Oogproblemen bij de ziekte van Lyme, een bacteriële infectie
De ziekte van Lyme is een goed gekende aandoening die is overgebracht door teken. De tekenaandoening tast diverse lichaamssystemen aan, ook de ogen. De oogproblemen starten meestal in de late(re) fase van de ziekte, al vormt conjunctivitis (ontsteking van het oogbindvlies) hierop een uitzondering. De behandeling bestaat uit antibiotica om de ziekte van Lyme te bestrijden, en bovendien voert de oogarts een specifieke behandeling uit voor de individuele oogcomplicaties. Vaak zijn krachtige ontstekingsremmende medicijnen nodig in de vorm van corticosteroïden.
Conjunctivitis: Beginstadium van ziekte van Lyme
In de vroege fase van de
ziekte van Lyme (bacteriële infectie door tekenbeet met symptomen aan huid en hart,
hersenen, spieren en/of gewrichten) treedt bij circa 10% van de patiënten
conjunctivitis op aan één of beide ogen. Dit is een type
oogontsteking waarbij het
oogbindvlies ontstoken is. Het oogbindvlies bedekt de binnenkant van de oogleden en het oogwit. Bij een conjunctivitis heeft de patiënt
rode ogen en zijn kleine bloedvaten zichtbaar. Soms heeft hij ook last van een
oogafscheiding (pus). Daarnaast presenteren een aantal patiënten zich met ernstig ooglidoedeem (zwelling van het ooglid). Dit type conjunctivitis is niet besmettelijk. De patiënt herstelt tot slot spontaan.
Keratitis
Keratitis, een
ontsteking van het hoornvlies, gaat eveneens gepaard met de ziekte van Lyme. Deze
oogontsteking treedt na enkele maanden na het begin van de ziekte op aan één oog maar verspreidt zich mogelijk naar het andere oog.
Lichtgevoeligheid (fotofobie), pijnlijke ogen (
oogpijn),
tranende ogen en een
wazig gezichtsvermogen zijn typerend voor deze oogontsteking. Daarnaast heeft de patiënt letterlijk troebel of wazig uitziende ogen. De oogarts behandelt keratitis door middel van
corticosteroïden. De patiënt neemt prednison in de vorm van
oogdruppels of oraal (via de mond) gedurende twee tot zes maanden (bij diepere infecties). De oogziekte blijft soms aanwezig, zelfs na een passende systemische behandeling met
antibiotica.
Oogzenuwontsteking
De oogzenuw speelt een essentiële rol in het gezichtsvermogen. Deze oogstructuur draagt namelijk informatie van het netvlies naar de hersenen. De ziekte van Lyme veroorzaakt mogelijk
optische neuritis, de
medische term van een oogzenuwontsteking. Symptomen van de ziekte zijn
pijn in het oog, een
verminderd kleurenzicht en een verlies van het gezichtsvermogen. De oogarts voert een uitgebreid oogonderzoek uit en tevens is een
contrastgevoeligheidsonderzoek nodig om het verminderd contrastvermogen op te sporen. Ook hierbij schrijft de oogarts corticosteroïden voor. Deze neemt de patiënt intraveneus (via een ader) of anders via oogdruppels, waarbij hij correcte
oogdruppelrichtlijnen toepast.
Retinale vasculitis
Bij retinale
vasculitis zijn de bloedvaten van het netvlies ontstoken. Deze complicatie van de ziekte van Lyme veroorzaakt een geleidelijk gezichtsvermogen zonder dat de patiënt hierbij pijn ervaart. Corticosteroïden, krachtige ontstekingsremmende
medicatie, zijn nodig, vaak via een
ooginjectie. Ook past de oogarts mogelijk een laserbehandeling toe. Dit gebeurt voornamelijk bij de aanwezigheid van veel kleine bloedingen in het oog.
Retinale veneuze occlusie
Retinale veneuze occlusie houdt in dat de aderen van het netvlies verstopt zijn. Hiermee gaat geen pijn gepaard, maar de macula is bij de aandoening wel gezwollen (
macula-oedeem), waardoor de patiënt het gezichtsvermogen verliest. Een ooglaserbehandeling heft de verstopping op. Een intravitreale injectie van corticosteroïden is nodig bij de aanwezigheid van macula-oedeem.
Uveïtis
Uveïtis is een oogontsteking waarbij de uvea ontstoken is, het middelste deel van het oog. De uvea bestaat uit de iris (regenboogvlies: het gekleurde gedeelte van het oog), het straallichaam (maakt de vloeistof aan die het oog vult) en het vaatvlies (choroïd: de laag onder het netvlies). De ziekte van Lyme veroorzaakt mogelijk tussenliggende uveïtis, ook bekend als “pars planitis”, waardoor het gebied achter de iris ontstoken is. Deze oogontsteking is pijnloos, maar de patiënt ervaart wel
floaters. Hij ziet hierbij drijvers, vlekjes en andere bewegende donkere stippen of lijnen in zijn gezichtsvermogen. Door deze symptomen verliest hij stilaan het gezichtsvermogen. De belangrijkste behandeling voor uveïtis bestaat uit steroïde oogdruppels, die de ontsteking verminderen. De behandeling neemt soms wel enkele maanden in beslag, omdat de patiënt het steroïdegebruik langzaam moet afbouwen. Soms schrijft de oogarts nog pupil verwijdende oogdruppels voor, ook gekend als “
mydriatica”. Hierdoor de iris niet tegen de lens gaat plakken, wat soms gebeurt wanneer littekens ontstaan op de iris. Wanneer de iris namelijk tegen de ooglens vasthangt, veroorzaakt dit een permanent verlies van het gezichtsvermogen.