De geneeskracht van vijf-in-één-kruid

Van oorsprong groeide vijf-in-één-kruid alleen in zuidelijk en Oost-Afrika, en wel in de landen Swaziland, Mozambique, Angola, Namibië, Botswana, Zambia, Zimbabwe, Kenia en Tanzania. Tegenwoordig groeit het in elke tropische regio, dus ook in Zuid-Oost-Azië en Midden- en Zuid-Amerika. Het plantje heeft een lekkere smaak en beschikt daarnaast over geneeskracht. In Nederland groeit dit tropische plantje goed op de vensterbank in een ruimte waar het altijd minimaal 18 graden is. Het is een makkelijke plant om te stekken. Let op! Dit artikel is geschreven vanuit de persoonlijke visie van de auteur en bevat mogelijk informatie die niet wetenschappelijk onderbouwd is en/of aansluit bij de algemene zienswijze.

Inhoud:

• Naamgeving
• Traditionele geneeswijze
• Traditionele toepassing bij verkoudheid
• Traditionele toepassing in India
• Toepassing in de rest van de wereld
• Ontstekingsremmend
• Tegen reumatische aandoeningen
• Etherische olie
• Goed voor diabetici
• Eettips vijf-in-één-kruid
• Zelf kweken van vijf-in-één-kruid

Naamgeving

De Latijnse naam van vijf-in-één-kruid is Plectranthus amboinicus. De Nederlandse naam vijf-in-één-kruid komt van het feit dat het smaakt naar wilde marjolein, marjolein, komkommerkruid, munt en tijm. Andere mensen herkennen ook de smaak van oregano, maar dat is eigenlijk hetzelfde als wilde marjolein. In het Engels heeft deze plant meerdere namen maar Indian borage is de meest gebruikte naam. In het Duits zegt men Jamaika-Thymian tegen deze plant, hoewel het niet uit Jamaica komt.

Traditionele geneeswijze

Vijf-in-één-kruid is een plant die wereldwijd wordt gebruikt in de traditionele geneeskunst. De plant komt oorspronkelijk alleen in Afrika voor maar kan in elke tropische regio prima groeien. Mensen ontdekken zelf door bestudering en gebruik nieuwe medicinale toepassingen. Over het algemeen worden deze toepassingen na verloop van tijd opgepikt door farmaceutische wetenschappers die een onderzoek verrichten naar de door mensen gevonden werkzaamheden.

Traditionele toepassing bij verkoudheid

De bladeren van deze plant zijn vaak gebruikt tegen verkoudheid en verstopte neus. In Cambodja wordt een sap van de bladeren gezoet en gegeven aan kinderen om neusverkoudheid mee te voorkomen. Verder wordt het op de lippen gedaan om een infectie van deze kringspier te voorkomen. Daarnaast zijn het vochtafdrijvende bladeren waardoor stoffen die reumatische verschijnselen veroorzaken worden afgevoerd. Omdat het de spijsvertering bevordert is het een prima middel bij flatulentie; de combinatie van dit kruid en bonen is daarom geen slecht idee.

Traditionele toepassing in India

In India wordt vijf-in-één-kruid gebruikt bij malaria, de hik, bronchitis, kolieken, stuipen en epilepsie. Het is een traditioneel Indiaas middel bij allerlei soorten wormen zoals lintworm. De Ayurveda is de Indiase traditionele geneeswijze en hierin zijn veel keukenkruiden, groenten en fruit opgenomen. Dit kruid wordt in India eveneens aangewend bij huidproblemen zoals een scorpioenbeet en huidallergie. Verder zou het een goed middel voor de lever zijn; het wordt beschouwd als hepatoprotectief; dat is een medische term voor leverbeschermend.

Toepassing in de rest van de wereld

In Indonesië wordt vijf-in-één-kruid in de soep gedaan en aan zwangere vrouwen gegeven vanaf hun achtste maand. Het kruid zou namelijk de moedermelkproductie verhogen. Ook in Brazilië wordt deze plant regelmatig gebruikt in de geneeskunde. Soms wordt het gebruikt bij een huidinfectie van een parasiet die luistert naar de naam leishmania brasiliensis. Verder zijn in de streek Paraiba van Brazilië vrijwel alle gebruiken van toepassing die men ook in India aanwendt.

Ontstekingsremmend

In vijf-in-één-kruid zit thymoquinone. Dat is een stof met ontstekingsremmende eigenschappen. Een Taiwanees wetenschappelijk team heeft aangetoond dat het tumors onderdrukt. Men publiceerde deze gegevens in maart 2014. Een ander Taiwanees onderzoeksteam had al geconstateerd in 2012 dat deze geneeskrachtige plant werkzaam is als ontstekingsremmer en pijnstiller. Braziliaanse onderzoekers hebben in 2013 eveneens een ontstekingsremmende werking aangetoond. Zij onderzochten en vonden uit dat deze geneesplant een antibacteriële werking heeft bij enkele bacteriestammen die huidinfecties veroorzaken.

Tegen reumatische aandoeningen

Er zitten veel fytonutriënten in dit sappige keukenkruid. De bladeren bevatten alkaloïden, carbohydraten, glycosiden, proteïnen, aminozuren, flavonoïden, kinine, looistoffen of tanninen, polyfenolen en terpenoïden. Deze stoffen hebben vele werkingen. Eén daarvan is dat ze vochtafdrijvende eigenschappen hebben. Hierdoor kan deze plant reumatische aandoeningen zoals artritis, artrose en jicht tegen gaan. Ook oedeem of vochtopeenhopingen worden ermee verholpen. Dat komt omdat de niercapaciteit vergroot wordt. Hierdoor wordt overtollig vocht uit het lichaam gedreven. Dit vocht is bijvoorbeeld urinezuur en het heeft de eigenschap dat het zich dikwijls ophoopt in de gewrichten. Het zorgt daar voor ontstekingen waardoor mensen last hebben van reumatische verschijnselen.

Etherische olie

Onderzoek uit India uit 2010 toont aan dat de etherische olie van vijf-in-één-kruid 26 componenten bevat. De belangrijkste componenten zijn: carvacrol (28.65%), thymol (21.66%), α-humulene (9.67%), undecanal (8.29%), γ-terpineen (7.76%), ρ-cymeen (6.46%), caryofylleenoxide (5.85%), alfaterpineol (3.28%) en betaselineen (2.01%). De Indiase onderzoekers zeggen dat deze etherische olie goed is om muggen op afstand te houden en dat het daarmee een middel is om malaria tegen te gaan.

Goed voor diabetici

Vijf-in-één-kruid is goed voor de alvleesklier. Het herstelt een beschadiging van de alvleesklier en daarmee wordt ook de afscheiding van insuline verbeterd, zo zag een Indiaas onderzoeksteam in 2011. Dit is goed nieuws voor mensen met diabetes mellitus type 2 aangezien deze ziekte wordt veroorzaakt door een tekort aan insuline. De bloedsuikerspiegel wordt meer genivelleerd van aard als men regelmatig van dit lekkere kruid snoept.

Eettips vijf-in-één-kruid

De bladeren van deze culinair verantwoorde plant zijn erg sappig en smaken kruidig. Vijf-in-één-kruid kun je gebruiken in plaats van wilde marjolein of oregano. Het is een prima plant om te versnipperen en over een pizza te doen. Verder kun je het gebruiken om soepen en sauzen mee aan te vullen. Ook in de salade is het een prima aanvulling. Daarnaast is de combinatie van dit kruid met tomaat en komkommer erg lekker. Het is een uitstekend idee om dit kruid te versnipperen en te mengen met roomboter zodat je een zelfgemaakte kruidenboter maakt.

Zelf kweken van vijf-in-één-kruid

Vijf-in-één-kruid is erg gemakkelijk te stekken. De meest gebruikte methode om vijf-in-één-kruid te vermeerderen is een topje eraf halen en deze in een potje met vochtige aarde zetten. Je kunt gewoon een blad in de grond zetten en het groeit verder. In Nederland en België is het te koud om de plant het hele jaar door buiten te laten groeien. Het is een tropische plant. Hij doet het prima in de vensterbank. Vijf-in-één-kruid heeft erg veel water nodig. Dat gebeurt vaker bij tropische planten. Het regent in de tropen niet elke dag en als het regent moeten de planten goed gebruik maken van het regenwater dat valt.