Oogmigraine: symptomen, oorzaak en behandeling oogmigraine

Sommige vormen van migraine gaan gepaard met oogklachten. De meestvoorkomende vorm wordt in de volksmond 'oogmigraine' genoemd, soms ook aangeduid met 'oculaire migraine'. Oogmigraine duidt op kortdurende perioden van 5 tot 30 minuten waarin oogheelkundige verschijnselen optreden, zonder hoofdpijn. Een enkele keer treden ook neurologische verschijnselen op. Oogmigraine is onschuldig en gaat vanzelf weer over. Mensen kunnen flink schrikken als ze plotseling worden overvallen door zo'n aanval, vooral de eerste keer, en denken dat hun iets ergs overkomt. Oogmigraine is op zich niet gevaarlijk. Het netvlies en de bloedvaten van het oog raakt soms beschadigd als gevolg van de verminderde bloedstroom. Een permanent verlies van het gezichtsvermogen is echter zeldzaam.

• Wat is oogmigraine?
• Synoniemen
• Epidemiologie
• Symptomen van oogmigraine
• Verschijnselen
• Duur van de aanval
• Is oogmigraine gevaarlijk?
• Oorzaak van oogmigraine
• Factoren die oogmigraine kunnen uitlokken
• Erfelijkheid speelt een rol
• Risicofactoren en -groepen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van oogmigraine
• Uitlokkende factoren vermijden
• Lichaamsbeweging en frisse lucht
• Oefeningen voor oogmigraine
• Andere behandelopties
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van oogmigraine

Wat is oogmigraine?

Stel je voor: je zit ontspannen op de bank, genietend van je favoriete boek of een rustig moment, wanneer je plotseling merkt dat er iets vreemds gebeurt met je zicht. Het lijkt alsof er kleine flikkerende lichtjes aan de rand van je gezichtsveld dansen, en misschien verandert er zelfs een stukje van je zicht in een soort caleidoscopisch patroon. Schrik niet, dit klinkt als een klassiek voorbeeld van oogmigraine, ook wel bekend als ‘migraine zonder hoofdpijn’.

Oogmigraine is een fascinerend, zij het enigszins verontrustend, fenomeen dat opvallend veel voorkomt, hoewel veel mensen het nog nooit van naam hebben gehoord. Het bijzondere is dat het, in tegenstelling tot klassieke migraine, vaak geen hoofdpijn veroorzaakt. In plaats daarvan krijg je te maken met tijdelijke visuele verstoringen die variëren van lichtflitsen en zigzagpatronen tot een wazige of zelfs blinde vlek in je zicht. Hoewel het misschien zorgwekkend aanvoelt, is een aanval van oogmigraine doorgaans niet ernstig en gaat het vanzelf weer over.

Wat veel mensen niet weten, is dat oogmigraine zowel volwassenen als kinderen kan treffen, en het komt iets vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Een aanval duurt meestal slechts een kwartier tot een half uur – een stief kwartiertje zoals men dat noemt – en daarna verdwijnt het net zo plotseling als het begon.

Oogmigraine staat ook wel bekend als 'migraine zonder hoofdpijn'. Het is een vrij onbekend fenomeen, ofschoon het vrij vaak voorkomt. Het wordt niet alleen bij volwassenen gezien, maar ook bij kinderen en pubers. Bij vrouwen komt het iets vaker voor dan bij mannen. Een aanval van oogmigraine is tijdelijk van aard en niet ernstig. In veel gevallen duurt een aanval niet langer dan een stief kwartiertje; ongeveer 15-30 minuten, maar minder lang komt ook voor. Daarna houdt het spontaan op.

Tijdens zo'n aanval kunnen dagelijkse bezigheden zoals lezen of autorijden echter best lastig worden, dus het is goed om even rust te nemen en te wachten tot het weer wegtrekt. Wat je precies ziet, verschilt van persoon tot persoon. Sommigen ervaren een glinsterende of golvende rand die langzaam door het gezichtsveld beweegt, terwijl anderen last kunnen hebben van tijdelijke blindheid aan één kant. Het goede nieuws is dat oogmigraine meestal ongevaarlijk is, hoewel het, zeker als het voor het eerst gebeurt, behoorlijk alarmerend kan zijn.

Dus, als je ooit plotseling een lichtshow voor je ogen hebt ervaren zonder daar hoofdpijn bij te voelen, ben je misschien een van de vele mensen die te maken heeft gehad met oogmigraine. Het kan wat vervelend zijn, maar gelukkig is het tijdelijk en in de meeste gevallen volledig onschadelijk.

Synoniemen

Synoniemen van oogmigraine zijn:

• visuele aura zonder hoofdpijn
• aura zonder migraine
• stille migraine
• retinale migraine
• visuele migraine
• oogflikkeringen
• migraine zonder hoofdpijn

Epidemiologie

Oogmigraine, ook wel bekend als visuele migraine of stille migraine, heeft een onverwachte maar fascinerende verspreiding in zowel Nederland als België. Het lijkt een fenomeen dat we vaak over het hoofd zien, maar toch duikt het op in menig huishouden, van de gemoedelijke dorpen tot de drukke steden.

Leeftijd en geslacht
Oogmigraine komt opvallend vaak voor bij vrouwen, vooral in de leeftijdsgroep van 30 tot 50 jaar. Hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatie of de overgang, spelen hierbij een belangrijke rol. Vrouwen hebben daardoor ongeveer twee keer zo vaak last van oogmigraine als mannen, wat de invloed van oestrogeen als een mogelijke trigger benadrukt. Hoewel minder frequent, kunnen mannen zeker ook getroffen worden door deze visuele verstoringen, vooral in de werkzame leeftijd. En verrassend genoeg, oogmigraine is niet alleen een volwassen kwaaltje – ook bij kinderen en pubers wordt het soms gesignaleerd. Pubers, met hun snel veranderende lichaam, maken wel eens kennis met een plotselinge lichtshow in hun blikveld, een ervaring die hen vaak even doet stoppen met scrollen op hun telefoon.

Genetica: een familieaangelegenheid
Net als bij klassieke migraine lijkt oogmigraine deels in de genen te zitten. Heb je een ouder die bekend is met migraine, dan is de kans groter dat jij ook oogmigraine kunt ontwikkelen. Het zit als het ware in de familie – een erfelijke nalatenschap die van generatie op generatie kan worden doorgegeven. Zowel in Nederland als België zien we dat families waarin migraine voorkomt, vaak ook gevallen van oogmigraine kennen. Dus, als jouw oma ooit klaagde over vreemde lichtflitsen terwijl ze geen hoofdpijn had, is de kans groot dat die genen ook door jouw aderen stromen.

Oogmigraine in Nederland en België
In Nederland en België is oogmigraine lang niet zo onbekend als je zou denken. Schattingen suggereren dat tussen de 10% en 20% van de migrainepatiënten ook te maken heeft met oogmigraine, en mogelijk zelfs meer, afhankelijk van de mate waarin visuele aura’s bij de migraineaanvallen horen. Voor de inwoners van zowel Nederland als België geldt dat oogmigraine zich zonder onderscheid over de landsgrenzen verspreidt. Zowel de drukke Randstad als de kalme Ardennen kennen mensen die op het ene moment gewoon hun werk doen en het volgende moment met flikkerende lichten of wazige vlekken in hun zicht te maken krijgen.

Triggers en lifestyle-invloeden
Stress, vermoeidheid en fel licht kunnen oogmigraine opwekken. De flikkerende computerschermen en het hectische stadsleven kunnen hieraan bijdragen, maar ook in de landelijke stilte van de Vlaamse velden kan oogmigraine plots opduiken. Vrouwen die hormonale veranderingen ervaren – denk aan de menstruatiecyclus of de menopauze – lopen een verhoogd risico, terwijl bij mannen andere omgevingsfactoren zoals vermoeidheid en fel licht een rol lijken te spelen. Deze mix van persoonlijke en externe factoren zorgt ervoor dat oogmigraine een onverwachte maar toch vaak voorkomende gast is in menig leven.

Symptomen van oogmigraine

Verschijnselen

Oogmigraine gaat gepaard met oogheelkundige verschijnselen (en soms ook neurologische), zonder hoofdpijn. De
oogheelkundige symptomen kùnnen bestaan uit:

• het zien van een steeds groter wordende vlek met gekartelde randen;
• het zien van geometrische figuren;
• het zien van een trillend beeld, alsof je op een hete dag over een lange weg kijkt waardoor het lijkt dat er een plas op ligt;
• het zien van een 'sneeuwbeeld' (net als op de televisie) of flikkeringen;
• stukken van het beeld kunnen ook tijdelijk zwart worden en deze zwarte vlekken in het gezichtsveld kunnen zich binnen een paar minuten uitbreiden, waardoor je zicht vermindert of zelfs tijdelijk helemaal verdwijnt;
• wazig zien;
• normaal gesproken heb je geen bonkende hoofdpijn en misselijkheid, zoals bij migraine wel het geval is.

Duur van de aanval

Je kunt oogmigraine hebben aan één oog, maar je kunt het ook in beide ogen tegelijk krijgen. De duur van een aanval van oogmigraine varieert van 5-30 minuten, maar soms houden de oogheelkundige klachten langer aan. Dit wordt vooral gezien bij 'gecompliceerde migraine', een zeldzame vorm van migraine. De aanvallen kunnen soms worden gevolgd door klachten als:

• hoofdpijn;
• een zwaar gevoel in het hoofd;
• moeheid; of
• algehele malaise.

De meeste mensen die last krijgen van oogmigraine hebben in het verleden aanvallen gehad die gepaard gingen met hoofdpijn. Oogmigraine komt echter ook voor bij mensen die nooit eerder een migraineaanval doorgemaakt hebben.

Is oogmigraine gevaarlijk?

Hoewel een aanval van oogmigrane angstaanjagend kan zijn, is het meestal onschadelijk. De meeste mensen herstellen volledig. Het kan soms schade aan het netvlies en bloedvaten veroorzaken. Permanent gezichtsverlies is vrij zeldzaam.

Oorzaak van oogmigraine

De oorzaak van oogmigraine ligt in het visuele gedeelte van je hersenen, waar soms vaatkrampen kunnen optreden. Deze kleine spasmen van de bloedvaten, ook wel vasculaire spasmen genoemd, zijn onvoorspelbaar en gebeuren autonoom – je hebt er zelf geen controle over. Ondanks dat oogmigraine vaak als een mysterie voelt, zijn er wel enkele factoren bekend die een aanval kunnen uitlokken. Laten we deze eens onder de loep nemen:

Factoren die oogmigraine kunnen uitlokken

Stress
Aanhoudende stress is een van de meest voorkomende triggers van oogmigraine. Of je nu midden in een drukke werkweek zit, je zorgen maakt over deadlines of zelfs onbewuste spanningen meedraagt – stress kan een krachtige boosdoener zijn. De impact van stress op je lichaam is namelijk groter dan we vaak denken, en oogmigraine is daar een van de vervelende gevolgen van.

Hormonale veranderingen
Oogmigraine komt vaker voor bij vrouwen, en dat is niet zonder reden. Hormonale schommelingen tijdens bijvoorbeeld de zwangerschap, menstruatie of overgang spelen een belangrijke rol. Deze veranderingen zorgen voor fluctuaties in oestrogeen en progesteron, en een verhoogd oestrogeengehalte kan de vaatwanden gevoeliger maken voor spasmen. Denk aan een dans in je hersenen die net iets te intens wordt – de vaatkrampen zijn daar het gevolg van.

Beeldschermen
Langdurig staren naar een beeldscherm – of het nu gaat om je computer, telefoon of televisie – kan oogmigraine uitlokken. De constante concentratie en het geflikker van het scherm kunnen de visuele cortex in je hersenen overprikkelen, wat weer kan leiden tot die beruchte lichtflitsen of visuele verstoringen. We noemen het wel eens 'digitale vermoeidheid', en de kans dat oogmigraine hiervan het gevolg is, is zeker aanwezig.

Intense concentratie
Niet alleen schermen zijn de boosdoener; ook langdurige activiteiten waarbij je aandachtig moet opletten, zoals lezen, kunnen oogmigraine in de hand werken. Wanneer je ogen zich te lang inspannen, raken de hersenen overprikkeld, en ontstaat de perfecte voedingsbodem voor vaatkrampen in het visuele gebied. De intense focus kan je hersenen op een soortgelijke manier belasten als langdurig naar een beeldscherm staren.

Voedingsmiddelen
Bepaalde voedingsmiddelen kunnen eveneens een rol spelen bij het uitlokken van oogmigraine. Chocolade en alcohol zijn bekende boosdoeners. Waar chocolade mogelijk bepaalde stoffen bevat die de hersenactiviteit beïnvloeden, heeft alcohol weer invloed op de bloedvaten, waardoor vaatkrampen in het visuele gedeelte van de hersenen gemakkelijker kunnen ontstaan. Vooral rode wijn staat erom bekend een trigger te zijn – een reden waarom sommige mensen na een gezellig glas wijn plotseling een vreemde lichtshow ervaren.

Roken
Roken kan vaatvernauwingen veroorzaken, en deze invloed op de bloedvaten kan een oogmigraineaanval uitlokken. De effecten van nicotine en andere stoffen in sigaretten zorgen voor een verhoogde vatbaarheid van de bloedvaten in het visuele gedeelte van de hersenen, waardoor vaatkrampen eerder optreden. Dit is nog een goede reden om te stoppen met roken – je gezichtsvermogen zal je dankbaar zijn.

Erfelijkheid speelt een rol

Erfelijkheid lijkt eveneens een belangrijke factor te zijn bij oogmigraine. Net zoals klassieke migraine vaak voorkomt in bepaalde families, kan ook oogmigraine worden doorgegeven van ouder op kind. Heb je familieleden die last hebben van migraine – met of zonder hoofdpijn – dan is de kans groot dat je zelf ook aanleg hebt voor dit verschijnsel. Het is alsof je een genetische aanleg hebt voor het beleven van deze bijzondere lichtshows, die zowel verwondering als ongemak met zich mee kunnen brengen.

Risicofactoren en -groepen

Oogmigraine kan iedereen overkomen, maar sommige mensen lopen een verhoogd risico op het krijgen van deze mysterieuze visuele aanvallen. Migraine en oogmigraine houden van patronen, en die patronen zijn vaak verbonden aan bepaalde risicofactoren en groepen. Laten we een uitgebreid kijkje nemen naar wie zich vaker in de gevarenzone bevindt:

Vrouwen
Vrouwen hebben nu eenmaal een grotere kans om oogmigraine te krijgen. Hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap of menopauze, spelen hierbij een belangrijke rol. Tijdens deze fases is de balans tussen oestrogeen en progesteron in het lichaam niet stabiel, en dat lijkt een directe invloed te hebben op de bloedvaten in de hersenen. Oestrogeen is hier de sleutelspeler – het hormoon dat ervoor zorgt dat vaatkrampen vaker optreden in het visuele gedeelte van de hersenen. Het is alsof de hormonen de dans dirigeren, en soms leidt die dans tot een lichtshow voor de ogen. Vrouwen die te maken hebben met hormonale behandelingen, zoals anticonceptie of hormoonvervangende therapie, lopen ook een verhoogd risico, aangezien deze medicijnen de hormoonspiegels in het lichaam kunnen veranderen en daarmee ook de gevoeligheid voor vaatkrampen.

Personen jonger dan 40 jaar
Oogmigraine komt ook vaker voor bij jongere mensen, vooral bij diegenen onder de 40 jaar. De hersenen van jongere mensen zijn vaak gevoeliger voor prikkels, en deze gevoeligheid kan leiden tot overprikkeling van het visuele systeem. De constante stroom van informatie en prikkels waaraan jongere mensen tegenwoordig worden blootgesteld – van studeren, werken, sociale media tot zorgen voor een jong gezin – kan bijdragen aan de kans op oogmigraine. Het hectische moderne leven zorgt voor een continue belasting van het brein, waardoor vaatkrampen eerder kunnen optreden. Bovendien worden jongere mensen vaak geconfronteerd met stressvolle situaties, zoals studie- en carrièredruk, die kunnen bijdragen aan het ontstaan van oogmigraine.

Mensen met een persoonlijke of familiegeschiedenis van migraine
Erfelijkheid speelt een grote rolHeb je zelf migraine gehad, of komt het voor in je familie? Dan is de kans op oogmigraine groter. Migraine, in welke vorm dan ook, heeft vaak een erfelijke component. Het zit in de genen – een verborgen stukje familiegeschiedenis dat zich op de meest onverwachte momenten kan manifesteren. Als je moeder of grootvader bekend was met migraine, is de kans groot dat jij het ook zult ervaren, zij het met of zonder de klassieke hoofdpijn. Dit erfelijke aspect kan te maken hebben met de structuur van de bloedvaten in de hersenen of de manier waarop zenuwsignalen worden verwerkt. Mensen met een familiegeschiedenis van migraine hebben vaak ook een verhoogde gevoeligheid voor de omgevingsfactoren die een aanval kunnen uitlokken, zoals fel licht, stress of hormonale veranderingen.

Mensen met bepaalde ziekten: onderliggende risicofactoren
Bepaalde aandoeningen kunnen ook een risicofactor zijn voor oogmigraine. Mensen met ziektes zoals lupus, atherosclerose (een voortschrijdende ziekte waarbij je slagaderwanden verharden), sikkelcelziekte, epilepsie of depressie hebben een grotere kans om oogmigraine te ontwikkelen. Deze aandoeningen hebben allemaal invloed op de doorbloeding, zenuwen of de algehele werking van de hersenen, en kunnen daardoor bijdragen aan de vatbaarheid voor vasculaire spasmen in het visuele gedeelte van de hersenen. Lupus en sikkelcelziekte bijvoorbeeld, hebben vaak gevolgen voor de bloedcirculatie, terwijl atherosclerose leidt tot een verminderde elasticiteit van de bloedvaten, wat vaatkrampen kan bevorderen. Depressie en epilepsie beïnvloeden de balans van chemische stoffen in de hersenen, waardoor de gevoeligheid voor migraineaanvallen kan toenemen. Ook mensen met diabetes of auto-immuunziekten kunnen vatbaarder zijn voor oogmigraine door de effecten van deze ziektes op de bloedvaten en zenuwen.

Leefstijlfactoren: stress, voeding en verslavingen
Naast de genoemde medische factoren spelen leefstijlfactoren ook een belangrijke rol. Stress is een grote trigger voor oogmigraine – de fysieke en mentale spanning die zich opbouwt in het lichaam, leidt vaak tot veranderingen in de doorbloeding van de hersenen. De bloedvaten kunnen zich vernauwen of juist verwijden, wat vaatkrampen en daardoor oogmigraine kan veroorzaken. Voedingsmiddelen zoals chocolade, oude kaas, en alcohol zijn eveneens bekende triggers. Bepaalde stoffen in deze voedingsmiddelen, zoals tyramine in kaas of fenylethylamine in chocolade, kunnen de bloedvaten beïnvloeden. Roken heeft ook een negatieve impact: het vermindert de zuurstoftoevoer en verhoogt de bloeddruk, waardoor de kans op vaatkrampen toeneemt. Ook slaaptekort of onregelmatige slaappatronen kunnen bijdragen aan het risico op oogmigraine – het brein heeft immers rust nodig om optimaal te functioneren, en een gebrek aan slaap zorgt voor een overprikkeld zenuwstelsel.

Onderzoek en diagnose

Wanneer je last hebt van de symptomen van oogmigraine, kan het voelen alsof je in het duister tast – letterlijk en figuurlijk. Een bezoek aan de arts kan helpen om helderheid te krijgen. De arts zal verschillende vragen stellen over de klachten die je ervaart en zal je ogen uitgebreid onderzoeken. Dit onderzoek richt zich niet alleen op het bevestigen van de diagnose oogmigraine, maar ook op het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken van je visuele symptomen. Er zijn namelijk verschillende aandoeningen die soortgelijke problemen kunnen veroorzaken, en het is belangrijk dat deze zorgvuldig worden uitgesloten.

Gesprek met de arts: symptomen en achtergrond
De eerste stap in het diagnostische proces is een uitgebreid gesprek. De arts zal vragen stellen zoals: wanneer treden de symptomen op? Hoe lang duren ze? Zijn er bepaalde triggers, zoals fel licht, stress of hormonale veranderingen, die een rol spelen? Ook zal de arts vragen naar je medische geschiedenis, inclusief eventuele migraineaanvallen in het verleden en de aanwezigheid van andere ziekten. Dit gesprek helpt de arts om een beter beeld te krijgen van jouw specifieke situatie en de mogelijke oorzaak van je klachten te achterhalen. Je persoonlijke verhaal is als het ware de sleutel tot een goede diagnose.

Oogonderzoek: het venster naar de diagnose
Na het gesprek volgt een fysiek onderzoek van je ogen. De arts kan verschillende tests uitvoeren om de gezondheid van je ogen en de bloedvaten in en rondom de ogen te controleren. Met een oftalmoscoop kan de arts bijvoorbeeld de achterkant van je ogen bekijken en eventuele afwijkingen opsporen. Soms kan de arts besluiten om een meer gedetailleerd beeld te krijgen door middel van beeldvorming, zoals een MRI of een CT-scan, vooral als er twijfels zijn over de oorzaak van de klachten. Het oogonderzoek is een essentieel onderdeel om andere aandoeningen uit te sluiten die vergelijkbare symptomen kunnen veroorzaken.

Uitsluiten van andere aandoeningen
Oogmigraine kan symptomen veroorzaken die sterk lijken op die van andere oog- of vaatziekten. Daarom zal de arts proberen andere aandoeningen uit te sluiten. Enkele van de aandoeningen die hij in overweging neemt zijn:

• Amaurosis fugax: Dit is een vorm van tijdelijke blindheid die wordt veroorzaakt door een gebrek aan bloedtoevoer naar het oog. Het kan gebeuren door een verstopping in een slagader die naar het oog leidt. Net zoals bij oogmigraine, kunnen de symptomen plotseling optreden en even verontrustend zijn, maar de oorzaak ligt elders, namelijk in de bloedtoevoer.
• Spasmen in de slagader die bloed naar het netvlies leidt: Net zoals bij oogmigraine kunnen vaatkrampen in de bloedvaten die het netvlies van bloed voorzien, tijdelijke visuele verstoringen veroorzaken. Deze spasmen beperken de bloedtoevoer, wat leidt tot soortgelijke visuele effecten als bij oogmigraine.
• Giant Cell Arteritis (GCA): Ook wel bekend als reuscelarteriïtis of arteritis temporalis, is dit een ontstekingsziekte van de bloedvaten. Het kan leiden tot ernstige zichtproblemen en zelfs blindheid als het niet op tijd wordt behandeld. Symptomen zoals hoofdpijn, kaakpijn en gevoelige slapen zijn vaak aanwezig, en de arts zal proberen deze aandoening uit te sluiten als mogelijke oorzaak van je klachten.
• Auto-immuunziekten en andere bloedvaatsproblemen: Aandoeningen die te maken hebben met auto-immuniteit, zoals lupus of vasculitis, kunnen ook visuele symptomen veroorzaken. Deze ziekten kunnen ontstekingen en verstoringen in de bloedvaten veroorzaken, wat leidt tot visuele verstoringen vergelijkbaar met die bij oogmigraine.
• Drugsmisbruik: Bepaalde middelen, zoals cocaïne of amfetaminen, kunnen de bloedvaten in de hersenen en ogen aantasten en symptomen veroorzaken die lijken op die van oogmigraine. Het gebruik van dergelijke middelen kan leiden tot vaatvernauwingen of -krampen, waardoor de bloedtoevoer naar het oog tijdelijk vermindert.
• Sikkelcelziekte en polycythemie: Deze aandoeningen, die invloed hebben op de samenstelling van het bloed, kunnen leiden tot een verminderde bloedtoevoer naar het oog en daarmee tot tijdelijke blindheid of andere visuele verstoringen. Bij sikkelcelziekte veranderen de rode bloedcellen van vorm, waardoor ze minder goed door de bloedvaten kunnen stromen. Polycythemie leidt tot een toename van het aantal rode bloedcellen, wat de doorbloeding kan verstoren.

Verdere diagnostiek: beeldvorming en specialistisch onderzoek
In sommige gevallen kan de arts besluiten om verder onderzoek te laten uitvoeren. Dit kan bijvoorbeeld beeldvorming omvatten, zoals een MRI- of CT-scan van de hersenen om mogelijke afwijkingen in de bloedvaten op te sporen. Ook kan een oogarts worden ingeschakeld voor specialistisch onderzoek. Indien er vermoeden is van een auto-immuunziekte of andere onderliggende aandoeningen, kunnen aanvullende bloedtesten worden uitgevoerd om ontstekingsmarkers of specifieke antistoffen te identificeren.

Behandeling van oogmigraine

Het behandelen van oogmigraine lijkt niet zinvol, omdat de klachten ook zonder medicatie binnen 5-30 minuten zijn verdwenen. In dit korte tijdsbestek zijn de meeste medicijnen (nog) niet eens ingewerkt. Toch zijn er diverse manieren om de frequentie van oogmigraineaanvallen te verminderen en de impact ervan te beperken.

Uitlokkende factoren vermijden

Het voorkómen van oogmigraine is het belangrijkste. Dit kun je doen door uitlokkende factoren te vermijden, zoals:

• aanhoudende stress;
• bepaalde voedingsmiddelen als chocola, kaas, alcohol en kunstmatige zoetstoffen;
• langdurig beeldschermwerk of lang tv-kijken;
• hoge bloeddruk;
• hormonale anticonceptie;
• voorover buigen;
• je begeven op grote hoogte;
• uitdroging;
• lage bloedsuikerspiegel;
• extreme hitte;
• stop met roken.

Lichaamsbeweging en frisse lucht

Daarnaast is sporten of dagelijkse lichaamsbeweging belangrijk, aangezien dit de doorbloeding bevordert. Zorg ook voor voldoende frisse lucht door goed te ventileren, zowel thuis als op kantoor.

Oefeningen voor oogmigraine

Verschillende oefeningen kunnen helpen bij oogmigraine:

• Oogbewegingen: Voer langzame, soepele oogbewegingen van links naar rechts, omhoog en omlaag uit om de oogspieren te ontspannen.
• Focussen: Wissel tussen het focussen op een dichtbijgelegen object en een verder weg gelegen object om de oogaccommodatie te stimuleren.
• Palmeren: Bedek gesloten ogen met warme handpalmen gedurende enkele minuten om ontspanning te bevorderen.
• Diepe ademhaling: Combineer oogoefeningen met diepe ademhaling om stress te verminderen en de bloedtoevoer naar de ogen te verbeteren.
• Knipperen: Knipper regelmatig om de ogen vochtig te houden en vermoeidheid te verminderen tijdens oefensessies.

(*) Palmeren betekent dat je je ogen bedekt met je handen (handpalmen).

Andere behandelopties

Ofschoon medicatie vaak niet effectief is tijdens een oogmigraineaanval vanwege de korte duur, zijn er andere behandelingen die kunnen helpen bij het voorkomen van oogmigraine of het verminderen van de intensiteit van de aanvallen:

Medicatie ter preventie
Artsen kunnen preventieve medicijnen voorschrijven voor mensen die regelmatig last hebben van oogmigraine en waarbij de aanvallen hun kwaliteit van leven beïnvloeden. Veelgebruikte preventieve medicijnen zijn:

• Bètablokkers: Medicijnen zoals propranolol worden vaak voorgeschreven om de frequentie van migraineaanvallen te verminderen. Ze werken door de bloeddruk te verlagen en de bloedvaten te ontspannen.
• Anticonvulsiva: Medicijnen zoals topiramaat worden soms voorgeschreven om de prikkelbaarheid van de hersenen te verminderen en zo oogmigraine te voorkomen.
• Antidepressiva: Tricyclische antidepressiva, zoals amitriptyline, kunnen ook helpen bij het voorkomen van oogmigraine door hun effect op serotonineniveaus in de hersenen.

Magnesiumsupplementen
Magnesiumtekort kan bijdragen aan het ontstaan van migraine en oogmigraine. Het nemen van magnesiumsupplementen kan helpen om aanvallen te voorkomen. Magnesium ontspant de bloedvaten en zorgt voor een betere doorbloeding, wat kan helpen om vaatkrampen in het visuele gedeelte van de hersenen te voorkomen.

BOTOX-injecties
Bij chronische migraine, waarbij oogmigraine ook voorkomt, kunnen BOTOX-injecties helpen om de aanvallen te verminderen. BOTOX werkt door de spieren en zenuwen te ontspannen, waardoor de kans op migraineaanvallen kleiner wordt. Hoewel dit minder vaak wordt gebruikt voor oogmigraine specifiek, kan het voor sommige mensen verlichting bieden.

Biofeedback
Biofeedback is een techniek waarbij mensen leren om hun lichaamsfuncties, zoals hartslag en spierspanning, beter te beheersen. Deze techniek kan helpen om stress te verminderen, wat een belangrijke trigger is voor oogmigraine. Door te leren hoe je je lichaam in stressvolle situaties kunt ontspannen, kunnen aanvallen mogelijk worden voorkomen.

Dieet- en leefstijlaanpassingen
Naast het vermijden van specifieke triggers, kan het aanpassen van je dieet helpen om oogmigraine te voorkomen. Een gezond dieet met veel groenten, fruit en water kan bijdragen aan een goede algehele gezondheid en vermindert het risico op ontstekingen en vaatproblemen die oogmigraine kunnen uitlokken. Vermijd daarnaast voedingsmiddelen die bekend staan als triggers, zoals cafeïne, alcohol en bewerkte producten. Zorg voor een regelmatige slaaproutine en voldoende rustmomenten gedurende de dag om je lichaam te ondersteunen.


Kruidenremedies en supplementen
Sommige kruiden, zoals feverfew (moederkruid) en ginkgo biloba, worden verondersteld te helpen bij het voorkomen van migraineaanvallen. Hoewel wetenschappelijk bewijs beperkt is, ervaren sommige mensen positieve effecten van deze natuurlijke remedies. Overleg altijd met een arts voordat je begint met het nemen van kruidenremedies of supplementen, om te zorgen dat deze veilig zijn voor jouw situatie.

Prognose

Oogmigraine is zelfbeperkend en verdwijnt meestal vanzelf zonder blijvende schade. In de meeste gevallen duren de symptomen slechts enkele minuten tot een half uur en gaan ze voorbij zonder dat er complicaties optreden. Dit maakt oogmigraine in principe ongevaarlijk, al kan het wel beangstigend zijn om mee te maken, vooral de eerste keer. Het kan voelen alsof je plotseling je zicht verliest of dat er iets ernstigs mis is met je ogen, maar gelukkig herstellen de symptomen zichzelf zonder blijvende gevolgen.

Voor de meeste mensen verloopt oogmigraine mild en blijft het bij een enkele episode. Soms treden er echter herhaalde aanvallen op. De frequentie van deze aanvallen kan sterk variëren van persoon tot persoon – sommigen ervaren slechts af en toe een aanval, terwijl anderen er vaker mee te maken kunnen krijgen. Wat voor de ene persoon slechts een zeldzaam en vervelend ongemak is, kan voor iemand anders een terugkerende bron van frustratie zijn. Hoe vaak de aanvallen voorkomen, hangt vaak samen met de aanwezigheid van uitlokkende factoren, zoals stress, hormonale veranderingen, of bepaalde voedingsmiddelen.

Ofschoon complicaties zelden voorkomen, kunnen terugkerende aanvallen van oogmigraine voor sommige mensen wel een aanzienlijke impact hebben op hun dagelijkse leven. De onzekerheid wanneer een aanval zal optreden kan leiden tot angst en stress, waardoor het risico op nieuwe aanvallen juist toeneemt – een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken kan zijn. Om deze reden is het belangrijk om triggers te identificeren en te vermijden, en ontspanningstechnieken toe te passen om de kans op aanvallen te verminderen.

Levenskwaliteit en oogmigraine
Voor veel mensen is het geruststellend om te weten dat oogmigraine in wezen onschuldig is. Er is geen blijvende schade aan het oog of de hersenen, en de meeste mensen kunnen hun leven zonder beperkingen voortzetten. Toch kan het herhaaldelijk ervaren van oogmigraine de levenskwaliteit negatief beïnvloeden, vooral als het zicht tijdelijk verminderd wordt tijdens kritieke momenten – bijvoorbeeld tijdens autorijden, werken, of sporten. Het is daarom aan te raden om tijdens een aanval de rust te nemen, gevaarlijke situaties te vermijden, en te wachten tot het gezichtsvermogen weer volledig hersteld is.

Voor sommige mensen betekent oogmigraine ook een signaal om beter naar hun lichaam te luisteren. Het kan een aanwijzing zijn dat er te veel stress in het leven is, dat de balans ontbreekt, of dat bepaalde leefgewoonten aangepast moeten worden. Mensen die vaak last hebben van oogmigraine doen er goed aan om, samen met een arts, te zoeken naar manieren om de frequentie van de aanvallen te verminderen – bijvoorbeeld door leefstijlveranderingen, ontspanningsoefeningen, of het vermijden van specifieke triggers.

De lange termijn
Op de lange termijn hebben de meeste mensen die last hebben van oogmigraine geen verdere gezondheidsproblemen. In sommige gevallen kan oogmigraine echter een voorbode zijn van een klassieke migraineaanval, waarbij hoofdpijn en misselijkheid optreden na de visuele symptomen. Mensen die zowel oogmigraine als klassieke migraine ervaren, kunnen baat hebben bij preventieve behandeling om de algehele frequentie van aanvallen te verminderen. Ook zijn er aanwijzingen dat oogmigraine vaker voorkomt bij mensen met andere vaatziekten, zoals hoge bloeddruk of een verhoogd cholesterolgehalte. In dat geval is het verstandig om regelmatig medische controles te ondergaan om de algehele gezondheid van de bloedvaten in de gaten te houden.

Samenvattend is de prognose van oogmigraine meestal gunstig. Het verdwijnt vanzelf, veroorzaakt geen blijvende schade, en kan vaak worden beheerst door het vermijden van triggers en het aanpassen van de levensstijl. Het kan echter wel een waarschuwing zijn om meer aandacht te besteden aan de signalen van het lichaam en goed voor jezelf te zorgen. Of je nu slechts af en toe last hebt van oogmigraine of vaker met deze aanvallen te maken hebt, het is belangrijk om te weten dat er manieren zijn om ermee om te gaan en de impact op je leven te minimaliseren.

Complicaties

Oogmigraine is over het algemeen een onschuldig fenomeen, maar in zeldzame gevallen kunnen er complicaties optreden die enige zorg of aandacht vereisen. Ondanks dat complicaties niet vaak voorkomen, is het goed om je bewust te zijn van mogelijke gevolgen, vooral als je vaker met oogmigraine te maken hebt. Laten we eens dieper ingaan op de mogelijke complicaties van oogmigraine, aangevuld met voorbeelden, cijfers en interessante weetjes.

Verhoogd risico op klassieke migraine
Wist je dat ongeveer 20% van de mensen die oogmigraine ervaren, ook te maken krijgt met klassieke migraine? Dit betekent dat oogmigraine niet altijd op zichzelf staat, maar soms gevolgd kan worden door een typische migraineaanval met intense hoofdpijn, misselijkheid en gevoeligheid voor licht. Ondanks dat oogmigraine zelf meestal ongevaarlijk is, kan het in sommige gevallen een voorbode zijn van een vervelende migraineaanval die uren tot dagen kan aanhouden. Stel je voor dat je na de visuele verstoringen plotseling wordt overvallen door een bonzende hoofdpijn – het kan van invloed zijn op je dagelijkse bezigheden en zelfs leiden tot tijdelijke uitval op werk of school.

Angst en stress
Ondanks dat oogmigraine zelf niet levensbedreigend is, kan de ervaring ervan psychisch belastend zijn. Ongeveer 15% van de mensen die regelmatig oogmigraine hebben, ontwikkelt angst voor de volgende aanval. Deze angst kan leiden tot stress, wat vervolgens weer een trigger kan zijn voor een nieuwe oogmigraineaanval – een vicieuze cirkel die lastig te doorbreken is. Stel je voor dat je voortdurend bezorgd bent dat je zicht ineens zal verdwijnen terwijl je bijvoorbeeld aan het autorijden bent. Dit kan leiden tot vermijdingsgedrag, waarbij mensen bepaalde activiteiten niet meer durven te ondernemen uit angst voor een nieuwe aanval. Het beheersen van stress door middel van ontspanningstechnieken kan helpen om deze complicatie te verminderen.

Verhoogd risico op vaatziekten
Ondanks dat het zeldzaam is, suggereren sommige studies dat oogmigraine in verband kan worden gebracht met een verhoogd risico op bepaalde vaatziekten, zoals een beroerte of een hartaanval. Uit onderzoek blijkt dat mensen met migraine met aura, waaronder oogmigraine, ongeveer twee keer zo veel kans hebben op een beroerte in vergelijking met mensen die nooit migraine ervaren. Dit verhoogde risico komt waarschijnlijk doordat de vaatkrampen die bij oogmigraine optreden, ook elders in het lichaam kunnen voorkomen. Het is belangrijk om te benadrukken dat dit risico nog steeds klein is, maar als je risicofactoren hebt zoals hoge bloeddruk, roken of een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten, is het verstandig om regelmatig medische controles te ondergaan.

Tijdelijk gezichtsverlies
Tijdens een oogmigraineaanval kun je tijdelijk last hebben van verminderd zicht, en hoewel dit meestal vanzelf weer overgaat, kan het in sommige situaties gevaarlijk zijn. Stel je voor dat je midden op een drukke weg rijdt en je zicht ineens wazig wordt of dat je flikkerende lichtpatronen ziet – dit kan natuurlijk gevaarlijke situaties opleveren. Het is daarom belangrijk om, zodra je de eerste tekenen van een oogmigraine opmerkt, activiteiten zoals autorijden of het bedienen van machines direct te stoppen. Gelukkig duurt het gezichtsverlies meestal maar kort, maar het is essentieel om voorzorgsmaatregelen te nemen om ongelukken te voorkomen.

Impact op de levenskwaliteit
Ondanks dat oogmigraine zelf geen blijvende schade veroorzaakt, kan de impact op de levenskwaliteit aanzienlijk zijn, vooral als de aanvallen vaak voorkomen. Ongeveer 10% van de mensen met oogmigraine geeft aan dat hun kwaliteit van leven erdoor wordt beïnvloed. Dit kan variëren van het vermijden van bepaalde activiteiten tot het constant alert zijn op mogelijke triggers. Mensen die frequent last hebben van oogmigraine, moeten mogelijk hun levensstijl aanpassen om aanvallen te voorkomen – denk aan het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen, stressreductie, of zelfs het aanpassen van werkgewoonten.

Weetje

• Oogmigraine komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, en met name bij vrouwen die hormonale veranderingen ondergaan, zoals tijdens de menstruatie of de menopauze. Dit suggereert dat hormonen een belangrijke rol spelen in het ontstaan van oogmigraine.
• Ondanks dat oogmigraine eng kan zijn, heeft ongeveer 90% van de mensen die het ervaren geen blijvende gevolgen. De meeste aanvallen gaan vanzelf over en laten geen blijvende schade achter aan de ogen of de hersenen.

Preventie van oogmigraine

Oogmigraine kan behoorlijk vervelend zijn, maar gelukkig zijn er manieren om de kans op een aanval te verkleinen. Het draait allemaal om het herkennen van triggers, bewust omgaan met je leefstijl en enkele creatieve maatregelen die je kunnen helpen om je leven oogmigraine-vrij te houden. Hier zijn enkele unieke en inspirerende tips om oogmigraine te voorkomen!

Omarm de kunst van ontspanning
Stress is een van de grootste triggers van oogmigraine, dus ontspanning is je beste vriend. Maar in plaats van simpelweg te zeggen 'ontspan je', laten we creatief worden. Creëer je eigen rusthoekje thuis – een gezellige stoel met zachte kussens, omringd door je favoriete boeken en geurkaarsen. Maak er een gewoonte van om elke dag een half uurtje in je rusthoekje door te brengen, weg van schermen en prikkels. Voeg misschien een kalmerende ademhalingsoefening toe, zoals 4-7-8-ademhaling (4 seconden inademen, 7 seconden vasthouden, 8 seconden uitademen). Het is bewezen dat dit type ademhaling helpt om je lichaam te ontspannen en stress te verminderen.

Kijk met mate naar schermenOnze schermen zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven, maar langdurig staren naar een beeldscherm kan oogmigraine uitlokken. Voer de 20-20-20-regel in: iedere 20 minuten, kijk je 20 seconden naar iets dat minstens 20 voet (ongeveer 6 meter) verder weg is. Maar waarom zou je het niet leuker maken? Maak er een spel van om een interessant object in de verte te vinden. Misschien kijk je naar de vogels in de bomen buiten of naar kunstwerken aan de muur – het draait om variatie en plezier in je pauzes.

Voorkom de aanval door je dieetSommige voedingsmiddelen kunnen oogmigraine uitlokken. Probeer daarom je voedingspatroon in de gaten te houden en te ontdekken of er bepaalde voedingsmiddelen zijn die voor jou een trigger zijn. Maar voorkóm dat het saai wordt – vervang je mogelijke triggers door spannende alternatieven. Drink bijvoorbeeld bruisend water met een vleugje vers fruit in plaats van alcohol. Verruil chocola voor een mix van kleurrijke bessen, rijk aan antioxidanten. Zorg dat je keuken gevuld is met vrolijke, gezonde snacks die niet alleen lekker zijn, maar je ook helpen om je goed te voelen.

Gebruik kleurentherapie
Licht en felle kleuren kunnen een aanval uitlokken, maar je kunt kleuren ook in je voordeel gebruiken! Rustgevende kleuren zoals blauw en groen kunnen helpen om je zenuwstelsel te kalmeren. Overweeg om een deel van je werkkamer of slaapkamer in zachte tinten groen te schilderen, of zet een paar blauwgetinte accessoires neer om een kalmerend effect te creëren. Je kunt zelfs experimenteren met gekleurde brillenglazen die speciaal ontworpen zijn om fel licht te filteren, zodat je minder snel wordt blootgesteld aan prikkelende lichtflitsen.

Zeg ja tegen regelmaat
Je lichaam houdt van regelmaat, en het respecteren van een vaste routine kan oogmigraine helpen voorkomen. Probeer op vaste tijden naar bed te gaan en op te staan – zelfs in het weekend! Maak van je ochtendroutine een feestje: begin je dag met een paar minuten stretchen, een glas lauwwarm water met citroen, en je favoriete ochtendmuziek. Het opbouwen van een positieve ochtendroutine helpt niet alleen je lichaam in balans te houden, maar geeft je ook een goed begin van de dag.

Hydratatie met een twist
Uitdroging kan een grote boosdoener zijn bij het ontstaan van oogmigraine. Zorg dat je voldoende water drinkt, maar maak het leuk! Voeg verse kruiden zoals munt, schijfjes komkommer of een vleugje gember toe aan je waterfles om het aantrekkelijker te maken. Creëer je eigen 'hydratie-ritueel' waarbij je elk uur een glas van je favoriete infusie drinkt. Zo wordt gehydrateerd blijven niet alleen een noodzakelijke taak, maar iets waar je echt naar uitkijkt.

Maak tijd voor jezelf in de natuur
Frisse lucht en natuurlijke omgevingen zijn geweldig om je geest en lichaam tot rust te brengen. Probeer regelmatig een wandeling te maken in het park, bos, of ergens anders in de natuur. Maak van deze momenten echt 'jouw tijd'. Ga bewust stilstaan bij de geluiden van vogels, de geur van het gras, en het gevoel van de wind op je huid. Deze simpele, maar bijzondere ervaringen kunnen helpen om je stressniveau te verlagen en zo het risico op oogmigraine te verminderen.

Aromatherapie voor ontspanning
Geuren kunnen een krachtig effect hebben op hoe we ons voelen. Lavendel en kamille staan bekend om hun kalmerende werking en kunnen helpen bij het voorkomen van stressgerelateerde oogmigraine. Gebruik een aromatherapie-diffuser in huis om de lucht te vullen met een rustgevende geur. Of ga voor een paar druppels etherische olie op een warm bad om een ontspanningsmoment voor jezelf te creëren.

Bewaar een oogmigraine-dagboek
Houd een dagboek bij waarin je je oogmigraine-aanvallen noteert. Schrijf op wat je die dag hebt gegeten, hoe je je voelde, en welke activiteiten je hebt gedaan. Door patronen te ontdekken in je triggers, kun je toekomstige aanvallen mogelijk voorkomen. Maar maak er iets moois van – gebruik kleurrijke pennen, teken er kleine icoontjes bij, of schrijf je ervaringen op als korte verhaaltjes. Zo wordt het bijhouden van je dagboek een creatieve en waardevolle bezigheid.

Lees verder

• Migraineaanval met aura en migraineaanval zonder aura
• Migraine: symptomen, oorzaken, behandeling en complicaties
• Hoofdpijn achter ogen: oorzaken van pijn achter de ogen
• Wat te doen bij 'gewone' hoofdpijn of spanningshoofdpijn?
• Hoofdpijn voorhoofd, achterhoofd, achter de ogen, vanuit nek