Yogahoudingen – kukkutasana (haanhouding)

Kukkutasana (haanhouding) is een yogaoefening voor gevorderden en lijkt met enige verbeeldingskracht op een haan of kip. Bij deze asana komt het aan op getrainde armspieren. De beheersing van padmasana (lotushouding) is een voorwaarde om kukkutasana goed te kunnen uitvoeren. Kukkutasana kent veel gezondheidsvoordelen, variërend van een probleemloze spijsvertering (o.a. gezonde eetlust) tot positieve cardiovasculaire effecten. Obstipatieklachten zullen tot het verleden behoren. Ook traint de 'haanhouding' de biceps en triceps. Kukkutasana maakt deel uit van de gevorderde yogapraktijk. Mensen met een ‘buikje’ zouden wel eens veel baat kunnen hebben bij deze bijzondere yogahouding.

Inhoud

• Oorsprong van kukkutasana (haanhoudng)
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van kukkutasana (haanhouding)
• Therapie

Oorsprong van kukkutasana (haanhoudng)

Het Sanskriet-woord kukkuta betekent ‘haan’. Asana wil zeggen ‘(zit)houding’ en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Kukkutasana is een yogahouding die vermeld is in het Indiase hatha-yoga-geschrift Gheranda-samhita. De asana maakt in dit werk deel uit van de 32 klassieke yogahoudingen voor een goede gezondheid en conditie. Varianten van kukkutasana zijn urdhva kukkutasana (opwaartse haanhouding) en parsva kukkutasana (zijwaartse haanhouding).

Houdingen vernoemd naar goden en wijsgeren…
In hatha-yoga zijn tal van houdingen vernoemd naar wijsgeren en goden uit de hindoemythologie. In veel gevallen betreft het een eerbetoon aan hen die in vervlogen dagen het hindoeïsme vorm hebben gegeven, maar ook door hun levenswijze als religieus rolmodel, zoals alle godsdiensten die kennen. Deze personen symboliseerden aldus bepaalde religieuze kernbegrippen die door hun leefstijl op treffende wijze werden uitgelegd. Voorbeelden daarvan zijn de koundinyasana's (albatroshoudingen). Deze drie yogahoudingen zijn gewijd aan Koundinya, de mentor van de Indiase prins Siddhartha, de latere Boeddha. Astavakrasana (achthoekige houding) is gewijd aan de mismaakte wijsgeer Ashtavakra, die naar verluidt het belangrijke hindoegeschrift Ashtavakra Gita zou hebben geschreven.

… en naar dieren en insecten
Veel yogahoudingen zijn vernoemd naar insecten en dieren, zoals bhekasana (kikkerhouding), bhujangasana (cobrahouding) en salabhasana (sprinkhaanhouding). Hetzelfde geldt voor kukkutasana (haanhouding), een asana die met enige verbeeldingskracht op een haan of kip lijkt. Steevast zijn het dieren die in vroeger tijden (maar ook nu) bij het dagelijks leven hoorden, zoals vogels en slangen. Niet alleen leken de asana's op de betreffende dieren, ook hun inherente kwaliteiten hadden invloed op die keuze, zoals de scherpe, geconcentreerde blik van de arendgod Garuda, naar wie garudasana (adelaarshouding) is vernoemd.

Techniek

In kukkutasana is het belangrijk dat u eerst voldoende armkracht opbouwt en enige tijd in de meditatiehouding padmasana (lotushouding) kunt zitten.

1. Ga in padmasana (lotushouding), de benen gekruist, de wreven van de voeten op de dijbenen.
2. Steek de handen in de ruimte tussen de dijbenen en kuiten, zo dicht mogelijk bij de knieën.
3. Plaats de handpalmen op de vloer, dus onder de benen. Houd de vingers gespreid, de duimen van de linker- en rechterhand raken elkaar (in de klassieke versie).
4. Blijf even in deze voorbereidende houding en adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling. Bereid u mentaal voor op de laatste stap van kukkutasana.
5. Adem uit en strek de armen. Het lichaam komt in de lotushouding van de vloer.
6. Blijf in deze yogahouding naargelang uw capaciteiten. Dat zal in de beginfase misschien slechts enkele seconden zijn. Bouw uw armkracht op tot u een halve minuut in kukkutasana kunt vertoeven.
7. Kom terug in de beginhouding, verwissel de benen in padmasana (lotushouding) en ga opnieuw in kukkutasana.
8. Ontspan in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

Zorg er in kukkutasana (haanhouding) voor dat u de schouders niet naar elkaar toe brengt maar zover mogelijk naar achteren houdt. Houd de rug zo recht mogelijk, de armen gestrekt. De duimen van beide handen raken elkaar in de klassieke versie, terwijl u de vingers gespreid houdt. Beheers eerst de beginnershoudingen, waar padmasana (lotushouding) deel van uitmaakt. Goede voorbereidende asana’s zijn uddiyana bandha (buikspierklem), voor sterke buikspieren, en chaturanga dandasana (vierledige stafhouding) voor het opbouwen van arrnkracht. De basishoudingen in het algemeen bereiden u geleidelijk voor op de yogahoudingen voor gevorderden.

Uitwerking

Kukkutasana (haanhouding) heeft veel voordelen, zoals sterke buikspieren. De buikorganen krijgen een grondige massage. Dit komt de spijsvertering ten goede, waardoor klachten als aambeien en obstipatie sterk verminderen of verdwijnen. Daarnaast zal deze asana de spieren van uw armen (biceps en triceps) en schouders spectaculair versterken. Als u van uw hardnekkige vetrolletjes af wilt komen, zou kukkutasana wel eens soelaas kunnen bieden.

Gezondheidsvoordelen van kukkutasana (haanhouding)

Een van de meest in het oog springende gezondheidsvoordelen van kukkutasana is het cardiovasculaire effect. Naar verluidt vermindert deze asana het risico op een hartaanval en verbetert de bloedsomloop en de longcapaciteit. Ook verlaagt kukkutasana het cholesterolgehalte in het bloed dankzij de cardiovasculaire effecten. De asana is vermeld in de Gheranda-samhita als een van de 32 klassieke yogahoudingen voor een blakende gezondheid en een uitstekende conditie.

Therapie

Kukkutasana (haanhouding) heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen.

• Zwakke arm- en schouderspieren.
• Trage spijsvertering.
• Obstipatie.
• Hartklachten.
• Slechte conditie.
• Hoog cholesterolgehalte.
• ‘Buikje’.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Yoga en meditatie – het achtvoudige yogapad van Patanjali
• Yogahoudingen – urdhva kukkutasana (opwaartse haanhouding)
• Yogahoudingen – padmasana (lotushouding)