Complicaties diabetes mellitus (suikerziekte): Mondproblemen

Complicaties diabetes mellitus (suikerziekte): Mondproblemen De relatie tussen ernstige tandvleesaandoeningen en suikerziekte is tweerichtingsverkeer. Niet alleen zijn patiënten met diabetes mellitus vatbaarder voor ernstige tandvleesaandoeningen, maar ernstige tandvleesaandoeningen tasten mogelijk de bloedsuikerspiegel aan en dragen bij aan de progressie van suikerziekte. Vooral vijftigplussers met suikerziekte lijden vaak aan mondproblemen. Het onder controle krijgen van diabetes mellitus is daarom bijgevolg voor de bescherming van de tanden en het tandvlees. Een gezonde mond draagt op zijn beurt ook bij aan het onder controle houden van diabetes mellitus. Regelmatige tandartsbezoeken, een goede tand- en mondhygiëne en een goede controle van de bloedsuikerspiegel voorkomen veel mondproblemen.

Wat is diabetes mellitus (suikerziekte)?

Diabetes mellitus is een ernstige ziekte waarbij het lichaam geen insuline produceert of niet goed gebruikt. Insuline is een hormoon dat nodig is om suiker, zetmeel en ander voedsel om te zetten in energie. Normaal gesproken helpt insuline om suiker uit het bloed naar de lichaamscellen te krijgen, waar het wordt gebruikt voor energie. Bij een patiënt met suikerziekte heeft het lichaam moeite met het maken en/of gebruiken van insuline, zodat het lichaam niet de brandstof krijgt die het nodig heeft en de bloedsuiker te hoog blijft (hyperglykemie). Een hoge bloedsuikerspiegel veroorzaakt processen die mogelijk leiden tot complicaties, zoals hart-, nier- en oogaandoeningen, of andere ernstige problemen. Ook komen sneller mondcomplicaties voor bij diabetici.

Brandende mond syndroom

Spruw (schimmelinfectie veroorzaakt door de gist Candida) en een droge mond leiden mogelijk tot het brandende mond syndroom. Ook bepaalde medicijnen, waaronder sommige voor medicijnen voor de behandeling van een hoge bloeddruk, leiden mogelijk tot het brandende mond syndroom. De mond van de patiënt voelt aan alsof hij net hete koffie drinkt, maar ook een tintelend en verdoofd gevoel in de mond is mogelijk. Sommige patiënten lijden aan smaakverlies, al is dit soms ook het gevolg van veroudering. Patiënten die aan smaakverlies lijden, mogen echter geen suiker toevoegen aan het eten omdat dit de kans op gaatjes en tandvleesaandoeningen vergroot.

Droge mond

Zowel diabetes mellitus als een oudere leeftijd vertragen de speekselproductie, en dat is zeker het geval bij vrouwen. Dit verhoogt het risico op een droge mond (xerostomie). Speeksel maakt enzymen aan die bacteriën aanvallen. Zonder speeksel groeien bacteriën ongecontroleerd. Een droge mond leidt niet alleen tot mondzweren, en een vieze adem, maar ook tot meer tandbederf en tandvleesaandoeningen.

Gingivitis (tandvleesontsteking)

Tandvleesaandoeningen zijn de meest voorkomende mondgezondheidsproblemen bij patiënten met suikerziekte. De eerste fase van een tandvleesontsteking staat bekend als gingivitis. Hierbij zorgen bacteriën ervoor dat het tandvlees bloedt, rood wordt en pijn gaat doen. Bacteriën houden van suiker en veranderen dit in tandbeschadigend zuur. Ongecontroleerde diabetes mellitus betekent meer suiker in het speeksel en dat betekent een gratis maaltijd voor bacteriën. De bacteriën vormen uiteindelijk tandplak met speeksel en stukjes overgebleven voedsel. Wanneer tandplak zich opbouwt, leidt dit tot tandbederf en tandvleesaandoeningen. Door regelmatig de tanden te poetsen en te flossen, en door de mond te spoelen met antiseptische mondwater, wordt dit weggewerkt en stopt gingivitis.

Langzame wondgenezing

Een patiënt met suikerziekte herstelt langzamer van infecties. Als er schade ontstaat aan het tandvlees of de tanden, duurt het tevens langer om hiervan te herstellen (een langzame wondgenezing). Dit is mogelijk eveneens een probleem na een tandheelkundige ingreep. Als de patiënt de bloedsuikerspiegel onder controle houdt en elke dag de tanden poetst en flost, en de tanden afspoelt met een antiseptisch mondwater, voorkomt dit de meeste tand- en tandvleesaandoeningen.

Mondspruw komt sneller tot stand bij patiënten die een slecht passend kunstgebit dragen / Bron: Jim Sneddon, Flickr (CC BY-2.0)Mondspruw komt sneller tot stand bij patiënten die een slecht passend kunstgebit dragen / Bron: Jim Sneddon, Flickr (CC BY-2.0)

Mondspruw

Naast bacteriën houden ook schimmels van suiker. Orale candidiasis (mondspruw) is een vaak voorkomende schimmelinfectie aan het mondgebied bij diabetici. De infectie veroorzaakt mogelijk witte of rode vlekken op de tong en in de wangen. Soms veranderen ze in een open wonde. Patiënten die een kunstgebit dragen, roken of antibiotica gebruiken, krijgen sneller te maken met mondspruw. De gist gedijt op de extra suiker in het speeksel en houdt vooral van vochtige plekken zoals gebieden met een los passend kunstgebit.

Parodontitis

Onbehandelde gingivitis verandert in parodontitis, een ernstiger type tandvleesaandoening dat het bot en de weefsels aantast die de tanden ondersteunen. In het ergste geval verliest de patiënt hierdoor de tanden. Als de patiënt niet regelmatig de tanden flost en poetst, verzamelen bacteriën en tandplak zich op de tanden. Hierdoor ontstaat teruggetrokken tandvlees. In de gaatjes nestelen zich bacteriën zich. Deze vallen steeds meer delen van de mond aan, inclusief de botten. Parodontitis is niet omkeerbaar. De tandarts of parodontist moet een behandeling inzetten aangezien de tanden poetsen en flossen niet meer helpt. Sommige patiënten hebben tandvleesoperaties nodig om hun tanden te redden.

Mensen (met diabetes mellitus) roken best niet / Bron: Geralt, PixabayMensen (met diabetes mellitus) roken best niet / Bron: Geralt, Pixabay

Tips voor mondgezondheid bij diabetici

Enkele tips verbeteren de tand- en mondgezondheid en voorkomen complicaties aan het mondgebied bij patiënten met diabetes mellitus:
  • de bloedsuikerspiegel onder controle krijgen en houden: Patiënten moeten diabetesgerelateerde medicijnen zoals voorgeschreven gebruiken, gezonder eten en meer bewegen. Een goede controle van de bloedsuikerspiegel helpt het lichaam ook bij het bestrijden van bacteriële of schimmelinfecties in de mond en helpt de droge mond te verminderen die door diabetes mellitus wordt veroorzaakt.
  • de tanden twee keer per dag poetsen met een zachte tandenborstel en dagelijks de tanden flossen is noodzakelijk
  • een regelmatig tandartsbezoek is essentieel
  • het dagelijks reinigen van een kunstgebit is belangrijk
  • niet roken

Lees verder

© 2019 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Verband tussen mondgezondheid en chronische aandoeningenVerband tussen mondgezondheid en chronische aandoeningenEen goede mondgezondheid is belangrijk voor de mond zelf, maar ook voor het voorkomen van problemen aan andere lichaamss…
Suikerziekte: Heb ik diabetes?Suikerziekte: Heb ik diabetes?Diabetes, ook wel suikerziekte, komt steeds vaker voor. In Nederland hebben een miljoen mensen diabetes; minstens een kw…
Latent autoimmune diabetes of adults (LADA)Latent autoimmune diabetes of adults (LADA)Circa 15% van de patiënten die de diagnose van diabetes mellitus (suikerziekte) type 2 heeft gekregen, lijdt aan 'latent…
Tandvleesontsteking: Oorzaken, symptomen en gevolgenTandvleesontsteking: Oorzaken, symptomen en gevolgenTandvleesontsteking is een aandoening die ontstaat ten gevolge van tandplak in de overgangslijn tussen de tand en het ta…

Ganglioneuroom: Goedaardige tumor van autonome zenuwcellenGanglioneuroom: Goedaardige tumor van autonome zenuwcellenEen ganglioneuroom is een zeldzame en goedaardige tumor van de autonome zenuwcellen. Ganglioneuromen komen het meest fre…
Synovitis villonodularis pigmentosa: GewrichtsaandoeningSynovitis villonodularis pigmentosa: GewrichtsaandoeningSynovitis villonodularis pigmentosa is een zeldzame aandoening waarbij zich een tumor vormt in de gewrichten. Deze groei…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Pixabay, Pexels
  • Geraadpleegd op 6 april 2019:
  • Coëlho, medisch zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Diabetes and Oral Health Problems, http://www.diabetes.org/living-with-diabetes/treatment-and-care/oral-health-and-hygiene/diabetes-and-oral-health.html
  • Diabetes and Oral Health, https://www.colgateprofessional.com/education/patient-education/topics/systemic/diabetes-and-oral-health
  • Diabetes and Your Smile, https://www.mouthhealthy.org/en/az-topics/d/diabetes
  • How to Keep Your Mouth Healthy, https://www.webmd.com/diabetes mellitus/diabetes mellitus-affects-teeth#1
  • Afbeelding bron 1: Jim Sneddon, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Geralt, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 13-02-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.