Trigonitis: Ontsteking blaashals (trigonum) met bekkenpijn

Het trigonum is het driehoekige deel van het blaasslijmvlies tussen de inmondingen van de urineleiders en het begin van de urethra (plasbuis, de buis waardoor urine het lichaam verlaat). Bij trigonitis is dit gebied ontstoken. Langdurig gebruik van een blaas katheter verhoogt het risico op deze aandoening, maar er zijn ook andere oorzaken en risicofactoren. Trigonitis kan leiden tot onder andere bekkenpijn en plasproblemen. De symptomen verdwijnen soms vanzelf of door medicatie, maar soms is een medische procedure nodig om beschadigd weefsel door de ontsteking te verwijderen.

• Oorzaken
• Risicofactoren voor trigonitis
• Hormonale onbalans
• Langdurig kathetergebruik
• Terugkerende urineweginfecties
• Symptomen: Bekkenpijn en plasproblemen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Afwachtend beleid
• Medicatie
• Cystoscopie
• Langdurige zorg en nazorg
• Prognose
• Complicaties van trigonitis
• Preventie van trigonitis

Oorzaken

Trigonitis ontstaat door ontsteking van het driehoekige gebied van het blaasslijmvlies tussen de inmondingen van de urineleiders en de urethra ontstoken. De precieze oorzaak van deze ontsteking is nog niet volledig begrepen. Trigonitis kan ook voortkomen uit goedaardige celveranderingen in het trigonum, wat bekend staat als pseudomembraneuze trigonitis. Hormonale onevenwichtigheden, met name van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, worden vaak in verband gebracht met pseudomembraneuze trigonitis.

Risicofactoren voor trigonitis

Hormonale onbalans

Vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen en progesteron kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van pseudomembraneuze trigonitis. Deze aandoening komt voornamelijk voor bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd en bij mannen die hormoontherapie ondergaan voor prostaatkanker.

Langdurig kathetergebruik

Trigonitis ontstaat vaker bij mensen die langdurig een blaaskatheter hebben, omdat de katheter de blaas irriteert. Dit geldt vooral voor vrouwen en patiënten die een katheter hebben vanwege een ruggenmergletsel, na een operatie, of bij zenuwschade in de blaas. Hoe langer de katheter in de blaas blijft, des te groter de kans op blaasirritatie en trigonitis.

Terugkerende urineweginfecties

Terugkerende urineweginfecties kunnen de blaashals irriteren, wat kan leiden tot chronische ontsteking en trigonitis.

Symptomen: Bekkenpijn en plasproblemen

Patiënten met trigonitis ervaren vaak symptomen zoals bekkenpijn of bekkendruk, plasproblemen, pijn tijdens het plassen, bloed in de urine, en een verhoogde frequentie van de aandrang om te plassen.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De arts begint met het verzamelen van informatie over de symptomen en de medische geschiedenis van de patiënt. Vervolgens voert de arts een lichamelijk onderzoek uit. Omdat de symptomen van trigonitis sterk kunnen lijken op andere blaasaandoeningen en urineweginfecties, zijn aanvullende onderzoeken nodig. De arts zal een urineonderzoek, een urinecultuur en een bloedonderzoek uitvoeren. Hoewel bacteriën in de urine en het bloed gevonden kunnen worden, is dit geen garantie dat het trigonum ontstoken is. Een cystoscopie (inwendig kijkonderzoek van de blaas) bevestigt de diagnose van trigonitis door het identificeren van een ontsteking van het trigonum en een specifiek geplaveid patroon op het omliggende weefsel tijdens een endoscopisch onderzoek.

Differentiële diagnose
Trigonitis kan soms worden verward met interstitiële cystitis (ontsteking van de blaaswand met pijn). Echter, bij trigonitis is de ontsteking beperkt tot het trigonum en niet aanwezig in de hele blaas. Bij trigonitis ervaren patiënten vaak bekkenpijn die uitstraalt naar de urethra, terwijl de pijn bij interstitiële cystitis meestal in de onderbuik voelbaar is. Plasproblemen zijn ook frequenter bij trigonitis in vergelijking met interstitiële cystitis.

Behandeling

Afwachtend beleid

In sommige gevallen kan trigonitis zonder behandeling verbeteren omdat de symptomen vanzelf verdwijnen.

Medicatie

Bij patiënten waarbij bacteriën in de urine worden aangetroffen, schrijft de arts meestal antibiotica voor om de infectie te behandelen. Om de pijn te verlichten, kan de arts een lage dosis antidepressiva voorschrijven. Blaasspasmen kunnen ook optreden bij trigonitis, waarvoor de arts mogelijk spierverslappers voorschrijft. Tot slot kan de arts ontstekingsremmers gebruiken om de ontsteking te verminderen.

Cystoscopie

Een cystoscopie kan worden gebruikt om ontstoken weefsel te verwijderen door middel van cauterisatie (verbranding). Deze procedure wordt uitgevoerd onder narcose. Het beschadigde weefsel sterft af en wordt vervangen door gezond weefsel door het lichaam.

Langdurige zorg en nazorg

Patiënten die behandeld zijn voor trigonitis moeten mogelijk hun medische zorg en opvolging zorgvuldig plannen om herhaling te voorkomen. Dit kan onder meer inhouden:

• Regelmatige controle: Het is belangrijk om regelmatige medische controles te ondergaan om de voortgang te monitoren en eventuele terugkerende symptomen tijdig op te merken.
• Aanpassingen in behandeling: Het kan nodig zijn om medicatie of behandelingsmethoden aan te passen op basis van het herstel en de symptomen.
• Zelfzorg: Patiënten kunnen worden aangemoedigd om aanpassingen in hun levensstijl te maken om irritatie van de blaas te minimaliseren, zoals het aanpassen van dieet en vochtinname.

Prognose

De prognose van trigonitis varieert afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. In veel gevallen kunnen de symptomen van trigonitis verbeteren of verdwijnen met geschikte behandeling of spontane genezing.

• Milde gevallen: Bij milde gevallen van trigonitis kunnen de symptomen vaak verminderen met conservatieve behandelingen zoals medicijnen en aanpassingen in de levensstijl.
• Chronische gevallen: Chronische of recidiverende trigonitis kan moeilijker te behandelen zijn en kan langdurige medische aandacht vereisen. Regelmatige follow-up en beheer van symptomen zijn essentieel om de aandoening onder controle te houden.
• Herstel: Het herstel van trigonitis hangt af van de onderliggende oorzaak en de respons op de behandeling. Bij een tijdige en effectieve behandeling kunnen de meeste patiënten aanzienlijke verbetering ervaren en een normale levenskwaliteit herstellen.

Complicaties van trigonitis

Trigonitis kan leiden tot verschillende complicaties, vooral als de aandoening niet goed wordt beheerd of als deze langdurig aanhoudt. Mogelijke complicaties zijn:

• Chronische pijn: Langdurige ontsteking kan leiden tot chronische bekkenpijn en ongemak, wat de levenskwaliteit kan beïnvloeden.
• Verhoogd risico op urineweginfecties: Chronische ontsteking kan de blaashals irriteren en het risico op herhaalde urineweginfecties verhogen.
• Blaasfunctieproblemen: Bij ernstige of langdurige ontsteking kan de blaascapaciteit en functie aangetast raken, wat leidt tot problemen met urineren, zoals frequente aandrang of moeilijkheden bij het legen van de blaas.
• Vorming van zweren of littekens: In sommige gevallen kan de ontsteking leiden tot de vorming van zweren of littekens in het trigonum, wat de blaasslijmvliezen kan beschadigen en de symptomen kan verergeren.
• Psychologische impact: Chronische symptomen en pijn kunnen invloed hebben op de mentale gezondheid, wat kan leiden tot angst, depressie of stress.

Preventie van trigonitis

Patiënten met een katheter moeten overleggen met hun arts over de noodzakelijke duur van het kathetergebruik. Langdurig gebruik van een katheter verhoogt het risico op trigonitis.