Drunkorexia: Eetstoornis in combinatie met alcoholmisbruik

Drunkorexia is geen officiële diagnose of medische term. Het is de omgangstaal voor een verslavingsstoornis waarbij een patiënt een eetstoornis heeft (meestal boulimie of anorexia) in combinatie met alcoholisme. Meisjes en jonge vrouwen die druk voelen om mager te blijven, krijgen sneller te maken met deze obsessie. De psychische aandoening brengt tal van gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals bijvoorbeeld slaapproblemen, voedingstekort en spierkrampen. Het is belangrijk dat patiënten een volledige, dubbele behandeling krijgen van zowel de eetstoornis als het overmatig drinken van alcohol.

• Oorzaken van zelfopgelegde honger of eetbuien en alcoholmisbruik
• Gezondheidsrisico’s van drunkorexia
• Anorexia nervosa
• Boulimie
• Drunkorexia
• Behandeling van verslavingsstoornis
• Prognose van drunkorexia
• Korte termijn
• Lange termijn
• Complicaties van drunkorexia
• Fysieke complicaties
• Psychische complicaties
• Preventie van drunkorexia
• Educatie en bewustwording
• Ondersteuning en behandeling

Oorzaken van zelfopgelegde honger of eetbuien en alcoholmisbruik

De maatschappelijke druk die op jonge mensen wordt uitgeoefend, leidt soms tot heel vreemde dingen. In de zoektocht om er zo slank mogelijk uit te zien, ontzetten patiënten zich van maaltijden zodat ze later kunnen genieten van buitensporige hoeveelheden alcohol. Alcohol bevat veel calorieën, vooral bier en wijn. Door een volledige maaltijd te eten en verschillende drankjes aan de bar te consumeren, overschrijdt een patiënt mogelijk het aantal calorieën dat hij per dag mag gebruiken om zijn gewicht te behouden. Zo ervaart hij na verloop van tijd een toename in gewicht en krijgt hij een ‘opgeblazen’ uiterlijk. Omdat patiënten later in staat willen zijn om van meerdere drankjes te genieten, gaan ze gedurende de dag hun voedselinname beperken of zelfs hun maaltijden zuiveren (braken opwekken) om later ruimte te maken voor alcohol. Dit fungeert als een eetstoornis en alcoholgebruikstoornis en veroorzaakt zowel lichamelijk als psychologisch ernstige gevolgen voor de gezondheid van patiënten.

Gezondheidsrisico’s van drunkorexia

Drunkorexia heeft net zoals andere eetstoornissen op de lange termijn nare bijwerkingen op de gezondheid zonder de implicatie van alcoholmisbruik.

Anorexia nervosa

Anorexia nervosa is een psychische stoornis die leidt tot obsessief diëten en een verstoorde perceptie of zelfbeeld en het lichaam. Om zoveel mogelijk gewicht te verliezen, hongeren patiënten zich uit en vermijden ze voedsel om een gewichtstoename te voorkomen. Dit destructieve gedrag veroorzaakt bijwerkingen zoals:

• abnormale bloedwaarden
• broze nagels
• duizeligheid
• een lage bloeddruk
• een onregelmatige hartslag
• epileptische aanvallen
• extreem gewichtsverlies
• haaruitval
• verhoogde leverenzymen
• vermoeidheid

Boulimie

Boulimie is een ander type eetstoornis. Patiënten die niet volledig afzien van voedsel, nemen in plaats daarvan deel aan een eetpatroon. Ze eten in één keer een grote hoeveelheid voedsel, om dit obsessieve gedrag dan te laten volgen door compenserend gedrag (braken, laxeermiddelen gebruiken, overmatige lichaamsbeweging, …). Hierdoor houdt de patiënt geen calorieën (of voedingsstoffen) uit het voedsel vast. Dit resulteert in onder andere:

• een abnormale darmwerking
• een droge huid
• een opgeblazen gevoel
• epileptische aanvallen
• flauwvallen
• spierkrampen
• tandbederf
• uitdroging
• vermoeidheid

Drunkorexia

Belemmering van de fitheid

Veel patiënten met drunkorexia proberen tegelijkertijd fit te worden. Maar alcohol interfereert met vele lichaamsfuncties, zoals bijvoorbeeld het herstel van het lichaam en het opbouwen van spieren. Zwaar drinken belemmert met andere woorden de voortgang van de training.

Risico op kanker

Langdurig zwaar drinken is gekoppeld aan verschillende soorten kanker.

Slaapproblemen

Vaak en zwaar alcohol drinken verstoort slaappatronen.

Slechtere mentale status

De verslavingsstoornis leidt sneller tot verkeerde beslissingen of veranderd gedrag. Hoe vaker een patiënt drinkt, hoe meer risico hij loopt op risicovol gedrag, slechte seksuele beslissingen en een slecht beoordelingsvermogen. Deze symptomen in combinatie met alcoholmisbruik zijn nefast voor het lichaam. De consumptie van alcohol op een lege maag verhoogt ook de effecten van alcohol op het lichaam. Wanneer uitsluitend alcohol in het lichaam aanwezig is, schiet de alcoholconcentratie in het bloed in een korte tijd omhoog. Dit leidt tot andere gevaarlijke bijwerkingen zoals een black-out of zelfs alcoholvergiftiging.

Voedingstekorten

Het lichaam heeft meer voedingsstoffen nodig dan normaal om alcohol te metaboliseren. Het lichaam van voedingsstoffen uithongeren voor het drinken resulteert in een tekort dat op de lange termijn mogelijk schadelijk is.

Behandeling van verslavingsstoornis

Omdat zowel alcoholisme als eetstoornissen vormen van verslaving zijn, is de beste manier om drunkorexia te bestrijden een dubbele behandeling. Dit houdt in dat patiënten die worstelen met drunkorexia, een behandeling behoeven voor zowel hun eetstoornis als de stoornis van middelenmisbruik. Ze moeten tegelijkertijd op de juiste manier worden aangepakt. Dit gebeurt het best via cognitieve gedragstherapie. Deze vorm van psychotherapie richt zich op de gedachten, overtuigingen en attitudes van de patiënt in relatie tot hun gevoelens en gedrag. Hiermee leert de patiënt verschillende, gezonde copingmechanismen voor het omgaan met de problemen die zich voordoen in het leven van de patiënt.

Prognose van drunkorexia

De prognose voor drunkorexia hangt sterk af van de snelheid en effectiviteit van de behandeling.

Korte termijn

• Herstel van voedingsdeficiënties: Bij een tijdige en adequate behandeling kunnen de meeste voedingsdeficiënties binnen enkele maanden verbeteren. Dit hangt af van de ernst van de tekortkomingen en de mate van alcoholmisbruik.
• Verbetering van eet- en drinkgewoonten: Met de juiste behandeling kunnen patiënten leren gezonde eet- en drinkgewoonten te ontwikkelen. Dit kan leiden tot een vermindering van de symptomen en een verbeterde algehele gezondheid.

Lange termijn

• Risico op terugval: Zonder voortdurende ondersteuning en behandeling is er een aanzienlijke kans op terugval. Dit kan zowel betrekking hebben op eetstoornissen als alcoholmisbruik.
• Chronische gezondheidseffecten: Langdurig alcoholmisbruik en de effecten van een eetstoornis kunnen blijvende gezondheidsschade veroorzaken. Dit omvat mogelijke lever- en hartproblemen, evenals mentale gezondheidsproblemen.
• Levenskwaliteit: Bij succesvolle behandeling kan de levenskwaliteit aanzienlijk verbeteren, hoewel sommige gevolgen van lange termijn alcoholmisbruik mogelijk blijvend zijn.

Complicaties van drunkorexia

Drunkorexia kan leiden tot een reeks ernstige complicaties, zowel fysiek als psychisch:

Fysieke complicaties

• Leverproblemen: Langdurig alcoholgebruik kan leiden tot leverziekten zoals levercirrose of leverontsteking. Een tekort aan essentiële voedingsstoffen kan deze aandoeningen verergeren.
• Hartproblemen: Regelmatig overmatig drinken kan bijdragen aan hoge bloeddruk, hartritmestoornissen en een verhoogd risico op hartaanvallen.
• Spijsverteringsproblemen: Eetstoornissen in combinatie met alcoholmisbruik kunnen leiden tot ernstige spijsverteringsproblemen, zoals gastritis en maagzweren.

Psychische complicaties

• Depressie en angst: Beide aandoeningen komen vaak voor bij mensen met drunkorexia en kunnen verergerd worden door zowel de eetstoornis als alcoholmisbruik.
• Cognitieve problemen: Langdurig alcoholgebruik kan de cognitieve functies aantasten, resulterend in geheugenproblemen en verminderde concentratie.

Preventie van drunkorexia

Preventie van drunkorexia kan door verschillende strategieën:

Educatie en bewustwording

• Onderwijs over gezonde voeding en alcoholgebruik: Voorlichting over de risico's van eetstoornissen en alcoholmisbruik kan helpen om vroegtijdig problemen te herkennen en te voorkomen.
• Mentale gezondheidszorg: Vroegtijdige interventie en psychotherapie kunnen nuttig zijn voor jongeren die zich onder druk voelen staan om een bepaald lichaamsbeeld te behouden.

Ondersteuning en behandeling

• Toegang tot behandelingen: Zorgen voor adequate toegang tot behandelingen voor eetstoornissen en alcoholverslaving kan helpen bij het voorkomen van de ontwikkeling van drunkorexia.
• Ondersteunende netwerken: Het opbouwen van sterke sociale netwerken en steun van familie en vrienden kan bijdragen aan een gezondere levensstijl en het voorkomen van verslavingen.

Lees verder

• Eetstoornissen: Anorexia, boulimie en binge eating disorder
• Anorexia nervosa: Eetstoornis met verstoord lichaamsbeeld
• Boulimie: Oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag
• Alcoholmisbruik: Overmatig en herhaald alcoholgebruik