Anijs: gezondheidsvoordelen, toepassingen en bijwerkingen

Anijs: gezondheidsvoordelen, toepassingen en bijwerkingen Anijs behoort tot de schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae), een familie van bedektzadige planten, meestal aromatische, met holle stengels. Bedektzadig betekent dat ze zaad vormen dat omgeven wordt door een vrucht. Oorspronkelijk komt de anijs uit de mediterrane landen (landen rond het Middellandse Zeegebied) en uit Aziatische landen. In Midden- en Noord-Europa komt de plant alleen voor in tuinen en in de landbouw. Anijs kent diverse gezondheidsvoordelen. Preparaten van anijs lossen stilstaand slijm uit de bronchiën op en bevorderen de verwijdering ervan. Anijs verlicht verkoudheid, maar ook een bijholteontsteking. Bovendien heeft de medicinale plant een licht anticonvulsief effect en wordt het daarom gebruikt voor spijsverteringsklachten zoals winderigheid en een opgeblazen gevoel. Anijs wordt vaak verwerkt met venkel en karwij tot een medicinale thee. Bovendien stimuleren alle drie kruiden de melkproductie (bij zogende moeders).
Delen van anijsplant / Bron: Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen, Wikimedia Commons (Publiek domein)Delen van anijsplant / Bron: Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Wat is anijs?

Anijs is een oude medicinale c.q. geneeskrachtige kruidenplant. Anijs komt oorspronkelijk uit het oostelijk deel van het Middellandse Zeegebied en West-Azië en pas in de middeleeuwen brachten priesters het kruid naar Noord-Europa om ze in hun kloostertuinen te laten groeien. Anijs behoort tot schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae). De naam gaat terug naar het Griekse woord ἄνηθον voor dille, waarmee anijs werd verwisseld.

Groei en voorkomen

Het kruid wordt tot 50 centimeter hoog, wordt vertakt en heeft een ronde steel. De bloemen zijn wit en hebben zeven tot vijftien bloemschermen. De onderste bladeren zijn gesteeld, gezaagd en ongedeeld, de middelste en bovenste bladeren zijn drielobbig. De vruchten zien er eivormig uit, zijn grijsgroen tot grijsbruin van kleur en zijn fijn harig. Ze smaken zoet en ruiken karakteristiek. De plant is eenjarig, behoort tot de schermbloemenfamilie en bloeit van juli tot augustus. Anijs komt van nature voor in het Middellandse Zeegebied en delen van Azië en het wordt gekweekt in subtropische gebieden zoals Zuidoost-Azië, Mexico en Argentinië. In de groeifase heeft de plant een vochtige grond en veel licht nodig. Daarom groeit de anijs vooral in zonnige regio's zoals de Middellandse Zee, evenals in Zuid-Rusland, Midden-Amerika en Azië.

Twee soorten Arak uit Sri Lanka / Bron: SilentBobxy2, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Twee soorten Arak uit Sri Lanka / Bron: SilentBobxy2, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)

Toepassingen van anijs

Toepassingen van anijs in eten en drinken

Anijs wordt tegenwoordig vooral gebruikt bij de productie van likeuren en gedistilleerde dranken. Het wordt ook gebruikt in gebak en brood. Bekende spiritualiën op basis van anijs zijn:
  • Sambuca, een Italiaanse anijslikeur, met een alcoholpercentage van 40%
  • Arrack of arak, een destillaat uit Sri Lanka
  • Raki, een Turkse niet gezoete drank die meestal een anijssmaak heeft.
  • Ouzo, een beroemde Griekse alcoholische drank
  • Absint, een sterkedrank op basis van anijs, absintalsem, venkel en een aantal andere kruiden
  • Pastis, een aperitief op basis van (ster)anijs, zoethout en kruidenextracten
  • Kraamanijs of anisette, een likeur van anijs

Voor de productie van gedistilleerde dranken wordt anno 2023 voornamelijk steranijs gebruikt. Steranijs heeft een vergelijkbare smaak als anijs, maar behoort tot een andere familie (Schisandraceae),en wordt geïmporteerd uit China.

In zoetwaren wordt anijs vaak gebruikt in snoep en koekjes. Anijs kan goed gebruikt worden voor het maken van thee en is onderdeel van veel theemengsels. Om een ​​thee te bereiden, meng je één tot vier gram anijs met 150 milliliter kokend water. De vruchten kunnen in hun geheel worden gebruikt of in een molen worden gemalen. Bij verkoudheid kan je meerdere koppen per dag van deze thee drinken.

Anijsvruchten ('zaden') / Bron: David Monniaux, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Anijsvruchten ('zaden') / Bron: David Monniaux, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Anijs heeft niet alleen veel gunstige eigenschappen, het geeft veel drankjes een heerlijke smaak. Sinds de middeleeuwen wordt anijs gebruikt in de geurindustrie. Wijnen werden er ook mee gekruid. Wijnen werden gemengd met koriander, jeneverbes en anijs.

Uitwendig gebruik

Naast inwendig gebruik is anijs ook geschikt voor de productie van zalven, tincturen en massageoliën. Voor de bereiding van een massageolie moeten drie druppels anijsolie worden gemengd met een eetlepel sojaolie. De olie kan vervolgens worden ingemasseerd op de gewenste lichaamsplaats. Bij vrouwen is de olie ook geschikt voor een buikmassage tijdens de zwangerschap.

Geurlampen

Anijsolie kan ook worden gebruikt in geurlampen. Voor de bereiding van een geurolie kunnen anijsolie, kaneelolie en korianderolie in gelijke verhoudingen worden gemengd.

Anijsplanten in Pakistan / Bron: JogiAsad, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Anijsplanten in Pakistan / Bron: JogiAsad, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)

Gezondheidsvoordelen van anijs

Anijs wordt gebruikt bij:

Belang voor de gezondheid

Positieve eigenschappen

Anijs wordt al duizenden jaren door mensen gebruikt als medicinale en specerijenplant. Het belangrijkste gebruik van deze medicinale plant omvat maag-darmstoornissen en verkoudheid. Anijs heeft veel positieve eigenschappen. Anijs is:
  • antibacteriël
  • diureticum (een middel dat de afgifte van water door de nieren bevordert)
  • ontspannend
  • antispasmodisch (middel dat krampen van organen tegengaat)
  • slijmoplossend
  • toniserend (iets wat de spierspanning verhoogt)

Anijs is al met al erg veelzijdig. Het wordt gebruikt voor: verlies van eetlust, vermoeidheid, astma, winderigheid, bronchitis, braken, hoest, infecties, keelpijn, hoofdpijn, melkproductie, maagpijn en dyspepsie.

Essentiële anijsolie / Bron: Itineranttrader, Wikimedia Commons (Publiek domein)Essentiële anijsolie / Bron: Itineranttrader, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Melkproductie bij zogende vrouwen

Anijs heeft een positief effect op de melkproductie bij zogende vrouwen. Dit is de reden waarom vrouwen anijsthee of theemengsels van anijs, venkel en komijn kunnen drinken tijdens de borstvoeding. Voor het melkvormende effect wordt het oestrogene effect van de anijsolie verantwoordelijk gehouden. De anijsolie krijgt zijn aroma tot 95 procent van het ingrediënt anethol. Dit ingrediënt is waarschijnlijk verantwoordelijk voor het medicinale effect van anijsolie. Omdat anethol ook wordt aangetroffen in steranijs en venkel, wordt anijs in toenemende mate vervangen door deze planten. Naast anethol bevat anijs ook vetolie, fenolzuren en flavonoïden.

Bijwerkingen

Omdat anijspreparaten natuurlijke producten zijn, kan dit soms leiden tot allergieën. Als tijdens gebruik allergische reacties van de huid of luchtwegen worden waargenomen, moet de behandeling worden gestaakt. Anijsolie mag nooit onverdund worden gebruikt, omdat zelfs bij kleine hoeveelheden misselijkheid en braken kunnen optreden.

Recept voor anijskoekjes

Ingrediënten:
  • 225 gram bloem
  • 1 theelepel bakpoeder
  • 1/2 theelepel zout
  • 115 gram roomboter
  • 100 gram suiker
  • 1 ei
  • 1 theelepel anijspoeder
  • 1/2 theelepel vanille-extract

Bereiding:
  • Verwarm de oven voor op 180 graden Celsius.
  • Meng in een grote kom de bloem, bakpoeder en zout.
  • In een andere kom: klop de boter, suiker, ei, anijspoeder en vanille-extract tot een glad mengsel.
  • Voeg het bloemmengsel toe aan het boter-ei-mengsel en kneed tot een deeg.
  • Rol het deeg uit tot 1 cm dikte en snijd er koekjes van.
  • Leg de koekjes op een met bakpapier beklede bakplaat en bak in de oven voor ongeveer 12-15 minuten.
  • Laat de koekjes afkoelen op een rooster.

Enjoy!

Lees verder

© 2019 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Kruiden: anijs of pimpinella anisumKruiden: anijs of pimpinella anisumEen eigen kruidentuintje in je tuin aanleggen en onderhouden is een leuke hobby. Hier wil ik het hebben over pimpinella…
Etherische oliën: anijsAnijs is een plantje dat veel mensen wel kennen om te eten op het brood of als toevoeging aan een alcoholische drank. An…
Anijs, gezond en lekkerAnijs, gezond en lekkerWe kennen allemaal anijs met de typische smaak. Denk aan het Griekse glaasje ouzo, het kopje anijsthee, het snoepje of d…
Kruiden: Anijs (pimpinella anisum)Het tuinkruidenhoekje mag in de moderne tuin niet ontbreken. Dicht bij de keuken zodat de kookkunst van de kok helemaal…

Zoethout: gezondheidsvoordelen, toepassing en bijwerkingenZoethout: gezondheidsvoordelen, toepassing en bijwerkingenZoethout van echte zoethout is een geneeskrachtig kruid dat al duizenden jaren wordt gebruikt in de geneeskunde in het V…
Lavendel: gezondheidsvoordelen, toepassingen en bijwerkingenLavendel: gezondheidsvoordelen, toepassingen en bijwerkingenAls het gaat om een geneeskrachtige plant die iedereen kent en lekker vindt ruiken, dan is dat echte lavendel of smalbla…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Anaterate, Pixabay (bewerkt)
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Anijs
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Schermbloemenfamilie
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Sambuca_(drank)
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Ouzo
  • https://www.buitengewoonbjorn.nl/ngo-naaktzadige-en-bedektzadige-planten/
  • https://www.drankgigant.nl/blog/ouze-en-raki/
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Absint
  • https://www.healthline.com/nutrition/anise
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Pastis
  • https://en.wikipedia.org/wiki/Anise
  • https://www.encyclo.nl/begrip/anisette
  • Voedingscentrum. Anijskoekjes. https://www.voedingscentrum.nl/recepten/gezond-recept/anijskoekjes.aspx (ingezien op 31-1-2023)
  • Afbeelding bron 1: Franz Eugen Köhler, Köhler's Medizinal-Pflanzen, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: SilentBobxy2, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 3: David Monniaux, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
  • Afbeelding bron 4: JogiAsad, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)
  • Afbeelding bron 5: Itineranttrader, Wikimedia Commons (Publiek domein)
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 01-09-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Natuurgeneeswijze
Bronnen en referenties: 18
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.