Abdominale MRI-scan: MRI-scan van de buik (onderzoek)

Een MRI-scan is een eenvoudig beeldvormend onderzoek dat gebruik maakt van krachtige magneten en radiogolven. Dankzij een abdominale MRI-scan verkrijgt de arts beelden van het inwendige van de buik. Hij kan deze tientallen tot honderden beelden bewaren en afdrukken. Deze onderzoekstechniek gebruikt geen straling en is daarom veiliger dan een CT-scan of radiografisch onderzoek. Het onderzoek is eenvoudig en niet pijnlijk voor de patiënt, en geeft zeer gedetailleerde informatie over de organen in de buik.

• Synoniemen abdominale MRI-scan
• Indicatie MRI buik
• Tegenindicatie MRI-buikscan
• Voor de MRI-scan van het abdomen
• Tijdens het onderzoek: Lang stil blijven liggen
• Na het onderzoek: Patiënt mag naar huis
• Resultaten MRI-scan van de buik
• Normale resultaten
• Abnormale resultaten
• Risico’s bij patiënten
• Epidemiologie van MRI-scan van de buik
• Oorzaken van het gebruik van een abdominale MRI-scan
• Risicofactoren voor afwijkingen zichtbaar op een abdominale MRI-scan
• Symptomen die aanleiding kunnen geven tot een abdominale MRI-scan
• Alarmsymptomen waarvoor een abdominale MRI-scan aanbevolen wordt
• Diagnose en onderzoeken na een abdominale MRI-scan
• Behandeling op basis van MRI-scanresultaten
• Prognose bij afwijkingen vastgesteld door MRI-scan
• Complicaties van een abdominale MRI-scan
• Preventie van complicaties bij een abdominale MRI-scan

Synoniemen abdominale MRI-scan

Een abdominale MRI-scan is eveneens gekend onder deze synoniemen:

• Magnetic Resonance Imaging – buik
• MRI van de buik
• NMR – buik
• Nucleaire magnetische resonantie – buik

Indicatie MRI buik

Diagnose

Een abdominale echografie (echografisch onderzoek), een röntgenfoto (radiografisch onderzoek) van de buik of een CT-scan van de buik biedt soms onvoldoende informatie over de mogelijke diagnose van een patiënt. Daarom zet de arts soms een abdominale MRI-scan (MRI-scan) in. Dankzij een abdominale MRI-scan krijgt een arts een gedetailleerder beeld van de bloedstroom, bloedvaten en lymfeklieren in de buik. Zo identificeert hij de oorzaak van abnormale resultaten van bloedonderzoeken zoals lever- of nierproblemen, en hij vindt ook de oorzaak van buikpijn of zwelling. Blaasproblemen, bloedarmoede (anemie), chronische ontstekingen, gewichtsafname, gewrichtsklachten en menstruatieklachten vormen ook een aanleiding voor een abdominale MRI-scan. De arts is tot slot in staat om een massa in de lever, de nieren, de bijnieren, de alvleesklier of de milt op te sporen met een abdominale MRI-scan. Hij visualiseert met het onderzoek de lever, galwegen, de lymfeknopen, de nieren, het pancreas, of andere organen. De MRI-scan geeft overigens goed het verschil weer tussen normale weefsels en tumoren. De arts bepaalt met andere woorden dankzij de MRI-scan de stadiëring van deze tumor (grootte, ernst en uitzaaiing).

Chirurgie

Bij een orgaantransplantatie of andere chirurgische ingrepen is het soms nodig om de organen en bloedvaten grondig te controleren. Dit gebeurt aan de hand van een abdominale MRI-scan.

Tegenindicatie MRI-buikscan

Wel geeft dit mogelijk problemen bij patiënten met nierproblemen die dialyse nodig hebben. Bij patiënten die een hartpacemaker, een spiraaltje of andere implantaten hebben, leidt het abdominale MRI-onderzoek tot problemen met de werking hiervan. De sterke magnetische velden tijdens het onderzoek zijn hiervan de oorzaak. De magneten verplaatsen mogelijk eveneens een stuk metaal in het lichaam dus daarom bepaalt de arts mogelijk dat dit onderzoek niet doorgaat. Verder is een (vermoedelijke) zwangerschap ook niet aanbevolen voor het onderzoek omdat de langetermijneffecten van een MRI-scan niet gekend zijn bij een foetus. Patiënten die niet in staat zijn om stil te blijven liggen voor het onderzoek, zijn ook uitgesloten voor de test. Tot slot passen sommige patiënten met ernstig overgewicht (obesitas) niet in de MRI-scan.

Voor de MRI-scan van het abdomen

Voorbereidingen

Een patiënt die claustrofobisch is (bang van nauwe ruimtes) vermelden dit op voorhand aan de arts, zodat de patiënt mogelijk op voorhand een kalmerend middel krijgt. Eventueel is een open abdominale MRI-scan mogelijk, waarbij de machine zich niet zo dicht bij het lichaam bevindt. Daarnaast is het belangrijk dat de arts weet heeft van bepaalde aandoeningen of materialen in het lichaam met name: bepaalde soorten van vasculaire stents, cochleaire implantaten (in het oor), een nieraandoening of dialyse, een hartdefibrillator of pacemaker, hersenaneurysma (uitstulping van een deel van een slagader in de hersenen) clips, kunstmatige hartkleppen, metaalsplinters in het oog en recent geplaatste kunstgewrichten. Soms gaat het onderzoek dan namelijk niet door. Tot slot is het van essentieel belang dat de patiënt aan de arts zijn mogelijke allergieën (allergische reactie door contact met uitlokkende stof) meldt. Is hij namelijk voor het contrastmiddel allergisch, dan gebeurt wellicht een ander onderzoek.

Praktisch

Nuchter of niet

Sommige patiënten komen nuchter naar het ziekenhuis voor een abdominale MRI-scan, terwijl anderen wel mogen eten en drinken voor het onderzoek. Dit bespreekt de patiënt op voorhand met de arts.

Geen metalen voorwerpen

Daarnaast zijn metalen voorwerpen niet toegestaan in de ruimte waar de MRI-scan zich bevindt. Daarom verwijdert de patiënt sieraden, horloges, creditcards, hoorapparaten, pennen, zakmessen, brillen, clips, haarspelden, metalen ritsen, tandprothesen enzovoort. Deze vliegen mogelijk rond of lopen schade op tijdens het onderzoek. Bepaalde soorten metaal leiden eveneens tot onscherpe beelden. De patiënt krijgt vlak voor het onderzoek een ziekenhuishemd aan of anders doet hij de broek of alle kledij uit waarin metaal verwerkt is.

Contrastvloeistof

Voor sommige onderzoeken krijgt de patiënt een speciale kleurstof (contrastvloeistof) toegediend. Meestal krijgt de patiënt deze kleurstof intraveneus in de hand en onderarm toegediend (“intraveneus” is de medische term voor “in een ader”). Dankzij de kleurstof ziet de radioloog bepaalde gebieden gedetailleerder. Bij het inbrengen van het contrastmiddel is koude of juist warmte voelen normaal.

Tijdsduur

Het onderzoek kent een tijdsduur tussen de dertig en negentig minuten, maar duurt soms nog langer, afhankelijk van het te onderzoeken gebied.

Tijdens het onderzoek: Lang stil blijven liggen

De patiënt ligt op een smalle, harde en meestal ook koude onderzoekstafel. De patiënt krijgt op vraag meestal wel een kussen of deken. De tafel schuift daarna in een grote tunnelvormige scanner. Tijdens het scannen, heeft de patiënt geen pijn. De patiënt moet wel stil blijven liggen want bewegende beelden resulteren in een wazig beeld. Af en toe moet de patiënt op vraag de adem inhouden. De machine maakt een luid gebonk en zoemende geluiden bij het scannen. Oordopjes verminderen daarom het lawaai. Een speciale hoofdtelefoon of televisie is in sommige ziekenhuizen beschikbaar zodat de patiënt rustig is tijdens het scannen. Tijdens de abdominale MRI-scan bekijkt de arts de patiënt vanuit een andere ruimte. Dankzij een intercom is communicatie mogelijk.

Na het onderzoek: Patiënt mag naar huis

De patiënt mag na het onderzoek terug naar huis of terug naar de afdeling in het ziekenhuis. De patiënt moet namelijk niet herstellen, tenzij hij een kalmerend geneesmiddel gekregen heeft. Soms moet hij daarna namelijk nog enkele uren ter observatie in het ziekenhuis blijven totdat het geneesmiddel is uitgewerkt.

Resultaten MRI-scan van de buik

De beelden ontwikkelen vraagt meestal reeds enkele uren werk. Daarna bestudeert de arts de gegevens en maakt hij een analyse. Hij bezorgt zijn resultaten en foto’s aan de behandelende arts. Meestal zijn de resultaten binnen de week bekend en neemt de behandelende arts dit weer op met de patiënt.

Normale resultaten

De resultaten zijn normaal als de organen en bloedvaten normaal zijn in grootte, vorm en locatie. Ook vindt de arts dan geen abnormale gezwellen, zoals tumoren, in de buik. De patiënt heeft geen bloedingen, abnormale vochtophopingen, verstoppingen in de bloedstroom of uitstulpingen in de bloedvaten (aneurysma). Voorts is er geen verstopping in de urineleiders aanwezig. Ook heeft de patiënt bij normale resultaten geen tekenen van een ontsteking of infectie. Voorts zijn er geen verstoppingen in de lever, galblaas of alvleesklier.

Abnormale resultaten

Soms is een orgaan te groot, te klein, of bevindt het zich op de verkeerde plaats. Littekens en schade aan de organen zijn ook te zien door een abdominale MRI-scan. Mogelijk heeft de patiënt een uitstulping in de wand van een bloedvat (aneurysma). Ook een verstopping in een bloedvat is mogelijk. Door een vochtophoping heeft de patiënt misschien inwendige bloedingen of een infectie. De arts vindt mogelijk eveneens gezwellen zoals tumoren die goedaardig of kwaadaardig zijn. Ook een infectie spoort de arts op met een abdominale MRI-scan. Daarnaast is een verstopping in de galwegen mogelijk door een galsteen (harde afzettingen in de galblaas met typische buikpijn (galkoliek) als symptoom), tumor, infectie of ontsteking. Een verstopping in de urineleiders komt door een niersteen, tumor, infectie of ontsteking.

Risico’s bij patiënten

Bij een abdominale MRI-scan zijn er geen gevaren voor een te grote blootstelling aan ioniserende straling en ook heeft de patiënt geen last van een allergische reactie op jodium bijvoorbeeld. Bij dit onderzoek zijn slechts zelden bijwerkingen door magnetische velden gemeld. De meest voorkomende contraststof (kleurstof) die de arts gebruikt bij een abdominale MRI-scan is gadolinium dat zeer veilig is. Allergische reacties komen slechts zelden voor.

Epidemiologie van MRI-scan van de buik

Een abdominale MRI-scan wordt steeds vaker gebruikt in de medische diagnostiek. De toename van het gebruik kan worden toegeschreven aan de verbeterde technologie en de toegenomen beschikbaarheid van MRI-apparaten. Het onderzoek wordt uitgevoerd in ziekenhuizen en gespecialiseerde diagnostische centra.

Oorzaken van het gebruik van een abdominale MRI-scan

Een abdominale MRI-scan wordt vaak ingezet om diagnose te stellen bij aandoeningen zoals tumoren, ontstekingen, en afwijkingen van de organen in de buik. Het wordt ook gebruikt om de voortgang van een ziekte te monitoren en om de effectiviteit van behandelingen te evalueren.

Risicofactoren voor afwijkingen zichtbaar op een abdominale MRI-scan

Risicofactoren die kunnen leiden tot afwijkingen zichtbaar op een abdominale MRI-scan zijn onder andere genetische predisposities, chronische ziekten zoals diabetes of hypertensie, en blootstelling aan schadelijke stoffen. Levensstijlkeuzes zoals voeding en fysieke activiteit spelen ook een rol.

Symptomen die aanleiding kunnen geven tot een abdominale MRI-scan

Patiënten die last hebben van onverklaarbare buikpijn, aanhoudende misselijkheid, gewichtsverlies, of andere symptomen die wijzen op een probleem in de buikorganen, kunnen een abdominale MRI-scan nodig hebben. Symptomen zoals bloederige ontlasting of urine kunnen ook indicaties zijn.

Alarmsymptomen waarvoor een abdominale MRI-scan aanbevolen wordt

Alarmsymptomen die een abdominale MRI-scan kunnen rechtvaardigen zijn onder andere acute buikpijn, ernstige bloeding, ongecontroleerde koorts, en plotseling gewichtsverlies. Deze symptomen kunnen wijzen op ernstige aandoeningen zoals een buikvliesontsteking of een ernstige infectie.

Diagnose en onderzoeken na een abdominale MRI-scan

Na de MRI-scan kan de arts aanvullende onderzoeken aanbevelen op basis van de bevindingen. Dit kan bestaan uit bloedonderzoek, aanvullende beeldvorming zoals CT of echografie, en biopsieën indien nodig.

Behandeling op basis van MRI-scanresultaten

De behandeling zal afhangen van de bevindingen van de MRI-scan. Dit kan variëren van medicamenteuze therapieën tot chirurgische ingrepen. Het behandelplan wordt opgesteld op basis van de specifieke aandoening en de ernst ervan.

Prognose bij afwijkingen vastgesteld door MRI-scan

De prognose hangt sterk af van de aard van de afwijkingen en de onderliggende aandoening. Vroege detectie door een MRI-scan kan de kansen op succesvolle behandeling en herstel aanzienlijk verbeteren.

Complicaties van een abdominale MRI-scan

Hoewel zeldzaam, kunnen er complicaties optreden zoals allergische reacties op het contrastmiddel, of een tijdelijke toename van angst bij claustrofobische patiënten. Er zijn geen langdurige risico's geassocieerd met de MRI-scan zelf, maar de interpretatie van de resultaten kan leiden tot verdere onderzoeken en behandelingen.

Preventie van complicaties bij een abdominale MRI-scan

Om complicaties te voorkomen, is het belangrijk dat patiënten alle relevante medische informatie en allergieën aan de arts melden. Zorg ervoor dat alle metalen voorwerpen worden verwijderd en dat patiënten op de hoogte zijn van de noodzaak om stil te blijven liggen tijdens het onderzoek.