Yogahoudingen – eka pada viparita dandasana I

Eka pada viparita dandasana I (omgekeerde eenbenige stokhouding) is een vrij extreme achteroverbuiging. Met de juiste voorbereiding groeit u geleidelijk naar de voltooiing ervan toe. In eka pada viparita dandasana I maakt u een achterovergebogen brug en steekt u een been loodrecht omhoog. Het is een zeer effectieve houding om de borstkas te verruimen en de rug zeer soepel te maken. Voor het beoefenen van deze geavanceerde yogahouding is het belangrijk dat u eerst urdhva dhanurasana (chakrasana) of dwi pada viparita dandasana (achterwaartse tweebenige stokhouding) beheerst. Zoals alle omgekeerde houdingen is ook eka pada viparita dandasana I rustgevend. De asana heeft bovendien een corrigerende invloed op de schildklierfunctie en is een uitstekende remedie tegen stress.

Inhoud

• Oorsprong van eka pada viparita dandasana I
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van eka pada viparita dandasana I
• Therapie

Oorsprong van eka pada viparita dandasana I

Het Sanskriet-woord eka betekent ‘een’. Pada is een ander woord voor ‘voet’ of ‘been’. Viparita wil zeggen ‘omgekeerd’. Danda betekent ‘staf’ of ‘stok’, het symbool van zowel gezag als straf. Asana wil zeggen ‘(zit)houding’ en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). Vrij vertaald betekent deze yogahouding 'omgekeerde eenbenige stokhouding'.

Goede voorbereiding
In eka pada viparita dandasana I maakt u een omgekeerde boog, of brug, en steekt u een been kaarsrecht omhoog. Deze gavanceerde asana is geen klassieke yogahouding uit de hatha-yoga, maar een variant op dwi pada viparita dandasana (achterwaartse tweebenige stokhouding) en urdhva dhanurasana (chakrasana). De asana vergt een goede voorbereiding om blessures te voorkomen.

Techniek

Zorg ervoor dat u eerst chakrasana (urdhva dhanurasana) en dwi pada viparita dandasana (achterwaartse tweebenige stokhouding) beheerst. Bovenal zijn de beginnershoudingen belangrijk. Ze bieden de juiste basis, waardoor u uiteindelijk moeiteloos de geavanceerde houdingen aankunt. Vanuit dwi pada viparita dandasana in deze asana gaan is de makkelijkste methode. Vanuit urdhva dhanurasana vormt de beheersing ervan een grotere uitdaging.

Eka pada viparita dandasana I vanuit dwi pada viparita dandasana

• Ga in savasana (lijkhouding), voeten bij elkaar, armen aan weerszijden van de heupen.
• Breng na een uitademing de handen achter het hoofd. Buig de ellebogen en plaats de handpalmen onder of zo dicht mogelijk bij de schouders, de vingers wijzen naar de voeten.
• Trek de knieën op en plaats de onderbenen tegen de bovenbenen, voetzolen plat op de vloer.
• Breng de heupen omhoog tijdens een uitademing, de kruin van uw hoofd rust op de vloer, de benen in een hoek van 45 graden. De handen, voeten en kruin dragen het lichaamsgewicht.
• Plaats de linkeronderarm naast uw hoofd, daarna de rechterarm, verstrengel de vingers achter uw hoofd. Het lichaamsgewicht steunt nu ook op de onderarmen en ellebogen.
• Probeer de heupen zo hoog mogelijk te krijgen, het bovenlichaam in een hoek van 90 graden. U bent nu in dwi pada viparita dandasana (achterwaartse tweebenige stokhouding).
• Ontspan en adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
• Zorg ervoor dat het bovenlichaam verticaal boven de vloer blijft staan, de benen in een hoek van 45 graden, voetzolen op de vloer.
• Plaats nu de onderbenen loodrecht op de vloer.
• Steek het rechterbeen loodrecht omhoog, ook de voet en tenen.
• Blijf ongeveer een halve minuut in eka pada viparita dandasana I en adem rustig door. Herhaal de oefening met het linkerbeen.
• Kom in omgekeerde volgorde terug in savasana (lijkhouding) en ontspan grondig.

Eka pada viparita dandasana I vanuit urdhva dhanurasana (chakrasana)

• Ga in tadasana (berghouding), voeten bij elkaar, de handen aan weerszijden van de heupen.
• Zet de voeten ongeveer 30 centimeter uit elkaar en plaats de handpalmen op de heupen.
• Adem uit en buig het lichaam naar achteren.
• Steek de armen in de lucht terwijl u steeds verder naar achteren buigt, de handpalmen reiken naar de vloer.
• Plaats de handpalmen op schouderbreedte op de vloer, de vingers wijzen naar de voeten. Deze yogahouding heet urdhva dhanurasana (chakrasana, ofwel wielstand).
• Plaats de onderarmen een voor een op de vloer, handpalmen plat op de ondergrond. Eventueel verstrengelt u de vingers.
• Steek tijdens een uitademing het rechterbeen omhoog, loodrecht boven de vloer.
• Blijf ongeveer een halve minuut in eka pada viparita dandasana I, of naargelang uw capaciteiten. Adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling. Neem dezelfde houding aan met het andere been.
• Kom in omgekeerde volgorde terug in tadasana (berghouding).
• Ontspan in savasana II (lijkhouding).

Aandachtspunten

Eka pada viparita dandasana I is een houding voor gevorderden. Begin er pas aan als u de basishoudingen onder de knie hebt en u toe bent aan de meer geavanceerde en achterwaarts buigende asana's. Er is durf en zelfvertrouwen voor nodig om deze oefening uit te voeren. Oefen in het begin onder begeleiding van een yogaleraar of iemand die uw bewegingen stuurt en corrigeert om blessures te voorkomen. Mijd deze yogaoefening tijdens de zwangerschap, bij rugproblemen (niet als gevolg van vermoeidheid), hoge bloeddruk en hartaandoeningen.

Basisoefeningen
Zorg ervoor dat het bovenlichaam loodrecht op de vloer staat en dat u uw hoofd niet te ver achteroverbuigt. Het hoofd rust dus alleen op de kruin. De houding vereist zeer lenige schoudergewrichten. Plaats de onderarmen op schouderbreedte en in lijn met het bovenlichaam, dat verticaal boven de vloer staat, een been in een hoek van 90 graden en de voeten en tenen eveneens loodrecht omhoog. Kijk naar de voet van het omhooggestoken been. Goede voorbereidende basisoefeningen zijn surya namaskar (zonnegroet), bhujangasana (cobrahouding) en dhanurasana (booghouding).

Uitwerking

Het spreekt vanzelf dat met de yogahoudingen waarbij u voorwaarts, zijwaarts en achterwaarts buigt uw rug zo lenig wordt als van een kat. Eka pada viparita dandasana I (omgekeerde eenbenige stokhouding) dient mede dat doel. Het zorgt er tevens voor dat u tijdens (lange) meditatiesessies geen last zult hebben van uw rugspieren. Deze asana verruimt de borstkas, vergroot de longcapaciteit en waarborgt soepele spieren en gewrichten, van de nek tot de schouders, ellebogen, polsen en heupen.

Rug
Naar voren buigen is zeer alledaags, iets wat men voortdurend doet. De achterwaartse buiging is daarentegen absoluut niet vertrouwd en wordt meteen geassocieerd met blessures en zelfs met ‘je rug breken’. Met een goede voorbereiding hoeft niemand daar bang voor te zijn. In kundalini-yoga is de rug belangrijk voor de spirituele groei (chakra’s). Volgens de yogafilosofie waarborgt een anatomisch optimaal gevormde rug de correcte opening van de belangrijkste pranakanalen (sushumma, ida en pingala).

Lichaamshouding
Achterwaartse oefeningen voorkomen dat het lichaam naar voren zakt en dat men ‘in de schouders gaat hangen’. De rug wordt er sterk en lenig van. Ze zorgen voor een correcte lichaamshouding en een opgewekt gevoel. Een rechte, sterke rug valt minder snel ten prooi aan vermoeidheid en rugpijn. U wordt er bovendien vitaler, energieker van in het dagelijks leven.

Gezondheidsvoordelen van eka pada viparita dandasana I

Deze yogahouding heeft net als urdfhva dhanurasana en dwi pada viparita dandasana een positieve uitwerking op met name de hartchakra (Anahata-chakre) en de keelchakra (Vishuddha-chakra), voor meer vitaliteit. Ook is deze asana een uitstekende cardiovasculaire training.

Therapie

Eka pada viparita dandasana I heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op onder andere de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Slechte spijsvertering.
• Obstipatie.
• Stress.
• Osteoporose (botontkalking).
• Onstabiele schildklierfunctie.
• Verminderde longcapaciteit.
• Emotionele onbalans.
• Slecht concentratievermogen.
• Gebrek aan energie, vitaliteit.
• Verkeerde lichaamshouding.
• Gebrek aan uithoudingsvermogen.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Yogahoudingen – dwi pada viparita dandasana
• Yogahoudingen – urdhva dhanurasana I en II (chakrasana)
• Yogahoudingen – savasana II (lijkhouding)