Granuloma faciale: Huidaandoening met letsels in gezicht

Granuloma faciale (granuloma faciale eosinophilicum) is een zeldzame, goedaardige chronische huidaandoening waarbij patiënten meestal op het gezicht huidletsels met variabele kenmerken hebben. De oorzaak van de huidafwijking is onbekend, al speelt de blootstelling aan de zon mogelijk wel een rol. Granuloma faciale veroorzaakt naast de letsels op het gezicht geen andere symptomen, waardoor enkel een cosmetische behandeling vereist is. Hiervoor zijn diverse behandelingen mogelijk, maar deze zijn niet altijd even effectief.

• Epidemiologie van granuloma faciale
• Oorzaken en risicofactoren: Mogelijk blootstelling aan zon
• Symptomen: Groeiende letsels op het gezicht
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van goedaardige huidaandoening
• Prognose van huidafwijking

Epidemiologie van granuloma faciale

Granuloma faciale treft meestal mannen van middelbare leeftijd (veertig tot zestig jaar oud) met een blanke huidskleur die geen gezondheidsproblemen ervaren. De huidaandoening treft echter mogelijk zowel mannen als vrouwen en dit van alle rassen en alle leeftijden. Mensen afkomstig uit Zweden en Japan hebben echter zelden te maken met de huidaandoening.

Oorzaken en risicofactoren: Mogelijk blootstelling aan zon

Waarom granuloma faciale voorkomt is onbekend, maar de langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht is wel een risicofactor. De letsels verschijnen namelijk vaker op gebieden die aan de zon zijn blootgesteld. Verder verdonkeren de letsels ook wanneer ze aan de zon zijn blootgesteld. Een allergie of een infectie zijn ook mogelijke risicofactoren.

Symptomen: Groeiende letsels op het gezicht

De patiënten presenteren zich het vaakst met een vlekje, een plekje, een knobbeltje of een ander huidletsel op het gezicht. Af en toe verschijnt dit huidletsel ook op andere lichaamsdelen zoals de hoofdhuid, de romp en de ledematen, hetgeen dan bestempeld wordt als ‘extrafaciale granuloma faciale). Dit huidletsel is een aantal weken of maanden tijd steeds blijven groeien. Het letsel of de huidletsels hebben een variabele grootte die varieert van enkele millimeters tot enkele centimeters. Ook de kleur is verschillend: huidkleurig, roodbruin, blauw of paars. De letsels zijn gewoonlijk wel verhoogd en zacht, maar geleidelijk verharden de letsels. Bovendien zijn de vlekjes goed gedefinieerd en hebben ze een rand. Voorts zijn prominente follikels (poriën) aanwezig. Granuloma faciale is meestal asymptomatisch. Sommige patiënten klagen wel over gevoelige, jeukende of branderige letsels.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

De arts voert een huidbiopsie uit van het getroffen letsel, wat nodig is om andere huidziekten uit te sluiten. Granuloma faciale kenmerkt zich door ontstekingscellen in de lederhuid waaronder eosinofielen (allergiecellen) en vasculitis (ontstoken bloedvaten). Dit houdt in dat een sterk ontstekingsproces aan de gang is in de aangetaste huid.

Differentiële diagnose

Huidaandoeningen die lijken op granuloma faciale omvatten:

• cutane lupus erythematosus (huidziekte met letsels)
• discoïde lupus erythematosus
• een basaalcelcarcinoom (langzaam groeiende vorm van huidkanker)
• een cutaan T-cel lymfoom (bloedkanker met symptomen aan de huid)
• een reactie op een insectenbeet
• erythema elevatum diutinum
• Jessner lymfocytische infiltratie
• lymfocytoma cutis
• medicijnenallergie
• mycosis fungoides
• polymorfe lichteruptie (huidziekte door blootstelling aan de zon)
• sarcoïdose (aandoening met symptomen aan huid, organen, zenuwstelsel en longen)
• syndroom van Sweet (huidletsels met koorts)

Behandeling van goedaardige huidaandoening

Veel gebruikte medische behandelingen voor granuloma faciale zijn:

• antimalaria-tabletten (hydroxychloroquine)
• chirurgische therapie (laat mogelijk wel littekens achter)
• 585 nm pulsed-dye laser
• chirurgische excisie
• cryotherapie
• dermabrasie
• electrochirurgie
• kooldioxide laser
• corticosteroïde injecties
• Dapsone
• radiotherapie
• topische (op de huid aangebrachte corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• topische psoralen UV-A (PUVA)

Prognose van huidafwijking

Granuloma faciale is een chronische aandoening die geen interne organen treft of andere afwijkingen of problemen veroorzaakt. De symptomen flakkeren soms op om dan weer een tijd te verdwijnen. Zelden genezen patiënten spontaan van deze huidaandoening. De behandeling is er op gericht om het uiterlijk te verbeteren. Verschillende medische en chirurgische therapieën zijn bruikbaar, maar geen enkele behandeling is bewezen effectief. Granuloma faciale keert tevens vaak terug na de behandeling.