Yogahoudingen – samakonasana (rechte-hoekhouding)

Samakonasana is een yogahouding voor gevorderden. Populair is de asana echter niet, vanwege de moeilijkheidsgraad. Daardoor kunnen relatief weinig mensen de houding correct uitvoeren. Niettemin zien velen een uitdaging in deze extreme spreidhouding. De voordelen ervan zijn groot, waaronder zeer soepele heupgewrichten. Ook nerveuze spanningen zullen verminderen, de vitaliteit wordt beter en lage rugklachten als gevolg van vermoeidheid verdwijnen. Wie zich verdiept heeft in kundalini-yoga weet dat samakonasana het hartchakra activeert, het spirituele centrum van liefde en mededogen. In de orthodoxe yogawereld wordt samakonasana zelfs beschouwd als een meditatieve asana, naast bijvoorbeeld padmasana (lotushouding) en siddhasana (voltooide houding).

Inhoud

• Oorsprong van samakonasana (rechte-hoekhouding)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van samakonasana (rechte-hoekhouding)
• Therapie

Oorsprong van samakonasana (rechte-hoekhouding)

Het Sanskriet-woord sama betekent 'recht', maar ook 'gelijk' en 'hetzelfde'. En kona wil zeggen 'hoek'. Asana is een ander woord voor '(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Vrij vertaald is de Nederlandse benaming 'rechte-hoekhouding'. In deze klassieke asana uit de hatha-yoga zijn de benen volledig zijwaarts gespreid, de handen voor de borst in namasté. Er zijn echter veel varianten van samakonasana wat betreft de plaatsing van de armen en handen.

Ballet
In het westerse ballet maakt samakonasana net als hanumanasana deel uit van het vaste trainingsrepertoire, waarbij aangetekend dat samakonasana moeilijker is aangezien de correcte uitvoering ervan nog lenigere heupen vereist. In de klassieke yoga staat samakonasana bekend als de yogahouding van verjonging en vitaliteit.

Techniek

Mijd samakonasana bij rugklachten die niet zijn toe te schrijven aan vermoeidheid. Dus wel na bijvoorbeeld lang staan, zitten of andere belastingen van de rug. Bij een hernia of andere wervelproblemen is het beter eerst advies in te winnen bij uw huisarts. In de klassieke yoga wordt samakonasana uitgevoerd vanuit tadasana (berghouding). Deze methode is echter blessuregevoelig en voor beginners doorgaans niet te doen. Voor hen is de hieronder beschreven methode vanuit dandasana (stok- of stafhouding) geschikter en veiliger.

Samakonasana voor beginners

1. Ga in dandasana (stok- of stafhouding), knieën bij elkaar, benen gestrekt in de zithouding. De handpalmen rusten aan weerszijden van de heupen op de vloer. Bereid u enkele seconden mentaal voor op de oefening.
2. Adem uit en spreid de benen zo ver mogelijk terwijl u de handen achter uw rug op de vloer plaatst, de vingers wijzen naar voren.
3. Probeer tijdens elke oefensessie de benen iets verder te spreiden tot de benen een hoek van 180 graden maken ten opzichte van elkaar. Voor beginners gaat hier ook na dagelijks oefenen geruime tijd overheen.
4. Beweeg tijdens de oefening de heupen zo ver mogelijk naar achteren, waardoor het bekken iets kantelt. Hierdoor maakt de rug zodra u recht gaat zitten een natuurlijke welving.
5. Laat de handen los en recht de rug, de benen zo ver mogelijk in spreidstand. De handen in namasté.
6. Blijf ongeveer een minuut in samakonasana en adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling. Kom in omgekeerde volgorde terug in dandasana (stokhouding).
7. Rust uit in savasana (lijkhouding).

Samakonasana voor gevorderden

1. Ga in tadasana (berghouding), benen gestrekt in de staande houding, handen in namasté. Bereid u mentaal voor op de oefening.
2. Plaats de handen op de heupen, adem uit en en spreid de benen zo ver mogelijk (op een slipvrij yogamatje!).
3. Buig naar voren en plaats de handpalmen op de vloer, de vingers wijzen naar voren, zoals in prasarita padottanasana (staande hoek). Maak de spreidstand zo diep mogelijk, houd de benen gestrekt.
4. Spreid bij voldoende soepele heupen (na lang oefenen) uw benen steeds verder en zak dieper naar de vloer, tot ook het kruis de vloer raakt.
5. De benen vormen nu een rechte lijn, honderdtachtig graden ten opzichte van elkaar.
6. Het bekken is naar achteren gekanteld, waardoor de rug een natuurlijke welving aanneemt.
7. Plaats de handen in namasté en blijf ongeveer een minuut in samakonasana, of zolang als comfortabel is. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
8. Kom in omgekeerde volgorde terug in tadasana (berghouding).
9. Ontspan eventueel grondig in savasana II (lijkhouding).

Aandachtspunten

Let in deze extreme spreidstand op een aantal zaken. Het is belangrijk dat u eerst medisch advies inwint bij rugklachten die niet te wijten zijn aan vermoeidheid, zoals een hernia. Kantel tijdens de oefening het bekken enigszins, zorg aldus voor een natuurlijke welving van de ruggengraat. Verder is forceren uit den boze, wat overigens voor alle yogahoudingen geldt, zowel de makkelijke als de moeilijke asana's. Lenigheid valt nu eenmaal niet af te dwingen. Net als bij hanumanasana zijn geduld, vertrouwen en toewijding de sleutelwoorden voor het uiteindelijk correct kunnen uitvoeren van samakonasana.

Uitwerking

Hoewel de meeste mensen ’s ochtends het stramst zijn, is samakonasana niettemin een voortreffelijke oefening om een actieve ochtend mee in de luiden. Na samakonasana voelen de meeste yogi's zich de hele verdere dag uitgerust en vitaal.

Bloedcirculatie
De heupen en het bekken hebben overdag veel te verduren. Vermoeidheid manifesteert zich daar vrij snel, vaak al in de loop van de ochtend. Samakonasana biedt dan soelaas. De yogahouding waarborgt bovendien een betere bloedcirculatie in de buik en buikorganen, zoals de lever en alvleesklier.

Gezondheidsvoordelen van samakonasana (rechte-hoekhouding)

In sommige orthodoxe yogascholen is samakonasana een meditatiehouding, zoals padmasana (lotushouding) en siddhasana (voltooide houding). Wie zich verdiept in kundalini-yoga weet dat samakonasana het hartchakra (anahata chakra) stimuleert, de zogeheten zetel van de emoties en de bron van het zich gelukkig voelen, van liefde en compassie. Het hartchakra wordt gesymboliseerd door twaalf goudkleurige lotusbladeren.

Therapie

Samakonasana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Nervositeit.
• Stress.
• Depressieve klachten.
• Slechte lichaamshouding.
• Aan de spijsvertering gerelateerde klachten, zoals obstipatie.
• Leverfunctiestoornissen.
• Gebrek aan vitaliteit.
• Vermoeidheid.
• Samakonasana traint de buikspieren, de rug- en beenspieren, de hamstrings…
• … en zorgt voor zeer soepele heupgewrichten.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – de begrippen yoga en yogi
• Yogahoudingen – hanumanasana (aaphouding)
• Yogahoudingen – adho mukha vrksasana (handstand)