Bult op elleboog: oorzaken & behandeling knobbel op elleboog

Een bult op de elleboog kan ontstaan na een val of harde stoort en kan zich voordoen aan de binnenkant of buitenkant van je elleboog. Er zijn ook andere mogelijke oorzaken van een bult of knobbel op de elleboog, zoals een slijmbeursontsteking. Hierbij is de punt van de elleboog gezwollen. Er kan zich ook een lipoom vormen op je elleboog. Een bult op de elleboog kan zacht of hard zijn en hoeft niet per se gepaard te gaan met pijn. Het kan gaan om een kleine of een grote bult, met of zonder vocht en zwelling. Het kan ook gaan om een rode, warme bult. Raadpleeg je huisarts als je last hebt van een knobbeltje of bult op de elleboog. Hij kan een diagnose stellen en de juiste behandeling inzetten. Sommige oorzaken van een bult op de elleboog zijn relatief onschuldig en goed te verhelpen met rust en het toepassen van zelfzorgmaatregelen. Andere oorzaken van een knobbel op de elleboog vereisen medicatie, fysiotherapie of zelfs een operatieve ingreep. De prognose hangt af van de oorzaak.

• De elleboog
• Het ellebooggewricht
• Ligamenten, spieren, zenuwen en bloedvaten
• Aandoeningen van de elleboog
• Een bult op de elleboog
• Oorzaken van een knobbel op de elleboog
• Algemeen
• Slijmbeursontsteking
• Stoot op de elleboog na een val
• Lipoom
• Reumatoide artritis
• Artrose
• Jicht
• Bacteriële huidinfectie
• Begeleidende symptomen
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een bult op de elleboog
• Behandelen van een trauma
• Slijmbeursontsteking behandelen
• Gewrichtsontsteking
• Reumatische ontsteking behandelen
• Elleboogartrose
• Jichte behandelen
• Huidinfectie bestrijden
• Vetbult wegnemen
• Duur en verloop

De elleboog

Het ellebooggewricht

De verbinding tussen de bovenarm en de onderarm wordt in het algemeen een elleboog genoemd, waarbij dit zowel het ellebooggewricht als de omliggende weefselstructuren omvat. Het ellebooggewricht, dat is gevormd vanaf het onderste deel van het opperarmbeen en de bovenste delen van de ellepijp en het spaakbeen, levert een belangrijke bijdrage aan de enorme mobiliteit van de arm door niet alleen de arm te laten buigen en strekken, maar ook door hem te laten draaien. Het ellebooggewricht is een zogeheten scharniergewricht dat een buig- en strekbeweging kan maken en de onderarm een draaibeweging kan laten maken.

Ligamenten, spieren, zenuwen en bloedvaten

In de buurt van de elleboog zijn er talrijke ligamenten en spiergroepen die dienen om het gewricht te bewegen en te stabiliseren. Naast de spieren, gewrichtsbanden en het gezichtsvermogen lopen ook tal van zenuwbanen en bloedvaten door de smalle structuren in het gebied van de elleboog. Daarom kan een stoornis op spierniveau gemakkelijk tot verdere symptomen leiden. Als bijvoorbeeld spierspanning optreedt als gevolg van herhaaldelijk onjuist gebruik van de elleboog, kan dit een zenuw beknellen en ongemak veroorzaken in het verzorgingsgebied van deze zenuw. Naast elleboogpijn kunnen ook onderarmpijn of polspijn en sensaties zoals tintelingen optreden. Een typisch voorbeeld is het zogenaamde cubitale tunnel syndroom, waarbij de ulnaris zenuw (elleboogszenuw) beklemd is. Dit geeft pijn rond de elleboog, alsmede een doof gevoel en verminderde kracht in de vingers. Pijn en ongemak kunnen echter ook worden waargenomen bij compressie of inklemming van de bloedvaten.

Aandoeningen van de elleboog

Ziekten als gevolg van herhaaldelijke onjuiste belasting komen relatief vaak voor in het gebied van de elleboog. De symptomen worden beschreven met namen als 'tenniselleboog' of 'golferselleboog', ook al komen ze niet vaak voor tijdens het sporten maar veeleer bij het werken achter de computer. Het ellebooggewricht kan echter ook worden aangetast door andere ziekten zoals een ontsteking van het gewricht of artritis. Daarnaast kan er artrose optreden in de elleboog. Artrose is een reumatische aandoening waarbij het kraakbeen in kwaliteit achteruitgaat en dunner en zachter wordt. Verhoogde mechanische belasting kan ook een pijnlijke slijmbeursontsteking veroorzaken, wat merkbaar is door een pijnlijke elleboog en een aanzienlijke zwelling van de elleboog. De elleboog kan ook door externe kracht acuut worden beschadigd, bijvoorbeeld bij een val of ongeval. Een gebroken elleboog of dislocatie van het gewricht zijn hier de mogelijke gevolgen.

Een bult op de elleboog

Een bobbel of bult op de elleboog verwijst naar elke vorm van een uitstulping op het gewricht dat de onderarm en de bovenarm verbindt. In de meeste gevallen is het een verzameling vocht, dat op zijn beurt verschillende oorzaken kan hebben. Een bult op de elleboog is meestal onschadelijk en verdwijnt veelal zonder speciale behandeling. Een langdurig bestaande bult moet door een arts worden onderzocht. Hetzelfde geldt voor ernstige klachten. In enkele gevallen is er sprake van een aandoening die tijdig en doelgericht moet worden behandeld.

Oorzaken van een knobbel op de elleboog

Algemeen

Er zijn twee veel voorkomende oorzaken van een bult op de elleboog. De andere mogelijke oorzaken zijn veel zeldzamer. Meestal is een bult op de elleboog het gevolg van een blessure, bijvoorbeeld bij een val of ongeval. Er kan weefselschade optreden wat gepaard gaat met zwelling. Als tijdens de verwonding ook een bloedvat is verwond, kan er een blauwe plek ontstaan.

De tweede veel voorkomende oorzaak van een elleboogbult is een slijmbeursontsteking. Deze weefsels, die in grote gewrichten als stootkussen dienen, kunnen bijvoorbeeld door veelvuldige irritatie, zoals bij het tennissen, ontstoken raken. Ontsteking van het gewricht zelf komt bijvoorbeeld ook voor als onderdeel van een reumatische aandoening.

Zeldzame oorzaken van bultjes op de ellebogen zijn goedaardige of kwaadaardige gezwellen, waarbij een kwaadaardige ziekte alleen in uiterst zeldzame gevallen voorkomt. Een voorbeeld van een goedaardig gezwel is een lipoom, een gezwel van vetweefselcellen.

Slijmbeursontsteking

Een slijmbeursontsteking of bursitis is een van de meest voorkomende oorzaken van een verdikking van de elleboog. De slijmbeurs fungeert als stootkussen om gewrichtsschade te voorkomen en vermindert wrijving tussen botten, spieren en pezen. Een slijmbeursontsteking van de elleboog is meestal erg pijnlijk en kan ervoor zorgen dat de arm niet goed kan buigen. De zwelling kan warm aanvoelen en rood verkleurd zijn. Het ontstaat wanneer een van de slijmbeurzen in het ellebooggewricht ontstoken raakt. Een slijmbeursontsteking is vaak het gevolg van overbelasting. Het wordt behandeld door immobilisatie, bescherming en koeling en verdwijnt meestal vanzelf. Bij terugkerende bursitis van de elleboog moet de aangetaste slijmbeurs mogelijk worden verwijderd door een kleine chirurgische ingreep.

Stoot op de elleboog na een val

Een bult op de elleboog ontstaat in de meeste gevallen na een val. Vooral als je voorover valt en met je armen je val probeert te breken. Dan kun je gemakkelijk je elleboog stoten. Net als bijvoorbeeld de schedel of het scheenbeen wordt het bot alleen beschermd door een dunne laag huid en onderhuids vet. Bij een blessure zoals een val wordt dit weefsel verpletterd en beschadigd. Hierdoor wordt er meer weefselvocht afgezet in het aangetaste gebied, wat leidt tot de vorming van de zichtbare en voelbare uitstulping. Als er een bloedvatletsel is, treedt ook bloeding in de vorm van een blauwe plek op. Hobbels op de elleboog na een val zijn meestal onschadelijk en verdwijnen binnen een week. In geval van ernstige symptomen en beperkte mobiliteit moet een arts worden geraadpleegd om een ​​gebroken bot uit te sluiten.

Lipoom

Een lipoom of vetbult is een goedaardige tumor die zich vormt in het onderhuidse vetweefsel. Meestal komen lipomen voor op de rug, op de borst en buik, in de nek en op de armen of benen, maar ze kunnen ook elders op het lichaam voorkomen. In tegenstelling tot liposarcomen zijn lipomen niet gevaarlijk.

Reumatoide artritis

Reumatoïde artritis (RA) is de meest voorkomende vorm van artritis in het ellebooggewricht. Het is een chronische ontstekingsziekte die het hele lichaam aantast en zich in principe in elk gewricht kan ontwikkelen. Vooral de knie- en heupgewrichten worden erdoor getroffen, maar reumatoïde artritis kan ook voorkomen op de schouder-, elleboog- en enkelgewrichten. Het wordt veroorzaakt door een immunologisch proces waarbij de antilichamen van het immuunsysteem het lichaamseigen weefsel, zoals het kraakbeen van het ellebooggewricht, aanvallen en het geleidelijk beschadigen en vernietigen.

Reumatoïde artritis in het ellebooggewricht en ook in andere gewrichten komt meestal voor in episodes. De kenmerkende klachten zijn onder meer hevige bewegings- en drukpijn, evenals rustpijn of nachtelijke pijn die in de arm kan uitstralen. Bovendien is er beperkte mobiliteit en stijfheid (een stijve elleboog), evenals zwelling, warmte en roodheid van het ontstoken ellebooggewricht. Algemene ziektesymptomen zoals lichte koorts en vermoeidheid kunnen ook voorkomen.

Artrose

Artrose in het ellebooggewricht is de degeneratieve of ongevallengerelateerde achteruitgang van het gewrichtskraakbeen in het ellebooggewricht, wat leidt tot een pijnlijke wrijving van de oppervlakken van het ellebooggewricht. Aangezien het ellebooggewricht, in tegenstelling tot het kniegewricht of het heupgewricht, een niet-belastend gewricht is en daardoor wordt blootgesteld aan minder stress, wordt het zelden aangetast door artrose. Elleboogartrose komt slechts bij grofweg twee procent van de bevolking voor.

Jicht

Jicht is een stofwisselingsziekte waarbij de concentratie urinezuur in het bloed toeneemt. Zo ontstaan er urinezuurkristallen die zich afzetten in gewrichten, slijmbeurs, pezen, in de huid en kraakbeen. De urinezuurkristallen zetten zich meestal af in het gewricht van de grote teen. Maar jicht kan ook in voet, enkel, knie, vinger, pols of elleboog voorkomen. Er kan ernstige gewrichtsontsteking en gewrichtsschade optreden. De kristallen nestelen zich ook in de nier. Als de jicht onbehandeld blijft, kunnen nierstenen en nierschade optreden.

Bacteriële huidinfectie

Je huid wordt gekoloniseerd door een waaier aan bacteriën en schimmels welke als een beschermend schild zijn. Deze micro-organismen maken deel uit van de natuurlijke huidflora. Als de huid echter gewond raakt of je immuunsysteem wordt aangetast, kunnen bacteriën en schimmels aanvallers worden. Omdat in dat geval de micro-organismen dieper in de huidlagen kunnen doordringen en een infectie kunnen veroorzaken. Maar niet alleen je eigen bacteriën kunnen tot een huidinfectie leiden. Er zijn een aantal ziekteverwekkers zoals virussen, parasieten, bacteriën of schimmels die voor de mens niet bruikbaar zijn, maar alleen ziekten veroorzaken. Afhankelijk van de ziekteverwekker reageert de huid bijvoorbeeld met roodheid, uitslag of blaren. Ook de huid bij de elleboog kan geïnfecteerd raken, waarna er zeen zwelling ontstaat.

Begeleidende symptomen

Afhankelijk van de oorzaak kan een bult op de elleboog gepaard gaan met allerlei andere symptomen. Wanneer de bult, knobbel of zwelling het resultaat is van een blessure door een klap of val, is er meestal pijn, die vooral optreedt wanneer de arm wordt gebogen en gestrekt. Bovendien kan er een blauwe plek ontstaan ​​als teken van bloeding, die na enkele dagen van kleur verandert van groen naar geel.

Als bijvoorbeeld een slijmbeursontsteking de oorzaak is van de bult, gaat dit meestal gepaard met kloppende pijn, warmte en roodheid van de bult. Bovendien is er vaak een pijngerelateerde mobiliteitsbeperking. Goedaardige gezwellen, zoals een lipoom, kunnen ook verantwoordelijk zijn voor een bult op de elleboog en gaan meestal niet gepaard met symptomen.

Onderzoek en diagnose

Om een ​​diagnose te stellen van een bult op de elleboog, zal de arts specifieke vragen aan je stellen over je klachten en een lichamelijk onderzoek van het getroffen gebied uitvoeren. Ook zal de arts je medische geschiedenis on ogenschouw nemen. In de meeste gevallen is dit al voldoende om de diagnose te stellen. De arts zal onder meer vragen hoe lang de hobbel al bestaat en of er een trigger was voor de ontwikkeling, zoals een val of overmatige belasting van de arm op het werk of tijdens de vrije tijd. Tijdens het lichamelijk onderzoek wordt eerst gekeken naar de uitstulping of bult. Een duidelijke roodheid of blauwe plek kan informatie opleveren voor de diagnose. Door de consistentie en mobiliteit te onderzoeken, kan de arts bovendien meer inzicht krijgen in de meest waarschijnlijke oorzaak van de bult op de elleboog. Na deze stappen kan de diagnose meestal worden gesteld en kan de behandeling worden gestart. Alleen in uitzonderlijke gevallen is nader onderzoek, bijvoorbeeld door middel van echografie of bloedonderzoek, aangewezen.

Behandeling van een bult op de elleboog

Behandelen van een trauma

Welke behandeling geïndiceerd is voor een bult op de elleboog hangt af van de oorzaak van de zwelling. Vaak is er geen speciale behandeling nodig, hooguit ondersteunende behandeling, omdat de bult vanzelf in omvang afneemt. Als dit bijvoorbeeld is ontstaan ​​als gevolg van een val, kan afkoeling en het tijdelijk omhoog brengen van de arm de genezing van de uitstulping bevorderen. De arm moet ook worden beschermd en overmatige belasting moet worden vermeden.

Slijmbeursontsteking behandelen

Een slijmbeursontsteking van de elleboog wordt behandeld door immobilisatie, bescherming en koeling en verdwijnt meestal vanzelf. Bij terugkerende bursitis van de elleboog moet de aangetaste slijmbeurs mogelijk worden verwijderd door een kleine chirurgische ingreep. In geval van hevige pijn kan de tijdelijke inname van een ontstekingsremmende pijnstiller ook geschikt zijn. In het geval van gecompliceerde of vaak voorkomende ontstekingen, moet de aangetaste slijmbeurs mogelijk worden verwijderd.

Gewrichtsontsteking

Ontsteking van de gewrichten door andere oorzaken vergt gedeeltelijk een gerichte behandeling. Als dit gebeurt als onderdeel van een onderliggende reumatische aandoening, leidt alleen een behandeling met medicatie tot langdurige verbetering van de klachten. Een door bacteriën veroorzaakte ontsteking, die ook kan leiden tot een grote bult op de elleboog, moet zo snel mogelijk worden behandeld met een kleine chirurgische ingreep om de druk te verlichten. Hobbels die echter lang aanhouden, niet veranderen en geen symptomen veroorzaken, hoeven in de meeste gevallen niet te worden behandeld.

Reumatische ontsteking behandelen

In de regel wordt een reumatische ontsteking in het ellebooggewricht aanvankelijk behandeld met conservatieve therapeutische maatregelen. Deze omvatten de toediening van ontstekingsremmende en pijnstillende medicatie, evenals fysiotherapie-oefeningen om de spieren te versterken en verstijving van het ellebooggewricht te voorkomen. Als de klachten niet voldoende kunnen worden verlicht met deze conservatieve behandelmethoden, kunnen ook chirurgische maatregelen worden toegepast, bijvoorbeeld artroscopische reiniging van het ellebooggewricht, waarbij het reeds dode, sterk inflammatoire weefsel wordt verwijderd. Als deze chirurgische maar gewrichtssparende procedures onvoldoende soelaas bieden, kan worden overwogen om het ontstoken ellebooggewricht te vervangen door een elleboogprothese.

Elleboogartrose

Elleboogartrose kan niet worden genezen. Het is alleen mogelijk om de progressie van de ziekte te vertragen en de pijn te verlichten. In de vroege stadia van artrose in het ellebooggewricht gebeurt dit aanvankelijk met conservatieve behandelmethoden. Deze bestaan voornamelijk uit fysiotherapie-oefeningen om het gewricht soepel te houden en het nemen van ontstekingsremmende en pijnstillende medicatie. Als deze conservatieve therapieën niet langer voldoende succes hebben, kan een chirurgische ingreep worden overwogen, bijvoorbeeld een arthroscopische of open operatie om de gewrichtsoppervlakken te reinigen of om vrije delen van het kraakbeen in het gewricht te verwijderen. Als alle mogelijke conservatieve en gewrichtssparende behandelingen zijn uitgeput, is de implantatie van een kunstmatig ellebooggewricht mogelijk.

Jichte behandelen

Bij een aanval van jicht kan prednisolon of NSAID’s helpen tegen de pijn. Een andere mogelijkheid is colchicine. Dit middel remt acute ontstekingen en voorkomt dat nieuwe ontstekingen ontstaan

Huidinfectie bestrijden

Behandeling van een bacteriële huidinfectie gebeurt met desinfecterende middelen of antibiotica.

Vetbult wegnemen

Als een lipoom klein, gemakkelijk verplaatsbaar en langzaam groeit en geen klachten veroorzaakt, is een behandeling vanuit medisch oogpunt niet noodzakelijk. Als een lippoom klachten veroorzaakt (en dat doet het bijna altijd rond de elleboog) of cosmetisch storend is, zijn er verschillende manieren om het lipoom te verwijderen. Afhankelijk van de grootte en de locatie kan de goedaardige tumor vaak worden verwijderd door middel van poliklinische chirurgie onder plaatselijke verdoving.

Duur en verloop

In de meeste gevallen zijn bulten op de elleboog van korte duur. Omdat het meestal het gevolg is van een blessure, neemt het resulterende vasthouden van water binnen een paar dagen af ​​totdat de bult verdwijnt. De duur van een dergelijke bult kan worden verkort als de arm enige tijd wordt beschermd en wie snel koelt met een icepack kan de zwelling voorkomen. Leg de coldpack of het ijs nooit direct op je huid, maar gebruik een dun doekje of washandje als bescherming. Bursitis, die ook een veelvoorkomende oorzaak is van een bult op de elleboog, duurt meestal maar een paar dagen tot een paar weken, zodat de bult ook in zo'n geval niet lang duurt. In sommige gevallen is er echter sprake van nieuwe of zelfs chronische ontstekingen, waardoor een bult enkele weken aanwezig kan zijn. Een aanval van jicht kan 1 tot 3 weken duren, waarna het gewricht vanzelf volledig herstelt. Over het algemeen moeten bulten op de ellebogen die twee weken aanhouden of steeds groter worden, worden opgehelderd door een medisch onderzoek.

Lees verder

• Gekneusde elleboog: symptomen, oorzaken en behandeling
• Slijmbeursontsteking elleboog: behandeling bursitis olecrani
• Pijn aan elleboog: symptomen, oorzaak en behandeling
• Gebroken elleboog: symptomen en behandeling elleboogfractuur
• Stijve elleboog: symptomen, oorzaken, behandeling & prognose