Anijs: gezondheidsvoordelen, toepassingen en bijwerkingen
Anijs behoort tot de schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae), een familie van bedektzadige planten, meestal aromatische, met holle stengels. Bedektzadig betekent dat ze zaad vormen dat omgeven wordt door een vrucht. Oorspronkelijk komt de anijs uit de mediterrane landen (landen rond het Middellandse Zeegebied) en uit Aziatische landen. In Midden- en Noord-Europa komt de plant alleen voor in tuinen en in de landbouw. Anijs kent diverse gezondheidsvoordelen. Preparaten van anijs lossen stilstaand slijm uit de bronchiën op en bevorderen de verwijdering ervan. Anijs verlicht verkoudheid, maar ook een bijholteontsteking. Bovendien heeft de medicinale plant een licht anticonvulsief effect en wordt het daarom gebruikt voor spijsverteringsklachten zoals winderigheid en een opgeblazen gevoel. Anijs wordt vaak verwerkt met venkel en karwij tot een medicinale thee. Bovendien stimuleren alle drie kruiden de melkproductie (bij zogende moeders).- Wat is anijs?
- Groei en voorkomen
- Toepassingen van anijs
- Toepassingen van anijs in eten en drinken
- Uitwendig gebruik
- Geurlampen
- Gezondheidsvoordelen van anijs
- Belang voor de gezondheid
- Positieve eigenschappen
- Melkproductie bij zogende vrouwen
- Bijwerkingen
- Recept voor anijskoekjes
Delen van anijsplant / Bron: Franz Eugen K?hler, K?hler's Medizinal-Pflanzen, Wikimedia Commons (Publiek domein)Wat is anijs?
Anijs is een oude medicinale c.q. geneeskrachtige kruidenplant. Anijs komt oorspronkelijk uit het oostelijk deel van het Middellandse Zeegebied en West-Azië en pas in de middeleeuwen brachten priesters het kruid naar Noord-Europa om ze in hun kloostertuinen te laten groeien. Anijs behoort tot schermbloemenfamilie (Umbelliferae of Apiaceae). De naam gaat terug naar het Griekse woord ἄνηθον voor dille, waarmee anijs werd verwisseld.Groei en voorkomen
Het kruid wordt tot 50 centimeter hoog, wordt vertakt en heeft een ronde steel. De bloemen zijn wit en hebben zeven tot vijftien bloemschermen. De onderste bladeren zijn gesteeld, gezaagd en ongedeeld, de middelste en bovenste bladeren zijn drielobbig. De vruchten zien er eivormig uit, zijn grijsgroen tot grijsbruin van kleur en zijn fijn harig. Ze smaken zoet en ruiken karakteristiek. De plant is eenjarig, behoort tot de schermbloemenfamilie en bloeit van juli tot augustus. Anijs komt van nature voor in het Middellandse Zeegebied en delen van Azië en het wordt gekweekt in subtropische gebieden zoals Zuidoost-Azië, Mexico en Argentinië. In de groeifase heeft de plant een vochtige grond en veel licht nodig. Daarom groeit de anijs vooral in zonnige regio's zoals de Middellandse Zee, evenals in Zuid-Rusland, Midden-Amerika en Azië.
Twee soorten Arak uit Sri Lanka / Bron: SilentBobxy2, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Toepassingen van anijs
Toepassingen van anijs in eten en drinken
Anijs wordt tegenwoordig vooral gebruikt bij de productie van likeuren en gedistilleerde dranken. Het wordt ook gebruikt in gebak en brood. Bekende spiritualiën op basis van anijs zijn:- Sambuca, een Italiaanse anijslikeur, met een alcoholpercentage van 40%
- Arrack of arak, een destillaat uit Sri Lanka
- Raki, een Turkse niet gezoete drank die meestal een anijssmaak heeft.
- Ouzo, een beroemde Griekse alcoholische drank
- Absint, een sterkedrank op basis van anijs, absintalsem, venkel en een aantal andere kruiden
- Pastis, een aperitief op basis van (ster)anijs, zoethout en kruidenextracten
- Kraamanijs of anisette, een likeur van anijs
Voor de productie van gedistilleerde dranken wordt anno 2024 voornamelijk steranijs gebruikt. Steranijs heeft een vergelijkbare smaak als anijs, maar behoort tot een andere familie (Schisandraceae),en wordt geïmporteerd uit China.
In zoetwaren wordt anijs vaak gebruikt in snoep en koekjes. Anijs kan goed gebruikt worden voor het maken van thee en is onderdeel van veel theemengsels. Om een thee te bereiden, meng je één tot vier gram anijs met 150 milliliter kokend water. De vruchten kunnen in hun geheel worden gebruikt of in een molen worden gemalen. Bij verkoudheid kan je meerdere koppen per dag van deze thee drinken.
Anijsvruchten ('zaden') / Bron: David Monniaux, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Uitwendig gebruik
Naast inwendig gebruik is anijs ook geschikt voor de productie van zalven, tincturen en massageoliën. Voor de bereiding van een massageolie moeten drie druppels anijsolie worden gemengd met een eetlepel sojaolie. De olie kan vervolgens worden ingemasseerd op de gewenste lichaamsplaats. Bij vrouwen is de olie ook geschikt voor een buikmassage tijdens de zwangerschap.Geurlampen
Anijsolie kan ook worden gebruikt in geurlampen. Voor de bereiding van een geurolie kunnen anijsolie, kaneelolie en korianderolie in gelijke verhoudingen worden gemengd.
Anijsplanten in Pakistan / Bron: JogiAsad, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Gezondheidsvoordelen van anijs
Anijs wordt gebruikt bij:Belang voor de gezondheid
Positieve eigenschappen
Anijs wordt al duizenden jaren door mensen gebruikt als medicinale en specerijenplant. Het belangrijkste gebruik van deze medicinale plant omvat maag-darmstoornissen en verkoudheid. Anijs heeft veel positieve eigenschappen. Anijs is:- antibacteriël
- diureticum (een middel dat de afgifte van water door de nieren bevordert)
- ontspannend
- antispasmodisch (middel dat krampen van organen tegengaat)
- slijmoplossend
- toniserend (iets wat de spierspanning verhoogt)
Anijs is al met al erg veelzijdig. Het wordt gebruikt voor: verlies van eetlust, vermoeidheid, astma, winderigheid, bronchitis, braken, hoest, infecties, keelpijn, hoofdpijn, melkproductie, maagpijn en dyspepsie.
Essentiële anijsolie / Bron: Itineranttrader, Wikimedia Commons (Publiek domein)Melkproductie bij zogende vrouwen
Anijs heeft een positief effect op de melkproductie bij zogende vrouwen. Dit is de reden waarom vrouwen anijsthee of theemengsels van anijs, venkel en komijn kunnen drinken tijdens de borstvoeding. Voor het melkvormende effect wordt het oestrogene effect van de anijsolie verantwoordelijk gehouden. De anijsolie krijgt zijn aroma tot 95 procent van het ingrediënt anethol. Dit ingrediënt is waarschijnlijk verantwoordelijk voor het medicinale effect van anijsolie. Omdat anethol ook wordt aangetroffen in steranijs en venkel, wordt anijs in toenemende mate vervangen door deze planten. Naast anethol bevat anijs ook vetolie, fenolzuren en flavonoïden.Bijwerkingen
Omdat anijspreparaten natuurlijke producten zijn, kan dit soms leiden tot allergieën. Als tijdens gebruik allergische reacties van de huid of luchtwegen worden waargenomen, moet de behandeling worden gestaakt. Anijsolie mag nooit onverdund worden gebruikt, omdat zelfs bij kleine hoeveelheden misselijkheid en braken kunnen optreden.Recept voor anijskoekjes
Ingrediënten:- 225 gram bloem
- 1 theelepel bakpoeder
- 1/2 theelepel zout
- 115 gram roomboter
- 100 gram suiker
- 1 ei
- 1 theelepel anijspoeder
- 1/2 theelepel vanille-extract
Bereiding:
- Verwarm de oven voor op 180 graden Celsius.
- Meng in een grote kom de bloem, bakpoeder en zout.
- In een andere kom: klop de boter, suiker, ei, anijspoeder en vanille-extract tot een glad mengsel.
- Voeg het bloemmengsel toe aan het boter-ei-mengsel en kneed tot een deeg.
- Rol het deeg uit tot 1 cm dikte en snijd er koekjes van.
- Leg de koekjes op een met bakpapier beklede bakplaat en bak in de oven voor ongeveer 12-15 minuten.
- Laat de koekjes afkoelen op een rooster.
Enjoy!
