Longkneuzing (longcontusie): Pijn op de borst door trauma

Een longcontusie (longkneuzing) is een blauwe plek van de longen die ontstaat door trauma aan de borstkas. Symptomen kunnen onder meer pijn op de borst, bloed ophoesten en een blauwe huidskleur zijn. De behandeling van een longkneuzing is voornamelijk ondersteunend. De meeste patiënten ervaren alleen tijdelijk ongemak, maar in sommige gevallen kunnen ernstige ademhalingsproblemen en andere complicaties optreden, waardoor behandeling noodzakelijk is. Het gebruik van veiligheidsgordels en airbags kan het risico op een longcontusie bij voertuigpassagiers aanzienlijk verminderen.

• Oorzaken van longcontusie
• Risicofactoren voor longcontusie
• Symptomen van een longcontusie
• Milde symptomen
• Ernstige symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van longcontusie
• Herstel en nazorg
• Prognose van longcontusie
• Complicaties van longcontusie
• Preventie

Oorzaken van longcontusie

Een longcontusie wordt veroorzaakt door een stomp trauma aan de borstkas. Dit kan voortkomen uit een verwonding door een explosie, een schokgolf van een penetrerend trauma of een andere vorm van geweld. Door het trauma worden de haarvaten in het longweefsel beschadigd, wat leidt tot ophoping van bloed en andere vloeistoffen. Deze vloeistoffen verstoren de gasuitwisseling in de longen, wat kan resulteren in onvoldoende zuurstofniveaus (hypoxie). Ondanks de schade aan de bloedvaten ontstaan er geen sneden of scheuren in het longweefsel zelf. Een longcontusie kan voorkomen naast andere verwondingen aan de borstkas, maar kan ook op zichzelf voorkomen.

Risicofactoren voor longcontusie

Factoren die het risico op een longcontusie verhogen zijn onder andere:

• Deelname aan contactsporten
• Verkeersongevallen
• Een schotwonde op de borstkas
• Een valongeluk
• Het gebruik van bloedverdunners

Symptomen van een longcontusie

De symptomen van een longcontusie kunnen variëren afhankelijk van de ernst van de verwonding.

Milde symptomen

Bij milde longkneuzingen kunnen de symptomen zeer subtiel zijn. Sommige patiënten hebben geen merkbare symptomen. Veelvoorkomende milde symptomen zijn onder andere cyanose (blauwachtige huidskleur en slijmvliezen), dyspneu (moeilijk of pijnlijke ademhaling), kortademigheid, verminderde inspanningstolerantie, een snelle ademhaling en een snelle hartslag.

Ernstige symptomen

Ernstigere longcontusies kunnen leiden tot symptomen zoals bronchorroe (de productie van waterig sputum), piepende ademhaling, hoesten, pijn op de borst, een koele en klamme huid, bloed of bloederig sputum ophoesten, hypotensie (lage bloeddruk) en blauwzucht.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van een longcontusie kan uitdagend zijn omdat dit letsel vaak niet meteen wordt herkend. De symptomen ontwikkelen zich meestal geleidelijk, waardoor veel patiënten aanvankelijk geen symptomen vertonen. Bij ernstigere verwondingen kunnen de symptomen drie tot vier uur na het trauma optreden. Bij ernstige gevallen kan de arts verminderde ademgeluiden of knetterende geluiden detecteren met een stethoscoop (auscultatie). Een röntgenfoto van de borstkas kan wijdverspreide donzige schaduwen tonen die wijzen op bloedingen in de longen. Schade aan het longweefsel of andere structuren van de borstkas kan worden opgespoord met een CT-scan. Daarnaast kan een bloedonderzoek of pulsoximetrie nodig zijn om het zuurstofniveau in het bloed te meten.

Behandeling van longcontusie

De behandeling van een longcontusie richt zich vaak op het verlichten van symptomen en het ondersteunen van het herstel. Bij milde gevallen kan aanvullende zuurstof en nauwkeurige monitoring voldoende zijn. Bij ernstigere gevallen kunnen intensieve zorg en mechanische ventilatie nodig zijn als de ademhaling ernstig is aangetast. Intravenieuze (via de ader toegediende) vochttoediening kan helpen om het bloedvolume te handhaven, maar moet zorgvuldig worden beheerd om longoedeem (vocht in de longen) te voorkomen, wat levensbedreigend kan zijn. Patiënten kunnen ook baat hebben bij vrij verkrijgbare of op recept verkregen pijnstillers om de pijn te verlichten.

Herstel en nazorg

Na een longcontusie is het belangrijk om te zorgen voor een goed herstel en nazorg. Dit kan onder meer bestaan uit:

• Regelmatige controle van de longfunctie
• Voorkomen van complicaties door vroegtijdige interventie
• Aanpassing van activiteiten en inspanningen op basis van de herstelfase
• Revalidatie en ademhalingsoefeningen indien nodig
• Voeding en hydratatie ter ondersteuning van het herstel

Een goede opvolging door de arts kan helpen bij het monitoren van het herstel en het voorkomen van langdurige gevolgen.

Prognose van longcontusie

De prognose van een longcontusie hangt af van de ernst van het trauma en de algehele gezondheid van de patiënt. Bij veel patiënten verdwijnen de symptomen na ondersteunende zorg. In sommige gevallen kunnen echter ernstige complicaties optreden, en in zeldzame gevallen kan de patiënt onverwachts overlijden. Ernstige complicaties en de dood kunnen sneller optreden als de longcontusie niet adequaat wordt behandeld.

Complicaties van longcontusie

Een longcontusie kan leiden tot verschillende complicaties, zoals ademhalingsproblemen, een klaplong, bloeding in de borstkas, longontsteking, infecties en het acute respiratory distress syndrome (ARDS). Ouderen en patiënten met vooraf bestaande hartziekten, longaandoeningen of nierziekten hebben een verhoogd risico op langdurig ziekenhuisverblijf en ernstige complicaties. Soms kunnen ook andere verwondingen optreden in combinatie met een longcontusie, zoals gebroken ribben of een longscheuring, wat ook ademhalingsproblemen kan veroorzaken.

Preventie

Het risico op een longcontusie kan worden verminderd door gebruik te maken van veiligheidsgordels en airbags in voertuigen, wat beschermt tegen het trauma van een botsing. Airbags helpen de krachten tijdens een botsing gelijkmatig over het lichaam te verdelen en voorkomen dat de borstkas tegen het interieur van het voertuig aankomt. Voor kinderen kunnen autostoeltjes bijdragen aan de bescherming bij botsingen. Daarnaast zijn er sportuitrustingen, zoals borstkasbeschermers, die kunnen helpen bij het voorkomen van borstkas- en longletsels tijdens contact- en vechtsporten. Ondanks deze voorzorgsmaatregelen is het echter niet altijd mogelijk om een longcontusie volledig te voorkomen.

Lees verder

• Borstkas en pleura: Aandoeningen, afwijkingen en problemen
• Longgezondheid: Tips voor gezonde longen & goede longfunctie
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn