Trigonitis: Ontsteking blaashals (trigonum) met bekkenpijn

Het trigonum is het driehoekig deel van het blaasslijmvlies tussen de inmondingen van de urineleiders en het begin van de urethra (plasbuis: buis waarlangs de urine afvloeit). Bij een patiënt met trigonitis is dit gebied ontstoken. Het langdurig gebruik van een blaskatheter verhoogt het risico op de aandoening, al zijn nog andere oorzaken en risicofactoren bekend. De aandoening resulteert in onder andere bekkenpijn en plasproblemen. Deze ongemakkelijke symptomen verdwijnen soms spontaan of dankzij medicatie, al is af en toe wel een medische procedure nodig om het beschadigd weefsel door de ontsteking te verwijderen.

• Oorzaken
• Risicofactoren van ontsteking van trigonum
• Hormonale onbalans
• Langdurig kathetergebruik
• Terugkerende urineweginfecties
• Symptomen: Bekkenpijn en plasproblemen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van ontstoken gebied van blaashals
• Afwachtend beleid
• Medicatie
• Cystoscopie
• Preventie van trigonitis

Oorzaken

Bij trigonitis is het driehoekig deel van het blaasslijmvlies tussen de inmondingen van de urineleiders en het begin van de urethra ontstoken. Het is anno januari 2020 niet duidelijk waarom het gebied van de blaashals ontstoken raakt. Ook ontstaat trigonitis mogelijk als gevolg van goedaardige celveranderingen in het trigonum (pseudomembraneuze trigonitis). Hormonale onevenwichtigheden, met name van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron, liggen aan de basis van pseudomembraneuze trigonitis.

Risicofactoren van ontsteking van trigonum

Hormonale onbalans

De vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron spelen wellicht een rol bij de celveranderingen die verschijnen bij patiënten met pseudomembraneuze trigonitis. De meeste patiënten zijn vrouwen in de vruchtbare leeftijd en mannen die hormoontherapie ondergaan voor prostaatkanker.

Langdurig kathetergebruik

De ontsteking van het trigonum ontstaat sneller door blaasirritatie. Trigonitis komt vaker voor bij vrouwen en patiënten die al langere tijd een blaaskatheter hebben. Patiënten krijgen een katheter in de blaas bij een ruggenmergletsel, na een operatie of bij zenuwschade in de blaas. Des te langer de urinekatheter blijft zitten, des te hoger de kans op blaasirritatie en trigonitis.

Terugkerende urineweginfecties

Terugkerende urineweginfecties irriteren de blaashals sneller, waardoor een patiënt te maken krijgt met een chronische ontsteking en trigonitis.

Symptomen: Bekkenpijn en plasproblemen

Patiënten met trigonitis kampen met bekkenpijn of bekkendruk, plasproblemen, pijn tijdens het plassen, bloed in de urine en een toename van de plasaandrang.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
De patiënt meldt de symptomen en medische geschiedenis. De arts voert daarna een lichamelijk onderzoek uit. Verdere onderzoeken zijn nodig omdat de symptomen van trigonitis vrijwel niet te onderscheiden zijn van andere blaasaandoeningen en urineweginfecties. De arts voert een urineonderzoek, een urinecultuur en een bloedonderzoek. Het is wel mogelijk om bacteriën te vinden in de urine en het bloed, maar hierdoor weet de arts niet dat het trigonum ontstoken is. Een cystoscopie (inwendig kijkonderzoek van de blaas) bevestigt de diagnose van trigonitis. De arts bemerkt tijdens het endoscopisch onderzoek een ontsteking van het trigonum en een soort geplaveid patroon op het omringend weefsel.

Differentiële diagnose
De aandoening doet soms denken aan interstitiële cystitis (ontsteking van de blaaswand met pijn), maar de ontsteking komt enkel tot stand in het trigonium bij trigonitis en niet in de hele blaas. Daarnaast is bij een ontstoken trigonium bekkenpijn voelbaar die uitstraalt naar de urethra terwijl de pijn bij interstitiële cystitis vooral voelbaar is in de onderbuik. Plasproblemen komen tot slot vaker tot uiting bij trigonitis dan bij interstitiële cystitis.

Behandeling van ontstoken gebied van blaashals

Afwachtend beleid

In sommige gevallen behoeft trigonitis geen behandeling omdat de klachten vanzelf verdwijnen.

Medicatie

Bij sommige patiënten bevinden zich bacteriën in de urine en dan schrijft de arts meestal antibiotica voor om de infectie te behandelen. Om de pijn onder controle te houden, schrijft de arts mogelijk een lage dosis antidepressiva voor. Blaasspasmen komen mogelijk ook tot uiting bij deze aandoening. De arts schrijft spierverslappers voor om dit symptoom te verlichten. Tot slot zet de arts mogelijk ontstekingsremmers in bij trigonitis.

Cystoscopie

Een cystoscopie is ook inzetbaar om ontstoken weefsel te verbranden. Of dicht te branden. Deze procedure gebeurt onder narcose. Wanneer dit beschadigd weefsel afsterft, vervangt het lichaam dit door gezond weefsel.

Preventie van trigonitis

Een patiënt met een katheter overlegt best met de arts hoe lang de katheter aanwezig moet blijven. Het langdurig gebruik van een katheter verhoogt namelijk de kans op trigonitis.