Stijve pols: oorzaken en symptomen van polsstijfheid

Een stijve pols en pijnlijke pols kunnen optreden als gevolg van verschillende oorzaken. De pols is een van de meest gecompliceerde gewrichten in het lichaam, met acht botten in elke pols, evenals meerdere ligamenten en pezen, die allemaal stijf kunnen worden en pijn kunnen doen als ze verwond of getraumatiseerd zijn. Oorzaken van een pijnlijke of stijve pols kunnen bestaan uit verstuikingen en fracturen (gebroken pols), carpaal tunnel syndroom, een roeierspols, ganglioncyste en reuma. Er kan ook sprake zijn van een peesontsteking in de pols. Het is hoe dan ook belangrijk om bij aanhoudende of verergerende klachten je huisarts te raadplegen. Tijdige diagnose kan heel wat leed besparen en de genezing bevorderen.

• Oorzaken van een stijve pols
• Symptomen
• Verstuikte of gebroken pols
• Ganglion
• Polsstijfheid door reumatische aandoeningen
• Artrose
• Reumatoïde artritis
• Roeierspols
• Carpaal tunnel syndroom (CTS)
• Peesontsteking in de pols
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Beeldvormingsonderzoek
• Kijkoperatie van een gewricht (arthroscopie)
• Zenuwonderzoek
• Behandeling van een stijve pols
• Medicijnen
• Medische behandeling
• Operatieve ingreep

Oorzaken van een stijve pols

Een stijve pols kan veroorzaakt worden door allerlei aandoeningen, maar ook door een blessure of trauma. Na een blessure kun je een afnemend bewegingsbereik in je pols ontwikkelen. Een stijve pols kan dan optreden als gevolg van zwelling, pijn en littekenvorming die optreedt met aanzienlijke verklevingen die verschillende weefsellagen aan elkaar binden. Wanneer er sprake is van een ontsteking, wordt het polsgewricht dikker, wordt hij minder elastisch en raken de pezen gevangen in zich ontwikkelende littekenverklevingen. Een stijve pols is gemakkelijker te voorkomen dan te behandelen. Een agressief en vroeg bewegingsprogramma is noodzakelijk om permanente gewrichtsstijfheid te voorkomen.

Symptomen

Een stijve pols kan gepaard gaan met de volgende symptomen:

• gezwollen vingers
• gezwollen hand
• moeite met het maken van een vuist
• moeite om dingen vast te pakken
• gevoelloosheid of tintelend gevoel in de handen
• pijn, gevoelloosheid (doof gevoel) of tintelingen die 's nachts erger worden
• plotselinge, scherpe pijn in de hand
• pijn in de pols
• zwelling of roodheid rond de pols
• warmte in een gewricht bij de pols

Neem onmiddellijk contact op met je huisarts als je pols warm en rood is en als je daarbij koorts hebt. Deze symptomen kunnen wijzen op infectieuze (septische) artritis, wat een ernstige ziekte is. Je moet ook meteen contact opnemen met een arts als je je pols niet kunt bewegen of als je hand er abnormaal uitziet. Je hebt dan misschien een bot gebroken.

Verstuikte of gebroken pols

Veel verstuikingen en breuken brengen verwonding van het kraakbeen met zich mee die zorgt voor een soepele beweging tussen de polsstructuren. Hoewel een verstuikte pols of een gebroken pols op het moment van de verwonding met succes lijkt te zijn behandeld, kan schade aan het kraakbeen zich pas maanden, zelfs jaren later, openbaren. Wanneer het kraakbeen op het gewrichtsoppervlak kuiltjes vertoont of op andere wijze misvormd is als gevolg van trauma, treedt wrijving op tijdens beweging, die kan blijven schuren op het gewrichtsoppervlak, waardoor pijn en ongemak ontstaan. Er kan zich ook littekenweefsel vormen, dat ook de wrijving verhoogt, waardoor het gewrichtsoppervlak verder slijt. Na verloop van tijd zal het beschadigde kraakbeen blijven degenereren en afbreken, resulterend in de ontwikkeling van artrose (zie onder). Dit kan gepaard gaan met stijfheid en bewegingsbeperking.

Ganglion

De ontwikkeling van een ganglion, een onschuldige cyste, in de pols kan ook polspijn en zwelling veroorzaken. De exacte oorzaken van ganglia zijn anno 2024 niet bekend, maar ze komen het meest voor in weefsels die in de loop van de tijd herhaaldelijk zijn verwond.

Polsstijfheid door reumatische aandoeningen

Reuma kan zorgen voor polsstijfheid. Er zijn meerdere soorten reuma. Vooral artrose en reumatoïde artritis kunnen zorgen voor een stijve pols.

Artrose

Artrose treedt op wanneer het kraakbeen dat de uiteinden van je botten bedekt, in de loop van de tijd in kwaliteit achteruitgaat. Artrose in de pols is ongebruikelijk en komt meestal alleen voor bij mensen die in het verleden die pols hebben verwond (zie boven).

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis (RA) is een aandoening waarbij het immuunsysteem van het lichaam zijn eigen weefsels aanvalt. Bij reumatoïde artritis ontstaan chronische ontstekingen in de gewrichten, het gewrichtskapsel, het kraakbeen en het bot en kan zich ook in de pols voordoen.

Roeierspols

Een roeierspols is een overbelastingsblessure van de pols en treedt op door het maken van herhalende bewegingen door activiteiten zoals gewichtheffen, harken, roeien, racketsporten en skiën. Hierdoor raakt een vlies dat het gewrichtskapsel van binnen bekleedt en synovia (gewrichtsvloeistof) afscheidt, ontstoken en opgezwollen, wat wrijving veroorzaakt wanneer de pols wordt bewogen. Dit kan zorgen voor zwelling, een stijve pols en andere klachten, zoals een pijnlijk gevoel in het midden van de bovenzijde van de onderarm (net boven het polsgewricht), wat erger wordt bij het buigen en strekken van de pols.

Carpaal tunnel syndroom (CTS)

Het carpaal tunnel syndroom is een andere vorm van repetitieve verwonding die het vaakst voorkomt bij kantoorpersoneel en andere mensen die een constante, herhaalde beweging van de hand- en polsspieren maken. Aan de binnenzijde van de pols is de carpale tunnel gelokaliseerd waar zenuwen en pezen doorlopen. Indien deze tunnel om wat voor reden dan ook te nauw wordt, dan raakt een handzenuw in de knel. Dit kan een waaier aan klachten veroorzaken.

Peesontsteking in de pols

Samen met ligamenten heeft het polsgewricht ook pezen die de spieren verbinden met de botten. Net als ligamenten kunnen ze overbelast raken of ontstoken raken en een aandoening veroorzaken die tendinitis of peesontsteking wordt genoemd. In de meeste gevallen wordt een peesontsteking in de pols veroorzaakt door overmatig gebruik van de pols tijdens deelname aan een sport waarbij veel gegooid of gevangen wordt. Het kan ook het gevolg zijn van te veel typen of van een beroep dat veel beweging van de pols vereist. Bij een peesontsteking van de pols voelt het gewricht gevoelig, gezwollen en stijf aan. Een lichamelijk onderzoek kan helpen om deze aandoening te diagnosticeren.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De huisarts zal vragen stellen over je klachten en je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Tijdens het lichamelijk onderzoek kan de arts je pols controleren op gevoeligheid, zwelling of misvorming. De huisarts kan ook vragen om je pols te bewegen om te controleren of je bewegingsbereik is afgenomen. Tevens kan de arts je grijpkracht en de kracht van je onderarm beoordelen. In sommige gevallen kan de artsbeeldvormingsonderzoek, een kijkoperatie van een gewricht (arthroscopie) of zenuwonderzoek laten uitvoeren.

Beeldvormingsonderzoek

Röntgenfoto's zijn de meest gebruikte test voor een pijnlijke of stijve pols. Deze kunnen of tekenen van artrose onthullen. Een CT-scan kan een meer gedetailleerd beeld geven van de botten in je pols en kan fracturen herkennen die niet op röntgenfoto's zichtbaar zijn. Een MRI-scan maakt gebruik van radiogolven en een sterk magnetisch veld om gedetailleerde beelden van je botten en zachte weefsels te maken. Echografie kan pezen, ligamenten en eventuele cysten zichtbaar maken.

Kijkoperatie van een gewricht (arthroscopie)

Als de testresultaten niet overtuigend zijn, kan een arthroscopie uitgevoerd worden, een procedure waarbij een instrument ter grootte van een potlood, een arthroscoop genaamd, in je pols wordt ingebracht via een kleine incisie in de huid. Het instrument bevat een lampje en een kleine camera, die beelden projecteert op een televisiescherm. Arthroscopie wordt beschouwd als de gouden standaard voor het evalueren van langdurige polspijn. Soms kunnen polsproblemen via de artroscoop hersteld worden.

Zenuwonderzoek

De arts kan een elektromyogram (EMG) uitvoeren bij vermoeden van het carpaletunnelsyndroom wordt vermoed. Deze test meet de minuscule elektrische ontladingen die in je spieren worden geproduceerd. Zenuwgeleidingsonderzoeken worden ook uitgevoerd als onderdeel van een EMG om te beoordelen of de elektrische impulsen in het gebied van de carpale tunnel worden vertraagd.

Behandeling van een stijve pols

Behandeling van een stijve pols kan sterk variëren, afhankelijk van het type, de locatie en de ernst van het letsel, evenals je leeftijd en algehele gezondheid.

Medicijnen

Vrij verkrijgbare pijnstillers, zoals paracetamol en ibuprofen, kunnen de klachten in de pols helpen verminderen. Sterkere pijnstillers zijn op doktersrecept verkrijgbaar.

Medische behandeling

Een fysiotherapeut kan specifieke behandelingen en oefeningen uitvoeren bij bepaalde polsklachten. Na een operatie kan de fysiotherapeut helpen bij de revalidatie. Je kunt ook profiteren van het ergonomisch juist inrichten van een werkplek zodat de stijve pols en andere klachten afnemen.

Als je een gebroken bot in je pols hebt, moeten de stukjes worden uitgelijnd zodat het bot goed kan genezen. Een gipsverband of spalk kan helpen de botfragmenten bij elkaar te houden terwijl ze genezen.

Als je je pols hebt verstuikt of te veel hebt belast, moet je mogelijk een spalk dragen om de gewonde pees of het ligament te beschermen terwijl deze geneest. Spalken zijn bijzonder nuttig bij blessures door overmatig gebruik veroorzaakt door repetitieve bewegingen.

Operatieve ingreep

In sommige gevallen kan een operatie nodig zijn, bijvoorbeeld bij botbreuken, het carpaal tunnel syndroom of bij reparatie van pezen of ligamenten. Soms is een operatie nodig om pezen of gewrichtsbanden te herstellen.

Lees verder

• Peesontsteking pols: oorzaken, symptomen en behandeling
• Gezwollen pols: oorzaken & symptomen van zwelling in de pols
• Pijn in de pols: oorzaken en symptomen van pijnlijke pols
• Pijn in de pols: oorzaken van stekende of zeurende polspijn
• Verstuikte pols: symptomen, behandeling en herstel