Desmoplastisch melanoom: Vorm van huidkanker bij ouderen
Een desmoplastisch melanoom is een zeldzame vorm van huidkanker. Meestal krijgen ouderen te maken met de kwaadaardige huidaandoening. Huidgebieden die beschadigd zijn door de zon, zijn het vaakst aangetast. Bij patiënten ontwikkelt zich een vlek in het hoofd- en nekgebied. De diagnose van een desmoplastisch melanoom is moeilijk omdat het huidletsel er ongeveer hetzelfde uitziet als enkele andere huidaandoeningen. De primaire behandeling is een chirurgische verwijdering van het huidletsel. De prognose is tot slot variabel.
Epidemiologie van zeldzame vorm van huidkanker
Desmoplastische melanoomen zijn een relatief zeldzame variant van een
melanoom, goed voor minder dan 4% van de primaire cutane melanomen (huidmelanomen). De totale incidentie is 2 per miljoen.
Oorzaken van desmoplastisch melanoom
Melanocyten zijn de cellen die verantwoordelijk zijn voor het maken van melanine, het pigment dat de kleur van de huid bepaalt. Bij een desmoplastisch melanoom, een vorm van huidkanker gaan melanocyten in de huid ongecontroleerd groeien en tumoren vormen. Deze cellen kunnen ontstaan in een ander type melanoom of in een eerder normaal uitziende huid. Waarom de melanocyten precies kwaadaardig worden, is onbekend anno januari 2020. Vermoedelijk liggen een reeks DNA-veranderingen aan de basis van de tumorvormende melanocyten.
Risicofactoren huidaandoening: Vooral bij ouderen
De meeste patiënten hebben een
lichte huidskleur die gemakkelijk verbrandt. Desmoplastische melanomen komen vaker voor bij mannen (65%) dan bij vrouwen. De meeste patiënten zijn ouderen. Een vorig invasief melanoom of melanoom in situ vormt een risicofactor voor de ziekte. Deze vorm van
huidkanker treft vaker door de
zon beschadigde huidgebieden. Dit type melanoom kan tot slot de novo (nieuw) ontstaan of ontstaat soms in combinatie met andere melanoomsubtypes, meestal van het type
lentigo maligna.
Symptomen
Een desmoplastisch melanoom is een vlek die eruit ziet als een litteken in textuur en uiterlijk. Dit type melanoom ontstaat vaak op het
gezicht, de hoofdhuid, de nek en aan de zon blootgestelde delen van de armen en
benen. De vlek neemt mogelijk elke kleur aan, maar meestal is het melanoom huidgekleurd, roze gekleurd of rood gekleurd. Er is wel veel kleurvariatie mogelijk. Verder zijn de randen van het melanoom onregelmatig. De tumor (gebied van verdikte huid, soms littekenachtig) groeit langzaam waardoor de diagnose vaak pas na vele jaren plaatsvindt. Een diep invasief melanoom is erg dik en heeft een groter aantal kleuren (vooral blauw of zwart) Verder verschijnen mogelijk
huidzweren of bloedingen.
Jeuk of een stekend gevoel is hierbij tot slot mogelijk.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Het is essentieel om een desmoplastisch melanoom nauwkeurig te diagnosticeren. De arts neemt een zorgvuldige
medische geschiedenis af. Hij wil bijvoorbeeld te weten komen of de patiënt reeds eerdere behandelingen gehad heeft voor niet-genezende letsels. Het betasten van het huidletsel is belangrijk omdat de meeste desmoplastisch melanomen verhard aanvoelen. De klinische diagnose gebeurt met behulp van een dermoscopie (kijkonderzoek van de vlek met een speciale vergrootlens) en een
huidbiopsie. Af en toe voert de arts een sentinel lymfeklierbiopsie,
beeldvormende onderzoeken en een
bloedonderzoek uit.
Differentiële diagnose
De presentatie van de zeldzame vorm van huidkanker doet soms denken aan andere huidaandoeningen en daarom is de diagnose bemoeilijkt. Volgende aandoeningen zijn differentiële diagnoses voor desmoplastische melanomen:
Behandeling voor desmoplastische melanomen
Een desmoplastisch melanoom is zeer goed te genezen wanneer de arts de kwaadaardige tumor in een vroeg stadium diagnosticeert. Het soort behandeling hangt af van de omvang en diepte van het desmoplastisch melanoom. Vaak voert de arts een operatie uit om het melanoom te verwijderen waarbij hij eveneens een marge van twee centimeter normaal weefsel chirurgisch verwijdert. Als het melanoom meer geavanceerd is en zich heeft verspreid (
gemetastaseerd) naar andere lichaamsdelen, zoals de
lymfeklieren (lymfekliermetastasen) of interne organen, zet de arts
immunotherapie, gerichte therapie,
chemotherapie,
radiotherapie, chirurgie en/of een combinatie van therapieën in om de tumor te verkleinen.
Prognose
Het risico op verspreiding en de uiteindelijke dood door een invasief melanoom hangt af van verschillende factoren, maar de belangrijkste is de gemeten dikte van het melanoom op het moment dat het chirurgisch werd verwijderd. Desmoplastische melanomen komen meestal lokaal terug, waarbij metastasen (uitzaaiingen van
kanker) op afstand minder gebruikelijk zijn.
Lees verder