Bulleuze myringitis: Infectie van trommelvlies met blaasjes

Het trommelvlies (myrinx) – dat zich bevindt tussen het buitenoor en het middenoor – speelt een cruciale rol in het overdragen van geluidssignalen naar de hersenen. Bulleuze myringitis is een infectie van het trommelvlies waarbij zich meerdere met vocht gevulde blaasjes op het trommelvlies ontwikkelen. Dit kan leiden tot plotselinge pijn en andere symptomen. Meestal verdwijnen de klachten binnen twee dagen spontaan, waarbij pijnstillers vaak voldoende zijn. In sommige gevallen, vooral wanneer een bacteriële infectie aanwezig is, kan de arts antibiotica voorschrijven. De vooruitzichten voor patiënten met bulleuze myringitis zijn over het algemeen uitstekend.

• Synoniemen
• Epidemiologie
• Mechanisme
• Oorzaken van bulleuze myringitis
• Risicofactoren
• Risicogroepen
• Symptomen: Blaasjes op het trommelvlies met oorpijn
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Chronische pijn en functionele beperkingen
• Krachtsverlies en gehoorverlies
• Herhaling van infecties
• Infecties van andere oorschelpen
• Preventie van bulleuze myringitis
• Hygiëne en voorkoming van verkoudheid
• Gebruik van beschermende maatregelen bij zwembaden
• Regelmatige medische controle
• Preventie van oorinfecties

Synoniemen

Bulleuze myringitis staat ook bekend onder de volgende termen:

• bulleuze ontsteking van het trommelvlies
• myringitis bullosa

Epidemiologie

Bulleuze myringitis is een zeldzame aandoening van het oor, die wordt gekarakteriseerd door de vorming van blaren (bulla) op het trommelvlies, vaak als gevolg van een virale of bacteriële infectie. De epidemiologie van bulleuze myringitis toont dat de aandoening relatief ongewoon is in vergelijking met andere oorinfecties, zoals middenoorontstekingen. Het wordt vaker gezien bij jonge volwassenen en kinderen, maar kan in principe op elke leeftijd voorkomen.

Incidentie en prevalentie
De incidentie van bulleuze myringitis is niet goed gedocumenteerd, aangezien het een relatief zeldzame aandoening is die vaak wordt verward met andere oorinfecties. Schattingen van de prevalentie zijn moeilijk te verkrijgen, maar het wordt meestal gezien in de herfst- en wintermaanden, wanneer respiratoire infecties, zoals influenza en verkoudheden, vaker voorkomen. Het is bekend dat virale infecties, zoals het herpes simplex-virus (HSV), vaak geassocieerd zijn met bulleuze myringitis, evenals andere virussen die het middenoor kunnen aantasten.

Leeftijd en geslachtsverschillen
Bulleuze myringitis komt vaker voor bij kinderen en jonge volwassenen, hoewel het ook bij ouderen kan optreden, vooral bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. De aandoening lijkt geen uitgesproken geslachtsverschillen te vertonen, maar er wordt wel een hogere frequentie waargenomen bij mensen die gevoelig zijn voor virale infecties, zoals diegenen met een geschiedenis van frequente verkoudheden of griep.

Geografische en seizoensgebonden factoren
Bulleuze myringitis wordt vaker waargenomen in geografische gebieden met hoge prevalentie van virale infecties, zoals bij uitbraken van influenza of verkoudheden. Seizoensgebonden uitbraken komen vaak voor tijdens de koudere maanden, wanneer het immuunsysteem mogelijk minder efficiënt is en virale infecties gemakkelijker kunnen verspreiden.

Associatie met andere infecties
Er is een sterke associatie tussen bulleuze myringitis en andere respiratoire infecties, zoals sinusitis, faryngitis en verkoudheden. Mensen die regelmatig last hebben van bovenste luchtweginfecties lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van bulleuze myringitis, aangezien de infectie vaak het middenoor aantast via de buis van Eustachius.

Mechanisme

Het mechanisme van bulleuze myringitis houdt verband met een infectie die het trommelvlies aantast. De blaren (bullae) die zich vormen, zijn meestal gevuld met vloeistof en kunnen hevige pijn veroorzaken. Deze blaren ontstaan als reactie op een ontsteking in het oor, vaak veroorzaakt door virussen of bacteriën die het oor binnenkomen via de bovenste luchtwegen of direct via de buis van Eustachius.

Oorzaken van infectie
De meeste gevallen van bulleuze myringitis worden veroorzaakt door virale infecties, hoewel bacteriële infecties ook een rol kunnen spelen. Het herpes simplex-virus (HSV) is een veelvoorkomende oorzaak, maar ook virussen zoals influenza, adenovirus en respiratoir syncytieel virus (RSV) kunnen de aandoening veroorzaken. Bacteriële infecties, zoals Streptococcus pneumoniae of Haemophilus influenzae, kunnen in sommige gevallen ook bijdragen aan het ontstaan van de ziekte.

Viraliteit en ontstekingsreacties
De ontsteking van het trommelvlies die kenmerkend is voor bulleuze myringitis, is het gevolg van de immuunrespons op de infectie. Wanneer het virus of de bacterie het middenoor binnendringt, veroorzaakt het een ontstekingsreactie die leidt tot zwelling van het weefsel en de vorming van blaren. Deze blaren kunnen het trommelvlies verstoren, wat resulteert in pijn, gehoorverlies en mogelijk andere symptomen zoals duizeligheid of evenwichtsproblemen.

Disfunctie van de buis van Eustachius
Een andere factor die bijdraagt aan het mechanisme van bulleuze myringitis is de disfunctie van de buis van Eustachius. Deze buis is verantwoordelijk voor het reguleren van de luchtdruk in het middenoor. Wanneer de buis van Eustachius verstopt raakt door infectie of ontsteking, kan dit leiden tot ophoping van vloeistof en druk in het middenoor, wat een ideale omgeving biedt voor de groei van bacteriën of virussen.

Gevolgen van trommelvliesbeschadiging
De schade aan het trommelvlies door de blaren kan leiden tot verdere complicaties, zoals gehoorverlies, perforatie van het trommelvlies of chronische oorinfecties. In zeldzame gevallen kunnen ernstige infecties leiden tot verdere verspreiding naar het binnenoor, wat kan resulteren in vertigo of permanente gehoorbeschadiging.

Oorzaken van bulleuze myringitis

Diverse virussen en bacteriën kunnen bulleuze myringitis veroorzaken:

• Groep A-streptokokken (Streptococcus pyogenes)
• Haemophilus influenzae
• Moraxella catarrhalis
• Mycoplasma pneumoniae (atypische longontsteking)
• Respiratoire virussen
• Staphylococcus aureus
• Streptococcus pneumoniae

Virussen zijn vaak verantwoordelijk voor de bulleuze myringitis. Bacteriën of virussen komen doorgaans na een verkoudheid in het trommelvlies terecht en vermenigvuldigen zich daar. De infectie kan zich ook verspreiden door contact met besmet water in bijvoorbeeld openbare zwembaden. Zowel otitis media (middenoorontsteking) als zwemmersoor (acute otitis externa) worden vaak geassocieerd met deze aandoening.

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van bulleuze myringitis kunnen verhogen. Deze factoren kunnen variëren van genetische predispositie tot omgevingsfactoren die het immuunsysteem verzwakken en de kans op infectie verhogen.

Virale en bacteriële infecties in de bovenste luchtwegen
Een van de belangrijkste risicofactoren voor bulleuze myringitis is het oplopen van virale of bacteriële infecties van de bovenste luchtwegen. Aangezien de infecties vaak via de buis van Eustachius het middenoor bereiken, verhoogt een recente verkoudheid, griep of sinusitis de kans op het ontwikkelen van deze aandoening aanzienlijk.

Leeftijd en immuunsysteemstatus
Kinderen en jonge volwassenen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van bulleuze myringitis, voornamelijk vanwege de hogere incidentie van virale infecties bij deze leeftijdsgroepen. Bij ouderen of mensen met een verzwakt immuunsysteem kan het immuunsysteem minder effectief reageren op infecties, wat het risico op het ontwikkelen van oorinfecties verhoogt.

Geschiedenis van frequent voorkomende oorinfecties
Patiënten die regelmatig last hebben van oorinfecties, vooral middenoorontstekingen, lopen een verhoogd risico om bulleuze myringitis te ontwikkelen. De chronische ontsteking van het middenoor kan de structuur van het trommelvlies verzwakken, waardoor het vatbaarder wordt voor infecties.

Gezondheidstoestand van de luchtwegen
Mensen met chronische aandoeningen van de luchtwegen, zoals astma of chronische obstructieve longziekte (COPD), hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van bulleuze myringitis. Deze aandoeningen kunnen leiden tot frequente luchtweginfecties, die op hun beurt het risico op oorinfecties verhogen.

Risicogroepen

Hoewel bulleuze myringitis iedereen kan treffen, zijn er specifieke risicogroepen die vatbaarder zijn voor het ontwikkelen van deze aandoening. Deze risicogroepen kunnen variëren op basis van leeftijd, gezondheidstoestand en eerdere medische geschiedenis.

Kinderen en jonge volwassenen
Kinderen, vooral jongere kinderen die vaker virale infecties oplopen, vormen een van de grootste risicogroepen voor bulleuze myringitis. Ook jonge volwassenen, vooral diegenen met een geschiedenis van frequente luchtweginfecties, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van de aandoening.

Mensen met een verzwakt immuunsysteem
Patiënten met een verzwakt immuunsysteem, zoals diegenen die immuunsuppressieve medicijnen gebruiken of die een hiv-infectie hebben, zijn vatbaarder voor infecties, waaronder bulleuze myringitis. Het verzwakte immuunsysteem maakt het moeilijker om virale en bacteriële infecties te bestrijden.

Patiënten met een geschiedenis van oorinfecties
Patiënten die een geschiedenis van frequente oorinfecties hebben, vooral bij kinderen, zijn meer geneigd om bulleuze myringitis te ontwikkelen. De herhaalde ontsteking van het trommelvlies kan leiden tot structurele veranderingen, waardoor het vatbaarder wordt voor infecties.

Ouderen met luchtwegaandoeningen
Ouderen die lijden aan chronische luchtwegaandoeningen zoals COPD of astma, lopen een verhoogd risico op bulleuze myringitis. Deze aandoeningen kunnen leiden tot verzwakte luchtwegen en een verhoogde vatbaarheid voor infecties, die de kans op het ontwikkelen van bulleuze myringitis vergroten.

Symptomen: Blaasjes op het trommelvlies met oorpijn

In de meeste gevallen is slechts één oor aangetast. Eén of meer met pus gevulde blaasjes (vesiculae) en kleine knobbeltjes ontwikkelen zich op het membraan van het geïnfecteerde trommelvlies. Dit gaat vaak gepaard met plotselinge, scherpe, kloppende of branderige oorpijn. De pijn kan zo ernstig zijn dat deze uitstraalt naar de kaak (kaakpijn) en nek (nekpijn). Soms kan ook een gele of witte oorafscheiding optreden, of zelfs een bloederige oorafscheiding als de blaasjes scheuren. Naast oorpijn ervaart de patiënt vaak gedurende twee tot drie dagen gedeeltelijk gehoorverlies, symptomen van een verkoudheid, koorts, en/of hoofdpijn. De gehoorgang voelt warm en zacht aan door zwelling en blaarvorming. Na twee tot drie dagen genezen de blaasjes meestal volledig en nemen de symptomen af. Het is echter mogelijk dat de patiënt nog enkele dagen last heeft van uitstralingspijn, zelfs nadat de infectie is behandeld.

Alarmsymptomen

De alarmsymptomen van bulleuze myringitis kunnen variëren, maar ze zijn meestal gerelateerd aan de ontsteking van het trommelvlies en de effecten die de infectie heeft op het gehoor en de algemene gezondheid van de patiënt.

Hevige oorpijn
Hevige oorpijn is een van de meest voorkomende en ernstige symptomen van bulleuze myringitis. De pijn wordt vaak veroorzaakt door de ontsteking en de ophoping van vloeistof in het middenoor en kan intensiveren bij bewegingen van het hoofd of wanneer er druk wordt uitgeoefend op het oor.

Gehoorverlies
Gehoorverlies kan optreden als gevolg van de zwelling en de vloeistofophoping die de werking van het trommelvlies verstoort. In sommige gevallen kan het gehoorverlies tijdelijk zijn, maar in ernstigere gevallen kan het langdurig of permanent worden.

Moeite met evenwicht
De ontsteking in het middenoor kan ook leiden tot problemen met het evenwicht, omdat het middenoor een belangrijke rol speelt in het reguleren van het evenwichtsgevoel. Dit kan leiden tot duizeligheid of een gevoel van instabiliteit.

Koorts en algemene malaise
Patiënten met bulleuze myringitis kunnen ook koorts ontwikkelen als reactie op de infectie. Dit gaat vaak gepaard met algemene malaise, zoals vermoeidheid, verlies van eetlust en spierpijn.

Vloeistof uit het oor
In sommige gevallen kan er vloeistof uit het oor lekken als gevolg van de blaren die zich vormen op het trommelvlies. Dit kan een teken zijn van een ernstigere infectie en vereist onmiddellijke medische opvolging.

Diagnose en onderzoeken

De arts zoekt naar tekenen van oorpijn en blaasjes in het trommelvlies door een gehooronderzoek uit te voeren, waaronder pneumatische otoscopie (inwendig kijkonderzoek van het oor), tympanometrie (meten van de druk achter het trommelvlies), en toonaudiometrie (opsporen van gehoorverlies). Het trommelvlies is vaak zichtbaar rood van kleur, met kleine bloedvaten die door de ontsteking zichtbaar worden. De arts kan geïnfecteerd materiaal en puin achter het trommelvlies identificeren. Soms wordt pus uit een blaasje genomen en getest op de aanwezigheid van bacteriën.

Behandeling

Bij de behandeling van bulleuze myringitis kan de arts antibiotica voorschrijven in de vorm van oordruppels of orale medicatie als er sprake is van een secundaire bacteriële infectie (zoals een middenoorontsteking). Ontstekingsremmende medicijnen en pijnstillers kunnen helpen om de pijn te verlichten. Bij ernstige pijn of gehoorproblemen kan de arts het geïnfecteerde oor schoonmaken en pus uit het trommelvlies verwijderen. In zeldzame gevallen kan een operatie (myringoplastie) nodig zijn om bacteriën en vuildeeltjes uit het trommelvlies te verwijderen.

Prognose

Bij de meeste patiënten verdwijnen de symptomen na één tot twee dagen, omdat de blaasjes dan genezen zijn. De uitstralingspijn kan echter nog enkele dagen aanhouden na de behandeling van de infectie. Blijvende complicaties of problemen komen normaal gesproken niet voor.

Complicaties

Chronische pijn en functionele beperkingen

Als bulleuze myringitis niet tijdig wordt behandeld, kan dit leiden tot chronische pijn en functionele beperkingen van het oor. Dit kan invloed hebben op dagelijkse activiteiten zoals het horen van gesprekken en het genieten van muziek.

Krachtsverlies en gehoorverlies

Langdurige infecties kunnen leiden tot blijvend gehoorverlies of krachtsverlies in de betrokken gehoorstructuren, wat de kwaliteit van leven kan beïnvloeden.

Herhaling van infecties

Herhaalde episodes van bulleuze myringitis kunnen optreden bij een verzwakt immuunsysteem of onvoldoende behandeling van de oorspronkelijke infectie, wat kan leiden tot frequente terugvallen.

Infecties van andere oorschelpen

Een onbehandelde bulleuze myringitis kan leiden tot verdere infecties in andere delen van het oor, zoals de gehoorgang of het middenoor, wat de behandeling complexer maakt.

Preventie van bulleuze myringitis

Hygiëne en voorkoming van verkoudheid

Het handhaven van goede hygiëne, zoals regelmatig handen wassen en vermijden van contact met besmette personen, kan helpen om de verspreiding van virussen en bacteriën te voorkomen die bulleuze myringitis kunnen veroorzaken. Het voorkomen van verkoudheden en andere virale infecties door middel van gezonde levensstijlkeuzes en vaccinaties kan ook bijdragen aan preventie.

Gebruik van beschermende maatregelen bij zwembaden

Het vermijden van blootstelling aan besmet water door het dragen van oordopjes tijdens het zwemmen kan helpen om de kans op infecties die bulleuze myringitis veroorzaken te verkleinen.

Regelmatige medische controle

Voor mensen met een voorgeschiedenis van oorinfecties is regelmatige medische controle belangrijk om vroegtijdige tekenen van bulleuze myringitis op te sporen en tijdig te behandelen.

Preventie van oorinfecties

De oorinfectie kan besmettelijk zijn; daarom is het belangrijk dat de patiënt contact met anderen vermijdt totdat de symptomen verdwenen zijn. Dit is vooral belangrijk voor kinderen, omdat een kind met acute otitis media de infectie kan verspreiden naar andere kinderen in bijvoorbeeld kinderdagverblijven. Het vaccin 'pneumovax' kan helpen om infecties door pneumoniae-bacteriën te voorkomen. Tot slot is goede handhygiëne cruciaal, vooral voor het eten, om de verspreiding van bacteriën te voorkomen.

Lees verder

• Oorpijn: Pijn in oor door probleem in oren of lichaam
• Otorree: Oorafscheiding door probleem met oor of hersenen