Longkneuzing (longcontusie): Pijn op de borst door trauma

Een longcontusie (longkneuzing) is een blauwe plek van de longen, veroorzaakt door een trauma aan de borstkas. Pijn op de borst, bloed ophoesten en een blauwe huidskleur zijn enkele mogelijke symptomen van een kneuzing van de longen. Een longkneuzing behandelt de arts vooral ondersteunend. De meeste patiënten ervaren enkel wat voorbijgaand ongemak, maar af en toe treden ernstige ademhalingsproblemen en andere complicaties op, dus een behandeling is wel noodzakelijk. Het gebruik van veiligheidsgordels en airbags vermindert tot slot het risico voor inzittenden van het voertuig.

• Oorzaken: Door trauma aan borstkas
• Risicofactoren
• Symptomen
• Mild
• Ernstig
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van pijn op de borst en ademhalingsproblemen
• Prognose van longcontusie
• Complicaties van kneuzing van de longen
• Preventie van longkneuzing

Oorzaken: Door trauma aan borstkas

Een stomp trauma aan de borstkas, een verwonding door een explosie of een schokgolf door een penetrerend trauma zijn mogelijke oorzaken van een longkneuzing. Als gevolg van schade aan haarvaten hopen zich bloed en andere vloeistoffen op in het longweefsel. De overtollige vloeistof interfereert met de gasuitwisseling, wat mogelijk leidt tot onvoldoende zuurstofniveaus (hypoxie). In het longweefsel zelf ontstaat geen snede of scheur. Een longcontusie verschijnt soms in combinatie met een verwonding aan de borstkas, maar het probleem treedt ook alleen op.

Risicofactoren

Factoren die het risico op een longcontusie kunnen verhogen, zijn onder meer:

• contactsporten spelen
• een auto-ongeluk
• een schotwonde op de borstkas
• een valongeluk
• het gebruik van bloedverdunners

Symptomen

Mild

De presentatie is soms erg subtiel. Patiënten met milde kneuzingen hebben helemaal geen symptomen. Een longkneuzing is echter vaak geassocieerd met tekenen zoals cyanose (blauwachtige huidskleur en slijmvliezen), dyspneu (pijnlijke ademhaling of kortademigheid), een verlaagde inspanningstolerantie, een snelle ademhaling en een snelle hartslag.

Ernstig

Patiënten met ernstige kneuzingen krijgen te maken met bronchorroe (de productie van waterig sputum, slijm), een piepende ademhaling, hoesten, pijn op de borst, een koele en klamme huid, bloed of bloederig sputum ophoesten, hypotensie (een lage bloeddruk) en blauwzucht.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van een longcontusie vormt een uitdaging voor de arts want vaak wordt dit longprobleem niet herkend en vermoedt de arts dit pas later wanneer zich ernstige complicaties hebben voorgedaan. De tekenen hebben meestal de tijd nodig om zich te ontwikkelen waardoor veel patiënten geen symptomen vertonen bij de eerste presentatie. Hoe ernstiger de verwonding, hoe sneller de symptomen duidelijk worden. In ernstige gevallen treden de symptomen drie of vier uur na het trauma op. Bij ernstigere kneuzingen hoort de arts verminderde ademgeluiden of knetterende geluiden door een stethoscoop (auscultatie). Een röntgenfoto van de borstkas is nodig waarop de arts wijdverspreide donzige schaduwen bemerkt die resulteren uit een bloeding in de longen. Schade aan longweefsel of andere borstkasstructuren is ook detecteerbaar met een CT-scan. Tot slot is een bloedonderzoek of pulsoximetrie vereist om het zuurstofniveau in het bloed te meten.

Behandeling van pijn op de borst en ademhalingsproblemen

Vaak is niets meer dan aanvullende zuurstof en nauwkeurige monitoring nodig. Intensieve zorgen zijn echter soms vereist. Als de ademhaling bijvoorbeeld ernstig is aangetast, is mechanische ventilatie nodig. Een intraveneuze (via een ader) vochttoediening verzekert voldoende bloedvolume, maar de arts dient het vocht voorzichtig toe omdat een vloeistofoverbelasting longoedeem (vocht in de longen) verergert, wat dodelijk is. Verder hebben patiënten baat bij vrij verkrijgbare of op voorschrift verkrijgbare pijnstillers.

Prognose van longcontusie

Afhankelijk van de aard en ernst van het trauma en de toestand/reserves van de patiënt die aan de verwonding lijdt, is de prognose variabel. Sommige patiënten ervaren ongemak door de longcontusie dat vanzelf verdwijnt door de ondersteunende zorgen. Andere patiënten komen echter af en toe plotseling te overlijden. Ernstige complicaties en de dood treden wel sneller op indien de arts de kneuzing van de longen niet behandelt.

Complicaties van kneuzing van de longen

Een longkneuzing leidt mogelijk tot ademhalingsproblemen, een klaplong, een bloeding in de borstkas, een longontsteking, infecties en het acute respiratory distress syndrome. Ouderen en patiënten met een hartziekte, longaandoening of nierziekte voorafgaand aan het letsel, hebben meer kans om langer in het ziekenhuis te blijven en hebben vaker complicaties door het letsel. Soms treden ook andere letsels op in combinatie met de longcontusie, zoals gebroken ribben of een longscheuring, wat ook gepaard gaat met ademhalingsproblemen.

Preventie van longkneuzing

Airbags in combinatie met veiligheidsgordels zorgen voor een bescherming van inzittenden van een voertuig bij een botsing, want hierdoor raakt de borstkas tijdens een botsing het interieur van het voertuig niet. Daarnaast verdelen de krachten zich bij een botsing gelijkmatiger over het lichaam wanneer een airbag aanwezig is. Autostoeltjes voor kinderen beschermen kinderen bij botsingen met voertuigen. Verder zijn enkele sportuitrustingen beschikbaar voor het voorkomen van borstkas- en longletsels zoals een borstkasbeschermer. Ondanks alle beschermingsmaatregelen is het echter niet mogelijk om een longcontusie volledig te voorkomen.

Lees verder

• Borstkas en pleura: Aandoeningen, afwijkingen en problemen
• Longgezondheid: Tips voor gezonde longen & goede longfunctie
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn