Robertskruid: gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen

Robertskruid: gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen Robertskruid (Geranium robertianum) is een plant uit de ooievaarsbekfamilie (Geraniaceae), een familie van bloeiende planten. Robertskruid is een een- tot tweejarige plant die een hoogte van wel 50 centimeter kan bereiken en erg vertakt groeit. Robertskruid kan zowel harig als glad zijn en verspreidt en de drie- tot vijftallige bladeren zijn 5 cm groot en driehoekig van vorm. De bloemen van zijn klein, Het zijn hermafrodiete bloemen, die in een radiale symmetrie zijn gerangschikt en elk vijf kleine kelkblaadjes hebben. De bloembladen zijn meestal roze en tweemaal zo groot als de kelkblaadjes. Terwijl de helmknoppen een paarse kleur hebben, zijn de stempels roze. De bloeiperiode loopt van april tot de herfst, waarbij de bloemen voornamelijk worden bestoven door bijen. Robertskruid is mogelijk genoemd naar de eerste Salzburger aartsbisschop Rupert of Hrodperth († 717). De naam kan ook zijn afgeleid van ruber (rood), naar de kleur van de bloem of rode stengel en bladeren in de herfst.

Wat is robertskruid?

Robertskruid staat ook bekend als stinkende ooievaarsbek, aangezien het een sterke, onaangename geur heeft, die vrijkomt bij wrijven of kneuzen van de bladeren en knoppen. Deze bittere geur komt door de etherische oliën in de plant. Het is een één- tot tweejarige kruidachtige plant met een hoogte van wel 50 cm. Het groeit goed vertakt, is harig tot glad.

Zijaanzicht bloem / Bron: Enrico Blasutto, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Zijaanzicht bloem / Bron: Enrico Blasutto, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

FAQ robertskruid: alles wat je ooit wilde weten (en misschien nog niet wist!)

Robbertskruid, dat bescheiden plantje dat je zomaar tussen de stoeptegels of in een schaduwrijk hoekje van je tuin tegenkomt, is een ware underdog in de plantenwereld. Het ziet er misschien uit als ‘gewoon een onkruidje’, maar schijn bedriegt! Van oudsher werd het gebruikt voor van alles en nog wat: wondverzorging, thee, muggenverdrijving en zelfs als geheime toevoeging aan salades (voor de durfals onder ons). En dan hebben we het nog niet eens gehad over die mysterieuze geur die sommigen omschrijven als ‘natte kelder’ en anderen als ‘pure natuurkracht’.

Maar goed, wat moet je nou echt weten over dit bijzondere plantje? Kan het echt helpen bij huidproblemen? Waarom ruikt het zo apart? En hoe zit het met die eeuwenoude verhalen over de geneeskrachtige werking? Hoog tijd om alle vragen die je misschien nooit durfde te stellen (of gewoon nog niet bedacht had) eens op een rijtje te zetten. Geen stoffige encyclopedie-antwoorden, maar gewoon: helder, vlot en een tikje luchtig. Want robertskruid mag dan al eeuwen oud zijn, het verdient nog steeds een plekje in de spotlights!

Of je nou een kruidenliefhebber, een nieuwsgierige tuinier of gewoon iemand bent die graag weet wat er in de natuur groeit en bloeit – deze FAQ is voor jou. We duiken in de wondere wereld van robertskruid, van de herkomst tot de toepassingen en alles daar tussenin. Of je nou wilt weten hoe je het gebruikt, of gewoon wil begrijpen waarom die plant op je oprit zo enthousiast blijft terugkomen: hier vind je de antwoorden!

Dus pak een kopje thee (misschien zelfs van robertskruid, als je dapper bent) en duik in de vragen en antwoorden hieronder. En wie weet, misschien kijk je na vandaag met een heel andere blik naar dat ‘onkruid’ in je tuin! 🌿✨

VraagAntwoord
Wat is robertskruid eigenlijk?Ah, robertskruid! Dit bescheiden plantje – officieel Geranium robertianum – is een echte overlever. Je vindt ‘m in bossen, langs wegen en zelfs tussen stoeptegels. Bekend om zijn felroze bloemetjes en… tja, die aparte geur. Sommigen noemen het een medicinale topper, anderen vinden het een onkruid. Aan jou de keuze!
Waar komt de naam robertskruid vandaan?Daar zijn wat theorieën over! Sommigen zeggen dat het naar Sint Robert van Molesme verwijst, een monnik die de geneeskrachtige eigenschappen van het kruid prees. Anderen denken dat ‘robert’ afstamt van een oud woord voor ‘rood’, vanwege de roodachtige stengels en herfstkleuren. We zullen het nooit zeker weten, maar het klinkt wel chique, toch?
Waarvoor wordt robertskruid gebruikt?Nou, wat niet? Dit kruid is een echte allrounder! Van oudsher gebruikt bij wondverzorging, bloedstelping, tegen diarree, ontstekingen en zelfs als natuurlijk insectenwerend middel. Ook wordt het soms ingezet tegen huidproblemen en maagklachten. Of het allemaal bewezen is? Dat blijft een beetje een mysterie, maar de oude kruidenboeken staan er vol mee!
Kan ik robertskruid eten?Ja hoor, maar je moet ‘m wel durven! De smaak is… eh, uitgesproken. Beetje bitter, beetje pittig, beetje aards. Mensen doen ‘m in salades, thee of zelfs smoothies, als ze avontuurlijk zijn. Maar let op: het kruid bevat looistoffen, dus met mate genieten is het devies!
Hoe maak je thee van robertskruid?Supersimpel! Een handvol vers of gedroogd kruid, kokend water erover en een minuut of tien laten trekken. Smaakt naar bos, aarde en een vleugje ‘ochtenddauw’, om het zo maar te zeggen. Je kunt honing of citroen toevoegen als je ‘m iets zachter wil maken. En ja, het zou goed zijn voor je weerstand en spijsvertering!
Hoe werkt robertskruid tegen muggen?Dit is een gouden tip! Muggen schijnen de geur vreselijk te vinden. Je kunt verse bladeren kneuzen en over je huid wrijven als natuurlijke anti-muggenspray. Werkt het echt? De meningen verschillen, maar baat het niet… je ruikt in elk geval heel ‘natuurlijk’!
Kan ik robertskruid zelf kweken?Absoluut, en waarschijnlijk groeit het vanzelf al ergens in je tuin! Het is een taai ding dat bijna overal gedijt. Een plekje in halfschaduw, beetje vochtige grond, en je hebt binnen no-time een groen tapijtje van dit kruid. Bonus: bijen en vlinders zijn er dol op!
Zijn er bijwerkingen van robertskruid?Niet veel, maar alles met mate! Omdat het looistoffen bevat, kan te veel ervan maagklachten geven. En als je zwanger bent of borstvoeding geeft, even overleggen met een deskundige. Verder vooral genieten!
Hoe ruikt robertskruid?Tja, dat is een discussiepunt! Sommigen zeggen naar natte kelder, anderen ruiken een mix van koriander en citrus. En er zijn ook mensen die er iets ‘katachtigs’ in herkennen. Feit blijft: het heeft een sterke, unieke geur die je óf waardeert, óf liever vermijdt.
Kan robertskruid helpen bij huidproblemen?Wordt gezegd van wel! In de volksgeneeskunde werd het gebruikt tegen eczeem, acne en kleine wondjes. Je kunt een papje maken van fijngestampte bladeren en op de huid smeren. Of een bad nemen met een aftreksel van het kruid. Verwacht geen wonderen, maar wie weet!
Waarom verkleurt robertskruid in de herfst zo mooi?Dat komt door de anthocyanen, een soort pigmenten die reageren op temperatuur en licht. Hoe kouder en zonniger de herfst, hoe roder de blaadjes. Een mini herfstvuurwerkje in je tuin!
Wordt robertskruid nog in de moderne geneeskunde gebruikt?Niet echt, het is meer een ‘oma weet raad’-kruid gebleven. Er is weinig wetenschappelijk bewijs voor de meeste claims, al zijn sommige stoffen (zoals geranine) wel onderzocht. Maar ach, de natuur zit vol verrassingen!
Kan ik robertskruid drogen en bewaren?Zeker! Ophangen op een droge, luchtige plek en na een week of twee zijn de blaadjes knisperig. Dan verkruimelen en in een glazen pot bewaren. Blijft maandenlang goed voor thee of andere experimenten!
Is robertskruid hetzelfde als ooievaarsbek?Bijna! Beide horen tot de geraniumfamilie, maar ooievaarsbek (Geranium-soorten) en reigersbek (Erodium-soorten) verschillen iets in groeivorm en bladstructuur. Maar ja, ze lijken sterk op elkaar en hebben beide sierlijke bloemetjes!
Kan ik robertskruid als kamerplant houden?Je kunt het proberen, maar het is echt een buitenplant. Binnen groeit ‘ie minder goed en verliest ‘ie snel kracht. Maar hé, experimenteren mag altijd!
Is robertskruid eetbaar voor dieren?Ja, maar niet alle dieren zijn er dol op. Konijnen en cavia’s eten het soms, maar katten en honden laten het meestal links liggen. En eerlijk, voor hen ruikt het waarschijnlijk ook een beetje... apart!

Voorkomen

Robertskruid komt relatief veel voor in Europa, Noord-Afrika en Azië. De plant geeft de voorkeur aan schaduwrijke en stikstofrijke locaties. Het is een veel voorkomende plant. Hij groeit bij voorkeur in halfschaduw, bijvoorbeeld tussen struiken en heggen, maar ook in weilanden en tuinen. Robertskruid komt ook voor op vochtige rotsen en muren, langs bermen en bosranden, op grind in spoor- en industriegebieden, in kloven en zelfs in bossen. Af en toe groeit het zelfs uit de kieren van oude bomen waar het in wortelt, dus het kruid is bijna overal te vinden, mits er enige schaduw en voldoende vocht en stikstof in de grond of in de grond aanwezig is. In tuinen wordt het vaak beschouwd als een 'onkruid'.

Bloemetje robertskruid / Bron: GregOberski, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Bloemetje robertskruid / Bron: GregOberski, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Inhoudsstoffen

Belangrijke inhoudsstoffen van deze medicinale plant zijn:
  • Flavonoïden, vooral rutoside, hyperoside en isoquercitrine. Flavonoiden zijn antioxidanten. Antioxidanten vangen vrije radicalen weg.
  • Tannines, een verzamelnaam voor bepaalde chemische verbindingen.
  • Citroenzuur.
  • Appelzuur.
  • Etherische olie.
  • Vitaminen: vitamine A, B en C.
  • Mineralen: calcium, kalium, ijzer, fosfor en germanium.

Medicinale werking

Robertskruid is antidiabetisch (het verlaagt de bloedsuikerspiegel), hemostatisch (bloedstollend), diarreeremmend, diuretisch (een middel dat de afgifte van water door de nieren bevordert),. krampstillend en wondhelend. daarnaast heeft het een antioxiderende en ontstekingsremmende werking.

Robertskruid / Bron: TeunSpaans at Dutch Wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Robertskruid / Bron: TeunSpaans at Dutch Wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Gebruikte plantdelen

Binnen de natuurgeneeskunde worden alle delen van de plant gebruikt: de bloem, de bladeren en de wortel. Verse bladeren kunnen worden gegeten of er kan tot thee van worden gemaakt. De bloemen en bladeren kunnen worden gedroogd, waardoor je het hele jaar door kunt genieten van een thee van robertskruid, maar je kunt het ook verwerken in een salade of toevoegen aan je smoothie. De wortel kan ook gedroogd en gebruikt worden. Van de plantdelen van robertskruid kan ook een tinctuur gemaakt worden. Het wrijven van verse bladeren op de huid zou muggen afstoten, waardoor je vervelende muggenbulten kunt voorkomen.

Gezondheidsvoordelen

Inwendige toepassing

Robertskruid wordt toegepast bij diarree, nier- en blaasontstekingen en bij nierstenen en blaasstenen. Het gebruik bij diarree is aannemelijk vanwege het tanninegehalte. Tannines helpen de stoelgang te vertragen. De andere bovenvermelde toegekende effecten, vooral tegen urineweginfecties, zijn anno 2025 niet wetenschappelijk bevestigd.

Stengel / Bron: TeunSpaans at Dutch Wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Stengel / Bron: TeunSpaans at Dutch Wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Robertskruid bevat ellaginezuur, waarvan is vastgesteld dat het de groei van tumoren die worden veroorzaakt door bepaalde kankerverwekkende stoffen vertraagt. Daarnaast bevat de plant germanium, een waardevol element en een krachtige antioxidant die het vermogen heeft om zuurstof gemakkelijker beschikbaar te maken voor de lichaamscellen. Het verhogen van het zuurstofniveau in de cellen, geeft je lichaam de mogelijkheid om ziekten op eigen kracht te bestrijden. Germaniumverbindingen kunnen een gunstige invloed hebben op de aanmaak van bloedcellen (rode en witte).

Uitwendig toepassing

Uitwendig wordt robertskruid toegepast bij slecht helende wonden, milde huiduitslag en ontsteking van de mondholte.

Robertskruid is eetbaar

Robertskruid is eetbaar. Het zijn de bloemetjes en het blad die je kunt eten. Het kruid heeft een lekkere smaak dat een beetje doet denken aan peterselie. Je kunt het verwerken in salades en soepen.

Lees verder

© 2020 - 2025 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Robertskruid, een plant met geneeskrachtRobertskruid wordt door velen als onkruid gezien maart het is een geneeskrachtig kruid. In de 17e eeuw beval Aartsbischo…
Geraniums en pelargoniumsGeraniums en pelargoniumsDe geranium is een makkelijke plant die het hele seizoen bloeit. Sommige soorten hebben hele grote bloemen. Helaas heeft…
Diuretische keukenkruiden: welke kruiden drijven vocht af?Diuretisch betekent vochtafdrijvend. Het zijn de nieren die vocht uit het bloed halen en het omzetten in urine. De werki…
Fuchs en De Historia StirpiumIk heb zelf de eer en het genoegen een facsimile uitgave van 'De Historia stirpium commentarii insignes' van Leonhart Fu…

Appelbes (aronia): gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffenAppelbes (aronia): gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffenAppelbessen zijn een bron van vitamine C. Het lichaam heeft onder meer vitamine C nodig om het bindweefsel op te bouwen.…
Zevenblad: gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen zevenbladZevenblad: gezondheidsvoordelen en inhoudsstoffen zevenbladZevenblad (Aegopodium podagraria) is een plant uit de schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae) en is daarmee een…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Original Uploader Was Sannse At En.wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Healthy by Elisa. Robertskruid. https://www.healthybyelisa.nl/koken-met-wilde-bloemen-en-planten/ (ingezien op 4-5-2022)
  • https://www.floravannederland.nl/planten/robertskruid
  • https://www.rxlist.com/herb_robert/supplements.htm
  • http://www.juliasedibleweeds.com/general/healing-with-herb-robert/
  • https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-24/herb-robert
  • https://www.stadsplantenbreda.nl/products/gewoon-robertskruid/
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Ooievaarsbekfamilie
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Robertskruid
  • http://encyclo.nl/begrip/Radiale_symmetrie
  • https://plantessentials.com.au/blogs/news/why-herb-robert-is-beneficial-for-health
  • https://theholisticworks.com/2012/06/01/the-miraculous-healing-properties-of-herb-robert/
  • https://herbsarespecial.com.au/plant-information/herb-information/herb-robert/
  • https://www.natuurfotografie.nl/soortbeschrijving/robertskruid/
  • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28858365/
  • https://www.thesacredscience.com/medicine-in-your-garden-the-miracles-of-herb-robert/
  • https://www.kruidenkind.nl/kruiden-abc/robertskruid/
  • https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/antioxidanten.aspx
  • https://www.researchgate.net/publication/300002809_Ellagitannin_geraniin_a_review_of_the_natural_sources_biosynthesis_pharmacokinetics_and_biological_effects
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Germanium
  • https://wijzijnbovensmilde.nl/duurzaamgroenbeheer/
  • Martin Sulman. Mens & Gezondheid. https://mens-en-gezondheid.nl/ (ingezien op 16-3-2025)
  • Stichting Eetbaar IJsselstein. Robertskruid. https://eetbaarijsselstein.wordpress.com/2020/02/22/robertskruid-het-stinkt-maar-bijen-komen-erop-af/ (ingezien op 4-5-2022)
  • Afbeelding bron 1: Enrico Blasutto, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: GregOberski, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 3: TeunSpaans at Dutch Wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 4: TeunSpaans at Dutch Wikipedia, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 16-03-2025
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Natuurgeneeswijze
Bronnen en referenties: 27
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.