Arteritus of Arteritis Temporalis, een ontstekingsziekte van de bloedvaten. Het kan leiden tot zichtproblemen en blindheid.
• Andere bloedvaatsproblemen met betrekking tot auto-immuunziekten.
• Drugsmisbruik.
• Aandoeningen zoals sikkelcelziekte en polycythemie.

Behandeling

Het behandelen van oogmigraine lijkt niet zinvol, omdat de klachten ook zonder medicatie binnen 5-30 minuten zijn verdwenen. In dit korte tijdsbestek zijn de meeste medicijnen (nog) niet eens ingewerkt.

Uitlokkende factoren vermijden

Het voorkómen van oogmigraine is het belangrijkste. Dit kun je doen door uitlokkende factoren te vermijden, zoals:

• aanhoudende stress;
• bepaalde voedingsmiddelen als chocola, kaas, alcohol en kunstmatige zoetstoffen;
• langdurig beeldschermwerk of lang tv-kijken;
• hoge bloeddruk;
• hormonale anticonceptie;
• voorover buigen;
• je begeven op grote hoogte;
• uitdroging;
• lage bloedsuikerspiegel;
• extreme hitte;
• stop met roken.

Lichaamsbeweging en frisse lucht

Daarnaast is sporten of dagelijkse lichaamsbeweging belangrijk, aangezien dit de doorbloeding bevordert. Zorg ook voor voldoende frisse lucht door goed te ventileren, zowel thuis als op kantoor.

Oefeningen voor oogmigraine

Verschillende oefeningen kunnen helpen bij oogmigraine:

• Oogbewegingen: Voer langzame, soepele oogbewegingen van links naar rechts, omhoog en omlaag uit om de oogspieren te ontspannen.
• Focussen: Wissel tussen het focussen op een dichtbijgelegen object en een verder weg gelegen object om de oogaccommodatie te stimuleren.
• Palmeren*: Bedek gesloten ogen met warme handpalmen gedurende enkele minuten om ontspanning te bevorderen.
• Diepe ademhaling: Combineer oogoefeningen met diepe ademhaling om stress te verminderen en de bloedtoevoer naar de ogen te verbeteren.
• Knipperen: Knipper regelmatig om de ogen vochtig te houden en vermoeidheid te verminderen tijdens oefensessies.

(*) Palmeren betekent dat je je ogen bedekt met je handen (handpalmen).

Prognose

Oogmigraine is zelfbeperkend en verdwijnt vanzelf zonder blijvende schade. Zelden treden er complicaties op. Je kan herhaalde episoden ervaren, maar de frequentie varieert sterk.

Lees verder

• Migraineaanval met aura en migraineaanval zonder aura
• Migraine: symptomen, oorzaken, behandeling en complicaties
• Hoofdpijn achter ogen: oorzaken van pijn achter de ogen
• Wat te doen bij 'gewone' hoofdpijn of spanningshoofdpijn?
• Hoofdpijn voorhoofd, achterhoofd, achter de ogen, vanuit nek