Ecthyma: Huidinfectie met puisten (zweren)

Ecthyma is een puistenvormende huidinfectie vergelijkbaar met impetigo (etterige huidontsteking), alleen zijn de wonden dieper. Bacteriën veroorzaken deze huidletsels die slechts langzaam genezen en veelal een litteken achterlaten. Een goede hygiëne in combinatie met een antibioticakuur verlicht de symptomen en bespoedigen het herstelproces. Dit is eveneens belangrijk om soms ernstige complicaties te voorkomen.

• Epidemiologie en risicofactoren
• Oorzaken bacteriële huidinfectie (streptokokken bacteriën)
• Symptomen: Zweren/puisten op huid
• Diagnose en onderzoeken van de huidletsels
• Behandeling met antibiotica
• Complicaties ecthyma

Epidemiologie en risicofactoren

Deze huidaandoening treft patiënten van alle leeftijden. Wel zijn kinderen en ouderen vaker getroffen. De ziekte komt voornamelijk voor op plaatsen waar het warm en vochtig is, bijvoorbeeld in de tropen. Voorts kent ecthyma geen raciale of seksuele voorliefde. Patiënten met een verzwakt immuunsysteem hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van deze infectie. Dit betreft patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte), patiënten met neutropenie (verlaagd aantal neutrofielen (witte bloedcellen)), patiënten die immunosuppressieve geneesmiddelen (immunosuppressiva) nemen, patiënten met kanker, patiënten met AIDS / HIV, ... Kleine verwondingen en huidletsels zoals krassen, insectenbeten of dermatitis verhogen de kans op het ontwikkelen van ecthyma. De aandoening komt bovendien vaker tot stand bij het handhaven van een slechte hygiëne waarbij de patiënt dan ook nog eens samenleeft met veel mensen in een kleine ruimte. Ondervoeding is eveneens een risicofactor. Onbehandelde impetigo resulteert tot slot ook soms in ecthyma.

Oorzaken bacteriële huidinfectie (streptokokken bacteriën)

Ecthyma is meestal het gevolg van een infectie met de streptococcus bacteriën (Streptococcus pyogenes. Soms veroorzaken stafylokokkenbacteriën deze huidinfectie (Staphylococcus aureus). De bacteriële huidinfectie begint op beschadigde huid als gevolg van een kras of insectenbeet. De infectie ontwikkelt zich vaak op de benen.

Symptomen: Zweren/puisten op huid

De symptomen verschijnen als één enkel huidletsel maar vaak ontstaan meerdere huidletsels door de bacteriële infectie. De patiënt met ecthyma ontwikkelt een blaasje of een puist met een rode rand die gevuld is met pus. Dit is vergelijkbaar met de huidaandoening impetigo (bacteriële huidinfectie op gezicht en ledematen), die veroorzaakt is door dezelfde soort bacteriën, maar de infectie verspreidt zich bij ecthyma veel dieper in de huid. Nadat de puist verdwenen is, verschijnt een korzelige zweer. De korsten boven de huidzweer of zweren zijn harder en dikker dan bij impetigo. Deze huidletsels ontstaan vooral op de billen, dijen, benen, enkels en voeten. Af en toe ontstaan pijnlijke en gezwollen lymfeklieren. Ecthyma geneest langzaam (langzame wondgenezing), en laat wel een litteken achter.

Diagnose en onderzoeken van de huidletsels

Lichamelijk onderzoek

De dermatoloog (medische term: huidarts) voert een dermatologisch onderzoek uit. Hij bekijkt de huid en meestal is hij aan de hand van de klinische bevindingen reeds in staat om de diagnose van ecthyma te stellen.

Diagnostisch onderzoek

In zeldzame gevallen onderzoekt een laboratoriumspecialist de vloeistof uit een puist. Ook is het mogelijk dat de arts een huidbiopsie uitvoert waarna het weefselmonster voor verder onderzoek naar het laboratorium gaat.

Differentiële diagnose

Volgende aandoeningen hebben een symptomenreeks die sterk lijkt op deze van ecthyma:

• ecthyma gangrenosum
• insectenbeten
• leishmaniasis
• lymfomatoïde papulose
• miltvuur (antrax: symptomen aan huid, longen, maag en darmen)
• Mycobacterium Marinum infectie van de huid (aquariumgranuloom)
• orf (virale huidinfectie door contact met schapen of geiten)
• papulonecrotische Tuberculeden
• pyoderma gangrenosum (huidaandoening met diepe, pijnlijke zweren)
• Rickettsia-infectie
• sporotrichose
• tularemie
• tungiasis

Behandeling met antibiotica

Zelfzorg

Het is nuttig om een propere doek in een mengsel van een half kopje witte azijn in een liter lauw water te plaatsen. Daarna bevochtigt de patiënt een kompres en brengt hij dit ongeveer tien minuten meerdere malen per dag aan op de grijs-gele korsten. Op deze manier verdwijnen de korsten van de zweer. Het gebruik van antiseptische zeep of waterstofperoxide bespoedigen verder het herstel. Voorts vermindert de patiënt ook het krabben bij een insectenbeet bijvoorbeeld.

Professionele medische zorg

De patiënt neemt antibiotica via de mond (orale antibioticakuur). Wanneer de diagnose vroeg gebeurt, is lokale (op de huid aangebracht) antibiotica mogelijk. Hierbij behandelt de patiënt enkel het getroffen gebied. Bij ernstige infecties schrijft de arts intraveneus antibiotica voor (antibiotica via een ader).

Complicaties ecthyma

Complicaties van ecthyma omvatten:

• blijvende littekens
• een wijdverspreide besmetting: cellulitis (huidinfectie met pijnlijke, rode en gezwollen huid), erysipelas (vuurrode huiduitslag met verhoogde rand), lymfangitis (ontsteking van lymfevat(en), meestal veroorzaakt door bacteriën), gangreen (afsterven van weefsel met wijzigingen aan de huid), lymfadenitis (ontsteking van de lymfeklieren), en bacteriëmie
• post-streptokokken glomerulonefritis (nierfilterontsteking: ontsteking van de vaatkluwens in de nierschors, vorm van een nierontsteking) (zeldzaam)

Lees verder

• Bacteriële huidinfecties: Huidinfectie door bacteriën
• Huidzweren: Oorzaken en soorten van zweer of zweren op huid