Ziekte van Binswanger: Progressieve neurologische aandoening

De ziekte van Binswanger is een progressieve neurologische aandoening die meestal voorkomt bij ouderen. De ziekte is het gevolg van atherosclerose (slagaderverkalking) aan de bloedvaten in de hersenen die de witte stof en andere diepe hersenstructuren voeden. De meeste patiënten ervaren onder andere progressief geheugenverlies, een bemoeilijkte spraak, urineproblemen en een onvaste gang van lopen. De ziekte valt met beeldvormend onderzoek van de hersenen te identificeren. Een behandeling is niet voorhanden, maar enkele medicijnen kunnen de symptomen verlichten. De Duitse neuroloog Otto Ludwig Binswanger beschreef voor het eerst deze aandoening in de medische literatuur in 1894.

• Synoniemen ziekte van Binswanger
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen ziekte van Binswanger

De ziekte van Binswanger is eveneens bekend onder deze synoniemen:

• BD
• Binswanger encefalopathie
• multi-infarct dementie, type Binswanger
• subcorticale arteriosclerotische encefalopathie, SAE
• subcorticale dementie
• subcorticale ischemische vaatziekte
• subcorticale vasculaire dementie
• vasculaire dementie, type Binswanger

Epidemiologie

De ziekte van Binswanger treft mannen en vrouwen in gelijke aantallen en komt meestal voor bij patiënten van vijftig jaar of ouder. De prevalentie neemt toe met de leeftijd. Het is een relatief zeldzame aandoening en gedetailleerde epidemiologische gegevens zijn beperkt.

Oorzaken

De ziekte van Binswanger is een vorm van dementie. De patiënt heeft schade opgelopen aan de diepe lagen van witte stof in de hersenen. Deze schade is het gevolg van de verdikking en vernauwing van slagaders (atherosclerose) die de subcorticale gebieden van de hersenen voeden. Atherosclerose (aderverkalking) is een systemisch proces dat bloedvaten door het hele lichaam aantast. Het begint laat in het vierde decennium van het leven en neemt in ernst toe met de leeftijd. Aangezien de slagaders steeds meer vernauwen, leveren de arteriën minder bloed aan en sterft hersenweefsel af.

Risicofactoren

Een hoge bloeddruk (hypertensie), roken, hypercholesterolemie, hart- en vaatziekten en diabetes mellitus (suikerziekte) zijn risicofactoren voor de ziekte van Binswanger.

Symptomen

Het meest karakteristieke kenmerk van de ziekte van Binswanger is psychomotorische traagheid. Dit houdt in dat de patiënt bijvoorbeeld meer tijd nodig heeft om een letter te vormen bij het schrijven. Andere symptomen zijn vergeetachtigheid, maar niet zo ernstig als de vergeetachtigheid van de ziekte van Alzheimer (vorm van dementie met uiteindelijk ernstig geheugenverlies), een bemoeilijkte spraak (dysartrie), een onvaste gang (ataxie), onhandigheid of frequente valpartijen, persoonlijkheidsveranderingen of stemmingswisselingen (apathie, prikkelbaarheid en depressie). Daarnaast treden urineproblemen op die niet toe te wijzen zijn aan urologische aandoeningen, zoals urinaire urgentie (een dringende behoefte om vaker te plassen) en urine-incontinentie.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen die kunnen wijzen op de ziekte van Binswanger zijn onder andere:

• ernstige en aanhoudende geheugenproblemen
• significante veranderingen in spraak en communicatie
• problemen met coördinatie en balans
• frequente valpartijen zonder duidelijke oorzaak
• plotselinge veranderingen in persoonlijkheid of stemming

Diagnose en onderzoeken

Een kenmerkend patroon van de ziekte van het door de ziekte beschadigde hersenweefsel is zichtbaar dankzij een CT-scan of MRI-scan van de hersenen. Hieruit blijkt dat de witte stof in de hersenen afsterft en dat meerdere kleine beroertes aanwezig geweest zijn in de diepere hersenstructuren. Neuropsychologische testen kunnen helpen bij het vaststellen van de cognitieve en motorische stoornissen die kenmerkend zijn voor deze aandoening.

Behandeling

De ziekte van Binswanger valt niet te genezen, maar de arts behandelt wel de symptomen. Antidepressiva helpen bij een depressie of angst. Atypische antipsychotica zijn nuttig bij patiënten met agitatie en storend gedrag. Een succesvolle behandeling van hypertensie en diabetes (suikerziekte) vertraagt de progressie van atherosclerose en bijgevolg eveneens van de ziekte van Binswanger. De beste behandeling bestaat eigenlijk uit preventie, vroeg in de volwassen jaren. Dit doet de patiënt door een gezonde levensstijl na te streven:

• een gevarieerde en gezonde voeding met weinig zout en veel vezels, groenten en fruit
• een gezonde bloeddruk bereiken
• een goed gewicht bewaren
• diabetes goed reguleren
• geen of beperkt alcohol drinken
• Gezond eten verlaagt het risico op de ziekte van Binswanger / Bron: Jill111, Pixabay
• niet roken
• voldoende slapen
• voldoende fysieke inspanning leveren

Prognose

Geen genezing mogelijk

Rare Diseases meldt de volgende informatie rond de prognose van de ziekte. Over het algemeen zijn de langetermijnvooruitzichten voor patiënten met deze ziekte slecht. De ziekte is progressief en een genezing is niet beschikbaar. De veranderingen treden geleidelijk of plots op. De ziekte van Binswanger gaat vaak gepaard met de ziekte van Alzheimer. Vijf tot tien jaar na de diagnose, lijdt de patiënt meestal aan ernstige dementie.

Progressie vertragen

Wel valt de ziekteprogressie in sommige gevallen te vertragen door het aanhouden van een gezonde bloeddruk en het op peil houden van het insuline niveau bij diabetes. Het is bovendien belangrijk om atherosclerose (aderverkalking) te voorkomen door het eten van een gezonde voeding, goede slaapgewoonten te creëren, voldoende te bewegen, niet te roken en geen of weinig alcohol te drinken.

Complicaties

In zeldzame gevallen kunnen complicaties optreden, zoals:

• verergering van cognitieve stoornissen
• toename van motorische problemen
• verlies van zelfstandigheid en mobiliteit
• ernstige gedragsveranderingen

Preventie

Om het risico op het ontwikkelen van de ziekte van Binswanger te verkleinen, kunnen de volgende voorzorgsmaatregelen worden genomen:

• regelmatig een gezonde levensstijl hanteren
• de bloeddruk en cholesterolgehalten onder controle houden
• diabetes goed reguleren
• het vermijden van roken en overmatig alcoholgebruik
• voldoende fysieke activiteit en mentale stimulatie

Door deze voorzorgsmaatregelen kan de kans op het ontwikkelen van de ziekte van Binswanger en de ernst van de symptomen worden verminderd.