Gebarsten lippen: oorzaken en behandeling van gescheurde lip

Droge, gebarsten lippen zijn onaantrekkelijk om naar te kijken, verveld en daarom zeer irritant. Een gescheurde lip kan ervoor zorgen dat praten, eten en zoenen pijn doet. Buitenshuis een ijzige wind en binnenshuis een droge cv-lucht: vooral in de winter hebben je lippen veel te lijden. Het resultaat van ontberingen zijn droge, broze of zelfs gesprongen lippen. Dit is niet alleen een cosmetisch probleem, want gebarsten lippen kunnen ook heel pijnlijk zijn. In tegenstelling tot de rest van je huid, bevat de gevoelige huid van je lippen geen talgklieren. De lippen bevatten dus geen klieren die de huid soepel en vet houden. Omdat je lippen deze vetlaag missen, drogen ze sneller uit. Koud weer, ijzige wind of verwarmingslucht zorgen ervoor dat de huid en dus ook je lippen snel vocht verliezen en dus uitdrogen en broos worden. Een tweede oorzaak van gebarsten lippen kan een vitaminetekort zijn. Vooral het ontbreken van vitamine B2. En liplikken droogt de lippen ook uit.

• Oorzaken van gebarsten lippen
• Complicaties van gescheurde lippen
• Huisarts raadplegen
• Zelfzorg en huismiddeltjes
• Stop met likken van de lippen
• Lippenbalsem
• Vaseline
• Honing op de lippen
• Gebruik van lippenstift
• Controleer tandpasta
• Vermijden van bepaald voedsel
• Pas op voor zonnestralen
• Natuurlijke middelen
• Voldoende water drinken
• Luchtbevochtiger
• Niet roken
• Preventie

Oorzaken van gebarsten lippen

Het koude en vochtige winterweer, de droge verwarmingslucht binnenshuis, de gewoonte om bij elke gelegenheid de lippen te likken, of een tekort aan vitamine B2, het zijn allemaal oorzaken die de zeer gevoelige huid van de lip van zijn vocht beroven. De lippen drogen uit en de resultaten zijn droge, gescheurde en branderige lippen, waardoor vooral lachen erg pijnlijk kan zijn. Het is erg belangrijk om er iets aan te doen. Het is niet alleen irritant en cosmetisch storend, maar gebarsten lippen kunnen ook tot complicaties leiden.

Beschadigde lippen zijn een ideale voedingsbodem voor ziekteverwekkende bacteriën, die na hun vestiging ook gemakkelijk in het lichaam kunnen doordringen en zorgen voor verdere infecties. Ook koortsblaasjes kunnen de kop opsteken als de lippen zijn aangedaan. De boosdoener, het herpes simplexvirus, kan bij schraal weer, streng vriesweer, blootstelling aan felle zon en een verminderde weerstand van het lichaam actief worden. Er zijn dus voldoende redenen om de lippen gezond en vochtig te houden.

Complicaties van gescheurde lippen

Droge, gebarsten lippen is op zichzelf genomen geen zorgelijke situatie. Er kunnen echter verschillende complicaties optreden, die in sommige gevallen door de huisarts moeten worden behandeld. Getroffen personen met droge en broze lippen hebben vaak een probleem met gescheurde mondhoeken. In dat geval kunnen er aanzienlijke complicaties optreden bij de voedselinname of bij het spreken. Onder bepaalde omstandigheden kan het ook leiden tot een ontsteking van de mondhoeken. Deze aandoening moet zeker worden onderzocht door je huisarts, zodat de ontsteking kan worden verlicht door geschikte medicatie.

Huisarts raadplegen

In het geval van droge of broze lippen, hoef je je huisarts normaal gesproken niet te raadplegen. De klachten zijn van weinig belang en je kan het probleem eenvoudig verhelpen met zelfzorgmaatregelen. Droge, gebarsten lippen komen meer voor bij een seizoensverandering. Bij een afnemende temperatuur heeft de huid op de lippen meer intensieve zorg nodig. In fel zonlicht is UV-bescherming nodig. Apotheken en drogisterijen bieden verschillende producten die de lippen voorzien van voldoende vocht en bescherming.

Mensen die vaak last hebben van een virale ziekte zoals herpes, moeten letten op een tijdige verzorging van de lippen. Vaak wordt het virus actief als je last krijgt van droge en gebarsten lippen. Het gebruik van tandverzorgingsproducten of te weinig (water) drinken kan ook droge en gebarsten lippen veroorzaken. Een verandering van producten en voldoende vocht leiden vaak binnen enkele dagen tot een significante verlichting van de symptomen. Daarom is in deze gevallen geen bezoek aan de huisarts nodig.

Als de klachten aanhouden ondanks het nemen van verschillende maatregelen om gebarsten lippen te bestrijden, dan kun je het beste een afspraak maken met je huisarts. De huisarts zal onder meer een ontsteking of de klachten mede veroorzaakt worden door een schimmel of bacterie. Een kapotte mondhoek kan worden behandeld met zinkolie, een antischimmelcrème helpt bij een schimmelinfectie en bij een bacteriële infectie zal de huisarts een crème met antibioticum voorschrijven.

Zelfzorg en huismiddeltjes

Droge, gebarsten lippen kun je op de volgende manieren behandelen.

Stop met likken van de lippen

Door de lippen permanent aan speeksel bloot te stellen door er steeds aan te likken worden de lippen steeds droger en uiteindelijk raken ze beschadigd. Dit komt door de enzymen die in speeksel zitten, maar ook doordat het water uit het speeksel verdampt, en tijdens dit proces het water uit de lippen wegtrekt.

Lippenbalsem

Kies voor veilige lippenbalsem die je kunt gebruiken zonder een gezondheidsrisico. Veel lippenbalsems bevatten schadelijke stoffen zoals hormoonontregelaars.[1] In huidverzorgingsproducten zijn MOSH (Mineral Oil Saturated Hydrocarbons) en MOAH (Mineral Oil Aromatic Hydrocarbons) veilig, maar in lippenbalsems zijn ze mogelijk schadelijk voor de gezondheid omdat consumenten ze kunnen inslikken. Deze stoffen zijn te herkennen op de ingrediëntenlijst onder deze namen:

• Cera microcristallina
• Ceresin
• (Hydrogenated) Microcrystalline wax
• (Hydrogenated) Polyisobutene
• Mineral oil
• Ozokerite
• Paraffinum (liquidum)
• Petrolatum
• Polyethylene
• Polybutene[2]

Bijna alle lipverzorgingsproducten zijn wasachtig en smeerbaar en hun effectiviteit is gericht op het handhaven van de vochtigheid van de lippen.

Vaseline

Gewone vaseline beschermt ook je lippen en houdt ze vochtig en soepel.

Honing op de lippen

Natuurlijke honing heeft hydraterende en voedende ingrediënten. Breng voor het slapengaan wat honing aan op de lippen en laat het 's nachts inwerken.

Gebruik van lippenstift

Een huidvriendelijke lipstick geeft de lippen het nodige vocht, maakt ze mooi glanzend en beschermt tegen ultraviolette stralen van de zon. Lood komt voor in veel lippenstiften, maar de concentraties verschrikkelijk laag en dus hoef je er niet van in paniek te raken.

Controleer tandpasta

Om allergische reacties voor je lipprobleem uit te sluiten, is het raadzaam om het mondwater of de tandpasta als mogelijke trigger voor allergieën te controleren of te testen. Het helpt om de door jou gebruikte hygiëneproducten te veranderen om te kijken of de klachten minder worden.

Vermijden van bepaald voedsel

Ook kan bepaald voedsel bestaande lipklachten en gebarsten lippen verergeren. Bepaalde voedingsmiddelen zoals peper, mosterd, barbecuesaus, sinaasappelsap en alcoholische dranken kunnen de huid van de lippen nog meer irriteren. Je kunt daarom het beste dergelijk ingrediënten vermijden totdat je lippen genezen zijn.

Pas op voor zonnestralen

Vooral de ultraviolette stralen van de zon kunnen de gevoelige huid van de lippen beschadigen en beroven van het nodige vocht. Vooral de lippen lopen risico omdat ze geen huidpigment bevatten (melanine), wat hen beschermt tegen deze gevaarlijke stralen. Zo kan men snel zonnebrand oplopen. Tijdens een langer verblijf in zonnige gebieden moet je de lippen beschermen met een speciale zonnebrandcrème met een SPF factor van minstens 25.

Natuurlijke middelen

Er zijn verschillende effectieve natuurlijke remedies voor gescheurde lippen. Om schrale lippen te verzachten en te hydrateren, breng je het volgende rechtstreeks op de lippen aan:

• Aloë vera: deze gel vormt zich in de bladeren van aloë vera planten. Het bevat vitaminen, mineralen, antioxidanten en ontstekingsremmers die de beschadigde huid kalmeren en rehydrateren.
• Kokosolie: deze olie bestrijdt ontstekingen en is een verzachtend middel, wat betekent dat het de huid kan verzachten en hydrateren.
• Honing: het is zeer hydraterend, waardoor het een goede behandeling is voor droge lippen. Honing bevat ook antioxidanten en heeft antibacteriële eigenschappen, die helpen voorkomen dat infecties zich ontwikkelen in extreem droge of gebarsten lippen.
• Komkommer: het kan de lippen bevochtigen en bevat tevens vitaminen en mineralen bevatten die het uiterlijk van de lippen kunnen verbeteren.
• Groene thee: rijk aan antioxidanten en mineralen, groene thee bevat ook polyfenolen, die ontstekingen verminderen. Week een zakje groene thee in warm water en wrijf hem zachtjes over de lippen om de droge huid te verzachten en te verwijderen.

Voldoende water drinken

Uitdroging is een belangrijke boosdoener als het gaat om kapotte lippen. Je merkt het vaak niet als je een beetje uitgedroogd bent en het is daarom verstandig om de hele dag door water te drinken. Uitdroging treedt op wanneer het lichaam meer vocht verliest dan het inneemt. Wanneer het lichaam uitdroogt, trekt het water uit bepaalde gebieden weg om ervoor te zorgen dat de cellen gehydrateerd blijven. Dit kan uitdroging van de huid veroorzaken, waaronder die van de lippen. Andere symptomen van uitdroging zijn onder andere:

• je dorstig voelen
• droge mond
• hoofdpijn
• duizeligheid

Luchtbevochtiger

Te veel tijd doorbrengen in droge lucht kan vocht uit de huid verwijderen. Dit is een veel voorkomend probleem in de winter. Veel water drinken is een goede manier om het lichaam het hele jaar door goed gehydrateerd te houden. Je kunt daarnaast een luchtbevochtiger voor een goede luchtvochtigheid binnenshuis.

Niet roken

Tabaksrook kan de gevoelige huid rond de lippen irriteren, waardoor ze uitdrogen en sneller gaan scheuren. Roken kan ook andere problemen in de mond veroorzaken, zoals aften en tandvleespijn. Mensen kunnen merken dat hun lippen herstellen nadat ze stoppen met roken, terwijl de huid begint te helen.

Preventie

Je kunt gescheurde lippen voorkomen door zonnebrandcrème te gebruiken en geurende lipproducten te vermijden. Daarnaast is het belangrijk om niet aan je lippen te likken. Dit droogt de lippen namelijk uit.

Je kunt gescheurde lippen voorkomen door:

• producten gebruiken die zonnebrandcrème bevatten
• het vermijden van geparfumeerde of gearomatiseerde lipproducten
• het vermijden van lipproducten die bekende allergenen bevatten
• regelmatig zachtjes te scrubben
• gehydrateerd te blijven
• te stoppen met roken

Noten:

1. Dit blijkt uit Noors onderzoek uit 2016, zie https://www.forbrukerradet.no/test/2015/leppepomade/?_sp=19dd39ea-aa11-4d63-84aa-14c7a66fdd79.1506412939028
2. Concumentenbond. Gevaarlijke stoffen in lippenbalsems. https://www.consumentenbond.nl/nieuws/2017/gevaarlijke-stoffen-in-lippenbalsems (ingezien op 5-7-2019)

Lees verder

• Droge lippen: oorzaken en tips gebarsten lippen en velletjes
• Droge, gebarsten, branderige of schrale lippen
• Droge en schrale lippen: oorzaken schraalheid van de lippen
• Lipontsteking: symptomen en behandeling van ontstoken lippen
• Tintelende lippen: oorzaken van tintelingen in de lippen