Amoxicilline: Soort antibioticum voor bacteriële infecties

Amoxicilline is een antibioticum dat een arts vaak inzet voor de behandeling van een aantal bacteriële infecties, zoals onder andere een middenoorontsteking en een keelontsteking. Het antibioticum gaat net zoals andere medicijnen mogelijk gepaard met bijwerkingen, zoals misselijkheid en een huiduitslag. Dit soort antibioticum interageert mogelijk ook met andere medicijnen of zelfs onderzoeken. De meeste patiënten voelen zich beter nadat ze enkele dagen dit antibioticum hebben ingenomen. Amoxicilline werd ontdekt in 1958 en kwam in 1972 op de markt. De Wereldgezondheidsorganisatie meldt dat dit antibioticum één van de meest effectieve en veilige geneesmiddelen is die in de gezondheidszorg nodig zijn. Het is één van de meest voorgeschreven antibiotica en dan vooral bij kinderen.

• Indicatie: Behandeling van infecties veroorzaakt door bacteriën)
• Behandeling
• Preventie
• Tegenindicatie
• Spectrum van activiteit
• Toedieningswijze van soort antibioticum
• Bijwerkingen van amoxicilline
• Vaak
• Zelden
• Voorzichtigheid bij gebruik van deze antibiotica
• Interacties van geneesmiddel voor behandelen van bacteriële infectie
• Medicijnen
• Testen

Indicatie: Behandeling van infecties veroorzaakt door bacteriën)

Behandeling

Amoxicilline, een soort bètalactamantibiotica, behandelt onder andere volgende bacteriële infecties:

• bronchitis (ontsteking van luchtpijpvertakkingen)
• de ziekte van Lyme (bacteriële infectie veroorzaakt door een tekenbeet)
• een bacteriële huidinfectie zoals acne vulgaris
• een chlamydia-infectie (bacteriële infectie met symptomen aan genitaliën)
• een keelontsteking (streptokokken faryngitis)
• een longontsteking
• een maagzweer veroorzaakt door de bacterie Helicobacter pylori (de arts combineert het antibioticum met een protonpompremmer en een macrolide-antibioticum; andere geneesmiddelcombinaties zijn ook effectief)
• een middenoorontsteking (acute otitis media)
• een Salmonella-infectie
• een tandabces
• een urineweginfectie
• endocarditis (ontsteking van binnenkant van het hart)
• gonorroe (seksueel overdraagbare aandoening met symptomen aan ogen, urinewegen, keel en bloedbaan)
• laryngitis (ontsteking van strottenhoofd en stembanden)
• miltvuur (antrax: infectie met symptomen aan huid en longen)
• sinusitis
• tonsillitis (een keelamandelontsteking)
• tyfus (bacteriële infectie door besmette insectenbeet)

Preventie

Verder werkt het antibioticum ook preventief tegen een aantal bacteriële infecties zoals:

• bacteriële infecties bij pasgeborenen
• chlamydia tijdens de zwangerschap
• endocarditis (bescherming van hartklep na chirurgische ingrepen)
• miltvuur
• Streptococcus pneumoniae en andere ingekapselde bacteriële infecties bij patiënten zonder milt, zoals bij sikkelcelanemie

Tegenindicatie

Patiënten die in het verleden een ernstige allergische reactie gehad hebben op amoxicilline, mogen dit medicijn niet nemen. Verder moeten patiënten met leverproblemen of nierproblemen moeten mogelijk een lagere dosis krijgen of anders mogen ze dit medicijn niet nemen. Patiënten die onlangs gevaccineerd zijn of zich in de nabije toekomst willen laten vaccineren, mogen tot slot ook geen amoxicilline nemen.

Spectrum van activiteit

Amoxicilline bestrijdt bacteriën en voorkomt de groei van deze ziektekiemen. De medicijnen zorgen er namelijk voor dat de bacteriën geen celwanden kunnen vormen. Dit doodt de bacteriën en vernietigt uiteindelijk de infectie. Amoxicilline is een gematigd-spectrum, bètalactamantibioticum in de aminopenicillinefamilie. De arts gebruikt het geneesmiddel voor de behandeling van gevoelige grampositieve en gramnegatieve bacteriën. Het is meestal het favoriete medicijn binnen de klasse omdat het beter wordt geabsorbeerd na orale (via de mond) toediening dan andere bètalactamantibiotica. Anno oktober 2020 zijn Streptococcus, Bacillus subtilis, Enterococcus, Haemophilus, Helicobacter, en Moraxella in de meeste gevallen gevoelig voor amoxicilline. Citrobacter, Klebsiella en Pseudomonas aeruginosa zijn anno oktober 2020 bestand tegen amoxicilline. Sommige E. coli en de meeste klinische stammen van Staphylococcus aureus hebben in verschillende mate resistentie tegen amoxicilline ontwikkeld.

Toedieningswijze van soort antibioticum

Patiënten nemen dit medicijn meestal via de mond in (oraal) in de vorm van capsules, oplosbare tabletten of siroop. Af en toe krijgen patiënten dit antibioticum intraveneus (via een ader) toegediend). De arts specificeert de juiste dosis en frequentie van het medicijn. De patiënt moet dit strikt opvolgen en de antibioticumkuur voltooien, ook als de symptomen verdwenen zijn. Stopt de patiënt namelijk voortijdig met de antibioticumkuur, dan verhoogt dit de kans op antibioticaresistentie (bacteriën reageren niet meer op antibiotica) alsook op een terugkeer van de infectie.

Bijwerkingen van amoxicilline

Vaak

De bijwerkingen van amoxicilline zijn vergelijkbaar met deze van andere bètalactamantibiotica, waaronder misselijkheid, braken, een huiduitslag en met antibiotica geassocieerde colitis (dikkedarmontsteking: de darmflora verandert namelijk door het nemen van dit antibioticum). Verder verhoogt amoxicilline ook het risico op schimmelinfecties (candidiasis). Bij gebruik van het medicijn in combinatie met clavulaanzuur, kampt een patiënt sneller met diarree (antibiotica geassocieerde diarree). Mildere allergiesymptomen, zoals een huiduitslag, treden mogelijk op elk moment tijdens de behandeling op, zelfs tot een week nadat de behandeling is gestopt.

Zelden

Zeldzame bijwerkingen zijn onder andere:

• angstgevoelens
• blauwe plekken
• donkere urine (duidt op lever- of galblaasprobleem)
• duizeligheid
• een bleke huid
• een bleke ontlasting (duidt op lever- of galblaasprobleem)
• een ernstige allergische reactie (*)
• een gezwollen, zwarte tong die harig aanvoelt
• een overgevoeligheid voor geluid (fonofobie)
• een overgevoeligheid voor licht (fotofobie)
• geelzucht
• gewrichtspijn of spierpijn die optreedt na twee dagen gebruik van het geneesmiddel
• mentale veranderingen
• netelroos
• onduidelijk denken
• ongebruikelijke bloedingen
• slapeloosheid
• toevallen
• vaginale jeuk
• vermoeidheid
• verwardheid

Onmiddellijke medische zorg is vereist bij de eerste tekenen van deze nadelige effecten.

Ernstige allergische reactie
Patiënten die allergisch reageren op penicilline, krijgen mogelijk te maken met een anafylactische shock (anafylaxie). Het begin van een ernstige allergische reactie op amoxicilline is soms zeer plotseling en intens. Hierbij is dringende medische zorg nodig. De beginfase van een dergelijke reactie begint vaak met een verandering in de mentale toestand, een huiduitslag met intense jeuk (vaak beginnend in de vingertoppen en rond het liesgebied die zich snel verspreid), en gevoelens van koorts, misselijkheid en braken. Pijn op de borst, hoesten, een piepende ademhaling, ademhalingsproblemen, jeuk en een gezwollen gezicht of een zwelling van de keel zijn andere mogelijke tekenen van anfylaxie. Voor sommige patiënten die allergisch zijn voor amoxicilline, zijn de bijwerkingen fataal.

Voorzichtigheid bij gebruik van deze antibiotica

De arts moet altijd op de hoogte zijn van de huidige gezondheidstoestand en de medische geschiedenis van de patiënt voordat hij een kuur met amoxicilline voorschrijft.

Het gebruik van de combinatie amoxicilline/clavulaanzuur gedurende meer dan één week heeft bij sommige patiënten een milde leverontsteking veroorzaakt. Jonge kinderen die acute overdoseringen van amoxicilline hebben genomen, vertonen lusteloosheid, braken en een slechte nierfunctie.

Interacties van geneesmiddel voor behandelen van bacteriële infectie

Medicijnen

Amoxicilline interageert mogelijk met volgende geneesmiddelen:

• andere antibacteriële middelen, zoals chlooramfenicol, macroliden, sulfonamiden en tetracycline
• anticoagulantia (antistollingsmedicijnen) zoals warfarine
• behandelingen voor jicht (ziekte met pijn aan grote teen en andere gewrichten), zoals probenecide en allopurinol
• een tyfusvaccin
• medicijnen voor de behandeling van kanker, zoals methotrexaat
• orale anticonceptiva (anticonceptiepil: minder effectief door gebruik van amoxicilline)
• probenecid
• sommige spierverslappers
• uricosuric

De effectiviteit van het medicijn vermindert of verhoogt door het gebruik van amoxicilline. Verder verhoogt mogelijk de toxiciteit (giftigheid) in het lichaam doordat het lichaam het geneesmiddel niet goed kan uitscheiden.

Testen

De resultaten van sommige testen zoals een urineglucosetest zijn anders door het gebruik van amoxicilline.

Lees verder

• Bètalactamantibiotica: Soorten en bijwerkingen antibiotica
• Antibiotica: Geneesmiddelen tegen een bacteriële infectie
• Penicillineallergie: Allergische reactie op antibioticum
• Antibioticaresistentie: Geen werking meer van antibiotica
• Medicatie: Overgevoelige (allergische) reactie op medicijnen