Percutane en transjugulaire leverbiopsie

Bij een leverbiopsie, die plaatsvindt op de afdeling gastro-enterologie of in de dagkliniek geneeskunde van het ziekenhuis, verwijdert de arts weefsel uit de lever. De anatoom-patholoog onderzoekt dit weefsel vervolgens microscopisch in het laboratorium. Hierdoor krijgt de arts beter inzicht in de oorzaak, het verloop, de ernst of de behandeling van een leverziekte. Dit is nuttig om een geschikte behandeling te starten of om de reeds opgestarte behandeling te evalueren.

• Percutane leverbiopsie: Procedure en doelstellingen
• Wat is een percutane leverbiopsie?
• Waarom wordt percutane leverbiopsie uitgevoerd?
• Indicatie
• Risicofactoren
• Voorbereiding percutane en transjugulaire leverbiopsie
• Praktisch
• Het onderzoek
• Percutane leverbiopsie
• Transjugulaire leverbiopsie
• Na het onderzoek
• Percutane leverbiopsie
• Transjugulaire leverbiopsie
• Weer thuis
• Complicaties
• Resultaten en prognose
• Wat kunnen de resultaten betekenen?
• Prognose na de leverbiopsie
• Preventie van leverziekten
• Gezond voedingspatroon en levensstijl
• Vaccinaties en medische controle
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met percutane en transjugulaire leverbiopsie
• Zorg na de biopsie: houd de wond schoon en droog
• Vermijd intensieve fysieke activiteit
• Pijnbestrijding en ongemakken
• Bloedonderzoeken en controleafspraken
• Gezond voedingspatroon en herstel
• Emotionele steun en mentale gezondheid
• Misvattingen rond percutane en transjugulaire leverbiopsie
• Percutane leverbiopsie is de enige manier om leverziekten te diagnosticeren
• Transjugulaire leverbiopsie is altijd noodzakelijk bij leveronderzoek
• De percutane leverbiopsie is een pijnlijke procedure
• Er is geen risico verbonden aan percutane en transjugulaire leverbiopsie
• Een leverbiopsie kan niet helpen bij het monitoren van de voortgang van leverziekten
• Na een leverbiopsie moet je lange tijd bedrust houden
• Er is geen alternatief voor een leverbiopsie bij patiënten met bepaalde medische aandoeningen

Percutane leverbiopsie: Procedure en doelstellingen

Een percutane leverbiopsie is een medisch onderzoek waarbij een arts met een naald een klein stukje leverweefsel verwijdert. Dit weefsel wordt vervolgens microscopisch onderzocht door een patholoog. Het doel van de biopsie is om informatie te verkrijgen over de gezondheidstoestand van de lever, wat essentieel is voor het stellen van een juiste diagnose en het bepalen van een behandelplan. Er zijn verschillende technieken voor leverbiopsie, waaronder de percutane en transjugulaire benaderingen, die afhankelijk van de situatie en het risicoprofiel van de patiënt kunnen worden gekozen.

Wat is een percutane leverbiopsie?

Een percutane leverbiopsie is een procedure waarbij een arts een naald door de huid en in de lever inbrengt om een klein stukje leverweefsel te verkrijgen. Deze techniek wordt meestal gebruikt bij patiënten die vermoedelijke leverziekten hebben, zoals levercirrose, hepatitis of tumoren. Het weefsel dat tijdens de biopsie wordt verkregen, wordt vervolgens onderzocht op afwijkingen die meer inzicht geven in de toestand van de lever.

Waarom wordt percutane leverbiopsie uitgevoerd?

Percutane leverbiopsie wordt voornamelijk uitgevoerd om de oorzaak van leveraandoeningen te onderzoeken en te helpen bij het vaststellen van de juiste diagnose. Het is bijzonder nuttig om te bepalen of er sprake is van leverbeschadiging door aandoeningen zoals hepatitis, cirrose, niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) of leverkanker.

Indicatie

De belangrijkste redenen voor het uitvoeren van een leverbiopsie zijn het vaststellen van leverziekten, zoals hepatitis, cirrose, tumoren of abnormale leverwaarden in het bloed.

Risicofactoren

Risicofactoren zijn het gebruik van bloedverdunners, een slechte bloedstolling en vochtophoping in de buik (ascites).

Voorbereiding percutane en transjugulaire leverbiopsie

De patiënt deelt vooraf aan de arts mee welke medicatie hij gebruikt. Sommige medicijnen, zoals bloedverdunners, moet hij mogelijk enkele dagen voor het onderzoek stopzetten. Diabetespatiënten moeten dit zeker doorgeven om eventueel de dosering aan te passen voor het onderzoek. Daarnaast informeert de patiënt de arts over eventuele allergieën (allergische reactie door contact met uitlokkende stof) of andere medische aandoeningen.

De patiënt mag vanaf middernacht niet meer eten, drinken of roken. Hij mag wel zijn mond spoelen met water. Medicijnen neemt hij best mee naar het ziekenhuis. Bovendien regelt hij vervoer naar huis, aangezien hij na het onderzoek niet zelf mag rijden. In sommige ziekenhuizen gebeurt een bloedafname tijdens de opname, of reeds vlak ervoor bij een huisarts. Uit de bloedafname moet blijken dat de bloedresultaten niet afwijkend zijn. Indien de arts afwijkingen constateert, kunnen er risico’s optreden tijdens of net na het onderzoek, zoals een verhoogde kans op nabloedingen. Daarom wordt het onderzoek soms geannuleerd indien de patiënt te weinig bloedplaatjes heeft of een verlengde bloedstolling.

Praktisch

De percutane leverbiopsie duurt ongeveer tien tot vijftien minuten en wordt meestal poliklinisch uitgevoerd, zodat de patiënt ’s avonds naar huis kan. Een transjugulaire leverbiopsie duurt langer, namelijk ongeveer een halfuur tot een uur. Bij dit type onderzoek verblijft de patiënt meestal minstens één nacht in het ziekenhuis. De arts volgt de patiënt na het onderzoek goed op door monitoring.

Het onderzoek

Percutane leverbiopsie

De percutane leverbiopsie is de meest voorkomende methode om een stukje leverweefsel te nemen. De arts informeert de patiënt vooraf over het onderzoek, waarbij hij op een bepaald moment zijn adem moet inhouden. Dit oefent de patiënt vooraf even in. Vlak voor het onderzoek mag hij zijn blaas nog even ledigen.

Tijdens het onderzoek ligt de patiënt op zijn rug in bed en houdt hij zijn rechterarm boven het hoofd. De arts maakt gebruik van echografie om de ligging van de lever te bepalen. Vervolgens ontsmet de arts de huid, wat mogelijk koud aanvoelt, en geeft hij een plaatselijke verdoving, wat soms even pijnlijk kan zijn. Daarna prikt de arts met een naald via de huid in de lever om een stukje weefsel te verwijderen voor de biopsie. Tijdens deze prik houdt de patiënt zijn adem in. Het weefsel wordt naar het laboratorium gestuurd voor verder onderzoek.

Transjugulaire leverbiopsie

Bij een transjugulaire leverbiopsie kijkt de patiënt eerst naar links. De arts ontsmet de hals en geeft vervolgens een plaatselijke verdoving, die soms pijnlijk kan zijn. Vervolgens prikt de arts een ader in de hals aan en plaatst een plastieken, hol buisje (sheath) in de vena jugularis interna. Dit is een ader in de hals. Met behulp van een voerdraad, contrastvloeistof en röntgenstralen brengt de arts een naald in de lever om weefsel weg te nemen.

Deze techniek wordt toegepast bij patiënten met vochtophoping in de buik (ascites), bij een gestoorde bloedstolling, of wanneer het meten van de druk in de leverader (vena porta) vereist is.

Na het onderzoek

Percutane leverbiopsie

Na een percutane leverbiopsie blijft de patiënt enkele uren ter controle in het ziekenhuis. Hij ligt één tot twee uur op zijn rechterzij om bloedingen te voorkomen. Verpleegkundigen controleren om de vijftien minuten de bloeddruk, pols, temperatuur en het verband. De patiënt mag na drie tot vier uur weer eten en drinken. Ongeveer vijf uur na het onderzoek kan hij naar huis als hij zich goed voelt, mits goedkeuring van de arts. Een begeleider moet de patiënt naar huis brengen.

Transjugulaire leverbiopsie

Na een transjugulaire leverbiopsie moet de patiënt vier uur in een halfzittende houding blijven om nabloedingen te voorkomen. Verpleegkundigen meten zes uur lang de bloeddruk, pols en temperatuur, en controleren het verband. In principe blijft de patiënt minstens één nacht in het ziekenhuis.

Weer thuis

De patiënt mag douchen, maar zware activiteiten en sporten worden de eerste 48 uur sterk afgeraden. Het verband mag na drie dagen worden verwijderd. Medicatie mag worden hervat op de vooraf afgesproken datum.

Complicaties

Enkele complicaties kunnen optreden. Bij een vagale reactie ziet de patiënt er bleek uit, voelt zich misselijk en zweet hij hevig (hyperhidrose). Pijn op de punctieplaats of in de rechterschouder is mogelijk, en hiervoor worden indien nodig pijnstillers gegeven. Een klaplong kan optreden door het aanprikken van het longvlies, wat leidt tot kortademigheid, pijn in de rechter borstkas en vaak angst. Bij een bloeding daalt de bloeddruk en stijgt de pols. Infectie kan optreden als de wonde rood, pijnlijk, warm of gezwollen is, en de patiënt koorts krijgt. Bij complicaties moet de patiënt direct contact opnemen met een arts.

Resultaten en prognose

De resultaten van een leverbiopsie worden meestal binnen een paar dagen beschikbaar, en de arts bespreekt de bevindingen met de patiënt. Het weefsel wordt onderzocht op afwijkingen die kunnen wijzen op aandoeningen zoals cirrose, hepatitis, leverkanker of andere leverziekten.

Wat kunnen de resultaten betekenen?

De uitslagen van de leverbiopsie kunnen helpen bij het stellen van een diagnose en het bepalen van de ernst van de leverziekte. Afhankelijk van de bevindingen kan de arts een geschikt behandelplan voorstellen, dat bijvoorbeeld medicatie, veranderingen in het voedingspatroon of zelfs levertransplantatie kan omvatten.

Prognose na de leverbiopsie

De prognose na een leverbiopsie is afhankelijk van de diagnose die uit de test naar voren komt. Als de biopsie aangeeft dat er sprake is van een behandelbare aandoening, kunnen patiënten goede vooruitzichten hebben met een adequate behandeling. Echter, als er sprake is van een ernstige leverziekte zoals levercirrose of kanker, kan de prognose variëren afhankelijk van het stadium van de ziekte.

Preventie van leverziekten

Hoewel leverbiopsie een waardevolle diagnostische tool is, is het belangrijk om te streven naar preventie van leverziekten door het nemen van gezonde leefstijlkeuzes. Dit kan het risico op het ontwikkelen van leveraandoeningen verlagen en de noodzaak voor toekomstige leverbiopsieën verminderen.

Gezond voedingspatroon en levensstijl

Een evenwichtig voedingspatroon en een gezonde levensstijl zijn cruciaal om de lever gezond te houden. Het vermijden van overmatige alcoholconsumptie, het handhaven van een gezond gewicht en het eten van een vezelrijk dieet kunnen helpen om leverziekten te voorkomen.

Vaccinaties en medische controle

Patiënten die risico lopen op hepatitis of andere leverziekten, moeten ervoor zorgen dat ze gevaccineerd zijn en regelmatig medische controles ondergaan. Het tijdig behandelen van infecties of andere aandoeningen kan de kans op leverbeschadiging verkleinen.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met percutane en transjugulaire leverbiopsie

Zorg na de biopsie: houd de wond schoon en droog

Na een percutane of transjugulaire leverbiopsie is het belangrijk om de wond goed schoon te houden om infecties te voorkomen. Je arts kan je specifieke instructies geven over hoe je de incisie of prikplaats moet verzorgen. Gebruik milde antiseptische middelen en vermijd dat er water op de wond komt totdat je arts het veilig acht om deze weer in contact te brengen met water. Als je tekenen van een infectie opmerkt, zoals roodheid, zwelling of afscheiding, neem dan onmiddellijk contact op met je arts. Let ook goed op de algemene hygiëne van je lichaam, inclusief het vermijden van onnodige druk op de leverregio.

Vermijd intensieve fysieke activiteit

Na de biopsie wordt het afgeraden om zware fysieke inspanning te verrichten, zoals tillen, sporten of activiteiten die druk uitoefenen op de buik. Dit komt omdat de lever tijd nodig heeft om te herstellen en de naaldplaats volledig genezen moet zijn. Als je van plan bent om weer fysiek actief te worden, overleg dan eerst met je arts om te bepalen wanneer het veilig is om dit weer te doen. Je arts kan je ook adviseren over de intensiteit van de activiteit die geschikt is voor jouw situatie.

Pijnbestrijding en ongemakken

Na een leverbiopsie kunnen er milde pijnen of ongemakken optreden, zoals pijn in de leverstreek of een gevoel van druk. Als je pijn ervaart, bespreek dan met je arts welke pijnstillers voor jou geschikt zijn. Meestal worden pijnstillers voorgeschreven om de ongemakken te verlichten. Het is belangrijk om altijd te luisteren naar je lichaam en bij aanhoudende of verergerende pijn onmiddellijk medische hulp in te roepen. Je arts kan je ook andere manieren van pijnverlichting aanbevelen.

Bloedonderzoeken en controleafspraken

Na de biopsie is het essentieel om je bloedonderzoeken regelmatig te laten controleren om te zien hoe je lichaam herstelt van de procedure. Je arts kan ook je leverfunctie monitoren en kijken of er geen complicaties optreden. Daarnaast is het belangrijk om je controleafspraken na de procedure na te komen, zodat de arts je herstel kan volgen en ervoor kan zorgen dat er geen infecties of andere problemen ontstaan.

Gezond voedingspatroon en herstel

Een gezond en evenwichtig voedingspatroon speelt een belangrijke rol in het herstel na een leverbiopsie. Zorg ervoor dat je voldoende vitamines en mineralen binnenkrijgt, vooral als je een verminderde eetlust hebt na de procedure. Overleg met een diëtist om ervoor te zorgen dat je lichaam de juiste voedingsstoffen krijgt die het nodig heeft om te herstellen. Goede voeding kan bijdragen aan een sneller herstel en je algehele gezondheid verbeteren.

Emotionele steun en mentale gezondheid

Het ondergaan van een medische ingreep zoals een leverbiopsie kan emotioneel belastend zijn. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan je mentale gezondheid en jezelf voldoende rust te geven. Praat over je ervaringen met een vertrouwde persoon of zoek professionele ondersteuning als je merkt dat je je gestrest, angstig of overweldigd voelt door de ingreep. Emotionele steun kan het herstelproces aanzienlijk bevorderen en je helpen om mentaal sterker te worden.

Misvattingen rond percutane en transjugulaire leverbiopsie

Een leverbiopsie is een medische procedure waarbij een klein stukje weefsel uit de lever wordt genomen voor verder onderzoek. Er zijn twee hoofdtypen van leverbiopsieën: percutane en transjugulaire leverbiopsie. Beide methoden worden gebruikt om leverziekten te diagnosticeren, maar er bestaan veel misvattingen over deze technieken en hun toepassingen.

Percutane leverbiopsie is de enige manier om leverziekten te diagnosticeren

Hoewel percutane leverbiopsie een veelgebruikte methode is, is het niet de enige manier om leverziekten vast te stellen. Andere diagnostische tests zoals bloedonderzoeken, beeldvormende onderzoeken en genetisch onderzoek kunnen ook nuttige informatie leveren over de toestand van de lever. De keuze van de diagnostische methode hangt af van de symptomen, medische geschiedenis en het klinische vermoeden.

Transjugulaire leverbiopsie is altijd noodzakelijk bij leveronderzoek

Transjugulaire leverbiopsie is een alternatieve methode die soms wordt gebruikt wanneer percutane biopsie niet mogelijk is, bijvoorbeeld bij patiënten met een verhoogd risico op bloedingen. Het is echter niet altijd de eerste keuze en wordt meestal alleen toegepast wanneer de percutane techniek niet uitvoerbaar is. Dit betekent niet dat elke patiënt een transjugulaire leverbiopsie nodig heeft.

De percutane leverbiopsie is een pijnlijke procedure

De gedachte dat percutane leverbiopsie altijd pijnlijk is, is een misvatting. Hoewel sommige patiënten ongemak kunnen ervaren, wordt de procedure doorgaans onder lokale anesthesie uitgevoerd, wat het pijnniveau aanzienlijk vermindert. In veel gevallen is de procedure relatief snel en goed verdraagbaar.

Er is geen risico verbonden aan percutane en transjugulaire leverbiopsie

Zoals bij elke medische procedure, zijn er risico's verbonden aan leverbiopsieën. Deze kunnen onder andere infecties, bloedingen en beschadiging van omliggende organen omvatten. Het is belangrijk dat patiënten goed geïnformeerd zijn over de mogelijke risico’s voordat ze besluiten welke biopsie ze ondergaan. Beide procedures hebben specifieke indicaties en moeten zorgvuldig worden afgewogen.

Een leverbiopsie kan niet helpen bij het monitoren van de voortgang van leverziekten

Een veelvoorkomende misvatting is dat leverbiopsieën alleen nuttig zijn voor het stellen van een diagnose en niet voor het volgen van de voortgang van de ziekte. In werkelijkheid kan een leverbiopsie ook worden gebruikt om de mate van schade aan de lever te beoordelen en om te helpen bij het plannen van de behandeling voor leverziekten zoals cirrose of leverkanker.

Na een leverbiopsie moet je lange tijd bedrust houden

Hoewel rust belangrijk is na een leverbiopsie, is het vaak niet nodig om langdurig bedrust aan te houden. De meeste patiënten kunnen na de procedure binnen enkele uren weer hun normale activiteiten hervatten, hoewel zware inspanning en risico’s op vallen of letsel de eerste 24 uur na de procedure moeten worden vermeden.

Er is geen alternatief voor een leverbiopsie bij patiënten met bepaalde medische aandoeningen

Bij patiënten met een alvleesklieraandoening of een verhoogd risico op bloedingen kan een leverbiopsie moeilijk of riskant zijn. In dergelijke gevallen kunnen alternatieve diagnostische methoden, zoals beeldvormende onderzoeken, waardevolle informatie bieden zonder de noodzaak van een invasieve procedure.

Lees verder

• Levercirrose (cirrose) door hepatitis of alcoholmisbruik
• Levercysten: Buikpijn, schouderpijn en vol gevoel bij cyste
• Leverfalen: Lever stopt plots of geleidelijk met werken
• Leverbiopsie: Procedure voor verwijderen van weefsel lever
• Leverkanker: Kanker in lever met geelzucht en buikpijn