Onweerastma: Astma-aanval door onweer en hoog aantal pollen

Onweersastma is een uiterst zeldzame vorm van astma (chronische ontsteking van luchtwegen in de longen) die het gevolg is van een ongewone combinatie van hoog stuifmeel (meestal in de late lente tot de vroege zomer) en een bepaald type lokaal onweer. Hoesten, een beklemd gevoel op de borst en een piepende ademhaling zijn enkele symptomen van een astma-aanval veroorzaakt door onweerastma. Patiënten die astmasymptomen ervaren moeten zo snel mogelijk medisch advies inwinnen. Medicijnen voorkomen en verlichten de tekenen van een astma-aanval. Verder moeten patiënten rekening houden met voorspelde onweersbuien in het pollenseizoen, met name op dagen met een (zeer) hoog pollenaantal.

• Wat is astma?
• Uitlokkende factoren van astma-aanvallen
• Epidemiologie van onweersastma
• Oorzaken: Combinatie van pollen en astma
• Onweer met hoog aantal stuifmeelkorrels
• Niet bij iedereen
• Risicofactoren voor astma-aanval
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van irritatie van longen
• Milde aanval
• Ernstige aanval
• Prognose
• Complicaties
• Preventie
• Praktische tips voor het omgaan met onweerastma
• Voorbereiding op onweer
• Langdurige controle van astma
• Misvattingen rond onweerastma
• Onweerastma komt alleen voor bij mensen die al astma hebben
• Onweerastma is hetzelfde als gewone astma
• Onweerastma wordt alleen veroorzaakt door de regen
• Onweerastma kan met gewone astma-medicijnen worden behandeld
• Onweerastma komt alleen voor in specifieke geografische gebieden
• Onweerastma kan altijd gemakkelijk worden voorspeld
• Onweerastma heeft geen invloed op de longen op lange termijn
• Onweerastma kan altijd worden voorkomen door het vermijden van buitenactiviteiten tijdens onweersbuien

Wat is astma?

Astma is een chronische ademhalingsaandoening die veroorzaakt is door een ontsteking en overgevoeligheid van de luchtwegen. De bekendste symptomen van deze aandoening zijn een beklemmend gevoel op de borst, een piepende ademhaling, hoesten en zich buiten adem voelen / kortademigheid. Wanneer de astmasymptomen ernstig zijn, staat dit bekend als een astma-aanval. Het is belangrijk om de arts te raadplegen bij het ervaren van deze symptomen, aangezien een arts dankzij testen kan bevestigen of de patiënt lijdt aan astma. Hij kan ook een geschikt behandelplan opstellen om het risico op astma-aanvallen te minimaliseren.

Uitlokkende factoren van astma-aanvallen

Een uitlokkende factor is iets dat de longen en luchtwegen irriteert, waardoor astmasymptomen weer opflakkeren en verergeren. De uitlokkende factoren variëren van patiënt tot patiënt, maar sommige uitlokkende factoren omvatten:

• een dierenvacht
• een verkoudheid, griep of een infectie van de borst
• huisstofmijt
• koude lucht
• lichaamsbeweging
• pollen
• tabaksrook
• veranderingen in het weer

Epidemiologie van onweersastma

Onweerastma is zeldzaam. Er zijn anno oktober 2020 meldingen en uitbraken geweest in Europa (Verenigd Koninklijk, Italië), Australië (vooral in en rond Melbourne), Noord-Amerika en het Midden-Oosten. Meer epidemiologische informatie is niet gevonden in de geraadpleegde literatuur anno oktober 2020.

Oorzaken: Combinatie van pollen en astma

Onweer met hoog aantal stuifmeelkorrels

Onweerastma treedt op als er onweer is op een dag waarbij er veel pollen (stuifmeel) aanwezig zijn. Stuifmeelkorrels worden hierbij in de onweerswolken gezogen. Tijdens een onweersbui absorberen de stuifmeelkorrels dan vochtigheid. Deze korrels zwellen en barsten uiteindelijk in veel kleinere allergeendeeltjes. De wind kan deze pollenallergenen gemakkelijk verspreiden en op de grond brengen. Hoewel grotere stuifmeelkorrels meestal worden gefilterd door neusharen, kunnen de kleinere stuifmeelfragmenten in de longen binnendringen bij inademing. Dit resulteert dan in een astma-aanval bij gevoelige patiënten die allergisch zijn voor graspollen.

Niet bij iedereen

Niet alle onweersbuien in het pollenseizoen leiden echter tot onweerastma. Deze aandoening volgt namelijk na een bepaald type onweersbui dat een groot aantal mensen blootstelt aan hoge concentraties van de kleine allergeendeeltjes uit stuifmeelkorrels, gedurende een korte periode van tijd. Het resultaat is het plotselinge begin van astma bij een groot aantal mensen, waaronder veel mensen die mogelijk nog nooit met astma zijn gediagnosticeerd.

Risicofactoren voor astma-aanval

Meestal verschijnt deze vorm van astma in het voorjaar en de vroege zomer. Iedereen is mogelijk getroffen door onweerastma, zelfs als ze geen voorgeschiedenis van astma hebben. Risicofactoren van deze astma-aanvallen zijn mensen met:

• een allergie voor graspollen
• een voorgeschiedenis van astma
• hooikoorts (allergische rhinitis), met name seizoensgebonden hooikoorts, al dan niet in combinatie met astma
• niet-herkende astma

Symptomen

Wanneer de pollenallergenen in de longen terechtkomen, resulteert dit bij sommige patiënten in irritatie van de longen. Deze irritatie leidt tot zwelling, vernauwing en extra slijmproductie in de kleine luchtwegen in de longen. Dit maakt het moeilijk voor de patiënt om te ademen en veroorzaakt mogelijk astmasymptomen. Bekende symptomen van onweerastma zijn een piepende ademhaling / hijgen, een snelle ademhaling (tachypneu), een beklemd gevoel op de borst en hoesten. Een milde astma-aanval duurt slechts een paar minuten, maar ergere aanvallen houden uren of zelfs dagen aan en hebben een dringende medische behandeling nodig. Verergeren de symptomen, dan is ook dringend medische zorg nodig.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van onweerastma omvatten symptomen van een astma-aanval zoals kortademigheid, piepende ademhaling, hoesten, en een beklemmend gevoel op de borst. Deze symptomen kunnen zich voordoen tijdens of na een onweersbui.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van onweerastma wordt vaak gesteld op basis van de geschiedenis van astma-aanvallen tijdens onweer en door het uitsluiten van andere oorzaken. Longfunctieonderzoeken kunnen ook worden uitgevoerd om de mate van astma te beoordelen.

Behandeling van irritatie van longen

Milde aanval

Astmapatiënten met een milde astma-aanval moeten hun normale behandelplan volgen. Dat betekent meestal dat ze twee tot zes inhalaties (inademingen) nemen van een snelwerkende inhalator om de luchtwegen te helpen openen.

Ernstige aanval

Patiënten met een ernstigere aanval nemen twee tot zes inhalaties van een snelwerkende inhalator en zoeken meteen medische hulp. Heeft de patiënt geen snelwerkende inhalator bij zich of heeft hij een ernstige astma-aanval, dan dient de arts medicijnen toe via een inhalator of een vernevelaar, waardoor het medicijn verandert in mist en het gemakkelijker wordt om in te ademen. De patiënt krijgt mogelijk ook corticosteroïde pillen voorgeschreven, die helpen om de ontstekingen in de longen te verlichten. In ernstige gevallen is een zuurstofapparaat nodig.

Prognose

De prognose voor onweerastma is meestal goed met de juiste behandeling en het vermijden van triggers. Mensen met astma kunnen effectief worden behandeld en hun symptomen beheersen.

Complicaties

Complicaties van onweerastma kunnen ernstige astma-aanvallen zijn die medische noodhulp vereisen. Adequate behandeling en het vermijden van triggers kunnen helpen om ernstige complicaties te voorkomen.

Preventie

Pollenaantallen of onweersbuien zijn niet te regelen, maar het is wel mogelijk om hierop in te spelen. Als de patiënt weet dat de astma-aanval het gevolg is van onweer, is het een goed idee om het pollenaantal evenals de weersvoorspellingen in de gaten te houden. Als een onweer nadert wanneer er veel stuifmeel in de lucht is, moet de hiervoor gevoelige patiënt altijd medicijnen bij zich hebben. Hij blijft best in een gebouw of in een auto, met name in de windvlaagperiode vóór de regen, en sluit dan de ramen en deuren. Verder is het gebruik van een airconditioner nuttig om opnieuw lucht te laten circuleren.

Praktische tips voor het omgaan met onweerastma

Voorbereiding op onweer

Controleer het weerbericht en blijf binnen tijdens onweer, vooral als je weet dat het pollenseizoen is. Zorg dat je ramen en deuren gesloten houdt en gebruik een luchtzuiveraar om allergenen te verminderen. Houd je inhalator altijd bij de hand, en zorg dat je weet hoe je deze correct moet gebruiken. Maak een noodplan en bespreek dit met je gezin, zodat iedereen weet wat te doen bij een aanval.

Langdurige controle van astma

Werk nauw samen met je longarts om een behandelplan op te stellen dat bij jou past. Gebruik je onderhoudsmedicatie zoals voorgeschreven en zorg dat je weet hoe je je noodmedicatie moet gebruiken. Houd een dagboek bij van je symptomen en triggers, zodat je deze kunt bespreken met je arts. Overweeg een allergietest om te achterhalen welke factoren je astma verergeren en leer hoe je deze kunt vermijden. Blijf op de hoogte van nieuwe behandelopties en vraag je arts of deze geschikt zijn voor jou.

Misvattingen rond onweerastma

Onweerastma is een vorm van astma die verergerd kan worden door onweersbuien, waarbij de luchtvochtigheid en veranderende weersomstandigheden invloed hebben op de ademhaling. Dit kan leiden tot ernstige benauwdheid en andere ademhalingsproblemen. Er bestaan echter verschillende misvattingen over onweerastma die voor verwarring kunnen zorgen. Hieronder worden de meest voorkomende misvattingen besproken.

Onweerastma komt alleen voor bij mensen die al astma hebben

Een veelvoorkomende misvatting is dat onweerastma alleen voorkomt bij mensen die al gediagnosticeerd zijn met astma. Hoewel astmapatiënten een hoger risico hebben op het ontwikkelen van onweerastma, kan de aandoening ook optreden bij mensen zonder een bestaande astmadiagnose. Het plotselinge optreden van benauwdheid bij een onweersbui kan zelfs voor mensen zonder astma tot ernstige ademhalingsproblemen leiden. Dit komt door de manier waarop de luchtvochtigheid en de veranderingen in luchtstromen bij onweersbuien de luchtwegen kunnen irriteren.

Onweerastma is hetzelfde als gewone astma

Onweerastma is niet hetzelfde als reguliere astma. Bij onweerastma is de verergering van de symptomen direct gerelateerd aan weersomstandigheden, zoals hoge luchtvochtigheid of een onweerstorm. Bij gewone astma kunnen de symptomen veroorzaakt worden door een verscheidenheid aan factoren, zoals allergieën, fysieke inspanning of blootstelling aan irriterende stoffen. Het belangrijkste verschil is dus de invloed van het weer op de aandoening, wat niet altijd het geval is bij de reguliere vorm van astma.

Onweerastma wordt alleen veroorzaakt door de regen

Er is een misverstand dat onweerastma alleen wordt veroorzaakt door de regen tijdens onweersbuien, maar de oorzaak ligt vaak dieper. De toename in luchtvochtigheid, de verandering in luchtdruk en het vrijkomen van allergenen zoals schimmelsporen en pollen in de lucht kunnen allemaal bijdragen aan de verergering van astma-aanvallen. Het is niet alleen de regen die het probleem veroorzaakt, maar de totale verandering in de weersomstandigheden die de luchtwegen van mensen met onweerastma kunnen beïnvloeden.

Onweerastma kan met gewone astma-medicijnen worden behandeld

Hoewel mensen met onweerastma vaak dezelfde medicijnen gebruiken als voor reguliere astma, zoals inhalers of andere medicatie, kan het nodig zijn om aanvullende maatregelen te nemen tijdens onweersbuien. Sommige mensen ervaren een plotselinge verergering van hun symptomen die meer intensieve behandeling vereist. Het gebruik van medicijnen zoals bronchodilatatoren kan effectief zijn, maar het is belangrijk om te begrijpen dat de combinatie van weersomstandigheden een grotere rol speelt dan alleen de symptomen van astma zelf.

Onweerastma komt alleen voor in specifieke geografische gebieden

Een andere misvatting is dat onweerastma alleen voorkomt in gebieden met frequent onweer, zoals tropische klimaten. Hoewel onweersbuien vaker voorkomen in bepaalde regio’s, kan onweerastma zich in feite overal voordoen, zolang er voldoende veranderingen in het weer optreden. Onweersbuien kunnen zich in diverse klimaten voordoen, van tropische gebieden tot gematigde zones, waardoor mensen in verschillende delen van de wereld risico kunnen lopen op het ontwikkelen van onweerastma. Dit betekent dat het belangrijk is om alert te blijven, ongeacht het klimaat waarin je je bevindt.

Onweerastma kan altijd gemakkelijk worden voorspeld

Hoewel sommige mensen met onweerastma een patroon van verergering van hun symptomen kunnen herkennen tijdens specifieke weersomstandigheden, is het niet altijd gemakkelijk te voorspellen wanneer een aanval zal optreden. De precieze interactie van het weer, zoals luchtvochtigheid, luchtdruk en wind, is niet altijd voorspelbaar. Dit maakt het voor mensen met onweerastma belangrijk om voorbereid te zijn op plotselinge veranderingen in het weer, zelfs als er geen onmiddellijke waarschuwing is voor een onweersbui.

Onweerastma heeft geen invloed op de longen op lange termijn

Hoewel onweerastma vaak wordt gezien als een tijdelijke verergering van astmasymptomen, kan het als gevolg van herhaalde blootstelling aan verergerende weersomstandigheden de longfunctie op lange termijn beïnvloeden. Net als gewone astma kan onweerastma leiden tot chronische ademhalingsproblemen als het niet goed wordt beheerd. Het is belangrijk om een plan te hebben om symptomen te voorkomen en te behandelen, vooral als iemand gevoelig is voor plotselinge weersveranderingen. Dit kan helpen om blijvende schade aan de longen te voorkomen.

Onweerastma kan altijd worden voorkomen door het vermijden van buitenactiviteiten tijdens onweersbuien

Hoewel het vermijden van buitenactiviteiten tijdens onweersbuien kan helpen om de symptomen van onweerastma te verminderen, is dit niet altijd een haalbare oplossing. Er zijn veel factoren die bijdragen aan de verergering van de aandoening, en zelfs binnenshuis kunnen mensen worden blootgesteld aan allergenen of luchtvervuiling die de symptomen kunnen aansteken. Het is dus belangrijk om een breder plan te hebben dat voorzorgsmaatregelen omvat, zoals het gebruiken van medicatie en het aanpassen van de leefomgeving, niet alleen het vermijden van buitenactiviteiten.

Lees verder

• Astma: Chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen
• Astma: Opflakkering van symptomen door weersomstandigheden
• Allergisch astma: Ontstoken luchtwegen door allergenen
• EHBO bij een astma-aanval (chronische longaandoening)
• Inspanningsastma: Hoesten en kortademigheid na sporten