Acetonvergiftiging: Problemen met ademhaling en bewustzijn

Aceton (dimethylformaldehyde, dimethylketon) is een chemische stof die voorkomt in vele huishoudelijke producten zoals nagellakremover, sommige lakken, lijmen en schoonmaakmiddelen. Externe acetonvergiftiging kan optreden door het inslikken van acetonbevattende producten, het inademen van dampen of rook, of door huidabsorptie. Interne acetonvergiftiging kan ontstaan bij een vetarm dieet, ondervoeding en stofwisselingsstoornissen zoals diabetes. Deze vergiftiging kan meerdere lichaamsystemen beïnvloeden, met ademhalings- en bewustzijnsproblemen als de meest frequente symptomen. Snelle medische interventie is cruciaal; met tijdige behandeling zijn de vooruitzichten meestal goed.

• Wanneer is sprake van acetonvergiftiging?
• Symptomen: Problemen met onder andere ademhaling en bewustzijn
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties door acetonvergiftiging
• Preventie van acetonvergiftiging

Wanneer is sprake van acetonvergiftiging?

Een vergiftiging treedt op wanneer er meer dan 200 ml aceton in het lichaam aanwezig is. Dit leidt tot een situatie waarin de lever niet in staat is om aceton adequaat om te zetten in de voor het lichaam nuttige chemicaliën.

Symptomen: Problemen met onder andere ademhaling en bewustzijn

Acetonvergiftiging beïnvloedt verschillende lichaamsystemen. De ernst van de symptomen hangt vaak samen met de mate van blootstelling.

Ademhaling

De patiënt ervaart ademhalingsproblemen. Symptomen kunnen onder meer kortademigheid en vertraagde ademhaling (bradycardie) zijn.

Centraal zenuwstelsel

Door de intoxicatie kan de patiënt een gevoel van dronkenschap ervaren, wat leidt tot een gebrek aan coördinatie en ataxie (evenwichtsproblemen). Spraakstoornissen kunnen optreden, evenals veranderingen in het bewustzijn zoals een verminderd bewustzijn, verwardheid, slaperigheid (lethargie), stupor (diepe bewusteloosheid met onbeweeglijkheid) en coma (onbewust en niet reagerend).

Hart en bloedvaten

De patiënt kan lage bloeddruk ervaren, ook wel hypotensie genoemd.

Maag en darmen

De patiënt heeft mogelijk een fruitige geur uit de mond, veroorzaakt door ketonen in het bloed. Er kan ook een zoete smaak in de mond zijn. Andere symptomen zijn misselijkheid, braken en buikpijn.

Urinewegen

Een frequent symptoom is verhoogde plasfrequentie, ook wel pollakisurie genoemd.

Behandeling

Thuiszorg

Bij vermoeden van acetonvergiftiging moet onmiddellijk contact worden opgenomen met de hulpdiensten. Geef informatie over de leeftijd, het gewicht en de algemene toestand van de patiënt. Indien beschikbaar, verstrek ook details over het acetonproduct, zoals de naam, ingrediënten en sterkte, evenals het tijdstip en de hoeveelheid van inname. Het is niet aanbevolen om de patiënt te laten braken tenzij specifiek door een antigifcentrum of zorgverlener is geadviseerd, omdat aceton schade kan veroorzaken aan de slokdarm en mondslijmvliezen.

Professionele medische zorg
Neem indien mogelijk de verpakking van het acetonproduct mee naar het ziekenhuis. De arts zal de vitale functies van de patiënt monitoren, waaronder temperatuur, hartslag, ademhaling en bloeddruk. Mogelijke onderzoeken zijn onder andere een bloedonderzoek, urineonderzoek, thoraxfoto (röntgenfoto van de borstkas), en elektrocardiografie (ECG: meting van de elektrische activiteit van het hart). De behandeling kan ademhalingsondersteuning omvatten, zoals zuurstoftherapie en een beademingsbuis, maagspoeling (door een buis via de neus naar de maag), intraveneuze vochttoediening (IV) en medicijnen om de symptomen te verlichten.

Prognose

Bij volwassenen veroorzaakt het per ongeluk inslikken van kleine hoeveelheden aceton of nagellakremover doorgaans weinig schade. Het inslikken of inademen van grote hoeveelheden kan echter leiden tot irritatie van de neus, keel, mond, longen, ogen en hersenen. Bij kinderen kunnen zelfs kleine hoeveelheden gevaarlijk zijn. Het is dus cruciaal om alle huishoudelijke chemicaliën buiten bereik van kinderen te houden. Als de patiënt 48 uur na de vergiftiging overleeft, zijn de vooruitzichten over het algemeen goed en herstelt de patiënt meestal volledig.

Complicaties door acetonvergiftiging

Mogelijke complicaties van acetonvergiftiging omvatten:

• Aspiratiepneumonie door het inademen van maaginhoud tijdens een maagspoeling, wat kan leiden tot verstikking.
• Verlies van bewustzijn en ernstige neurologische schade bij langdurige blootstelling.
• Langdurige irritatie van de luchtwegen, ogen en huid bij acute blootstelling.

Het overlijden als gevolg van acetonvergiftiging komt zelden voor, vooral als de patiënt tijdig behandeling ontvangt.

Preventie van acetonvergiftiging

Preventie van acetonvergiftiging omvat:

• Veiligheid thuis: Bewaar acetonbevattende producten op een veilige plaats buiten het bereik van kinderen en huisdieren.
• Veilig gebruik: Volg altijd de gebruiksaanwijzingen op de verpakking en zorg voor voldoende ventilatie bij het gebruik van acetonbevattende producten.
• Educatie: Informeer gezinsleden over de gevaren van aceton en de noodzaak van veilige opslag.
• Noodgevallen: Zorg ervoor dat alle gezinsleden weten wat te doen in geval van een acetonvergiftiging, zoals het onmiddellijk bellen van de hulpdiensten en het verstrekken van relevante informatie over de vergiftiging.

Lees verder

• Ademhalingsproblemen: Oorzaken van moeite met ademen
• Vergiftiging: Oorzaken, symptomen, behandeling en preventie
• Tegengif (antidotum): Werking & lijst tegengiffen (antidota)