Scombroid visvergiftiging: Symptomen na eten besmette vis

Scombroid visvergiftiging: Symptomen na eten besmette vis Scombroid-vergiftiging (scombroid poisoning of histamine-intoxicatie) is een vorm van voedselvergiftiging die tot stand komt doordat mensen besmette vis innemen. Door een onjuiste bewaring of verwerking van de vis, komen bacteriën in de vis terecht die een toxine (gifstof) produceren. Het innemen van deze besmette voeding leidt tot allerlei milde klachten zoals onder andere zweten, een verbrande mond en keel, diarree en misselijkheid. De symptomen verschijnen reeds snel na de inname maar in de meeste gevallen zijn ze na enkele uren ook alweer verdwenen. Een behandeling is niet noodzakelijk, maar eventueel is een ondersteunende en symptomatische behandeling wel mogelijk.

Oorzaken: Onjuist verwerkte of bewaarde vis met veel histamine

De scombroid-visvergiftiging is een vorm van voedselvergiftiging. De aandoening komt tot stand door de werking van bacteriën zoals onder andere Proteus morgani en Klebsiella pneumoniae. Deze komen namelijk in werking bij de ontbinding van vissen als mensen de vis bij onvoldoende lage temperaturen bewaren of door een onjuiste verwerking. Dit gebeurt bij zowel verse, ingeblikte of gerookte vis.

Door het eten van volgende besmette vissen komt de ziekte mogelijk voor:
  • (witte) tonijn
  • amberjack
  • ansjovis
  • australische zalm
  • blauwbaars
  • bonito
  • geelvintonijn
  • haring
  • kahawai
  • mahi-mahi
  • makreel
  • makreelgeel
  • naaldvis
  • sardine
  • skipjack
  • wahoo

De bacteriën produceren het toxine (gifstof) ‘scombrotoxine’. De bedorven vis bevat vervolgens te hoge concentraties histamine (spierhistidine wordt afgebroken door de bacteriën tot histamine) en histamine-achtige chemicaliën, hoewel de precieze rol van histamine in de pathogenese van het klinische syndroom onzeker is anno oktober 2020.

Scombroid-vergiftiging is geen allergie

Allergische reacties treffen meestal een patiënt met een voorgeschiedenis van een allergie voor het betreffende voedselproduct. Bij scombroid-vergiftiging zijn echter mensen getroffen die meestal geen voorgeschiedenis van allergieën hebben.

Symptomen na het eten van besmette vis

De incubatieperiode tussen het oplopen van de bacteriële infectie en het tot uiting komen van de symptomen bedraagt gemiddeld dertig minuten. De ziekte kenmerkt zich door blozen, hoofdpijn, jeuk, netelroos, koorts, hartkloppingen (palpitaties), zweten, duizeligheid, een verbranding van de mond en een verbrande keel, buikkrampen, misselijkheid, braken en diarree. Ernstige reacties zijn kortademigheid, bronchospasmen (spierkrampen aan luchtpijp met ademnood), een zwelling van de tong (macroglossie), een bloeddrukverlaging (hypotensie), hartritmestoornissen en een piepende ademhaling (stridor). Het is wel zo dat niet elke patiënt die de besmette voeding inneemt, ziekteverschijnselen krijgt.

Diagnose en onderzoeken

De arts stelt een vermoedelijke diagnose meestal op basis van de klinische waarneming van de symptomen in combinatie met de geschiedenis van het eten van voedsel (meestal vis) kort voordat de symptomen optraden. Histamine verandert de geur, de smaak of het uiterlijk van de aangetaste vis niet. Bij vissen treden echter verhoogde histaminespiegels op als gevolg van een onjuiste koeling vóór verwerking of voor opslag van de vis bij kamertemperatuur na het koken. Histamine is hittebestendig en blijft aanwezig na het koken, invriezen, inblikken of roken.

Behandeling van scombroid-visvergiftiging

Een eventuele behandeling van een scombroid-visvergiftiging verloopt symptomatisch en ondersteunend. Antihistaminica (medicijnen voor de behandeling van een allergische reactie) verlichten de symptomen. Indien de symptomen ernstig zijn of de patiënt grote hoeveelheden besmette voeding heeft ingenomen, helpt het soms om eerst via de mond houtskool (tegengif) toe te dienen. Sommige artsen prefereren om eerst de maag leeg te pompen alvorens de houtskool toe te dienen. Bovendien is een intraveneuze (via een ader) vochttoediening soms nodig om uitdroging door het braken en de diarree te behandelen.

Prognose van milde aandoening

De symptomen van een scombroid-visvergiftiging houden meestal slechts kort aan. Bij de meeste patiënten zijn de symptomen verdwenen binnen de vier uur, hoewel bij sommige patiënten de klachten tot enkele dagen aanhouden.

Lees verder

© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Blozen: Verhoogde bloedstroom met roodheid in gezichtBlozen: Verhoogde bloedstroom met roodheid in gezichtBlozen (rubeosis, flush, flushing) wijst op een onvrijwillige, voorbijgaande en episodische roodheid van de huid. Dit is…
Blozen: oorzaken van rood worden van gezicht en halsBlozen: oorzaken van rood worden van gezicht en halsBlozen komt het meest voor bij personen die verlegen zijn. Blozen is een veel voorkomende reactie op emoties als angst,…
Ui is levensgevaarlijk voor je hondUi is levensgevaarlijk voor je hondWaarschijnlijk heb je wel eens gehoord chocolade giftig is voor je hond. Maar wist je ook dat je hond ook vergiftiging o…
CO vergiftiging voorkomen en herkennenCO vergiftiging (of koolstofmonoxide vergiftiging) maakt elk jaar tientallen doden. Dit valt te wijten aan het 'stille'…

Meningokokkenziekte: Sepsis en meningitis door bacteriënMeningokokkenziekte: Sepsis en meningitis door bacteriënMeningokokkenziekte (meningokokkemie) is een ernstige besmettelijke aandoening veroorzaakt door meningokokken, een type…
Stinkende vagina: oorzaken van een sterk ruikende vaginaStinkende vagina: oorzaken van een sterk ruikende vaginaLast van een stinkende vagina? Van tijd tot tijd kan een vrouw een ongebruikelijke vaginale geur opmerken. Zelfs als je…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Wuestenigel, Flickr (CC BY-2.0/bewerkt)
  • Geraadpleegd op 1 december 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010)
  • Een histamine-intoxicatie na een vismaaltijd, https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/histamineintoxicatie_Koen_DeSchrijver.2013-1.pdf
  • Food Poisoning from Fish: Ciguatera and Scombroid; https://www.poison.org/articles/2009-jun/what-you-cant-smell-can-hurt
  • Scombroid fish poisoning, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 950
  • Scombroid Poisoning, https://www.emedicinehealth.com/wilderness_scombroid_poisoning/article_em.htm
  • Scombroid poisoning, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3314039/
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 05-10-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.