Yogahoudingen – eka pada sirsasana

Eka pada sirsasana is een yogahouding voor gevorderden, waarbij een been in de nek wordt gelegd. De eerste aanblik wekt meteen de indruk dat deze asana bijna absurd lenige heupen vereist. Maar oefening baart kunst. Geduld en toewijding zijn enkele sleutelwoorden om deze yogahouding te beheersen. Eka pada sirsasana kent veel voordelen en wordt in de yogapraktijk therapeutisch toegepast bij onder andere het verlichten van astma en migraine. Ook is eka pada sirsasana een rustgever. Ideaal tegen stress en hinderlijke stemmingswisselingen. Zoals bij alle gevorderde oefeningen zijn de voorbereidende yogahoudingen belangrijk om blessures te voorkomen.

Inhoud

• Oorsprong van eka pada sirsasana
• Techniek
• Aandachtspunten
• Uitwerking
• Gezondheidsvoordelen van eka pada sirsasana
• Therapie

Oorsprong van eka pada sirsasana

Het Sanskriet-woord eka betekent 'een' en pada wil zeggen ‘voet’ of ‘been’. Sirsa is Sanskriet voor ‘hoofd’. Asana is een ander woord voor ‘(zit)houding’ en vormt de derde fase van het achtvoudige yogapad van Patanjali (Yoga-Sutras). In eka pada sirsasana legt u vanuit dandasana (stok- of stafhouding) een voet in de nek. Beginners zullen vooral veel geduld en oefening nodig hebben voor de beheersing van deze yogahouding.

Lenigheid
Eka pada sirsasana is een voorbeeld hoe u met de oefeningen van hatha-yoga telkens opnieuw de fysieke en mentale grenzen opzoekt en verlegt. De houding verzinnebeeldt in zekere zin het summum van lenigheid, wat een aspect van de yogapraktijk is. De houding is ook populair in kundalini-yoga en zou naar verluidt de anahata-chakra (hartchakra) stimuleren.

Techniek

Eka pada sirsasana is een klassieke yogahouding. In de beginfase zult u de druk van de voet in de nek voelen. Naarmate u leniger wordt, zult u daar steeds minder last van hebben. Zelfs niet als u de rug kaarsrecht houdt.

1. Ga in dandasana (stok-of stafhouding), de benen gestrekt, handpalmen aan weerszijden van de heupen op de vloer, waarbij de vingers naar voren wijzen.
2. Buig de knie, houd de enkel en linkervoet met beide handen vast, waarbij de vingers naar uw hoofd wijzen, en breng de voet voor de borst. Voor beginnelingen vergt dat waarschijnlijk al veel oefening en geduld.
3. Let op dat u de enkel zodanig met de linkerhand vastpakt dat straks, als u de enkel verder omhoog duwt, de schouder zich onder het onderbeen bevindt. Dat lukt alleen als u de linkerbovenarm in de beginfase tegen de flank gedrukt houdt.
4. Blijf even in deze houding en bereid u voor op de volgende stappen.
5. Breng nu de knie en het bovenbeen nog verder naar achteren, waarbij u iets naar voren buigt. Houd het rechterbeen gestrekt op de vloer.
6. Leg de enkel van de linkervoet in de nek.
7. Probeer de rug nu zo recht mogelijk te krijgen of te houden.
8. Plaats de handen voor de borst in namasté en adem rustig door in de volledige yoga-ademhaling.
9. Blijf een minuut in eka pada sirsasana.
10. Kom in omgekeerde volgorde terug in dandasana (stok- of stafhouding) en doe de oefening rechts.
11. Ontspan in savasana (lijkhouding).

Aandachtspunten

In het begin zult u intuïtief de neiging hebben om het rechterbeen te buigen en de romp ver naar voren te buigen. Weersta die neiging, buig slechts een weinig naar voren en houd het rechterbeen volledig gestrekt. Volg het stappenplan nauwgezet. U kunt beter de correcte uitvoering volgen, en er dus wat langer over doen, dan koste wat het kost en dus geforceerd pogen om de voet zo snel mogelijk in de nek te kunnen leggen.

Blessures
In de beginfase is het handig om bij een muur te oefenen om de onderrug steun te geven. Let op, eka pada sirsasana vergt zeer veel lenigheid van de heupen. Overbelast de spieren en gewrichten niet. Voorkom blessures. Zorg er eerst voor dat u alle beginnershoudingen beheerst, met name paschimottanasana (zittende vooroverbuiging) en later kurmasana (schildpadhouding). Mijd deze yogahouding bij gewrichtsproblemen. Win dan eerst medisch advies in. Bedenk ook dat de rugspieren getraind dienen te zijn om te voorkomen dat u bij deze asana rugpijn krijgt.

Uitwerking

Eka pada sirsasana heeft veel voordelen. Een van de positieve uitwerkingen is dat de nek- en rugspieren sterker worden naarmate u deze yogahouding beter beheerst. Ook de achterste dijbeenspieren (hamstrings) worden maximaal gerekt. U krijgt zeer lenige heupen. Bovendien verbetert eka pada sirsasana de eetlust en zullen spijsverteringsproblemen, waaronder obstipatie, verdwijnen. Ook is eka pada sirsasana een rustgever en goed tegen stress.

Gezondheidsvoordelen van eka pada sirsasana

In kundalini-yoga wordt eka pada sirsasana ingezet voor het activeren en stimuleren van de anahata-chakra (hartchakra). Het betreft de vierde chakra, ook wel de zetel van de emoties genoemd. Deze chakra heeft invloed op het hart, de bloedsomloop en de longen. Ook symboliseert deze chakra het empathisch vermogen. Mededogen en compassie zijn in dat opzicht kernwoorden.

Therapie

Eka pada sirsasana heeft een therapeutische en ondersteunende, maar niet per definitie een genezende uitwerking op de volgende klachten, kwalen en aandoeningen:

• Zwakke rugspieren en hamstrings (achterdijspieren).
• Stramme heupen.
• Ademhalingsproblemen. De asana stimuleert de volledige longventilatie.
• Stress.
• Spijsverteringproblemen, waaronder slechte eetlust en obstipatie.
• Astma.
• Hoofdpijn, specifiek migraine.
• Eka pada sirsasana heeft een stimulerende uitwerking op het hart en de bloedcirculatie…
• … en ontwikkelt de hartchakra voor emotionele balans.

Lees verder

• Yoga (asana's) voor beginners en gevorderden
• Ademoefeningen (pranayama) voor beginners en gevorderden
• Geschiedenis van yoga – hatha yoga
• Yogahoudingen – salamba sarvangasana I (schouderstand)
• Yogahoudingen – salamba sirsasana II (hoofdstand)