Gezwollen handen: oorzaken en symptomen opgezette handen

Gezwollen handen: oorzaken en symptomen opgezette handen Talloze aandoeningen kunnen gezwollen handen of opgezette handen veroorzaken, waaronder letsel, artrose of carpaletunnelsyndroom. Zwelling van de hand komt ook vaak voor tijdens inspanning, als gevolg van de manier waarop het lichaam en de bloedvaten reageren op de vraag naar meer energie van de spieren. Mensen die chronisch last hebben van gezwollen handen, doen er verstandig aan hun huisarts te raadplegen voor advies. In sommige gevallen kan een ernstige onderliggende medische aandoening de oorzaak zijn van zwelling van de handen. Vaak kunnen gezwollen handen behandeld worden met zelfzorgmaatregelen, zoals pijnstilling, oefeningen, rust of het toepassen van een ice-pack.
Gezwollen rechterhand door allergische reactie / Bron: OpenStax College, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Gezwollen rechterhand door allergische reactie / Bron: OpenStax College, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)

Opgezette of gezwollen handen

Het hebben van gezwollen handen is niet alleen vervelend, maar ook ongemakkelijk. Het kan je dagelijks leven flink verstoren, vooral als het gaat om simpele handelingen zoals het vastpakken van een kopje koffie, typen op een toetsenbord of zelfs het omdoen van sieraden. Zwelling, ook bekend als oedeem, kan overal in het lichaam plaatsvinden. Het komt vaak voor in de handen, armen, voeten, enkels en benen. Dit lijkt misschien een klein ongemak, maar kan bij sommige mensen een grote impact hebben op hun dagelijks functioneren.

Een alledaagse ervaring met gezwollen handen
Laten we een voorbeeld nemen van Maria, een drukke moeder en administratief medewerker die vaak haar dagen doorbrengt achter een bureau. Op een warme zomerdag viel het haar op dat haar trouwring ineens strak om haar vinger zat en dat haar handen moe en opgezet aanvoelden. Hoewel ze dacht dat het wel vanzelf zou overgaan, merkte ze dat het probleem zich de volgende dag weer voordeed, vooral na een lange autorit naar haar werk. Maria's gezwollen handen maakten het moeilijk om haar gebruikelijke taken uit te voeren, zoals typen en zelfs een simpele handdruk voelde ineens onaangenaam strak. Dit ongemak bleef aanhouden en dwong haar uiteindelijk om medische hulp in te schakelen.

Maria’s ervaring is geen uitzondering. Gezwollen handen kunnen iedereen treffen, of je nu de hele dag stilzit of juist lichamelijk actief bent. In veel gevallen is er geen directe oorzaak aan te wijzen, maar het kan ook een signaal zijn dat er iets meer aan de hand is.

Symptomen opgezette handen

In vogelvlucht
Gezwollen handen kunnen gepaard gaan met andere symptomen en klachten, zoals roodheid en warmte rond het getroffen gebied (rode handen en warme handen) of koorts en koude rillingen. Andere symptomen die kunnen optreden bij een gezwollen hand zijn onder meer:

Gezwollen handen kunnen dus meer klachten veroorzaken dan alleen een zichtbaar opgezwollen gebied. Ze brengen vaak een reeks aan bijkomende klachten en symptomen met zich mee, die variëren van mild ongemak tot serieuze hinder in je dagelijkse leven. Wat begint met een beetje zwelling kan uitmonden in een combinatie van pijn, stijfheid en zelfs veranderingen in je bewegingsvrijheid. Hieronder lees je meer over de mogelijke symptomen die gepaard gaan met gezwollen handen, met enkele herkenbare voorbeelden uit het dagelijks leven.

Roodheid en warmte
Een veelvoorkomend symptoom van gezwollen handen is roodheid en warmte in het getroffen gebied. Dit wijst vaak op een actieve ontsteking of een infectie. Stel je voor dat je op een warme zomerdag thuiskomt na een lange wandeling. Je merkt ineens dat je handen niet alleen opgezwollen zijn, maar ook rood en warm aanvoelen. Dit soort symptomen komen vaak voor bij aandoeningen zoals artritis of bij een acute infectie. De verhoogde bloedtoevoer naar het ontstoken gebied zorgt ervoor dat de huid rood wordt en warm aanvoelt, alsof er een lichte koorts in je handen zit.

Koorts en koude rillingen
Soms gaat de zwelling gepaard met systemische symptomen zoals koorts en koude rillingen. Dit kan een indicatie zijn dat er een infectie aanwezig is, zoals cellulitis of een andere bacteriële infectie die zich verspreidt in het lichaam. Stel je voor dat je niet alleen gezwollen handen hebt, maar ook ineens begint te rillen, zelfs in een warme omgeving. Dit zou kunnen wijzen op een ernstiger onderliggend probleem waarvoor je medische hulp moet inschakelen.

Vermoeidheid
Opgezette handen kunnen ook samenhangen met een algeheel gevoel van vermoeidheid. Dit zie je bijvoorbeeld bij aandoeningen zoals reumatoïde artritis. Mensen die hiermee te maken hebben, voelen zich vaak uitgeput, zelfs na een goede nachtrust. Denk aan Maria, die na een lange werkdag naar huis gaat en merkt dat haar handen weer opgezwollen zijn. Het gevoel van moeheid dat ze ervaart, lijkt disproportioneel te zijn in vergelijking met haar inspanningen die dag. Dit soort vermoeidheid kan een gevolg zijn van de aanhoudende ontsteking in de gewrichten, wat het immuunsysteem overwerkt en het lichaam uitput.

Tintelingen of gevoelloosheid
Gezwollen handen kunnen druk uitoefenen op zenuwen, wat leidt tot tintelingen of zelfs gevoelloosheid. Een bekend voorbeeld hiervan is het carpaletunnelsyndroom, waarbij de zwelling de zenuwen in de pols beknelt. Mensen beschrijven dit gevoel vaak alsof hun handen "slapen" of alsof er kleine naaldjes door hun vingers prikken. Dit kan je bijvoorbeeld merken wanneer je 's ochtends wakker wordt met een verdoofd gevoel in je vingers, dat langzaam verdwijnt naarmate je je handen beweegt.

Zwelling en pijn in de hand / Bron: Alice Day/Shutterstock.comZwelling en pijn in de hand / Bron: Alice Day/Shutterstock.com
Pijnlijke of gevoelige gebieden
Zwelling gaat vaak hand in hand met pijn of gevoeligheid in het getroffen gebied. De druk die door de ophoping van vocht op de omliggende weefsels en gewrichten wordt uitgeoefend, kan de pijn verergeren. Stel je voor dat je een eenvoudige handeling zoals het oppakken van een glas water ineens als pijnlijk ervaart, omdat de gewrichten in je handen opgezwollen en gevoelig zijn geworden. Deze pijn kan variëren van een lichte zeurende pijn tot scherpe, stekende pijn bij beweging.

Uitslag
Hoewel minder frequent, kan zwelling in de handen soms gepaard gaan met uitslag. Dit kan een teken zijn van een allergische reactie of een onderliggende auto-immuunziekte zoals lupus. De huid kan rood worden, jeuken of zelfs schilferig zijn. Een voorbeeld is iemand die een nieuwe lotion gebruikt en plotseling zwelling en uitslag op de handen opmerkt. Dit kan duiden op contactdermatitis, een allergische reactie op een huidproduct.

Minder beweging of verminderd bewegingsbereik
Een veelvoorkomend gevolg van gezwollen handen is een beperking in het bewegingsbereik van de gewrichten. Stel je voor dat je probeert een fles open te draaien, maar merkt dat je vingers niet volledig willen buigen door de stijfheid en zwelling in je gewrichten. Deze bewegingsbeperking kan zelfs simpele handelingen zoals schrijven of typen bemoeilijken. De gewrichten voelen alsof ze ‘vastzitten’, vooral in de ochtend of na periodes van inactiviteit.

Stijfheid
Handstijfheid komt vaak voor bij mensen met reumatoïde artritis of artrose. Het wordt vaak omschreven als een gevoel van ‘vastzitten’, vooral in de vroege uren van de dag. Stijfheid is een van de meest voorkomende symptomen die gepaard gaan met gezwollen handen en kan uren aanhouden voordat de gewrichten weer enigszins soepel aanvoelen. Een alledaags voorbeeld is iemand die na een nacht slapen wakker wordt met het gevoel dat zijn of haar handen niet normaal willen bewegen. Het duurt vaak even voordat de stijfheid verdwijnt.

Gezwollen gewrichten
Naast algemene zwelling van de hand kunnen specifieke gewrichten ook gezwollen raken. Dit is vaak een symptoom van ontstekingsziekten zoals artritis, waarbij de gewrichten opzwellen door een ophoping van ontstekingsvocht. Deze zwelling kan leiden tot vergroeiingen van de gewrichten na verloop van tijd, vooral als de aandoening onbehandeld blijft. Een voorbeeld hiervan is iemand met langdurige reumatoïde artritis die merkt dat de knokkels van de vingers groter worden en in een onnatuurlijke stand blijven staan.

Zwelling van de pols
Hoewel de handen vaak als eerste opzwellen, kan deze zwelling zich uitbreiden naar de pols. Dit kan niet alleen de bewegingsvrijheid van de pols beperken, maar ook de functie van de hand beïnvloeden. Bij aandoeningen zoals carpaletunnelsyndroom, waar de pols ook zwelt, kan de pijn uitstralen naar de hand en zelfs naar de onderarm. Dit kan het dragen van zelfs lichte voorwerpen of het uitvoeren van dagelijkse handelingen zoals autorijden bemoeilijken.

Conclusie
Gezwollen handen kunnen dus veel meer veroorzaken dan alleen zichtbare zwelling. De bijkomende symptomen zoals pijn, stijfheid, vermoeidheid, en tintelingen maken het een complexe aandoening die soms meer vraagt dan alleen geduld. Door op deze symptomen te letten en de onderliggende oorzaak te begrijpen, kun je sneller actie ondernemen en eventueel verdere schade voorkomen. Of het nu gaat om een tijdelijke zwelling door inspanning of een chronische aandoening zoals reumatoïde artritis, het is belangrijk om je lichaam serieus te nemen en tijdig hulp te zoeken als de klachten aanhouden of verergeren.

Epidemiologie van gezwollen handen

Gezwollen handen kunnen op elk moment in je leven opduiken, soms na intensief gebruik, zoals een stevige workout of een lange wandeling, en soms zonder duidelijke oorzaak. Deze aandoening kent een breed scala aan mogelijke oorzaken, van relatief onschuldige dagelijkse omstandigheden tot medische aandoeningen die extra aandacht vereisen. Laten we een duik nemen in de epidemiologie van gezwollen handen, waarbij we zowel de meest voorkomende als minder bekende oorzaken in kaart brengen.

Algemene prevalentie
Gezwollen handen, ook wel bekend als handoedeem, komen vaak voor bij zowel gezonde mensen als bij personen met onderliggende gezondheidsproblemen. Studies suggereren dat ongeveer 5-10% van de bevolking weleens last heeft van onverklaarbare zwelling in de handen, waarbij de prevalentie stijgt in bepaalde risicogroepen zoals ouderen, zwangere vrouwen en mensen met reumatische aandoeningen. De incidentie is hoger bij vrouwen, mogelijk door hormonale schommelingen die vochtretentie kunnen bevorderen.

Leeftijdsgerelateerde factoren
Hoewel gezwollen handen in alle leeftijdsgroepen voorkomen, zien we dat het vooral mensen van middelbare leeftijd en ouderen zijn die deze symptomen melden. Naarmate we ouder worden, verliest het lichaam geleidelijk zijn efficiëntie in het reguleren van vochtbalans en bloedsomloop, wat bijdraagt aan de kans op oedeem in de extremiteiten, inclusief de handen. Bij ouderen kan de zwelling vaak verband houden met aandoeningen zoals hartfalen, nieraandoeningen of lymfoedeem, waarbij vocht zich ophoopt in weefsels door een inefficiënte circulatie.

Vergroeiingen t.g.v. reumatoïde artritis / Bron: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)Vergroeiingen t.g.v. reumatoïde artritis / Bron: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)
Specifieke aandoeningen
Een belangrijke medische oorzaak van gezwollen handen is artritis, vooral bij mensen met reumatoïde artritis. Bijna 1% van de wereldbevolking wordt getroffen door reumatoïde artritis, en handoedeem is een van de eerste tekenen bij veel patiënten. Daarnaast speelt carpaletunnelsyndroom een rol bij gezwollen handen. Dit syndroom treft ongeveer 3% van de volwassen bevolking, vooral vrouwen van middelbare leeftijd, en veroorzaakt zwelling en pijn in de handen door beknelde zenuwen.

Zwangere vrouwen behoren tot een andere significante groep. Ongeveer 25% van de vrouwen ervaart zwelling in de handen tijdens de zwangerschap, meestal tijdens het derde trimester. Deze zwelling wordt vaak veroorzaakt door een verhoogd bloedvolume en hormonen die de vochtbalans verstoren. In sommige gevallen kan de zwelling wijzen op pre-eclampsie, een serieuze aandoening die snel medische aandacht vereist.

Geografische en seizoensgebonden variatie
Interessant genoeg is er een geografische en seizoensgebonden variatie te zien bij gezwollen handen. Mensen die in warme klimaten wonen of tijdens hete zomermaanden last hebben van vochtretentie, melden vaker handoedeem. In warme omstandigheden verwijden bloedvaten zich om warmte af te geven, wat kan leiden tot ophoping van vocht in de handen. Dit fenomeen wordt vaak "hitteoedeem" genoemd en treedt vooral op bij mensen die lange tijd staan of lopen, zonder voldoende hydratie.

Risicofactoren
Er zijn meerdere risicofactoren die de kans op gezwollen handen vergroten. Personen met een zittende levensstijl, slechte bloedsomloop of die langdurig staan, hebben een verhoogd risico op oedeem. Daarnaast kunnen voedingsgewoonten zoals een hoge zoutinname leiden tot vochtophoping in het lichaam. Mensen met een hoge bloeddruk of die bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden of hormoontherapie, gebruiken, hebben ook een verhoogd risico op gezwollen handen.

Conclusie
Gezwollen handen zijn een veelvoorkomend symptoom dat miljoenen mensen over de hele wereld raakt. Hoewel het vaak een tijdelijk ongemak is zonder ernstige gevolgen, kan het in sommige gevallen wijzen op onderliggende gezondheidsproblemen die aandacht verdienen. De prevalentie varieert afhankelijk van leeftijd, geslacht, onderliggende aandoeningen en zelfs geografische en seizoensgebonden factoren. Of het nu komt door artritis, zwangerschap, een warm klimaat of langdurige inactiviteit, handoedeem is een fenomeen waar velen vroeg of laat mee te maken krijgen, en begrip van de oorzaken kan helpen bij een tijdige diagnose en passende behandeling.

Oorzaken van gezwollen handen

Vocht vasthouden

Zwelling treedt op wanneer vocht niet uit het lichaamsweefsel trekt. Verschillende factoren kunnen dit veroorzaken, waaronder hitte, lichaamsbeweging of medische aandoeningen. Hoewel gezwollen handen meestal niet iets zorgelijks is, kunnen ze soms een teken zijn van een onderliggende ziekte die behandeling nodig heeft.

Diverse oorzaken

Gezwollen handen zijn een teken dat er vochtophoping of ontsteking van de weefsels of gewrichten van de hand is. Ze kunnen ook het gevolg zijn van trauma, infecties of andere abnormale processen. Gezwollen handen kunnen optreden tijdens of na het sporten of na het wandelen en de zwelling duurt dan vaak kort. Zwelling die in de loop van de tijd opbouwt, of chronische zwelling van de hand, kan duiden op een ontstekingsproces zoals artritis. Gezwollen handen kunnen ook worden veroorzaakt door verschillende orthopedische aandoeningen zoals een botbreuk.

Een ganglion cyste op de pols / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Een ganglion cyste op de pols / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Zwelling van de hand kan worden veroorzaakt door onder meer het volgende:
  • infectie
  • ontstekingsaandoeningen waaronder slijmbeursontsteking (bursitis), artrose, reumatoïde artritis, ganglioncyste
  • vochtretentie tijdens de zwangerschap
  • gebroken bot
  • handletsel
  • traumakneuzingen en zwelling
  • scheur in ligament of spier
  • repetitieve stress-blessures

Sport en beweging

Bloedtoevoer

Door te sporten of te bewegen, wordt de bloedtoevoer naar je hart, longen en spieren verhoogd. Het kan ook de bloedtoevoer naar de handen verminderen, waardoor ze kouder worden. Soms zullen de bloedvaten in je handen dit tegengaan door zich te openen, waardoor je handen kunnen opzwellen.

Warmte en zweet

Bovendien zorgt beweging ervoor dat je spieren warmte produceren. Als reactie daarop drijft je lichaam bloed naar de vaten die zich het dichtst bij het oppervlak van je lichaam bevinden om wat van de warmte kwijt te raken. Dit proces maakt je aan het zweten, maar het kan ook je handen doen zwellen.

Hyponatriëmie

In de meeste gevallen hebben gezwollen handen tijdens het sporten niets te betekenen. Soms kan het echter een teken zijn van hyponatriëmie, een stoornis in de water- en elektrolythuishouding wat kan ontstaan tijdens een langeafstandsloop zoals een marathon. Bij hyponatriëmie ontstaat een laag natriumgehalte in het bloed. Je kunt hierbij ook last hebben van misselijkheid en verwardheid komt ook voor.

Na het slapen een gezwollen hand

Wanneer je met de hand in een ongemakkelijke houding of met een gebogen pols slaapt, leidt dit tot een verminderde bloeddoorstroming hetgeen leidt tot een zwelling van de hand. Als je hier vaker last van hebt, kan het dragen van een handspalk of polsbrace uitkomst bieden, zodat je hand en pols in een goede positie blijven.

Flauwvallen / Bron: Andrey_Popov/Shutterstock.comFlauwvallen / Bron: Andrey_Popov/Shutterstock.com

Gezwollen handen door weersomstandigheden

Warm weer

Wanneer je plotseling wordt blootgesteld aan ongewoon warme temperaturen, kan je lichaam moeite hebben om zichzelf af te koelen. Normaal gesproken stuwt je lichaam warm bloed naar het oppervlak van je huid, waar het afkoelt door te zweten. Op warme en vochtige dagen werkt dit proces mogelijk niet correct. In plaats daarvan kan vocht zich in je handen ophopen in plaats van te verdampen nadat het is uitgezweet. Andere symptomen van extreme blootstelling aan hitte zijn onder andere:
  • uitslag
  • verhoogde lichaamstemperatuur
  • duizeligheid of flauwvallen
  • verwardheid

Soms heeft je lichaam een ​​paar dagen nodig om te acclimatiseren aan warm weer. Zodra dat het geval is, zal de zwelling verdwijnen.

Koud weer

Sommige mensen ontwikkelen een zwelling en netelroos na blootstelling aan koude (bijvoorbeeld in de winter) of het vasthouden van een koud voorwerp

Zenuwbeklemming van de nervus medianus oftewel het carpaal tunnel syndroom (CTS) / Bron: Alexonline/Shutterstock.nlZenuwbeklemming van de nervus medianus oftewel het carpaal tunnel syndroom (CTS) / Bron: Alexonline/Shutterstock.nl

Carpaletunnelsyndroom

Het carpaletunnelsyndroom doet zich voor wanneer de nervus medianus bekneld raakt in de carpale tunnel in de hand. Dit veroorzaakt pijn, tintelingen en/of een doof gevoel in je duim, vingers en handpalm.

Problemen met de nieren

Te veel zout

De balans van zout en water in het lichaam kan gemakkelijk verstoord raken. Zout heeft als belangrijkste taak het op peil houden van de vochtbalans door het aantrekken van water. Je nieren filteren je bloed de hele dag door, halen gifstoffen en ongewenste vloeistoffen eruit en voeren dit via de urine af. Als je te veel zout eet, moeten je nieren extra hard werken om dit via de urine uit je lichaam te verwijderen. Hierdoor kan vloeistof zich ophopen in je systeem, waar het zich kan verzamelen in bepaalde gebieden, waaronder je handen. Wanneer er zich vocht ophoopt, werkt je hart harder om bloed te laten circuleren, waardoor de bloeddruk stijgt. Hoge bloeddruk zorgt voor extra druk op je nieren wat nierschade kan veroorzaken. Het volgen van een natriumarm dieet kan helpen de juiste balans te herstellen.

Slecht functionerende nieren

Gezwollen benen, gezwollen voeten en enkels en gezwollen handen zijn klachten die mogelijk te wijten zijn aan vochtretentie (vasthouden van vocht). als gevolg van slecht werkende nieren. Wanneer je daarnaast ook last hebt van vermoeidheid, kortademigheid (reeds na minimale inspanning) en concentratieproblemen ontstaan, is het raadzaam om een arts te raadplegen omdat er mogelijk sprake is van nierproblemen.

Lymfoedeem

Lymfoedeem is zwelling veroorzaakt door een opeenhoping van lymfevocht. Deze aandoening komt het meest voor bij mensen bij wie lymfeklieren zijn verwijderd of beschadigd tijdens de behandeling van kanker. Als er lymfeklieren onder je oksel zijn verwijderd tijdens de behandeling van borstkanker, heb je een verhoogd risico om lymfoedeem in je handen te krijgen, maanden of jaren na de behandeling. Dit staat bekend als secundair lymfoedeem. Je kunt ook worden geboren met primair lymfoedeem, hoewel deze vorm vaker in je benen aanwezig is.

Andere symptomen van lymfoedeem zijn onder andere:
  • zwelling en pijn in de arm of hand
  • een zwaar gevoel in de arm
  • gevoelloosheid in de arm of hand
  • de huid voelt strak aan
  • sieraden lijken te strak te zitten
  • verminderde mogelijkheid om te buigen of je arm, hand of pols te bewegen

Hoewel er geen remedie is voor lymfoedeem, kan lymfedrainage-massage helpen de zwelling te verminderen en te voorkomen dat vloeistof zich ophoopt.

Gezwollen handen tijdens de zwangerschap / Bron: Zerocool, PixabayGezwollen handen tijdens de zwangerschap / Bron: Zerocool, Pixabay

Zwangerschap

Zwelling tijdens zwangerschap en bevalling

Als je zwanger bent, laat je lichaam ongeveer 50 procent meer vocht en bloed vrij. Een deel van dat overtollige vocht en bloed kan terechtkomen in de weefsels van je handen, enkels en voeten, wat gezwollen handen en gezwollen enkels en voeten tot gevolg heeft, met name 's ochtends. Over het algemeen zijn gezwollen handen in de ochtend als gevolg van zwangerschap niets om je zorgen over te maken. Het is ook normaal dat je na je bevalling nog geruime tijd vocht vasthoudt. Overleg echter met je huisarts omdat er een kans is dat zwelling van de handen een aanwijzing kan zijn voor een hoog eiwitgehalte en een hoge bloeddruk. Een natriumarm dieet en meer water drinken, bieden vaak al soelaas.

Pre-eclampsie

Pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging) is een aandoening die zwangere vrouwen in hun derde trimester kan treffen. Het gaat om een combinatie van te hoge bloeddruk en eiwitverlies via de urine. Een zekere mate van zwelling is normaal tijdens de zwangerschap, vooral in je handen en voeten. Een plotselinge toename van de bloeddruk als gevolg van pre-eclampsie kan echter vochtretentie en snelle gewichtstoename veroorzaken. Als je zwanger bent en een van de volgende symptomen ervaart in combinatie met gezwollen handen, moet je onmiddellijk contact opnemen met een arts:

Opgezette hand(en) door artritis

Artritis psoriatica

Artritis psoriatica is een type artritis dat mensen met psoriasis treft. Psoriasis is een huidaandoening die wordt gekenmerkt door platte plekken met rode, schilferige huid. De meeste mensen worden eerst gediagnosticeerd met psoriasis, maar het is mogelijk dat de symptomen van artritis reeds de kop opsteken voordat de huid symptomen vertoont.

Artritis psoriatica kan elk deel van je lichaam beïnvloeden. Het manifesteert zich vaak op je vingers, tenen, voeten en onderrug. Vooral je vingers kunnen extreem opgezwollen raken en er 'worstachtig' uitzien. Je kunt mogelijk zwelling in je vingers opmerken voordat er tekenen van gewrichtspijn zijn. Andere symptomen van psoriatische artritis zijn onder andere:
  • gewrichten die pijnlijk en opgezwollen zijn
  • gewrichten die warm aanvoelen
  • pijn in de achterkant van je hiel of zool van je voet
  • pijn in de onderrug

Artrose

Bij artrose verandert het kraakbeen van je handgewrichten, wat klachten geeft als stijfheid en pijn in de pols, vinger of duim. Gewrichtsontsteking met lichte zwelling en warm aanvoelen van het gewricht, kan ook optreden.

Reumatoïde artritis / Bron: National Library Of Medicine US, Wikimedia Commons (Publiek domein)Reumatoïde artritis / Bron: National Library Of Medicine US, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Reumatoïde artritis

Reumatoïde artritis (RA) is veel meer dan alleen een chronische aandoening; het is een ziekte die langzaam maar zeker invloed uitoefent op je dagelijks leven. Wanneer je handen door RA gezwollen raken, gaat het niet alleen om een beetje ongemak—deze zwelling is het gevolg van een onderliggende, complexe ontstekingsreactie in je gewrichten. Voor veel mensen begint het met subtiele tekenen: stijve vingers in de ochtend of een vage pijn die na verloop van tijd erger wordt. Maar wat gebeurt er precies in je lichaam?

Wat is reumatoïde artritis precies?
RA is een auto-immuunziekte waarbij je immuunsysteem, dat normaal gesproken je lichaam beschermt tegen ziekteverwekkers, per ongeluk je eigen gewrichten aanvalt. Dit veroorzaakt ontstekingen die de binnenkant van het gewricht aantasten, ook wel het synovium genoemd. Deze ontsteking zorgt ervoor dat het gewricht dikker wordt en uiteindelijk gezwollen raakt door ophoping van vocht en weefselschade. En het zijn juist je handen en voeten die vaak als eerste worden getroffen door deze aandoening.

De impact op je handen
Voor mensen met RA begint de dag vaak met gezwollen, stijve handen. Het gevoel dat je vingers te dik zijn om een sleutel vast te pakken, een knoop dicht te maken of zelfs een kopje koffie op te tillen, kan je overvallen. Deze ontsteking leidt tot pijn en een gevoel van stijfheid, vooral in de vroege ochtend. De zwelling komt vaak voor aan beide handen, een typisch kenmerk van RA, omdat het symmetrisch optreedt.

Het mechanisme achter de gezwollen handen bij RA komt door de aanhoudende ontsteking. Je lichaam probeert de ontsteking te bestrijden, maar in plaats daarvan raakt het gewrichtsweefsel beschadigd, waardoor vocht zich ophoopt in de kleine ruimtes rond de gewrichten. Deze aanhoudende zwelling veroorzaakt uiteindelijk schade aan het kraakbeen en de botten zelf, wat kan leiden tot vervormingen van de vingers en polsen.

De symptomen van RA in de handen
De symptomen van reumatoïde artritis in de handen beperken zich niet alleen tot zwelling. Mensen met RA ervaren een breed scala aan klachten die hun dagelijks leven kunnen beïnvloeden. De meest voorkomende symptomen zijn:

  • Pijn: De ontsteking van de gewrichten leidt tot constante pijn, vooral bij beweging. De pijn kan variëren van mild tot intens, afhankelijk van de ernst van de ontsteking.
  • Stijfheid: Dit is vaak het eerste symptoom dat mensen opmerken. Je handen voelen ‘vastgeplakt’ aan je bed in de ochtend en kunnen uren nodig hebben om soepel te worden.
  • Verminderde beweeglijkheid: Naarmate de zwelling toeneemt, wordt het steeds moeilijker om je vingers en polsen normaal te gebruiken. Het kan zelfs zijn dat simpele bewegingen, zoals het oppakken van een pen, onmogelijk lijken.
  • Warmte en roodheid: De ontstoken gewrichten kunnen warm aanvoelen en rood worden, wat wijst op een actieve ontsteking.
  • Vervorming van de gewrichten: Bij langdurige en onbehandelde RA kan het gewricht vervormen. Dit komt door de schade aan het kraakbeen en de botten, wat leidt tot standafwijkingen van de vingers en polsen.

Het dagelijkse leven met gezwollen handen door RA
Stel je voor: je begint je dag, maar in plaats van een frisse start, word je begroet door pijnlijke, opgezwollen handen. Een simpele taak zoals het vastpakken van een tandenborstel of het openen van een deur kan een uitdaging zijn. Dit is het leven voor iemand met RA. Terwijl de zwelling in de loop van de dag wat kan afnemen, blijft de pijn vaak op de achtergrond aanwezig, waardoor elk klein gebaar een herinnering wordt aan de constante strijd die het lichaam voert.

Voor veel mensen met RA komt er een punt waarop zij alternatieve manieren moeten vinden om dagelijkse taken uit te voeren. Speciale hulpmiddelen voor het vastpakken van voorwerpen of ergonomische pennen zijn vaak nodig. Daarnaast kunnen fysiotherapie en handoefeningen helpen om de beweeglijkheid te behouden en verdere schade te voorkomen.

Behandeling van gezwollen handen door RA
Hoewel RA een chronische aandoening is, betekent dat niet dat je machteloos bent. Met de juiste behandelingen kunnen de symptomen onder controle worden gehouden en kan de progressie van de ziekte worden vertraagd. De behandeling richt zich op het verminderen van ontstekingen en het behouden van de functionaliteit van de gewrichten.

  • Medicijnen: Ontstekingsremmende medicijnen, zoals NSAID’s (niet-steroïde anti-inflammatoire medicijnen), kunnen de pijn en zwelling verminderen. Daarnaast zijn er medicijnen die direct inwerken op het immuunsysteem, zoals DMARD’s (disease-modifying antirheumatic drugs) en de nieuwere biologicals, die de activiteit van het immuunsysteem temperen en zo de schade aan de gewrichten verminderen.
  • Fysiotherapie: Regelmatige handoefeningen onder begeleiding van een fysiotherapeut kunnen helpen om de beweeglijkheid van de gewrichten te behouden en de spieren rond de gewrichten te versterken.
  • Chirurgie: In ernstige gevallen, waar de gewrichten ernstig beschadigd zijn, kan een operatie noodzakelijk zijn om de gewrichten te herstellen of te vervangen.

Het leven hervinden
Ofschoon RA je handen fysiek kan veranderen, betekent dat niet dat het je leven volledig hoeft over te nemen. Met de juiste combinatie van behandeling, aanpassingen in je dagelijkse routine en ondersteuning van zorgverleners kun je leren omgaan met de symptomen. Denk aan Maria, die uiteindelijk na haar diagnose leerde omgaan met haar aandoening. Ze vond steun in fysiotherapie, gebruikte hulpmiddelen om haar handen te ontlasten, en vond manieren om haar dagelijks leven weer een beetje makkelijker te maken.

Angio oedeem gezicht: zwelling van de oogleden / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Angio oedeem gezicht: zwelling van de oogleden / Bron: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Angio-oedeem

Angio-oedeem is een abrupt optredende zwelling van weefsels, bijvoorbeeld zwelling van de lippen, oogleden of handen. Het ontstaat vaak door een soort allergische reactie op een stof in medicijnen, voedingsmiddelen, snoep of drank. Tijdens een allergische reactie komen histamine en andere stoffen vrij in je bloedbaan. Dit kan een plotselinge zwelling onder de huid veroorzaken, met of zonder galbulten. Het beïnvloedt meestal je lippen en ogen, maar kan ook in je handen, voeten en keel verschijnen.

Angio-oedeem lijkt sterk op netelroos, maar het gebeurt net onder het oppervlak van je huid. Andere symptomen zijn onder meer:
  • grote, dikke, stevige, vaak jeukende striemen
  • zwelling en roodheid
  • pijn of warmte in de getroffen gebieden
  • zwelling van je oogleden en het gebied rond je ogen

Angio-oedeem verdwijnt meestal vanzelf. De symptomen kunnen ook met medicijnen worden behandeld.

Houd bij het herstel van een gebroken pols goed je grenzen in de gaten en voorkom overbelasting / Bron: Istock.com/maska82Houd bij het herstel van een gebroken pols goed je grenzen in de gaten en voorkom overbelasting / Bron: Istock.com/maska82

Letsel aan de hand(en)

Beet

Een beet van een mens of een hond kan leiden tot ernstig letsel aan de pezen, gewrichten en botten van de hand. Ook kan er een infectie optreden met pijn en zwelling.

Breuk

Een gebroken hand of een gebroken pols kan komen door een val met uitgestrekte handen. Een breuk veroorzaakt onder meer een gezwollen hand.

Gekneusde hand

Kenmerken van een kneuzing zijn pijn, meestal zwelling en soms een bloeduitstorting (zichtbaar als een blauwe verkleuring). Zwelling en een bloeduitstorting zijn soms pas na langere tijd zichtbaar. Herstel duurt meestal één tot twee weken.

Insectenbeet

Een insectenbeet kan jeuk, een branderig gevoel of zwelling veroorzaken. Deze klachten verdwijnen meestal na enkele uren of dagen. Nemen de huidirritaties niet af en ontstaat er een pijnlijke en/of forse handzwelling, koorts of gevoelens van algehele malaise, dan is het raadzaam om een arts te raadplegen.

Gezwollen handen door medicatie / Bron: Stevepb, PixabayGezwollen handen door medicatie / Bron: Stevepb, Pixabay

Bijwerkingen van medicijnen

Intraveneus toegediende medicijnen komen soms terecht in het omliggende weefsel en veroorzaken dan een zwelling van de hand. Ook via de mond ingenomen medicijnen kunnen als bijwerking een zwelling van de handen en voeten veroorzaken. Bloeddrukmedicijnen kunnen aanleiding geven tot gezwollen handen. Je huisarts of apotheker zijn het eerste aanspreekpunt indien je last hebt van gezwollen handen als gevolg van medicatiegebruik. Stop niet met het innemen van voorgeschreven medicatie, maar ga altijd eerst in overleg met de arts die het heeft voorgeschreven. De arts verlaagt zo mogelijk de dosis of schrijft andere medicatie voor.

Andere oorzaken van gezwollen handen

Mogelijke andere oorzaken van gezwollen handen zijn:
  • Allergische reactie (anders dan angio-oedeem): Naast angio-oedeem kan een algemene allergische reactie op voedsel, medicijnen, insectensteken, of blootstelling aan irriterende stoffen leiden tot zwelling van de handen.
  • Vasculitis (ontsteking van de bloedvaten): Dit is een ontstekingsaandoening die de bloedvaten aantast en zwelling in de handen kan veroorzaken doordat de bloedvaten vernauwen of beschadigd raken.
  • Fenomeen van Raynaud: Deze aandoening zorgt ervoor dat bloedvaten in de vingers en handen zich vernauwen bij kou of stress, wat kan leiden tot zwelling zodra de bloedvaten zich weer verwijden.
    Fenomeen van Raynaud / Bron: Tcal, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Fenomeen van Raynaud / Bron: Tcal, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Hypothyreoïdie(traag werkende schildklier): Een traag werkende schildklier kan leiden tot vochtophoping en zwelling in de handen, evenals andere delen van het lichaam.
  • Insectengif of toxines: Sommige insecten, zoals wespen of bijen, kunnen bij steken toxines injecteren die leiden tot uitgebreide zwelling in de getroffen hand.
  • Bevriezing (frostbite): Bij langdurige blootstelling aan extreem koude temperaturen kan weefsel beschadigd raken door bevriezing, wat kan resulteren in zwelling en andere symptomen.
  • Overbelasting en overgebruik van de handen: Het voortdurend herhalen van bepaalde handbewegingen (bijvoorbeeld bij typen, knutselen, of zwaar tillen) kan leiden tot zwelling door overbelasting van spieren, pezen of gewrichten.
  • Lupus: Lupus is een auto-immuunziekte die gewrichtsontstekingen kan veroorzaken, wat kan leiden tot zwelling in de handen en vingers.
  • Cellulitis (bacteriële huidinfectie): Deze huidinfectie kan zwelling, roodheid en warmte veroorzaken in de getroffen hand, en vereist medische behandeling met antibiotica.
  • Veneuze trombose in de arm (DVT in de bovenste ledematen): Hoewel diepe veneuze trombose meestal de benen treft, kan het ook in de armen voorkomen, wat leidt tot pijn en zwelling in de handen en armen.
  • Sclerodermie: Deze zeldzame auto-immuunziekte kan verdikking en verharding van de huid veroorzaken, wat gepaard kan gaan met zwelling van de handen.

Wanneer arts inschakelen?

Schakel direct medische hulp in bij een gezwollen hand wanneer één of meer van volgende symptomen optreden:
  • een gezwollen hand na een mensen- of hondenbeet (of ander dier)
  • een kind met een zwelling van de hand dat lijdt aan sikkelcelziekte of koorts heeft
  • een verminderd vermogen om één of meer vingers te bewegen
  • moeite met ademhalen of gezichtszwelling
  • pijn en zwelling na een val met uitgestrekte hand
  • bij tintelingen, gevoelloosheid, zwakke of koude vingers

Neem ook in de volgende gevallen contact op met een arts:
  • gezwollen handen tijdens de zwangerschap
  • een zwelling aan de hand die niet verdwijnt
  • in een eerder stadium de diagnose gekregen van artritis, sikkelcelanemie of orgaanfalen
  • onlangs begonnen met ene nieuw medicijn
  • het hebben van open wonden of zweren aan de hand of vingers

Gezwollen handen: risicofactoren en risicogroepen

Gezwollen handen, een veelvoorkomend symptoom dat kan variëren van licht ongemak tot een teken van onderliggende medische aandoeningen, treffen mensen van alle leeftijden. Hoewel iedereen er last van kan krijgen, zijn er bepaalde factoren en groepen mensen die een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van deze vervelende zwelling. Inzicht in de risicofactoren kan helpen om proactief maatregelen te nemen en ernstige complicaties te voorkomen.

Risicofactoren voor gezwollen handen

Leeftijd
Naarmate mensen ouder worden, neemt hun kans op gezwollen handen toe. Dit komt doordat het lichaam minder efficiënt wordt in het reguleren van vocht en de bloedsomloop. Vooral bij mensen boven de 50 kunnen gezwollen handen vaker voorkomen, vaak als gevolg van leeftijdsgebonden aandoeningen zoals artritis of een verminderde nierfunctie.

Hormonale veranderingen
Hormonale schommelingen kunnen vochtretentie veroorzaken, wat vaak resulteert in gezwollen handen. Vrouwen ervaren dit bijvoorbeeld tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap of de menopauze. Tijdens de zwangerschap, vooral in het derde trimester, komt handoedeem veel voor vanwege de toename van het bloedvolume en hormonale veranderingen die de vochtbalans beïnvloeden.

Langdurig staan of zitten
Mensen die voor hun werk lange tijd moeten staan of zitten, zoals kappers, chauffeurs of kantoorwerkers, lopen een hoger risico op vochtophoping in de handen. Een gebrek aan beweging zorgt ervoor dat de bloedsomloop minder effectief is, wat leidt tot zwelling in de extremiteiten, inclusief de handen.

Voeding en hydratatie
Een dieet dat rijk is aan zout kan ertoe leiden dat het lichaam vocht vasthoudt, wat gezwollen handen kan veroorzaken. Mensen die weinig water drinken, lopen ook een hoger risico op oedeem. Dehydratatie kan paradoxaal genoeg het lichaam stimuleren om vocht vast te houden, wat resulteert in zwelling van de handen.

Fysieke activiteit
Bij sommige mensen kan intense fysieke activiteit, zoals hardlopen of wandelen, leiden tot gezwollen handen. Dit komt doordat het lichaam tijdens inspanning vocht naar de spieren stuurt, wat in sommige gevallen kan leiden tot een tijdelijke ophoping van vocht in de handen.

Medicatie / Bron: Syda Productions/Shutterstock.comMedicatie / Bron: Syda Productions/Shutterstock.com
Medicijngebruik
Bepaalde medicijnen, zoals corticosteroïden, bloeddrukmedicatie, antidepressiva en hormoonvervangende therapieën, kunnen bijdragen aan vochtretentie en zwelling in de handen. Mensen die deze medicijnen langdurig gebruiken, moeten alert zijn op mogelijke bijwerkingen zoals oedeem.

Warmte en klimaat
In warme klimaten of tijdens de zomermaanden zetten bloedvaten uit om warmte af te geven, wat kan leiden tot vochtophoping in de handen. Dit fenomeen, ook wel hitteoedeem genoemd, treedt vaak op bij mensen die langdurig in de zon verblijven of fysieke activiteiten uitvoeren in warme omstandigheden.

Chronische ziekten
Aandoeningen zoals hartfalen, nierproblemen of leverziekten kunnen bijdragen aan vochtophoping in het lichaam, inclusief de handen. Bij deze aandoeningen werkt het lichaam niet efficiënt genoeg om overtollig vocht te verwijderen, wat leidt tot oedeem.

Risicogroepen voor gezwollen handen

Vrouwen
Vrouwen zijn gevoeliger voor gezwollen handen dan mannen, vooral door hormonale schommelingen tijdens de menstruatiecyclus, zwangerschap en de menopauze. Daarnaast hebben vrouwen een hoger risico op reumatoïde artritis, een aandoening die gepaard gaat met ontstekingen en zwelling in de gewrichten van de handen.

Ouderen
Ouderen lopen een hoger risico op gezwollen handen door de combinatie van veroudering, een verminderde bloedsomloop en de aanwezigheid van chronische aandoeningen zoals artritis of hartfalen. Daarnaast neemt bij het ouder worden het vermogen van de nieren om vocht efficiënt af te voeren af, wat kan bijdragen aan zwelling.

Mensen met een zittend beroep
Mensen die lange tijd achter een bureau zitten of werk verrichten waarbij ze hun handen weinig bewegen, hebben een hoger risico op handoedeem. De beperkte beweging zorgt ervoor dat vocht zich ophoopt in de handen door een verminderde circulatie.

Zwangere vrouwen
Zwelling van de handen tijdens de zwangerschap is een veelvoorkomend probleem, vooral in het derde trimester. Het toegenomen bloedvolume en hormonale veranderingen leiden vaak tot vochtophoping in de ledematen, inclusief de handen. Hoewel dit meestal onschuldig is, kan het soms een teken zijn van een ernstiger probleem zoals pre-eclampsie.

Mensen met een auto-immuunziekte
Personen met auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis of lupus hebben een verhoogd risico op zwelling in de handen. Deze aandoeningen veroorzaken ontstekingen in de gewrichten, wat leidt tot pijn en oedeem.

Overgewicht / Bron: Kurhan/Shutterstock.comOvergewicht / Bron: Kurhan/Shutterstock.com
Mensen met overgewicht
overgewicht of obesitas kan bijdragen aan gezwollen handen doordat extra gewicht druk uitoefent op het lymfestelsel en de bloedsomloop, wat kan leiden tot vochtophoping in de weefsels. Mensen met obesitas hebben ook een hoger risico op het ontwikkelen van aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, die vaak gepaard gaan met oedeem.

Mensen met een zittende levensstijl
Mensen die een inactieve levensstijl hebben, zijn vatbaarder voor gezwollen handen doordat hun bloedsomloop minder efficiënt werkt. Regelmatige beweging is essentieel om vochtophoping in de ledematen te voorkomen.

Onderzoek en diagnose

Om de oorzaak van gezwollen handen te achterhalen, zal een arts beginnen met een vraaggesprek en een lichamelijk onderzoek. Hierbij zal de arts vragen stellen over je symptomen, wanneer de zwelling is begonnen, en of je recente verwondingen hebt gehad. De arts zal ook vragen naar je medische geschiedenis, waaronder eerdere diagnoses van aandoeningen zoals artritis, nierproblemen of allergieën.

Bloedonderzoek en urineonderzoek

Bloedonderzoek kan helpen om te controleren op ontstekingen, infecties of andere aandoeningen, zoals nier- of schildklierproblemen. Urineonderzoek kan worden gedaan om te controleren op problemen met de nieren of de vochtbalans in het lichaam.

Beeldvormend onderzoek

Als er een vermoeden is van letsel aan botten, pezen of spieren, kan de arts een röntgenfoto, echografie of MRI-scan aanbevelen. Dit helpt bij het opsporen van breuken, peesontstekingen, of andere structurele problemen die de zwelling kunnen veroorzaken.

Allergietests

Als de zwelling mogelijk te maken heeft met een allergische reactie, kunnen allergietests helpen om te bepalen welke stoffen de reactie veroorzaken. Dit kan zowel via huidtesten als bloedtesten gebeuren.

Hormonale en elektrolytenbalans

De arts kan ook de elektrolytenbalans (zoals natrium en kalium) en hormoonspiegels in het bloed controleren, vooral als er een vermoeden is van hormonale of schildklieraandoeningen die vochtretentie kunnen veroorzaken.

Specialistisch onderzoek

Als er sprake is van een complexe of chronische aandoening, zoals reumatoïde artritis of lymfoedeem, kan de arts je doorverwijzen naar een specialist, zoals een reumatoloog of een vaatchirurg, voor verdere evaluatie en behandeling.

Behandeling van gezwollen behandelen

Onderliggende aandoening behandelen

Behandeling van gezwollen handen hangt gedeeltelijk af van de onderliggende oorzaak van de symptomen. Een verwonding of breuk die zwelling veroorzaakt, moet medisch behandeld worden, maar zwelling door minder ernstige verwondingen of door langdurige aandoeningen zoals artritis en het carpaletunnelsyndroom kunnen meestal thuis worden behandeld.

Rust nemen

Als zwelling optreedt tijdens een activiteit, kun je het beste hiermee stoppen en je pols en hand laten rusten.

Koelen

Het toepassen van een cold-pack op het getroffen gebied helpt om pijn, zwelling en ontsteking te verminderen.

Verhoging (elevatie)

Het meerdere keren per dag hoog leggen van je arm en hand (boven het hart) gedurende 30 minuten kan de bloedtoevoer naar het hart verbeteren en de zwelling verminderen. 's Nachts slapen met de onderarm op kussens kan ook helpen.

Ibuprofen tegen pijn, ontsteking en zwelling (van de hand) / Bron: Martin SulmanIbuprofen tegen pijn, ontsteking en zwelling (van de hand) / Bron: Martin Sulman

Medicijnen

Vrij verkrijgbare niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) zoals aspirine en ibuprofen zijn effectief in het verminderen van pijn, ontsteking en zwelling. Raadpleeg wel eerst de bijsluiter voor gebruik.

Oefeningen

Rekoefeningen en krachtoefeningen die de spieren van hand en pols laten bewegen, kunnen helpen om het vocht naar het hart terug te brengen. Het masseren van de hand kan ook helpen de zwelling te verminderen.

Compressie

Compressie van de pols en hand met bijvoorbeeld een compressiehandschoen, kan voorkomen dat vocht zich ophoopt in het getroffen gebied. Er zijn speciale vingerloze compressiehandschoenen beschikbaar voor mensen met artritis, maar ook voor breiers, typisten en anderen die zwelling ervaren wanneer ze hun handen herhaaldelijk gebruiken. Dergelijke handschoenen moeten goed aansluiten, maar ook weer niet zo strak zitten dat de bloedsomloop naar de vingers wordt belemmerd.

Water drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comWater drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.com

Voeding en drinken

Als de zwelling wordt veroorzaakt door jicht, moet je de consumptie van alcohol, vlees, vis en gevogelte beperken. Veel water drinken en natrium in de voeding verminderen, kan zwelling helpen verminderen die wordt veroorzaakt door verschillende omstandigheden.

Prognose

De prognose van gezwollen handen hangt sterk af van de onderliggende oorzaak. In de meeste gevallen is de zwelling tijdelijk en kan deze effectief worden behandeld met eenvoudige maatregelen zoals rust, het vermijden van triggers en het aanpassen van de levensstijl. Bijvoorbeeld, zwellingen door warmte, inspanning of een lichte verwonding verdwijnen vaak vanzelf zodra de oorzaak is weggenomen.

Als de gezwollen handen het gevolg zijn van een chronische aandoening zoals artritis, reumatoïde artritis of lymfoedeem, kan de zwelling terugkerend zijn en moeten beheersmaatregelen getroffen worden om verdere complicaties te voorkomen. Hoewel volledige genezing in dergelijke gevallen soms niet mogelijk is, kan een combinatie van medicijnen, fysiotherapie en aanpassingen in de levensstijl de symptomen effectief onder controle houden en de kwaliteit van leven verbeteren.

Bij ernstigere oorzaken, zoals nierfalen of hartproblemen, hangt de prognose af van de tijdige behandeling van de onderliggende aandoening. Vroege diagnose en behandeling kunnen complicaties verminderen en de zwelling helpen beheersen, terwijl onbehandelde oorzaken ernstigere gevolgen kunnen hebben.

Over het algemeen is de vooruitzicht positief wanneer de oorzaak wordt geïdentificeerd en de juiste behandeling wordt ingezet. Echter, bij chronische of ernstigere oorzaken kan langdurige zorg of voortdurende behandeling nodig zijn om de symptomen onder controle te houden.

Complicaties

Gezwollen handen zijn vaak onschuldig en gaan meestal vanzelf weer over, maar er kunnen complicaties optreden als je de oorzaak niet goed aanpakt. Hier zijn een paar dingen die kunnen gebeuren als je de zwelling negeert:

Blijvende pijn en stijfheid

Wanneer je handen langere tijd gezwollen blijven, kan dat leiden tot aanhoudende pijn en stijfheid. Dit maakt het moeilijker om je handen normaal te gebruiken, waardoor dagelijkse handelingen zoals schrijven of tillen lastiger worden.

Schade aan je gewrichten

Bij aandoeningen zoals reuma kan voortdurende zwelling ervoor zorgen dat je gewrichten beschadigd raken. Dit kan leiden tot vervorming van je handen, waardoor je minder kracht hebt en bepaalde bewegingen moeilijker worden.

Infecties

Zwelling door een infectie, zoals een beet of wond, kan zich verspreiden naar andere delen van je lichaam. Dit kan ernstige gevolgen hebben, zoals bloedvergiftiging (sepsis), wat gevaarlijk kan zijn.

Zenuwcel (neuron) / Bron: MethoxyRoxy, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)Zenuwcel (neuron) / Bron: MethoxyRoxy, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)

Zenuwbeschadiging

In situaties zoals het carpaletunnelsyndroom kan langdurige zwelling de zenuwen in je handen beschadigen (zenuwschade), hetgeen blijvende gevoelloosheid, tintelingen of zwakte veroorzaakt.

Slechte bloedsomloop

Ernstige zwelling kan de bloedtoevoer naar je handen beperken, wat weefselschade kan veroorzaken of, in extreme gevallen, tot het afsterven van weefsel kan leiden.

Verminderde handfunctie

Als de zwelling aanhoudt, kan dit ervoor zorgen dat je je handen minder goed kunt gebruiken. Simpele taken zoals het oppakken van een glas of typen kunnen daardoor lastig worden, wat invloed heeft op je dagelijkse leven.

Verergering van onderliggende problemen

Wanneer de zwelling wordt veroorzaakt door ernstigere aandoeningen zoals hartfalen of nierproblemen, kan het negeren van de symptomen ervoor zorgen dat deze problemen verergeren. Dit kan je algehele gezondheid verder beïnvloeden.

Bewegen is gezond! / Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesBewegen is gezond! / Bron: Istock.com/monkeybusinessimages

Preventie

Je kunt zwelling in je handen vaak voorkomen door enkele eenvoudige maatregelen te nemen:
  • Vermijd langdurige blootstelling aan hitte of kou: Bescherm je handen tegen extreme temperaturen, die zwelling kunnen veroorzaken.
  • Blijf in beweging: Regelmatige lichaamsbeweging helpt om de bloedcirculatie goed te houden en vochtophoping te voorkomen.
  • Verminder zoutinname: Beperk het gebruik van zout in je dieet om vochtretentie te voorkomen, wat kan leiden tot gezwollen handen.
  • Drink voldoende water: Voldoende hydratatie helpt om je vochtbalans op peil te houden en voorkomt zwelling door uitdroging of vochtophoping.
  • Draag compressiekleding: Bij aanhoudende zwelling kan het dragen van compressiehandschoenen helpen om de bloedsomloop te verbeteren en zwelling tegen te gaan.
  • Vermijd overbelasting: Probeer herhaalde handbewegingen te verminderen, wat kan helpen om overbelasting en zwelling te voorkomen.
  • Zorg voor goede houding tijdens het slapen: Als je 's ochtends vaak last hebt van gezwollen handen, kan het dragen van een polsbrace helpen om een goede houding te behouden tijdens het slapen.
  • Beperk alcoholgebruik: Alcohol kan leiden tot vochtophoping, dus matig gebruik kan helpen om zwelling te voorkomen.

Lees verder

© 2018 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Carpaal tunnelsyndroom: symptomen, behandelingCarpaal tunnelsyndroom: symptomen, behandelingAls het kanaal waar de zenuwen en buig pezen doorheen lopen in de pols gezwollen raakt, en daardoor klachten veroorzaakt…
Gezwollen lymfeklieren in lies: oorzaken opgezette klierenGezwollen lymfeklieren in lies: oorzaken opgezette klierenOpgezette of gezwollen klieren in de lies? Een voelbare lymfeklier is in 75% van de gevallen een lokaal verschijnsel. Da…
Wat te doen tegen droge handen? TipsWat te doen tegen droge handen? TipsDroge handen, wanneer je er last van hebt, wil je er uiteraard zo snel mogelijk vanaf komen. Droge handen kunnen erg jeu…
Uitgedroogde handenUitgedroogde handenVooral in de winter hebben mensen last van uitgedroogde handen. Er kunnen zomaar scheurtjes in je handen komen of ze voe…

Slokdarmkrampen: Oorzaken van slokdarmspasmenSlokdarmkrampen: Oorzaken van slokdarmspasmenDe slokdarm is de buis die de mond met de maag verbindt. Normaal gesproken zijn gecontroleerde en gecoördineerde samentr…
Formicatie: Kriebelend gevoel alsof insecten op huid lopenFormicatie: Kriebelend gevoel alsof insecten op huid lopenSommige patiënten ervaren een onaangenaam gevoel alsof er mieren of andere insecten over hun huid kruipen. Deze gevoelss…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: istock.com/Astrid Gast
  • EHBO. Kneuzing & verstuiking. https://www.ehbo.nl/tips/kneuzing-verstuiking/ (ingezien op 21-10-2018)
  • Friesland Kliniek. Zwellingen in of op vingers en handen. https://www.frieslandkliniek.nl/hand-en-polschirurgie/zwellingen-van-vingers-en-handen/ (ingezien op 18-9-2024)
  • https://www.healthline.com/health/swollen-hands
  • https://www.livestrong.com/article/196682-home-remedies-to-reduce-swelling-in-the-hands-wrist/
  • http://www.deserthandtherapy.com/what-to-do-for-swollen-hands/
  • Martin Sulman. Zenuwschade: symptomen en oorzaken van zenuwbeschadiging. https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/198675-zenuwschade-symptomen-en-oorzaken-van-zenuwbeschadiging.html (ingezien op 25-8-2024)
  • Thuisarts. Carpaletunnelsyndroom. https://www.thuisarts.nl/carpaletunnelsyndroom (ingezien op 21-10-2018)
  • Thuisarts. Ik heb artrose van de hand. https://www.thuisarts.nl/artrose/ik-heb-artrose-van-hand (ingezien op 17-10-2018)
  • Afbeelding bron 1: OpenStax College, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
  • Afbeelding bron 2: Alice Day/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Publiek domein, Wikimedia Commons (PD)
  • Afbeelding bron 4: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 5: Andrey_Popov/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 6: Alexonline/Shutterstock.nl
  • Afbeelding bron 7: Wang Kai-feng, Pan Hong-ming, Lou Hai-zhou, Shen Li-rong, Zhu Xi-yan, Wikimedia Commons (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 8: Zerocool, Pixabay
  • Afbeelding bron 9: Andrey Popov/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 10: National Library Of Medicine US, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 11: James Heilman, MD, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 12: Istock.com/maska82
  • Afbeelding bron 13: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 14: Tcal, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 15: Syda Productions/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 16: Kurhan/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 17: Martin Sulman
  • Afbeelding bron 18: Mimagephotography/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 19: MethoxyRoxy, Wikimedia Commons (CC BY-SA-2.5)
  • Afbeelding bron 20: Istock.com/monkeybusinessimages
Tartuffel (2.971 artikelen)
Laatste update: 02-11-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 29
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.