Yogahoudingen – parsva kukkutasana (zijwaartse haanhouding)

Parsva kukkutasana (zijwaartse haanhouding) is een yogahouding voor gevorderden en voor menige yogi een flinke uitdaging. Deze variant van kukkutasana (haanhouding) lijkt met enige verbeeldingskracht op een haan (of kip) die zijn poot zijwaarts begint uit te strekken. Zoals bij kukkutasana is het ook in de ‘zijwaartse haanhouding’ belangrijk dat u eerst padmasana (lotushouding) en de hoofdstand (salamba sirsasana II) beheerst. De gezondheidsvoordelen zijn talrijk, variërend van sterke armspieren tot positieve cardiovasculaire effecten en een goede spijsvertering, waarbij de eetlust verbetert en obstipatie tot het verleden behoort. Maar voordat het zover is, zullen voor het kunnen voltooien van parsva kukkutasana veel basishoudingen geleerd moeten worden, al is het maar om eerst voldoende armkracht op te bouwen.

Inhoud

• Oorsprong van parsva kukkutasana (zijwaartse haanhouding)
• Dierenhoudingen
• Symbolische betekenis
• Tai chi
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van parsva kukkutasana (zijwaartse haanhouding)
• Therapie

Oorsprong van parsva kukkutasana (zijwaartse haanhouding)

Kukkuta is een Sanskriet-woord en betekent ‘haan’. Parsva wil zeggen ‘zijwaarts’ of ‘flank’. Asana is een ander woord voor ‘(zit)houding' en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). De ‘zijwaartse haanhouding’ is een variant van kukkutasana (haanhouding), net als urdhva kukkutasana (opwaartse haanhouding), maar in bepaalde opzichten veel moeilijker aangezien de klassieke houding vanuit salamba sirsasana II (hoofdstand) wordt uitgevoerd. Het is dus beslist een yogahouding voor gevorderde yogi’s, en voor beginners een uitdaging die in het verschiet ligt.

Dierenhoudingen

Zoals veel yogahoudingen uit de hatha-yoga is ook parsva kukkutasana vernoemd naar een dier. De natuur, de godenwereld en de mythische wijsgeren uit vervlogen tijden vormden voor de yogi's uit het oude India een inspiratiebron, de basis van waaruit de yogahoudingen tot stand kwamen en benoemd werden. Op dierenhoudingen geïnspireerde asana's zijn bijvoorbeeld adho mukha svanasana (zich uitrekkende hond), ustrasana (kameelhouding) en kurmasana (schildpadhouding).

Symbolische betekenis

Elk dier is uniek in zijn verschijningsvorm en de symbolische betekenissen ervan, zoals de duif staat voor vrede en de eigenwijze kameel voor vasthoudendheid en uithoudingsvermogen. In dat opzicht vermelden de oude yogateksten dat er zoveel yogahoudingen zijn als dat er dieren bestaan. Niettemin somt het klassieke hatha-yoga-werk Gheranda-samhita 'slechts' 32 klassieke houdingen op. De Hatha Yoga Pradipika vermeldt daarentegen 84 klassieke asana's, die het lichaam naar verluidt perfect voorbereiden op de volgende fasen van de raja-yoga volgens Patanjali. In de moderne yoga lopen de verschillende yogahoudingen en varianten ervan in de duizenden.

Tai chi

Ook in tai chi, de Chinese equivalent van yoga, zijn de dierennamen goed vertegenwoordigd. De vroegste poses van tai chi in de Shaolin-traditie zijn genoemd naar dieren. De latere Chen-, Yang- en Wu-stijl hebben die traditie voortgezet. De vechtkunst Shaolin chuan (kung fu), ontwikkeld in het Chinese Shaolin-klooster, staat aan de basis van de vroegste beoefening van tai chi en vond zijn oorsprong in yoga, geïntroduceerd door een Indiase monnik die voor de Shaolin-monniken een methode ontwikkelde om hun conditie te verbeteren zodat ze de lange meditatiesessies fysiek aankonden.

Techniek

Parsva kukkutasana is blessuregevoelig als u de basishoudingen niet beheerst. Ook padmasana (lotushouding) en salamba sirsasana II (hoofdstand) dient u volledig onder de knie te hebben voordat u zich aan de ‘zijwaartse haanhouding’ waagt.

1. Ga in salamba sirsasana II (hoofdstand), waarbij u in de hoofdstand de handpalmen op de vloer en op schouderbreedte geplaatst hebt.
2. Ga vanuit de hoofdstand in padmasana (lotushouding). Kruis de benen dus zonder hulp van de handen. Plaats de rechtervoet op de linkerdij en het linkeronderbeen over het andere been tot bij het kruis.
3. Blijf even in deze houding. Zoek het juiste evenwicht en bereid u mentaal voor op de volgende stappen. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
4. Adem uit en draai de romp vanuit het middel naar rechts.
5. Tegelijkertijd brengt u de benen (in de lotushouding) naar beneden.
6. Plaats de bovenkant van de linkerdij op de achterzijde van de rechterbovenarm.
7. Blijf even in deze houding. Zoek de juiste balans en adem rustig door.
8. Breng nu het hoofd omhoog en kijk naar voren. Het lichaamsgewicht wordt volledig gedragen door de twee armen, waarbij de onder- en bovenarmen een haakse hoek vormen.
9. Strek nu de armen, maar overstrek ze niet. De romp bevindt zich evenwijdig aan de vloer.
10. Neem de volledige yoga-ademhaling in acht en kijk naar een denkbeeldig punt voor u, het hoofd in de nek.
11. Strek de armen zodanig dat de linkerdij steun blijft vinden op de rechterbovenarm.
12. Blijf in parsva kukkutasana zolang uw capaciteiten het toelaten.
13. Kom in omgekeerde volgorde terug in salamba sirsasana II (hoofdstand) en herhaal de yogaoefening rechts.
14. Ontspan grondig in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Het is belangrijk dat u bij het beoefenen van parsva kukkutasana eerst de basishoudingen beheerst. Het spreekt vanzelf dat dat om te beginnen geldt voor padmasana (lotushouding) en salamba sirsasana II (hoofdstand). Voor het opbouwen van voldoende armkracht zijn onder andere de beginnershoudingen chaturanga dandasana (vierledige staf) en mayurasana (pauwhouding) heel geschikt. Zorg ervoor dat u de armen in de laatste fase niet overstrekt en dat ze steun bieden (links of rechts) aan de zijwaartse padmasana. Vind in elke fase eerst de juiste balans voordat u verder gaat. U voorkomt daarmee blessures. Oefen in de beginfase eventueel onder begeleiding van uw partner. Houd de rug zo recht mogelijk en in de laatste fase evenwijdig met de vloer.

Uitwerking

In parsva kukkutasana worden de buikspieren uitstekend getraind. Ook de spijsvertering zal merkbaar verbeteren. U krijgt een gezonde eetlust en de stoelgang zal probleemloos zijn. Ook deze variant van kukkutasana vormt een goede cardiovasculaire training. Overigens zullen vetrolletjes geen kans krijgen.

Buikspieren
Parsva kukkutasana heeft veel voordelen. U krijgt sterke buikspieren en de buikorganen, waaronder de darmen, worden stevig gemasseerd. Dat komt de spijsvertering ten goede. Klachten die duiden op aambeien zullen verminderen. Daarnaast versterkt deze asana de armspieren (biceps en triceps) en schouders. Wie last heeft van een 'hardnekkig buikje' zou met parsva kukkutasana wel eens succes kunnen boeken. De zijwaartse draai van de rug waarborgt een lenige wervelkolom, waardoor de vitaliteit toeneemt.

Gezondheidsvoordelen van parsva kukkutasana (zijwaartse haanhouding)

Een van de meest in het oog springende gezondheidheidsvoordelen van kukkutasana, parsva kukkutasana en urdhva kukkutasana is het cardiovasculaire effect. Naar verluidt verminderen deze asana's het risico op een hartaanval, zorgen voor een betere bloedsomloop, vergroten de longcapaciteit en verlagen het cholesterolgehalte in het bloed.

Therapie

Parsva kukkutasana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Gebrek aan vitaliteit.
• Trage spijsvertering.
• Zwakke buikspieren.
• Obstipatie.
• Hartklachten.
• Gebrek aan conditie.
• Hoog cholesterolgehalte.
• ‘Vetrolletjes’.
• Zwakke arm- en schouderspieren.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – urdhva kukkutasana (opwaartse haanhouding)
• Yogahoudingen – padmasana (lotushouding)