Neusstenen (rhinolieten): Oorzaken van steenvorming in neus

Een neussteen (rhinoliet) duidt op een steen die zich gevormd heeft in de neusholte. Deze zeldzame medische aandoening ontstaat meestal door een van buitenaf ingebracht vreemd voorwerp in de neus, maar soms komen neusstenen ook tot uiting door een oorzaak die binnen de neusholte ligt. Vaak ontstaan de symptomen pas na vele maanden of jaren. Rhinolieten veroorzaken onder andere een verstopte neus aan één neusgat, hoofdpijn en een bloedneus. Beeldvormende onderzoeken en een inwendig kijkonderzoek van de neus zijn nodig voor het diagnosticeren van steenvorming in de neus. De arts moet de steen verwijderen zodat de klachten verwijderen. De prognose is dan meestal uitstekend.

• Oorzaken van neusstenen
• Van buitenaf ingebracht (exogeen)
• Van binnenuit ontstaan (endogeen)
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van neussteen
• Prognose van rhinolieten

Oorzaken van neusstenen

Van buitenaf ingebracht (exogeen)

Steenvorming in de neus ontstaat meestal rond de kern van een klein vreemd lichaam dat in de neus is ingebracht (exogene oorzaak), zoals bijvoorbeeld een knop, een kraaltje, een steentje, een muntje, een zaadje, een stukje papier, een erwtje of een nootje. Kinderen en patiënten met een verstandelijke beperking zijn bijgevolg vaker vatbaar voor neusstenen. Calcium en magnesium hechten zich aan dit vreemde materiaal waardoor na verloop van tijd grote onregelmatige massa’s ontstaan die de neusholte vullen.

Van binnenuit ontstaan (endogeen)

Ook gebeurt mogelijk een geleidelijke afzetting en coating van verschillende calcium- en magnesiumzouten over dik slijm, een stuk slijmvlies, een botfragment, een bloedstolsel of iets anders inwendig in de neusholte (endogene oorzaak).

Symptomen

Omdat de vorming van een neussteen een verraderlijk en traag proces is, ontwikkelen de symptomen zich geleidelijk over een periode van maanden en jaren. Neusstenen veroorzaken volgende mogelijke symptomen:

• ademhalingsproblemen
• chronische sinusitis en terugkerende neusinfecties
• een bloedneus
• een etterende, stinkende en soms met bloed bevlekte neusafscheiding dat uit één neusgat vloeit
• een verstopte neus aan één neusgat
• gezichtspijn
• hoofdpijn
• neuspijn
• tranende ogen

Soms hebben patiënten helemaal geen neusgerelateerde symptomen en presenteren ze zich enkel met een stinkende adem.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek
De arts doorloopt de medische geschiedenis van de patiënt en noteert eveneens de symptomen. Vervolgens voert hij een neusendoscopie (inwendig kijkonderzoek van de neus) uit. Hierbij bemerkt hij eenzijdige, stinkende bloedvlekken en een neusafscheiding. Ook beeldvormende onderzoeken zijn inzetbaar om de stenen in de neus te detecteren. Een röntgenfoto onthult mogelijk ook de aanwezigheid van een rhinoliet, maar soms is de steen niet zichtbaar via radiografie en daarom opteert de arts meestal voor een CT-scan of MRI-scan.

Differentiële diagnose
Soms krijgen patiënten een verkeerde diagnose en krijgen ze vaak gedurende een lange periode een behandeling in het kader van rhinosinusitis voorgeschreven. Een neussteen doet soms ook denken aan de symptomenreeks van volgende aandoeningen:

• allergische schimmelsinusitis
• chronische sinusitis
• een odontoom (goedaardig tandgezwel in kaakbot zonder symptomen)
• een osteoom (goedaardig gezwel van botweefsel)
• ossificerende fibromen (huidgezwelletjes op een steeltje)
• tandpijn

Behandeling van neussteen

De arts verwijdert rhinolieten via een neusendoscopie of anders via een operatie onder algemene verdoving. Grote neusstenen moet de arts eerst in stukken breken alvorens hij deze kan verwijderen. Na de operatie moet een patiënt meestal antibiotica nemen en zoute neussprays gebruiken.

Prognose van rhinolieten

De patiënt herstelt meestal goed nadat de arts de stenen verwijderd heeft.

Lees verder

• Stenen in lichaam: Soorten, symptomen en behandeling
• Neusendoscopie: Onderzoek van neus- en sinusholtes
• Neuspijn: Oorzaken van pijn op of in neus (pijnlijke neus)
• Neussprays: Soorten, indicatie, gebruik en bijwerkingen
• EHBO bij vreemd voorwerp in de neus bij kinderen