Gevoelloze handen: oorzaken van doof gevoel in de hand

Gevoelloze handen is een vervelende klacht, die kan interfereren met je dagelijkse bezigheden. Een gevoelloze hand tijdens het slapen, bij het wakker worden of overdag, bijvoorbeeld bij het fietsen of het doen van tuinwerkzaamheden, is een relatief veel voorkomende klacht. Het kan zijn dat je hand 'slaapt', en dan is het euvel snel verholpen, maar er kan ook wat ernstigers aan de hand zijn. Gevoelloze handen kan het gevolg van verwonding, compressie (beknelling) of irritatie van een zenuw of een tak van een van de zenuwen in je arm of pols. De hand bestaat uit vele zenuwen en kleine bloedvaten die hoger op in de schouder en arm beginnen en zich vertakken in verschillende richtingen om de bloedstroom en het gevoel in hand en vingers door te geven. Gevoelloosheid en tintelingen in de hand zijn vaak ten gevolge van het carpaletunnelsyndroom (CTS). De oorzaak is een beknelling van een zenuw in de pols.

• Symptomen van gevoelloze handen
• Oorzaken van doof gevoel in hand
• Metabolische oorzaken van tintelingen
• Diabetische neuropathie
• Trage bijschildklier
• Neurologische oorzaken van doof gevoel in handen
• Syringomyelie
• Beroerte
• Auto-immuunziekten en een doof gevoel in de hand
• Multiple sclerose
• Lupus
• Guillain-Barré syndroom
• Vaataandoeningen
• Ziekte van Raynaud
• Vasculitis
• Gifstoffen of toxinen
• Vitaminetekort
• Gevoelloosheid door stress
• Zenuwbeknelling
• Carpaletunnelsyndroom (CTS)
• Thoracic-outlet syndroom (TOS)
• Medicijnen
• Fibromyalgie
• Ziekte van Lyme

Symptomen van gevoelloze handen

Gevoelloze handen duidt op het verlies van gevoel in de handen. Deze gevoelloosheid kan alleen in de linkerhand of rechterhand of in beide handen optreden. Veel mensen hebben wel eens een 'slapende hand' gehad nadat ze erop hebben gelegen in een bepaalde positie. Wat ook vaak voorkomt is een slapende gevoel in de hand na activiteiten zoals langdurig typen. Gevoelloze handen wordt vaak geassocieerd met symptomen zoals:

• brandend gevoel
• tintelingen
• gevoel van kleine speldenprikken in de huid
• verandering qua gevoeligheid bij aanraking

Meestal is de gevoelloosheid eenzijdig en slechts zelden treedt het in beide handen op.

Oorzaken van doof gevoel in hand

Gevoelloosheid van de vingers en/of handen is meestal het gevolg van aandoeningen die de zenuwen en/of bloedvaten treffen. Vaak gaat het dove gevoel in de handen gepaard met tintelingen. Perifere neuropathie of disfunctie van een of meer perifere zenuwen leidt vaak tot gevoelloosheid of tintelingen. Langdurige of ongecontroleerde diabetes, een ziekte waarbij de bloedsuiker uit evenwicht is, is een van de belangrijkste oorzaken van perifere neuropathie. Fors en langdurig alcoholmisbruik is een andere oorzaak van perifere neuropathie (zogeheten alcoholische neuropathie). Een aantal aandoeningen worden geassocieerd met gevoelloosheid, een branderig gevoel, pijn of tintelingen van vingers en hand, waaronder een beroerte, multiple sclerose, de ziekte van Raynaud en vaatziekten.

Metabolische oorzaken van tintelingen

Diabetische neuropathie

Een langetermijncomplicatie van diabetes is diabetische neuropathie, wat inhoudt dat de perifere zenuwen beschadigd zijn. Dit kan gevoelloosheid veroorzaken in de handen en andere delen van het lichaam.

Trage bijschildklier

In geval van een traag werkende bijschildklier (hypoparathyreoïdie) maken de bijschildklieren te weinig hormoon (PTH) aan, wat resulteert in te lage calciumbloedspiegels, waardoor talrijke zenuw- en spierafwijkingen ontstaan, zoals gevoelloosheid of een brandend of prikkelend gevoel in onder meer de handen.

Neurologische oorzaken van doof gevoel in handen

Syringomyelie

Syringomyelie is een zeldzame aandoening waarbij holtevorming in het ruggenmerg optreedt. De ontstaanswijze is anno 2024 ingewikkeld en wordt niet volledig begrepen. Tot de meest voorkomende symptomen behoren gevoelsverlies, spierzwakte en spasticiteit, bewegingsbeperkingen en een gevoel van doofheid, tintelingen, een branderig gevoel.

Beroerte

Een beroerte kan een gevoelloze hand veroorzaken. De drie kenmerken van een beroerte zijn een scheve mond, verwarde spraak of een lamme arm. Schakel bij deze symptomen direct medische hulp in.

Auto-immuunziekten en een doof gevoel in de hand

Auto-immuunziekten ontstaan doordat het afweersysteem geen onderscheid maakt tussen lichaamsvreemde en lichaamseigen stoffen. Veel auto-immuunziekten kunnen ook de zenuwen aantasten, wat aanleiding kan geven tot gevoelloosheid. Aandoeningen zoals multiple sclerose en lupus zijn voorbeelden van dergelijke auto-immuunziekten. Deze aandoeningen veroorzaken vaak eenzijdige symptomen, maar kunnen soms leiden tot bilaterale symptomen (dus aan beide kanten van het lichaam).

Multiple sclerose

Multiple sclerose (MS) is een chronische aandoening aan het centrale zenuwstelsel en geen spierziekte zoals vaak wordt gedacht. Gevoelloosheid en tintelingen zijn enkele van de meest kenmerkende symptomen van multiple sclerose.

Lupus

Systemische lupus erythematosus (SLE) is een ziekte die valt onder de reumatische aandoeningen en het is een auto-immuunziekte, waarbij het afweersysteem zich tegen je eigen lichaam richt. Bij lupus ontstaan ontstekingen, vooral in de huid en de gewrichten, maar ook in andere organen. Door de ontsteking kan er gevoelloosheid in de zenuw ontstaan, wat ook heel pijnlijk kan zijn.

Guillain-Barré syndroom

Het Guillain-Barré syndroom (GBS) is een zeldzame auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de zenuwen aanvalt en beschadigt. Bij deze ziekte is het perifere zenuwstelsel betrokken. Het begint vaak na een virale of bacteriële ziekte. De zenuwbeschadiging veroorzaakt gevoelloosheid, zwakte en tintelingen die in de benen beginnen. Het spreidt zich vervolgens uit naar de armen, handen en gezicht. Andere symptomen zijn onder meer:

• moeite met praten, kauwen of slikken
• moeite bij het beheersen van blaas of darm
• moeite met ademhalen
• snelle hartslag
• moeilijkheden bij het lopen

Vaataandoeningen

Ziekte van Raynaud

De ziekte van Raynaud of het fenomeen van Raynaud is een vaataandoening, waarbij vingers en tenen tijdelijk slecht doorbloed zijn als reactie op triggers (vaak gerelateerd aan koud weer). Deze vernauwing voorkomt dat bloed goed naar de vingers stroomt, wat kan resulteren in gevoelloosheid en verlies van gevoel in beide handen. De vingers voelen vaak extreem koud aan en kunnen van kleuren veranderen van wit in blauw in rood.

Vasculitis

Een vasculitis duidt op een ontsteking van de bloedvaten. Het gaat hier om een groep zeldzame ziekten die ervoor zorgen dat de bloedvaten opzwellen en ontstoken raken. Deze ontsteking vertraagt de bloedtoevoer naar de organen en weefsels. Het kan leiden tot zenuwproblemen zoals gevoelloosheid en zwakte. Andere symptomen zijn onder meer hoofdpijn, vermoeidheid, gewichtsverlies, koorts, huiduitslag met rode vlekken, pijn in het lichaam en kortademigheid.

Gifstoffen of toxinen

Bepaalde gifstoffen of toxinen kunnen de zenuwen beschadigen, bijvoorbeeld metalen zoals lood en stoffen zoals alcohol. Te veel blootstelling aan beide kan zenuwbeschadiging veroorzaken die leidt tot tweezijdige gevoelloosheid.

Vitaminetekort

Bepaalde vitaminen zijn belangrijk voor een gezonde zenuwfunctie, zoals vitamine E en vitamine B12. Een tekort van deze vitaminen kunnen na verloop van tijd leiden tot zenuwbeschadiging. Omgekeerd kan blootstelling aan te veel vitamine B6 handverlamming veroorzaken.

Gevoelloosheid door stress

Hevige stress of angst kan hyperventilatie veroorzaken, waarbij je te snel of te diep ademt. Hyperventilatie kan leiden tot symptomen van tintelingen in de handen en andere lichaamsdelen van het lichaam, zoals rond de mond, de lippen, in de vingers en de voeten.

Zenuwbeknelling

Carpaletunnelsyndroom (CTS)

Het carpaletunnelsyndroom ontstaat als gevolg van beknelling van de middelste zenuw (Nervus Medianus) bij de pols. De klachten van CTS kunnen onder meer bestaan uit een prikkelend en pijnlijk gevoel in de vingers en in de handpalm, evenals een doof gevoel in de handpalm en in de vingers.

Thoracic-outlet syndroom (TOS)

Het thoracic-outlet syndroom (TOS) is een groep aandoeningen waarbij de vaat-zenuwbundel, die in het schoudergebied ligt, bekneld raakt, hetgeen allerlei klachten kan veroorzaken. Een blessure of repetitieve bewegingen kunnen deze zenuwcompressie veroorzaken. Druk op de zenuwen in dit gebied leidt tot gevoelloosheid en tintelingen in de vingers en pijn in de schouders en nek. Andere symptomen zijn onder meer zwakte in de arm bij het uitvoeren van activiteiten boven het hoofd en een blauwe of bleke kleur in je hand en vingers.

Medicijnen

Zenuwbeschadiging (neuropathie) kan een bijwerking zijn van geneesmiddelen ter behandeling van kanker tot epilepsie. Het kan zowel van invloed zijn op je handen als voeten. Geneesmiddelen die gevoelloosheid kunnen veroorzaken zijn zijn onder meer antibiotica, geneesmiddelen tegen kanker, anti-epileptica en hart- of bloeddrukmedicijnen.

Fibromyalgie

Fibromyalgie betekent letterlijk: pijn in bindweefsel en spieren en is een aandoening die vermoeidheid en spierpijn veroorzaakt. Het wordt soms verward met chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) omdat de symptomen zo veel op elkaar lijken. De vermoeidheid die gepaard gaat met fibromyalgie kan intens zijn. De pijn is gecentreerd in verschillende tenderpoints rond het lichaam. Mensen met fibromyalgie kunnen ook gevoelloosheid en tintelingen in hun handen, armen, voeten, benen en gezicht hebben. Andere symptomen zijn onder meer depressie, moeite met concentreren, slaapproblemen of slapeloosheid, hoofdpijn, buikpijn, obstipatie en diarree.

Ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi en deze ziekte kun je alleen via de beet van een besmette teek oplopen. De huiduitslag kenmerkt zich niet altijd door een karakteristieke 'rode ring', maar kan ook een egaal gekleurde vlek zijn. Je kunt ook last krijgen van griepachtige symptomen, zoals koorts en koude rillingen. Latere symptomen van deze ziekte zijn onder meer gevoelloosheid in de armen of benen, gewrichtspijn en zwelling, tijdelijke verlamming aan één kant van het gezicht, koorts, stijve nek en knallende hoofdpijn en zwakheid.

Lees verder

• Gevoelloze vingers: oorzaken van gevoelloosheid in vingers
• Tintelende vingers: oorzaken en symptomen van tintelingen
• Doof gevoel in vingers: oorzaken gevoelloosheid in vingers
• Doof gevoel: doof in been, voet, arm en hand met tintelingen