Spiertrekkingen duim: oorzaken van een zenuwtrek in de duim

Spiertrekkingen in de duim duidt op het onvrijwillig samentrekken van de duimspieren, waardoor je duim gaat trillen. Je kunt dit ervaren alsof je duim vanzelf beweegt of als een zenuwtrek in je duim. Spiertrekkingen kunnen het gevolg zijn van activiteit in zenuwen die zijn verbonden met de spieren van de duim; de zenuwen stimuleren of activeren deze spieren wat het trillen veroorzaakt. Spiertrekkingen in de duim zijn meestal tijdelijk en worden zelden veroorzaakt door een ernstige aandoening. Als spiertrekkingen in de duim je dagelijkse activiteiten verstoren, is het raadzaam je huisarts te raadplegen om de oorzaak te achterhalen.

• Oorzaken van spiertrekkingen in de duim
• Syndroom van Isaac
• Stimulerende middelen (cafeïne, speed of cocaïne)
• Benigne fasciculatiesyndroom (BFS)
• Slaapgebrek
• Bijwerkingen van medicijnen
• Intensieve beweging of repetitieve bewegingen
• Voedingstekorten
• Spanning en stress
• Metabole aandoeningen
• Gamen, appen en scrollen op je smartphone
• Carpaal tunnel syndroom (CTS) als oorzaak van spiertrekkingen in de duim
• Hoe ontstaat CTS en waarom heeft het invloed op je duim?
• De symptomen die je duim verraadt
• Waarom leidt CTS tot spiertrekkingen?
• Behandeling van CTS en verlichting van spiertrekkingen
• CTS voorkomen: Zorgen voor je pols
• Oorzaken van het centrale zenuwstelsel
• Symptomen van aandoeningen aan het zenuwstelsel
• Wanneer huisarts inschakelen?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts
• Lichamelijk onderzoek
• Zenuwonderzoek
• Bloedonderzoek
• Beeldvormend onderzoek
• Behandeling van een zenuwtrek in de duim
• Als ontspanning de beste remedie is
• Medicijnen
• Onderliggende aandoeningen
• Preventie
• Prognose

Oorzaken van spiertrekkingen in de duim

Sommige oorzaken van spiertrekkingen in de duim komen voort uit je levensstijl, zoals je sport, hobby (bijvoorbeeld gamen) of dieet. Anderen worden veroorzaakt door aandoeningen die van invloed zijn op je zenuwstelsel.

Syndroom van Isaac

Sommige omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat je zenuwen je spieren onvrijwillig stimuleren. Een zeldzame aandoening met dit symptoom is het syndroom van Isaac, ook wel neuromyotonie genoemd. Deze ziekte wordt gekenmerkt door progressieve stijfheid en het onvermogen om spieren te ontspannen.

Stimulerende middelen (cafeïne, speed of cocaïne)

Het nemen van stimulerende middelen kan ervoor zorgen dat je spieren trillen. Teveel cafeïne kan leiden tot trillende spieren, bijvoorbeeld als gevolg van teveel koffie of energiedrankjes. Ook drugs zoals amfetaminen (speed) of cocaïne kan trillende spieren of spiertrekkingen veroorzaken.

Benigne fasciculatiesyndroom (BFS)

Het benigne fasciculatiesyndroom (BFS) is een zeldzame spieraandoening, ook bekend als het goedaardige fasciculatiesyndroom, dat ervoor zorgt dat je spieren trillen en verkrampen door overactieve zenuwen.

Slaapgebrek

Als je niet genoeg slaap krijgt en een slaaptekort oploopt, kunnen neurotransmitters zich opbouwen in je hersenzenuwen, wat duimtrekkingen veroorzaakt.

Bijwerkingen van medicijnen

Bepaalde medicijnen kunnen spiertrekkingen in de duim veroorzaken. Diuretica (plaspillen) voor hoge bloeddruk en/of hartfalen, maar ook corticosteroïden en oestrogeensupplementen kunnen deze bijwerking hebben.

Intensieve beweging of repetitieve bewegingen

Je spieren zijn gevoelig voor spiertrekkingen na het sporten, met name oefeningen met hoge intensiteit zoals gewichtheffen. Dit gebeurt wanneer je lichaam niet genoeg zuurstof heeft om een ​​metabolische stof genaamd lactaat in energie om te zetten. Extra lactaat wordt opgeslagen in de spieren en dit kan spiercontracties veroorzaken.

Voedingstekorten

Een vitaminetekort of een tekort aan andere voedingsstoffen, zoals vitamine B12 of magnesium, kan spiertrekkingen in de duim veroorzaken.

Spanning en stress

Stress is een van de meest voorkomende oorzaken van spiertrekkingen in de duim. De spierspanning die het gevolg is van stress kan spiersamentrekkingen over je hele lichaam veroorzaken, en niet alleen in je duim.

Metabole aandoeningen

Aandoeningen die van invloed zijn op je metabolisme (stofwisseling) kunnen van invloed zijn op je spieren. Deze stofwisselingsstoornissen kunnen bestaan uit een lage kaliumopname, nieraandoeningen en uremie.

Gamen, appen en scrollen op je smartphone

Als je met je duimen langdurig aan het scrollen of swipen bent op je mobiele telefoon, dan kan dit spiervermoeidheid en zwakte in je duimen veroorzaken. De constante beweging van typen of drukken op knoppen kan ervoor zorgen dat je duimen trillen als je ze niet regelmatig laat rusten.

Oorzaken van het centrale zenuwstelsel

Spiertrekkingen in de duim kunnen ook een symptoom zijn van een aandoening van het centrale zenuwstelsel:

• Amyotrofische laterale sclerose (ALS). ALS is een soort aandoening van het zenuwstelsel die optreedt wanneer motorneuronen, die zenuwsignalen van je hersenen naar je spieren overbrengen, verzwakken en in de loop van de tijd afsterven.
• Ziekte van Parkinson. Handtremor of trillende handen zijn een van de eerste symptomen van Parkinson, een aandoening waarbij neuronen in je hersenen na verloop van tijd verloren gaan.
• Zenuwbeschadiging (neuropathie). Neuropathie vindt plaats wanneer zenuwen beschadigd raken door letsel, herhaalde bewegingen en aandoeningen zoals diabetes en nieraandoeningen die schadelijke toxines en gifstoffen in je lichaam veroorzaken. Perifere neuropathie komt het meest voor.
• Spinale musculaire atrofie (SMA). Dit is in feite de verzamelnaam voor een bepaalde groep neuromusculaire aandoeningen, die leiden tot het niet of onvoldoende functioneren van spieren.
• Spierzwakte (myopathie). Myopathie is een aandoening die optreedt wanneer je spiervezels niet goed werken.

Symptomen van aandoeningen aan het zenuwstelsel

Veel voorkomende symptomen zijn:

• hoofdpijn
• tintelingen in je handen, voeten en andere ledematen
• veranderingen in sensaties, zoals gevoelloosheid
• problemen met lopen
• spiermassa verliezen
• zwakheid
• dubbelzien of verlies van gezichtsvermogen
• geheugenverlies
• spierstijfheid
• spraakproblemen

Wanneer huisarts inschakelen?

Raadpleeg je huisarts bij spiertrekkingen die niet weggaan na een paar weken of verergeren. Ga ook naar je huisarts als de spiertrekkingen interfereren met je dagelijkse activiteiten, zoals schrijven of typen. Ook bij symptomen van een stoornis van het centrale zenuwstelsel, is het verstandig een arts te bezoeken.

Onderzoek en diagnose

Spiertrekkingen in je duim kunnen irritant zijn, maar soms ook verontrustend. Het voelt alsof je duim een eigen leven leidt, en die plotselinge bewegingen kunnen je behoorlijk afleiden. Maar wat betekent het nu precies?

Vraaggesprek met de arts

Alles begint met een gesprek met je arts. Je wordt gevraagd hoe vaak de spiertrekkingen voorkomen, hoe lang ze al duren en of je nog andere symptomen hebt zoals tintelingen, zwakte of pijn. Misschien zijn de spiertrekkingen tijdelijk en het gevolg van vermoeidheid of stress, maar het kan ook iets zijn dat meer aandacht nodig heeft. Elke kleine aanwijzing helpt je arts om het mysterie van die trekkende duim op te lossen.

Lichamelijk onderzoek

Nu is het tijd om je duim goed te onderzoeken. Je arts zal je hand en duim zorgvuldig bekijken, voelen en bewegen om te zien of er sprake is van een zwakte of gevoeligheid. Dit helpt om te bepalen of er een probleem is met de spieren, zenuwen of zelfs de bloedtoevoer naar je duim. Soms is de oplossing eenvoudiger dan je denkt – zoals overbelasting door een intensief gebruik van je duim tijdens werk of sporten.

Zenuwonderzoek

Spiertrekkingen kunnen soms worden veroorzaakt door problemen met je zenuwen. Een zenuwgeleidingsonderzoek of elektromyografie (EMG) kan laten zien of de zenuwen die je duim aansturen goed werken. Dit onderzoek geeft je arts waardevolle informatie over de elektrische activiteit van je spieren en kan helpen vaststellen of er sprake is van zenuwschade of compressie.

Bloedonderzoek

Een bloedonderzoek kan uitsluitsel geven over mogelijke tekorten aan vitamines of mineralen, zoals magnesium of calcium, die spiertrekkingen kunnen veroorzaken. Ook kan er gekeken worden naar de werking van je schildklier, aangezien hormonale onevenwichtigheden soms spierproblemen kunnen veroorzaken.

Beeldvormend onderzoek

Als je arts vermoedt dat er iets mechanisch aan de hand is, zoals een beknelde zenuw of spierproblemen, kan een MRI-scan of echografie helpen om een duidelijker beeld te krijgen van wat er zich in je hand en pols afspeelt. Dit kan verborgen problemen aan het licht brengen die je niet direct aan de oppervlakte ziet, zoals kleine blessures of ontstekingen.

Behandeling van een zenuwtrek in de duim

Spiertrekkingen in de duim behoeft vaak geen behandeling. Het stopt veelal vanzelf, maar het kan wel een paar dagen duren. Maar als de spiertrekkingen worden veroorzaakt door een onderliggende aandoening, dan kan behandeling nodig zijn. Hier zijn enkele mogelijke behandelingen:

• Voorgeschreven medicijnen.
• Handspieren regelmatig strekken om te voorkomen dat ze verkrampen.
• Een ontspannende activiteit zoals een massage kan helpen om stress te verlichten.
• Bij aandoeningen zoals zenuwbeschadiging kan behandeling nodig zijn in de vorm van medicijnen, fysiotherapie, operaties, etc.

Spiertrekkingen in de duim komen vaak voor en zijn meestal onschuldig van aard. In veel gevallen heeft deze vervelende zenuwtrekking helemaal geen behandeling nodig en verdwijnt het vanzelf. Het kan echter even duren voordat het stopt – soms duurt het dagen voordat de spieren weer helemaal tot rust zijn gekomen. Toch zijn er momenten waarop ingrijpen nodig kan zijn, vooral als de spiertrekkingen een teken zijn van een onderliggende aandoening. Hieronder enkele behandelopties die kunnen helpen om de trekkingen in toom te houden.

Als ontspanning de beste remedie is

In de meeste gevallen is ontspanning de beste manier om spiertrekkingen in de duim aan te pakken. Hier zijn enkele eenvoudige manieren om je duim en hand de rust te geven die ze nodig hebben:

• Stretchen: Regelmatig de hand- en duimspieren strekken kan wonderen doen. Maak een zachte vuist, open je hand langzaam en spreid je vingers zo ver mogelijk uit. Herhaal dit een paar keer per dag om de spieren soepel te houden. Dit kan helpen voorkomen dat de spieren verkrampen en de trekkingen verergeren.

Voorbeeld: Tim, een pianist, merkte dat zijn duimspieren begonnen te trillen na urenlang oefenen. Door regelmatig korte pauzes te nemen en simpele stretch-oefeningen te doen, zoals het buigen en strekken van zijn duim, merkte hij al snel verlichting.

• Ontspannende activiteiten: Een ontspannende activiteit, zoals een handmassage, kan helpen om de spanning in je spieren los te maken. Masseer je duim en de muis van je hand voorzichtig in cirkelvormige bewegingen. Dit verbetert de doorbloeding en kan de spieren kalmeren. Bovendien helpt het om stress te verlichten, een veelvoorkomende oorzaak van spiertrekkingen.

Voorbeeld: Sandra ervoer dagelijks spiertrekkingen in haar duim door stress op het werk. Ze begon met dagelijkse handmassages, waarbij ze een druppel lavendelolie gebruikte voor extra ontspanning. De spiertrekkingen verminderden merkbaar na een paar dagen.

Medicijnen

Als de spiertrekkingen niet vanzelf verdwijnen of verergeren, kan een arts ervoor kiezen om medicatie voor te schrijven. De aard van de medicijnen hangt af van de onderliggende oorzaak van de spiertrekkingen.

• Spierverslappers: In sommige gevallen kan de arts een spierverslapper voorschrijven om de spieren in de hand en duim te ontspannen. Dit kan vooral nuttig zijn als de spiertrekkingen worden veroorzaakt door overmatige spierspanning of stress.
• Ontstekingsremmers: Als de spiertrekkingen het gevolg zijn van een ontsteking, bijvoorbeeld door overbelasting, kunnen ontstekingsremmende medicijnen helpen om de zwelling te verminderen en de spier tot rust te brengen.
• Vitamines en supplementen: Soms worden spiertrekkingen veroorzaakt door een tekort aan belangrijke mineralen zoals magnesium of kalium. In dat geval kan de arts aanbevelen om voedingssupplementen te nemen om deze tekorten aan te vullen.

Voorbeeld: Laura had last van spiertrekkingen in haar duim door een magnesiumtekort. Na overleg met haar arts begon ze dagelijks magnesiumsupplementen in te nemen. Binnen een week merkte ze dat de spiertrekkingen aanzienlijk waren afgenomen.

Onderliggende aandoeningen

Als spiertrekkingen in de duim een symptoom zijn van een onderliggende aandoening, zoals zenuwbeschadiging of een neurologisch probleem, is het belangrijk om een gerichte behandeling te starten. Dit kan variëren van medicatie tot therapieën en soms zelfs operatieve ingrepen.

• Fysiotherapie: Bij zenuwbeschadiging kan fysiotherapie een effectieve behandelingsmethode zijn. De fysiotherapeut kan je specifieke oefeningen aanleren om de kracht en flexibiliteit van de duimspieren te verbeteren en zo de trekkingen te verminderen.
• Chirurgie: In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn, bijvoorbeeld als er sprake is van een beknelde zenuw in de pols of hand die de spiertrekkingen veroorzaakt. Een arts kan dan besluiten om de zenuwoperatief vrij te leggen om verdere schade en symptomen te voorkomen.

Voorbeeld: Peter had ernstige spiertrekkingen in zijn duim als gevolg van het carpaal tunnel syndroom, waarbij de zenuw in zijn pols bekneld was geraakt. Na maanden van fysiotherapie zonder resultaat, koos hij in overleg met zijn arts voor een operatie. Na een succesvolle ingreep verdwenen de spiertrekkingen langzaam en kreeg hij zijn duimbewegingen weer onder controle.

Preventie

Sommige maatregelen kunnen helpen om spiertrekkingen in de duim te voorkomen:

• Vermijd uitlokkende factoren. Als cafeïne, suiker of alcohol spiertrekkingen veroorzaken, beperk dan de hoeveelheid die je consumeert of vermijd ze helemaal.
• Vermijd stress. Ontspannings- en ademhalingsoefeningen kunnen helpen bij het verminderen van spiertrekkingen veroorzaakt door stress.
• Beperk het gebruik van je mobiele telefoon en andere apparatuur waarbij je duimen constant in de weer zijn.
• Zorg voor een goede nachtrust. Slaap iedere nacht zeven tot acht uur.
• Eet een gezond dieet. Drink minstens 6 tot 8 glazen water per dag en zorg ervoor dat je voldoende vitamine B6, B12, C en D krijgt.

Prognose

Het is meestal niet nodig om je zorgen te maken over spiertrekkingen in de duim; het zal hoogstwaarschijnlijk vanzelf verdwijnen. Als de spiertrekkingen in de duim constant aanwezig zijn of als je andere ongebruikelijke symptomen opmerkt, moet je een arts raadplegen om een onderliggende aandoening uit te sluiten.

Lees verder

• Spiertrekkingen in de hand: oorzaken van trillende spieren
• Spiertrekkingen: oorzaken en behandeling trillende spieren
• Spierkrampen: krampen in handen, armen, benen, kuiten en rug
• Spiertrekkingen teen: oorzaken & behandeling trillende tenen