Miliaria of zweetuitslag: symptomen, oorzaak en behandeling

Miliaria of zweetuitslag: symptomen, oorzaak en behandeling Miliaria, zweetuitslag of warmte-uitslag, komt niet alleen bij baby's voor. Zweetuitslag komt ook kinderen, tieners en volwassenen, voor, vooral tijdens warm, broeierig en vochtig weer. Miliaria ontstaat door afsluiting van de zweetkliertjes. De symptomen variëren maar bestaan over het algemeen uit kleine pukkeltjes op de huid. Sommige vormen van miliaria kunnen intens jeuken. Miliaria verdwijnt meestal spontaan. Ernstige vormen van miliaria vereist soms medische behandeling, maar de beste manier om de symptomen te verlichten is om je huid te koelen en zweten te voorkomen. Er zijn een aantal maatregelen die je kunt nemen om te voorkomen dat je last krijgt van zweetuitslag, zoals het dragen van luchtige, ademende kleding.
Miliaria rubra / Bron: Sentient Planet, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Miliaria rubra / Bron: Sentient Planet, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Wat is miliaria of zweetuitslag?

Miliaria of zweetuitslag is een rode of roze huiduitslag, die meestal te vinden in huidplooien en huidgebieden die bedekt zijn door kleding. Het ontstaat door zweetklieren die verstopt raken en opzwellen. Dit leidt vaak tot ongemak en jeuk. Miliaria komt het meest voor bij baby's, maar het kan ook voorkomen bij volwassenen, vooral als zij verblijven of zich inspannen in een warme vochtige omgeving.

Miliaria symptomen

Volwassenen ontwikkelen meestal miliaria of zweetuitslag in de huidplooien en waar de kleding tegen het lichaam wrijft. Bij zuigelingen wordt de uitslag vooral aangetroffen op de nek, schouders en borst. Het kan ook voorkomen onder de oksels, elleboogplooien en lies.

Soorten miliaria
Er worden verschillende soorten miliaria onderscheiden, ingedeeld naar hoe diep de geblokkeerde zweetklieren zijn. De symptomen voor elk variëren.

SoortBeschrijving
Miliaria crystallinaDe mildste vorm van miliaria is van invloed op de zweetklieren in de bovenste laag van de huid. Deze vorm wordt gekenmerkt door heldere, met vocht gevulde blaasjes en pukkels, die gemakkelijk kapot gaan.
Miliaria rubraEen type dat dieper in de huid voorkomt. Symptomen zijn rode bultjes en jeuk of tintelingen in het getroffen gebied.
Miliaria pustulosaHierbij is sprake van een bacteriële ontsteking en er zijn ook puistjes zichtbaar.
Miliaria profundaNiet alleen de zweetkliertjes zijn verstopt, maar er wordt ook zweet vanuit de zweetklieren of de afvoergangetjes ín de huid geperst. Het resultaat is een jeukende en tevens pijnlijke ontstekingsreactie.

Complicaties van zweetuitslag

Miliaria geneest meestal zonder problemen, maar soms kan het leiden tot een secundaire bacteriële huidinfectie, waardoor ontstoken en jeukende puistjes ontstaan.

Oorzaak van miliaria

Miliaria ontstaat door afsluiting van de uitvoergangen van de zweetklieren, vaak in combinatie met overmatig zweten. In plaats van te verdampen, wordt het transpiratievocht opgesloten onder de huid, waardoor ontstekingen en huiduitslag ontstaan. Het is niet altijd duidelijk waarom de zweetklieren verstopt raken, maar bepaalde factoren lijken een rol te spelen, waaronder: nog niet goed ontwikkelde zweetklieren bij borelingen, waardoor deze gemakkelijker kapot kunnen gaan. Verblijven in warm, vochtig weer, vooral bij inspanning, kan ook miliaria veroorzaken.Te warme omgeving tijdens het slapen kan leiden tot miliaria, evenals langdurige bedrust, vooral als je koorts hebt.

Andere oorzaken
Andere oorzaken van een blokkade van zweetklierafvoergangen zijn:
  • oedeem in de epidermis;
  • huidziekten met parakeratose (gemakkelijk loslatende schilfers);
  • schade als gevolg van zonverbranding;
  • gebruik van vette zalven;
  • te dikke kleding;
  • luiers; en
  • bepaalde chemicaliën.

Risicofactoren

Factoren die je meer vatbaar maken voor miliaria zijn:
  • Leeftijd. Pasgeborenen zijn het meest vatbaar.
  • Tropisch klimaat. Mensen die in de tropen wonen, hebben veel kans op zweetuitslag dan mensen in gematigde klimaten.
  • Lichamelijk activiteit. Door alle activiteiten waardoor je flink moet transpireren, vooral als je geen kleding draagt waardoor het zweet kan verdampen, kan zweetuitslag veroorzaken.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt gewoonlijk gesteld op basis van de medische voorgeschiedenis, het verhaal van de patiënt en de symptomen. Aanvullend in de vorm van een huidbiopsie is vaak niet nodig.

Waterpokken / Bron: 9Gawin/Shutterstock.comWaterpokken / Bron: 9Gawin/Shutterstock.com
Differentiaal diagnose
de symptomen van miliaria kan sterke gelijkenis vertonen met andere huidaandoeningen, zoals:

Gistpuistjes / Bron: Ran Yuping et al., Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Gistpuistjes / Bron: Ran Yuping et al., Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Miliaria behandeling

Behandeling van zweetuitslag of miliaria bestaat uit de volgende componenten.

Zweten vermijden

Vermijd verder zweten, zelfs als dit wordt bereikt voor slechts een paar uur per dag. Zorg dat de ruimte waarin je verblijft aangenaam koel is. Vermijd landen met tropische klimaten als je gevoelig bent voor miliaria.

Huid niet irriteren

Niet de huid irriteren en vermijd het dragen van te veel kleding, wrijving van kleding op de huid, overmatig zeepgebruik en het contact van de huid met irriterende stoffen. Deze maatregelen zullen de klachten als gevolg van miliaria verminderen. Shirts en blouses van katoen of linnen is aan te bevelen.

Koude toepassen

Koude kompressen en goede ventilatie zijn maatregelen om ontstoken gebieden te kalmeren.

Calamine Lotion FNA

Calamine Lotion FNA heeft een verkoelende, jeukstillende, indrogende en licht samentrekkende werking op de huid. Het is vrij verkrijgbaar.

Corticosteroid crèmes

Voor meer uitgesproken gevallen van miliaria kan de huisarts een corticosteroid crème voorschrijven, welke vaak redelijk verlichting van de symptomen geeft.

Topische antibiotica en antiseptica

Een op de huid toegepast antibioticum kan overmatige bacteriegroei tegengaan. De huisarts kan dit middel voorschrijven bij een secundaire bacteriële infectie.

Preventie

Miliaria of zweetuitslag kun je mogelijk voorkomen door het nemen van de volgende maatregelen:

Goede hygiëne

Dit doe je door de huid schoon en droog te houden om huidirritatie te vermijden. Ga na het sporten of intensief bewegen douchen. Het is aan te raden dat je hierbij een milde zeep gebruikt voor mensen met een gevoelige huid.

Kleding

Draag schone kleding die ruim zit en luchtig is, bij voorkeur van katoen of linnen. Vermijd te strak zittende kleding om wrijving tegen de huid te voorkomen.

Vermijd warmte

Het is onmogelijk om de weersomstandigheden te beheersen, maar je kan wel vermijden dat je gaat sporten op het heetste moment van de dag of op broeierige dagen, en je kunt verkoeling en schaduw opzoeken. Schaf een airco aan voor in huis of de slaapkamer. Neem geen hete baden of douches; het is aangeraden om koele baden of douches te nemen.

Prognose

Miliaria of zweetuitslag is meestal zelfbeperkend en herstelt als de huid afkoelt en kan 'ademen'.

Lees verder

© 2017 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Miliaria bij baby’s: symptomen, diagnose en behandelingMiliaria bij baby’s: symptomen, diagnose en behandelingMiliaria is een aandoening aan de huid die vooral bij pasgeboren baby’s voorkomt. Kenmerkend zijn de met vocht gevulde b…
Warmte-uitslag (zweetuitslag): Uitslag met jeukende bultjesWarmte-uitslag (zweetuitslag): Uitslag met jeukende bultjesMiliaria is een korrelvormige huiduitslag die tot stand komt door het zweten. Een veel voorkomende vorm van deze huidaan…
Vlekjes lies: rode vlekken, puntjes of bultjes in liesstreekVlekjes lies: rode vlekken, puntjes of bultjes in liesstreekHeb je last van bultjes of vlekjes in de lies? De liezen zijn de twee huidplooien die de overgang vormen van de bovenben…
Jeukende billen: Oorzaken van jeuk aan billen (billenjeuk)Jeukende billen: Oorzaken van jeuk aan billen (billenjeuk)Af en toe kampen patiënten met een vervelend en gênant probleem, namelijk jeuk aan de billen. De huidjeuk aan de billen…

Placentaloslating: Ernstige complicatie bij zwangere vrouwPlacentaloslating: Ernstige complicatie bij zwangere vrouwIn circa 1% van de zwangerschappen wereldwijd treedt een loslating van de placenta op. Een placentaloslating is een zeld…
West-Nijlvirus: Infectie met soms neurologische problemenWest-Nijlvirus: Infectie met soms neurologische problemenEen infectie met het West-Nijlvirus is het gevolg van een muggenbeet. De aandoening veroorzaakt meestal geen symptomen.…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/daizuoxin
  • Dokterdokter.nl. Calamine Lotion FNA (zelfzorg). https://www.dokterdokter.nl/medicijn/calamine-lotion-fna-zelfzorg/ (ingezien op 8-3-2017)
  • Howshealth.com. Sweat rash (miliaria). https://howshealth.com/sweat-rash-miliaria-causes-treatment-prevention/ (ingezien op 20-8-2017)
  • Huidinfo.nl. Miliaria (zweetuitslag). http://www.huidinfo.nl/miliaria.html (ingezien op 8-3-2017)
  • Huidziekten.nl. Miliaria. http://www.huidziekten.nl/zakboek/dermatosen/mtxt/Miliaria.htm (ingezien op 8-3-2017)
  • Mayo Clinic. Heat rash: Definition. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heat-rash/basics/definition/con-20033908 (ingezien op 8-3-2017)
  • Mayo Clinic. Heat rash: Risk factors. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/heat-rash/basics/risk-factors/con-20033908 (ingezien op 20-8-2017)
  • Medscape. Miliaria Differential Diagnoses. http://emedicine.medscape.com/article/1070840-differential (ingezien op 8-3-2017)
  • WebMD. Heat Rash - Topic Overview. http://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/tc/heat-rash-topic-overview (ingezien op 8-3-2017)
  • Afbeelding bron 1: Sentient Planet, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 2: 9Gawin/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Ran Yuping et al., Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 11-09-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 12
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.